داستان او و امثال او و حتی من یا شما، در بسیاری از موارد ،حكایت همان خیاطی است كه در روزگار قدیم دكانی بر سر راه گورستان داشت، وقتی كسی می مرد و او را به گورستان می برد از جلوی دكان خیاط می گذشت، یك روز خیاط فكر كرد كه هر ماه تعداد مردگان را بشمارد و چون سواد نداشت كوزه ای به دیوار آویزان كرد و یك مشت سنگ ریزه كنار آن گذاشت.
هر وقت از جلوی دكانش جنازه ای را به گورستان می بردند یك سنگ داخل كوزه می انداخت و آخر ماه كوزه را خالی می كرد و سنگها را می شمرد،كم كم بقیه دوستانش این موضوع را فهمیدند و برایشان یك سرگرمی شده بود و هر وقت خیاط را می دیدند از او می پرسیدند چه خبر؟ خیاط می گفت امروز سه نفر در كوزه افتادند. روزها گذشت و خیاط هم مرد . یك روز مردی كه از فوت خیاط اطلاعی نداشت به دكان او رفت و مغازه را بسته یافت از همسایگان پرسید : خیاط كجاست ؟ همسایه به او گفت : خیاط هم در كوزه افتاد.
حكایت ما نیز چنین است، خطرات و ترفندهای كلاهبرداران را می دانیم اما برایمان درس عبرت نمی شود.
اگر یك زمانی كیف قاپی در كوی و برزن و خیابان ها بود كه البته هنوز هم چنین است، كیف قاپی در فضای مجازی نیز رایج شده است به گونه ای كه در سایه اعتماد بی جای افراد، این شیادان در فضای مجازی جولان می دهند این جرم یعنی برداشت های غیرمجاز به حدی گسترش یافته كه در صدر جرائم سایبری قرار دارد.
شاید برای شما اتفاق افتاده باشد كه بر روی مبل تكیه داده اید، بی دغدغه از حاشیه ها و صدای همهمه كودكانتان، ناگهان پیامك های تلفن همراه، یكی پس از دیگری وارد گوشی شما می شود و امانتان را می برد، پیامك ها را باز می كنید، برداشت از كارت شما، یك میلیون ریال، یكصد میلیون ریال و ... همین طور ادامه دارد، دنیا روی سر شما خراب می شود و پیش خود می گوید،این پیام ها از كجا و چگونه ارسال می شود، كارتم كه در دست خودم است، رمزش را كه كسی نمی داند، موضوع چیست؟
از این دست كلاهبرداری ها در فضای مجازی تحت عنوان برداشت های غیرمجاز بسیار است اما هر یك تحت عناوین مختلف صورت می گیرد، گاه اعتماد بیجا به دیگران، گاه در پی اخاذی و گاه به دنبال مسائل خرافی بودن، مثل فالگیری.
اگر داستان به همین جا یعنی برداشت غیرمجاز ختم شود، خوب است، چه بسیار افرادی كه فریب خورده و اعتماد كرده و آرامش و خانواده خود را از دست داده اند. با این اوصاف گفته می شود، از بین جرائم سایبری 43 درصد جرائم در فضای تلگرام انجام می شود این در حالی است كه بیشترین جرائم سایبری نیز مربوط به برداشت های غیرمجاز است.
این در حالی است كه كارشناسان و همچنین پلیس فتا با انعكاس اخبار مرتبط در این حوزه، هشدارهای لازم را به شهروندان ارائه داده اند اما همچنان شاهد این دست از كلاهبرداری ها در فضای مجازی هستیم.
به نمونه ای از این دست كلاهبرداری ها از جنس برداشت های غیرمجاز كه در صفحات حوادث روزنامه ها منتشر شده است، اشاره می كنیم:
**كلاهبرداری فالگیر در فضای مجازی و اخاذی 300 میلیون ریالی
به عنوان مثال اخیرا اعلام شد كه یك فالگیر كه اقدام به اخاذی300میلیون ریالی در شبكه‌های اجتماعی كرده بود، دستگیر شد.
در این خبر آمده بود كه فردی حدود دو ماه گذشته، در شبكه اجتماعی با گروه فالگیری آشنا می شود و بعد از مدتی با خانمی كه خود را فالگیر معرفی كرده است ارتباط برقرار می‌كند، شخص فالگیر با دادن وعده‌های پوچ، شاكی را فریب داده و با سوء‌استفاده از سادگی اش از وی 300میلیون ریال اخاذی می كند.
در نهایت با اقدامات كارشناسی پلیس، متهم شناسایی و پس از اخذ دستور مقام قضایی نامبرده دستگیر شد و در بازجویی های فنی مشخص شد، متهم با این روش از چندین نفر دیگر هم كلاهبرداری كرده است كه صراحتا به موضوع كلاهبرداری اینترنتی اعتراف و هدف از این كار، كسب منافع مالی عنوان كرده است.
همواره افراد سودجو مسائل خرافاتی را به شكل مدرن در شبكه‌های مجازی رواج می‌دهند، تمام این شیادان از سادگی و زودباوری طعمه های خود نهایت بهره را برده و عموم شهروندان می‌توانند با كسب مهارت‌های زندگی و افزایش اعتماد به نفس زندگی خود را مدیریت كرده و به این ترتیب زمینه بروز آسیب‌های ناشی از مشكلات فالگیری و رمالی را از بین ببرند.
**تغییر چهره برای اخاذی از دوست در فضای مجازی
در مورد دیگری كه جای شگفتی دارد، انتشار خبری است با این موضوع كه فردی با تغییر چهره از دوستش در فضای مجازی اخاذی كرده است.
در این پرونده، خانمی با مراجعه به پلیس عنوان داشته كه شخصی ناشناس از طریق یك آیدی در یكی از شبكه های اجتماعی با فریب، فیلمی از وی اخذ و تهدید به انتشار فیلم در فضای مجازی می كند. با اقدامات انجام شده و مستندات ارائه شده مشخص شد متهم كه از دوستان نزدیك وی بوده به دلیل مشكل فیزیكی و از روی حسادت به شاكی طی ترفندی با استفاده از كلاه گیس و تغییر چهره، خود را به عنوان پسر معرفی و با فریب اقدام به اخذ تعدادی عكس و فیلم برهنه از وی كرده است، پس از مدتی به انگیزه برهم زدن آرامش زندگی اش اقدام به ارسال عكس‌ها و فیلم ها برای همسرش كرده است.
در نهایت متهم با اقدامات فنی كارشناسان این پلیس شناسایی و پس از اخذ دستورقضایی به این پلیس دلالت و به بزه خود معترف و انگیزه‌اش را حسادت و اختلاف با شاكیه عنوان كرد. پرونده طی گزارشی به همراه متهم به دادسرا ارسال و برای وی قرار صادر شد.
بارها كارشناسان فتا، اعلام كرده اند كه ارسال عكس و فیلم در شبكه‌های اجتماعی برای دیگران اشتباه است، این امر می‌تواند زمینه‌های اخاذی و هتك حیثیت را برای مجرمان حرفه‌ای به وجود آورد. از سوی دیگر خانواده ركن اساسی جامعه است، لذا برای حفظ خانواده از هرگونه تهدید در فضای مجازی باید بدانیم مجرمین نیز در این فضا در كمین افراد بوده و پس از اخذ تصاویر و مطالب خصوصی، اقدام به تهدید خواهند كرد پس برای حفظ خانواده از انتشار هرگونه عكس یا فیلم خصوصی در این فضا باید جدا خودداری كرد.
**برداشت غیر مجاز در پی بهم خوردن رابطه دوستی
در مورد دیگری، پسر جوانی با برقراری رابطه دوستی با دختری و سوء‌استفاده از اعتماد او اقدام به برداشت غیر مجاز از حسابش كرده بود.
به گفته شاكیه، شخص ناشناسی مبلغ 20 میلیون ریال به صورت غیرمجاز از حسابش برداشت كرده بود كه با بررسی‌های فنی مبلغ برداشتی صرف خرید شارژ تلفن همراه و پرداخت قبوض به صورت اینترنتی شده بود كه با تحقیقات بیشتر متهم به هویت معلوم شناسائی شد.
متهم در اعترافات خود اذعان داشت، سال گذشته به مدت شش ماه با شاكیه دوست بودم و در این مدت هزینه‌هایی برای او انجام دادم و پس از مدتی كه خواستار پایان این رابطه شدم، شاكیه حاضر به پرداخت مخارج انجام شده نشد. از آنجایی كه در زمان دوستی و با توجه به اعتمادی كه شاكیه به من داشت كارت عابربانك خود را در اختیار من قرار داد، من نیز در فرصتی مناسب رمز دوم كارتش را برای روز مبادا فعال كردم و پس از پایان دادن به رابطه دوستی‌مان، اقدام به برداشت از حساب شاكیه درقالب پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن همراه كردم.
متهم در اظهارات خود اعتراف كرد كه انگیزه او از این كار جبران هزینه‌هایی بوده كه برای شاكیه انجام داده است. سرانجام با توجه به اقدامات صورت گرفته، پرونده به همراه متهم تحویل دادسرا شد.
این پرونده نیز جنس دیگری از برداشت های غیرمجاز است در حالی كه باید برای امنیت بیشتر رمز كارت بانكی خود را به صورت دوره‌ای تغییر دهیم و كارت و رمز عبور خود را به هیچ وجه در اختیار كسی نگذاریم تا زمینه ارتكاب به جرم برای كسی فراهم نشود.
**اخاذی از مردان با دادن پیشنهاد رابطه نامشروع
در پرونده دیگری فردی متاهل با در دست داشتن مرجوعه قضایی به پلیس مراجعه كرده و اذعان داشت فردی به هویت آرزو در فضای مجازی پس از مدتی رابطه با من در شبكه‌های اجتماعی با وعده‌های غیر اخلاقی اقدام به 13 میلیون تومان كلاهبرداری كرده و بلافاصله با بلاك كردنم در شبكه‌های اجتماعی رابطه خود را با من قطع كرده است .
با توجه به اختلافات خانوادگی و مشكلات مالی شاكی این امر مسبب تشدید اختلافات خانوادگی برای او شده بود، لذا با توجه به حساسیت موضوع، پرونده در اسرع وقت در دستور كار كارشناسان پلیس قرار گرفت و پس از انجام تلاش‌های شبانه روزی كارشناسان دایره مبارزه با جرایم پلیس فتا، متهم به هویت راضیه، كه خود را با هویت جعلی آرزو در فضای مجازی معرفی كرده بود، شناسایی شد، سپس با دستور بازپرس پرونده دستگیر و به پلیس فتا به همراه تجهیزاتی كه از وی كشف و ضبط شده بود دلالت داده شد.
پس از بازجویی‌های شفاهی و فنی صورت گرفته توسط افسران دایره ادله دیجیتال این پلیس، متهم منكر بزه ارتكابی شده و اعلام كرد كه كلاهبرداری توسط یكی از دوستانم صورت گرفته و نامبرده كارهایی كه توسط دوستش به وی تحمیل می شده را انجام داده است و از موضوع شكایت اطلاعاتی در اختیار ندارد، در نهایت با توجه به ارائه مستندات موجود علیه متهمه وی سرانجام لب به اعتراف گشوده و در اظهارات خود بیان داشت كه این كار را به دلیل مشكلات مالی انجام داده و از مردهایی كه درخواست‌های ارتباط نامشروع داشتند پول اخذ می‌كردم و آنها را بلافاصله بلاك می كردم.
با بررسی پرینت حساب و گوشی های وی مشخص شد متهم تا كنون از 14 نفر مبلغی در حدود 300 میلیون ریال دریافت كرده است.
**خطر برداشت های غیرمجاز برای گروه سنی نوجوان و جوان
در بین پرونده های مرتبط به برداشت های غیرمجاز، سهم نوجوانان و جوانان شاید بیشتر از اقشار دیگر باشد، به این منظور ضرورت دارد تا والدین نظارت های بیشتر به استفاده فرزندان خود از فضای مجازی داشته باشند البته به صورت غیر مستقیم تا مورد سوء استفاده شیادان قرار نگیرند.
ستوان دوم میثم عباسی چهارلنگی یكی از كارشناسان پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی(فتا) در این زمینه گفت: در دنیای واقعی، اینكه فرزندان ما كجا هستند، با چه كسانی هستند و چه كاری انجام می دهند، بسیار مورد توجه والدین قرار می گیرد، اما در دنیای دیجیتال، جایی كه حتی كودكانی نوپا نیز ممكن است زمان زیادی را در آن سپری كنند.
وی اضافه می كند: تفاوت بین نظارت مسئولانه و جاسوسی به عامل «مچ تو گرفتم» بستگی دارد. اگر فرزندتان از اینكه بر فعالیت های آنلاین وی نظارت دارید، آگاه نبوده و پس از مشاهده رفتاری مشكوك از وی بلافاصله با هشدار جدی شما مواجه می شود، نتیجه ای جز ایجاد شوك و رنجش برای كودك به همراه نخواهد داشت.
وی تاكید كرد: والدین می توانند به طور منظم صحت گفته های كودكان را با یادگیری چگونگی استفاده از بخش تاریخچه مرورگر وب برای مشاهده وب سایت هایی كه توسط كودكان بازدید شده و موارد دانلود شده، بررسی كنید. اگر به اطلاعات بیشتر و دقیق تری نیاز دارید، می توانید از نرم افزارهای كنترل والدین استفاده كنید.
وی همچنین تصریح كرد: نرم افزارهای نظارتی رایج به دو دسته تقسیم می شوند، نرم افزارهای مسدود كننده به والدین اجازه می دهند تا فهرستی از وب سایت های مورد تایید تهیه كرده و دسترسی به وب سایت های دیگر را مسدود كنند. تلاش برای بازدید از وب سایت های تایید نشده، ثبت و ذخیره شده و برخی از نرم افزارها به والدین از طریق ارسال پیام هشدار می دهند. همچنین، می توانید زمان و مدت استفاده از رایانه را محدود كنید.
وی دسته دیگر از نرم افزارها را نرم افزارهایی دانست كه ثبت و ضبط تمامی داده هایی كه ارسال، دریافت، دانلود یا بازدید می شوند را ذخیره می كنند، این نرم افزارها در فواصل زمانی مشخص اقدام به عكس برداری از صفحه نمایشگر می كنند. اگر زمان كافی برای مشاهده تمامی داده ها را ندارید، می توانید با انتخاب كلیدواژه ها به عنوان مثال مواردی كه با پورنوگرافی در ارتباط هستند، هشدار دریافت كنید.
وی گفت: برخی نرم افزارهای پیشرفته امكان مسدود كردن، ضبط و مشاهده فعالیت رایانه كودك به صورت زنده و از راه دور را برای والدین فراهم می كنند، رایانه های شخصی دارای تنظیمات كنترل والدین داخلی در سیستم های عامل خود بوده و با عرضه نسخه های جدید سیستم های عامل، ویژگی های بیشتری نیز در این زمینه ارائه می كنند.
چهارلنگی اضافه كرد: بر همین اساس، ممكن است نیازی به استفاده از نرم افزارهای دیگر برای نظارت بر فعالیت های رایانه ای فرزند خود نداشته باشید، بدون در نظر گرفتن اینكه از چه سیستم عاملی استفاده می كنید، اكثر مرورگرهای وب مانند اینترنت اكسپلورر، كروم، فایرفاكس و سافاری دارای بخش تاریخچه هستند كه فهرستی از وب سایت هایی كه بازدید شده اند را ارائه می كنند.
** فریب تبلیغات افراد سودجو را نخورید
سرهنگ علی نیك نفس رئیس مركز تشخیص و پیشگیری پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی در این زمینه گفت: به هموطنان توصیه می كنیم همواره دقت داشته باشند با رعایت نكات امنیتی فریب تبلیغات افراد سودجو را نخورند و از قرار دادن تصاویر خصوصی و خانوادگی در شبكه های اجتماعی اجتناب كنند. وی اضافه كرد: همچنین به شهروندان توصیه می شود در فضای مجازی به افرادی اعتماد كنید كه مورد اعتماد خانواده باشند و شناخت كاملی از آنها داشته باشند.
نیك نفس گفت: در استفاده از شبكه های اجتماعی تنظیمات امنیتی و خصوصی مربوطه را انجام دهند تا هر فردی به اطلاعات شخصی و خصوصی كاربران دسترسی نداشته باشد.
وی اضافه كرد: پلیس فتا از هموطنان درخواست كرد در صورت مواجهه با موارد مشكوك آن را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir بخش ثبت گزارش مردمی گزارش كنند.
**43 درصد جرائم سایبری در تلگرام انجام می شود
از این دست جرائم در حوزه فضای مجازی با عنوان برداشت های غیرمجاز بسیار است، سردار سیدكمال هادیان فر رئیس پلیس فتا نیروی انتظامی در این زمینه گفت: از بین جرائم سایبری 43 درصد جرائم در فضای تلگرام انجام می شود و این در حالی است كه بیشترین جرائم سایبری نیز مربوط به برداشت های غیرمجاز است.
وی افزود: با رشد فناوری اطلاعات و گوشی های هوشمند در 11ماه سال گذشته جرائم سایبری 63 درصد افزایش یافته است این در حالی است كه 43 درصد جرائم در تلگرام اتفاق می افتد و سرور آن در كشور نیست.
وی ادامه داد: با وجود افزایش جرائم 80 درصد جرائم كشف می شود و برخی از جرائم را به مقامات قضائی گزارش داده و مورد رسیدگی قرار می گیرد.
هادیان فر گفت: بیشترین جرائم سایبری برداشت های غیر مجاز است كه در سال 94 میزان این جرائم 53 درصد بود و در سال 95 به 32 درصد كاهش یافته است.
رییس پلیس فتا با بیان اینكه برداشت های غیر مجاز از حساب های بانكی همچنان جزو بالاترین آمار جرایم سایبری كشور قرار دارد و در حال حاضر بیش از 360 میلیون كارت بانكی در سراسر كشور توزیع شده است و در دست مردم به طور متوسط بیش از 4 تا 5 كارت بانكی وجود دارد، افزود: بانك ها نقش بسیار اساسی در جلوگیری از بروز و كاهش وقوع اینگونه جرایم دارند و می توانند با پیاده سازی آخرین استاندارد های امنیتی بستر بسیاری از سرقت ها و كلاهبرداری های صورت گرفته در این حوزه را كاهش دهند.
به گفته وی، مزاحمت، هتك حرمت و كلاهبرداری در رتبه های بعدی جرایم سایبری قرار دارد.
هادیان فر افزود: پرونده های نوع یك دركمتر از 10روز ، نوع دو ظرف 15روز و نوع سه ظرف 35روز كشف می شود این در حالی است كه نرمی كه سازمان اینترپل اعلام كرده بیش از 46روز است.
وی گفت: در پلیس فتا پرونده ها به صورت متوسط آن هم از نوع سه ظرف 35روز كشف می شوند.
با وجود توصیه های پی در پی پلیس و كارشناسان امر در مورد برداشت های غیرمجاز، همچنان شاهد افزایش آمار در این زمینه هستیم در حالی كه شهروندان باید هوشیاری خود را نسبت به این موضوع افزایش داده و به راحتی به افراد ناشناس در كانال های مختلف تلگرامی اعتماد نكنند چرا كه با وجود گسترش فضای مجازی، ترفند تبهكاران نیز هر روز متنوع تری می شود كه البته كلاهبرداران فضای مجازی دلایل مختلفی برای رسیدن به اهداف خود دارند كه برخی از این اهداف شخصی و برخی دیگر با انگیزه كسب مال نامشروع اقدام به كلاهبرداری در فضای مجازی می كنند.
اجتمام9105**1569
گزارشگر: آرزو نیكنام **انتشار: علی حبیبی
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej
تهران - ایرنا - اعتماد كرد و بهایش را پرداخت به همین سادگی، بی آنكه بداند در سایه این اعتماد، چه ترفندی خفته است، در واقع حكایت آن خیاطی است كه خودش هم در كوزه افتاد، خیاطی كه مرگ را برای دیگران تصور می كرد، نه خودش...