زنگنه: پرداخت جریمه به تركیه دروغ محض است/كاهش 13 درصدی قیمت گاز صادراتی بر اساس رای دیوان داوری

«بیژن زنگنه » روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره برخی ادعاها مبنی بر ارزان فروشی گاز ایران به تركیه به علت جریمه شدن تهران، بیان داشت: رای دیوان داوری در سال 1391، كاهش 12 درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به تركیه بود كه آنكارا نسبت به آن اعتراض كرد.
وزیر نفت اضافه كرد: تركیه علاوه بر درخواست برای كاهش قیمت 37.5 درصدی، خواستار 25 درصد تخفیف دیگر نیز به دلیل كیفیت گاز بود كه در مجموع 62.5 درصد می شد.
زنگنه ادامه داد: اما در نهایت، دیوان داوری سال گذشته رای داد به دلیل این كه قیمت گاز صادراتی ایران از قیمت گاز روسیه بالاتر است، 13 درصد كاهش یابد تا به قیمت گاز صادراتی روسیه برسد.
وی یادآور شد: زمان اجرای این حكم را 9 ماه پس از زمان درخواست تركیه قرار دادند كه باعث شد مقداری از پول هایی را كه ما از تركیه گرفته بودیم، به آنها بدهكار شویم.
وزیر نفت با بیان اینكه «دروغ محض است كه یكی گفت جریمه شده ایم. ما هیچ جریمه ای نشده ایم»، گفت: بنابراین، براساس رای دیوان داوری، بابت پولی كه باید به تركیه بازگردانیم، اكنون برای صادرات گاز پولی دریافت نمی كنیم.
زنگنه گفت: آنچه كه رخ داده، اصلاح قیمت است كه در قراردادهای صادرات گاز موضوع طبیعی به شمار می رود و با تلاش های كه انجام شد به حداقل رسید.
به گزارش ایرنا، ایران و تركیه در سال 1996 میلادی در جریان سفر نجم الدین اربكان نخست وزیر اسبق تركیه به تهران قرارداد 25 ساله تجارت گاز امضا كردند. واردات گاز تركیه از ایران در سال 2011 میلادی آغاز شد.
ایران دومین صادركننده گاز به تركیه است و سالانه تا سقف حدود 10 میلیارد متر مكعب گاز به این كشور صادر می كند.
تركیه پیش از این نیز شكایتی را مبنی بر كم فروشی گاز توسط ایران مطرح كرده بود كه دادگاه آن را رد كرده و به نفع ایران رای داده بود؛ شركت بوتاش (شركت سهامی خطوط لوله نفت و گاز تركیه) كه طرف شركت ملی گاز ایران به شمار می رود این درخواست را مطرح كرده بود.
شكایت دوم تركیه ادعای گرانفروشی گاز و درخواست برای تخفیف توسط ایران بوده است كه صدور رای نهایی، چندین سال به درازا كشید.
تركیه اعلام كرده است قیمت هر یك هزار مترمكعب گاز وارداتی از ایران 490 دلار برای آنها تمام می شود، در صورتی كه واردات گاز از جمهوری آذربایجان به ازای هر هزار مترمكعب 335 دلار برایشان هزینه دارد و برای همین میزان گاز نیز به روسیه 425 دلار پرداخت می كنند.
بر اساس گزارش ها، مجموع پولی كه ایران بابت كاهش قیمت گاز به تركیه بدهكار می شود، حدود 1.9 میلیارد دلار است.
تركیه اكنون به عنوان بزرگترین خریدار گاز ایران به شمار می رود، اما در صورت تحقق 2 پروژه صادرات گاز ایران به بصره و بغداد، عراق به بزرگترین وارد كننده گاز ایران تبدیل خواهد شد.
قراردادهای صادرات گاز از طریق خط لوله قرادادهای بلند مدت هستند، بنابراین بر اساس عرف بین الملل، در قرادادهای صادرات گاز، همواره بندی درج می شود كه بر اساس آن به طرفین قرارداد این اختیار داده می شود در دوره های زمانی مشخص، بتوانند درخواست تجدید نظر در قیمت گاز صادراتی داشته باشند.
قیمت گاز تابع عوامل مختلف مانند قیمت جهانی نفت است كه باعث می شود قیمت گاز نوسان داشته باشد، بنابراین بر اساس روال عادی، كشورهای صادركننده و واردكننده اقدام به طرح شكایت های متعدد در مراجع داوری بین المللی می كنند.
برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
@IRNAeco
https://t.me/irnaeco
اقتصام*2022**1561** خبرنگار: میثم طاهری**انتشار:مژگان توانا