تغذيه مناسب در ماه رمضان

دكتر مجيد محمد شاهي دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار كرد: از ديدگاه علوم پزشكي فريضه روزه داري قادر به بهبود بسياري از علائم و مشكلات پزشكي از قبيل بالابودن چربي هاي خون ، فشارخون ، اضافه وزن و چاقي است كه البته تمام اين امور در صورتي محقق مي شود كه اصول صحيح و مناسب روزه داري از ديدگاه تغذيه اي در اين ماه مبارك رعايت شود در غير اين صورت حتي ممكن است منجر به مشكلات گوارشي ، افزايش وزن و حتي سنگ كليه نيز گردد.
وي افزود: در سال هاي اخير در بيشتر موارد شاهد افزايش ميزان مصرف اقلام خوراكي و افزايش قيمت اقلام غذايي پيش از ماه مبارك هستيم كه نشانه مصرف بيشتر و نه كمتر غذا در اين ايام مبارك است كه مصرف بسيار زياد شيريني جات ، شربت ها و مهماني مكرر ، دليلي بر اين ادعاست.
محمد شاهي ادامه داد: به طور كلي وعده هاي اصلي غذايي در ماه مبارك بايد مطابق با ساير ايام سال يعني همان سه وعده باشد كه متاسفانه در فصول گرم سال و با توجه به فاصله كم بين افطار تا سحري به 2 وعده كاهش مي يابد.
دانشيار گروه تغذيه دانشگاه علوم پزشكي اهواز گفت: شايد تشنگي و كم آبي مهمترين چالش ماه مبارك رمضان براي روزه داران در مناطق گرمسير باشد كه توصيه مي شود در طول روز حداقل زمان ممكن را در بيرون از منزل بگذرانند و حتي در صورت امكان زمان ورزش و پياده روي را به فاصله بين افطار تا سحر اختصاص دهند.
وي بيان كرد: در وعده افطار، معمولا افراد وعده خود را با مواد غذايي شيرين يا شربت ها باز مي كنند كه چندان توصيه مناسبي نيست.
محمدشاهي اظهار كرد: برخي افراد پس از يك گرسنگي طولاني به دليل اينكه سلول هاي بدنشان بسيار گرسنه و يا به اصطلاح حساس به انسولين هستند پس از خوردن كمي شربت يا شيريني كه حاوي قند ساده است دچار افت قند خون شديدتري مي شوند و علائمي از قبيل سردرد عرق كردن و سرگيجه و حتي حالت تهوع را تجربه مي كنند.
رئيس انجمن تغذيه خوزستان توصيه كرد: وعده افطار بسيار سبك و با اقلامي از قبيل چند لقمه نان و پنير و گردو يا سبزي ، چند لقمه نان و تخم مرغ ، آش يا سوپ و يا چند لقمه نان و مرغ آب پز شروع شود.
وي گفت: بايد اقلام غذاي صبحانه به افطار منتقل شود كه متاسفانه در خوزستان كاملا برعكس اين است؛ افرادي كه از لاغري رنج مي برند خوردن مواد شيرين و آب و شربت زياد جلوي اشتهاي آنها را براي خوردن وعده افطار خواهد گرفت و به لاغر تر شدن آنها كمك خواهد كرد.
محمد شاهي ادامه داد: بهتر است پس از يك افطار سبك يك يا 2 عدد ميوه ميل شود و حدود يك ساعت تا يك ساعت و نيم بعد وعده شام مصرف شود.
اين متخصص تغذيه و رژيم درماني اضافه كرد: وعده شام كاملا منطبق با شام پيش از ماه مبارك است؛ البته توجه كنيد كه باز هم نبايد زياده روي كرد و بهتر است در وعده شام از گروه هاي غذايي گوشت ها ، غلات و سبزيجات استفاده كنيم كه به عنوان مثال انواع كوكوها ، خوراك هاي حبوبات ، املت و ... گزينه هاي مناسبي هستند.
وي پيشنهاد كرد: پيش از خواب يك ليوان شير ميل شود.
محمد شاهي با اشاره به اينكه وعده سحر اصلي ترين وعده ماه مبارك است ادامه داد: حذف اين وعده به عنوان خط قرمز متخصصان تغذيه مطرح است كه متاسفانه در الگوي غذايي خوزستان و با توجه به دير خوابيدن خانواده ها به ويژه در ايام تعطيلات و يا ساير دلايل حذف مي شود.
دانشيار گروه تغذيه دانشگاه علوم پزشكي اهواز اظهار كرد: حذف وعده سحري به ويژه در نوجوانان و كساني كه در سن رشد هستند مي تواند مانع از رشد آنها شود.
وي گفت:حذف اين وعده به علاوه به دليل طولاني شدن گرسنگي و كاهش قند خون منجر به كاهش يادگيري، كاهش حافظه، خستگي، خواب آلودگي و تشنگي در طول روز خواهد شد و به دليل تجزيه ناقص چربي ها منجر به بوي بد دهان در ساعت پاياني روز مي گردد.
محمد شاهي بيان كرد: گاهي اوقات افراد مي خواهند با حذف وعده سحر به كاهش وزن بيشتري دست پيدا كنند كه اين كار صد درصد اشتباه بوده و اين افراد به جاي كم كردن چربي هاي بدن آب و عضلات خود را از دست مي دهند.
رئيس انجمن تغذيه خوزستان ادامه داد: وعده سحري بايد شبيه به وعده ناهار باشد به ويژه براي دانش آموزان، كارمندان و كارگران و كساني كه مي خواهند در طي روز فعاليت قبلي خود را داشته باشند.
وي گفت: در وعده سحر از كربوهيدرات هاي پيچيده مانند نان هاي سبوس دار و برنج قهوه اي و همچنين ميوه و سبزي فراوان استفاده كنيم چون اين مواد ديرتر از معده تخليه مي شود و تا ساعات طولاني تري از روز آب را در اختيار بدن قرار مي دهند و كمتر احساس تشنگي مي كنيم.
وي اضافه كرد:خوردن دسرهاي خيلي شيرين ، غذاهاي شور و سرخ كرده را توصيه نمي كنيم چون علاوه بر سوء هاضمه ايجاد تشنگي نيز خواهند كرد.
اين متخصص تغذيه و رژيم درماني بيان كرد: آب پز كردن گوشت ها و دور ريختن آنها در حذف سديم آن و كاهش تشنگي پس از مصرف كمك مي كند كه پلوهاي مخلوط با گوشت و حبوبات و سبزيجات ، انواع استانبولي و دمپخت ها گزينه هاي مناسبي براي وعده سحر هستند.
وي افزود: نوشيدني ها نقش مهمي در وعده سحري دارند؛ خوردن دوغ صنعتي كه بيشتر به آنها نمك اضافه مي شود، نوشابه هاي گاز دار و شربت ها بر خلاف تصور، بيشتر منجر به تشنگي در ساعات اوليه روز خواهد شد و نوشيدن قهوه و چاي زياد نيز به دليل ادرار آور بودن در ساعات اوليه روز آب بدن را دفع خواهند كرد.
محمدشاهي با اشاره به اينكه مصرف آب به مقدار زياد و از ترس تشنه شدن جواب معكوس مي دهد گفت:از بهترين راه هاي كمتر تشنه شدن، خوردن ميوه و سبزي ، شير و ماست كم چرب و حتي عرقيجات سنتي است كه اگر انواع عرقيجات سنتي را با مقادير بسيار كم شكر تهيه و مصرف كنيم در كنترل تشنگي ما موثر خواهد بود.
3004 /6037
خبرنگار: خاطره غفاري ** انتشار دهنده: عبدالحميد راجي