موسویان: می توان با برجام بن بست پنجاه ساله عاری سازی خاورمیانه از سلاحهای كشتار را شكست

به گزارش ایرنا ، در این نشست كه حدود یكصد نفر از شخصیت های سیاسی و علمی جهان و تعداد كثیری از رسانه ها شركت كرده بودند رابطه علم و دیپلماسی در جهان امروز مورد بحث قرارگرفت.
«سید حسین موسویان» پژوهشگر دانشگاه پرینستون آمریكا و عضو سابق گروه مذاكره كننده هسته ای بعنوان آخرین سخنران و «پائولو جنتیلونی» نخست وزیر فعلی ایتالیا نیز سخنران اختتامیه این نشست بودند.
موسویان درسخنرانی خود سه نكته را در زمینه دیپلماسی علم مطرح كرد و گفت : اهمیت روابط مردمی در دیپلماسی علم است. ایران با حدود هشتاد میلیون جمعیت، حدود پنج میلیون دانشجو، 2500 موسسه آموزش عالی، 400 انجمن علمی غیردولتی، 800 مركز پژوهشی و تحقیقاتی، 1000 مجله علمی و محققینی با بیش از 30000 مقاله علمی در مجلات معتبر دنیا منتشرمی كنند، داری ظرفیت عظیمی برای همكاریهای علمی است.
موسویان ادامه داد : همچنین ایران از نظر تولید مهندس، سومین مقام دنیا را دارد. بعد از روسیه، آمریكا با حدود 238 هزار در مقام دوم و ایران با 234 هزار در مقام سوم است با این تفاوت كه جمعیت آمریكا چهار برابر ایران است. لذا چنین پتانسیلی، فرصتی كم نظیر برای اروپا و سایر كشورها در زمینه همكاریهای علمی و پژوهشی با ایران است.
این پژوهشگر نكته دوم را نقش دیپلماسی علم، در پیشگیری از بروز بحران های سیاسی در جهان دانست و اضافه كرد، آمریكا و اروپا درهسته ای كردن ایران در زمان رژیم شاه رقابت داشتند و آمریكا نیز برنامه های وسیع هسته ای برای ایران داشت از جمله احداث 20 نیروگاه هسته ای. بعد از انقلاب، ایران تصمیم گرفت برنامه هسته ای خود را محدود كند اما اروپا و آمریكا همكاری های علمی و تكنولوژیك خود دربخش هسته ای را قطع كردند.
به گفته عضو پیشین گروه مذاكره كننده هسته ای ، اگر آلمان پروژه بوشهر را تكمیل كرده بود، فرانسه قرارداد مشترك برای تامین سوخت بوشهر را حفظ كرده بود و آمریكا میله سوخت راكتور تهران را می داد، بحران هسته ای اساسا بوجود نمی آمد و ظرفیت دیپلماسی جهان برای پانزده سال اسیر حل این بحران نمی شد.
به عقیده موسویان ، یك نمونه در پیش رو موضوع بحران آب است كه خاورمیانه بزودی گرفتارخواهد شد. همكاری های علمی و پژوهشی دراین زمینه می تواند از بروز یك بحران جدید بزرگ و در پیش در خاورمیانه جلوگیری كند.
نكته سوم از نظر موسویان، تاثیردیپلماسی علم در حل تهدیدهای جاری صلح و امنیت جهانی است و در این زمینه ادامه داد: برای نمونه برجام سندی بسیارفراتر از توافقی بین ایران و قدرتهای جهانی است. حدود 200 دانشمند هسته ای جهان حدود 18 ماه وقت صرف كردند تا چنین سند علمی را خلق كردند.این تنها سند تاریخ هسته ای جهان است كه مانع انحراف برنامه صلح آمیز هسته ای به سمت ساخت سلاح می شود. لذا تصور كنید كه اگر اصول این دستاورد بزرگ علمی، توسط كلیه كشورهای خاورمیانه پذیرفته شود، عملا خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای تحقق خواهد یافت.
این پژوهشگر تصریح كرد :بیش از چهل سال است كه دیپلماسی جهانی قادر به نهایی كردن ایده خاورمیانه عاری از سلاح های كشتار جمعی نبوده است. حال با سرمایه گذاری علمی عظیمی كه موجب تولید برجام شده، می توان با برجام بن بست پنجاه ساله عاری سازی خاورمیانه از سلاحهای كشتارجمعی را شكست.
موسویان افزود :ترامپ درجهت تشكیل مثلث اسراییل-عربستان-آمریكا حركت را آغاز كرده و قصد دارد بجای تشویق به همكاری، تقابل عربستان با ایران را تشدید كند. این مثلث قصد دارد با تحمیل تحریم های جدید تحت عناوین حقوق بشر و تروریسم، دربهره مندی ایران ازمنافع اقتصادی برجام اخلال كند.
به گفته پژوهشگر دانشگاه پرینستون ، همكاریهای این مثلث علیه ایران، عواقب منطقه ای و بین المللی فراتر از موضوع هسته ای خواهد داشت. با توجه به سیاست های نتانیاهو، امیدی به پروسه صلح فلسطین نیست. تشدید تقابل عربستان با ایران نیز اختلافات جهان تسنن و تشیع را تقویت و بحرانهای جاری منطقه را وخیم تر خواهد كرد.
عضو سابق گروه مذاكره كننده هسته ای با اشاره به این كه بدون یك ساختار جدید همكاری و امنیت در خلیج فارس، شانسی برای صلح پایدار بین اعراب حاشیه خلیج فارس با ایران نخواهد بود، ادامه داد : ایتالیا و اروپا می توانند نقش سازنده ای در این مورد ایفاء كنند. زمانی كه سه كشور اروپایی مذاكرات هسته ای با ایران را آغازكردند، سفیر ایتالیا نزد من گله داشت كه چرا ایتالیا در این گروه نیست. اما نهایتا، با تلاش های خانم موگرینی ، ایتالیا نقش مهم خود را ایفاء كرد.
وی گفت :امروز رم می تواند پیشقدم شده و با همكاری بروكسل، همكاریهای جمعی علمی اروپا با كشورهای حاشیه خلیج فارس را شكل دهد. همكاریهای مشترك علمی جمعی درحوزه خلیج فارس می تواند آغاز خوبی برای همكاریهای جامع این كشورها باشد.
«پائولو جنتیلونی» نخست وزیر ایتالیا در سخنرانی اختتامیه خود با استقبال از پیشنهادات موسویان گفت: ایتالیا می تواند نقش مهمی درتقویت همكاریهای چندجانبه ایفاء كند. همان طوركه آقای موسویان گفتند همكاری های علمی و تحقیقاتی درخاورمیانه، ایده خوبی است. گفتگوهای دانشمندان هسته ای دردوران مذاكرات برجام، تاثیر مهم خود را اثبات كرد. در سفری كه اخیرا به كویت داشتم، متوجه شدم كه امیر این كشور علاقه مند به چنین همكاریهایی است و نقش مثبتی برای بهبود روابط ریاض و تهران هم داشته است.
وی افزود :من كاملا با پیشنهاد آقای موسویان موافقم. پیشنهاد همكاریهای علمی برای حل تهدیدات صلح و امنیت بین الملل قابل توجه است. همكاریهای علمی هم می تواند مانع بروز برخی از بحرانها شود و هم می تواند بعد از بروز بحران در جهت حل آن كمك موثری داشته باشد.
«رومانو پرودی» رئیس پیشین اتحادیه اروپا هم درجمع بندی خود بعنوان رئیس جلسه با اشاره به پیشنهادات موسویان گفت: برای وساطت اروپا نیازمند شانه ها و بازوان قوی هستیم چون اوضاع روابط ایران و كشورهای همسایه عرب، خیلی وخیم است. اما باید تلاش كرد و همكاریهای علمی تسهیل كننده خوبی خواهد بود.
شبك **اروپام *5*491** 1917**انتشار دهنده: سید محمد باقر نوربخش