تاریخ هشت سال دفاع مقدس جلوه ای آشكار از آرمان ها و ارزش هایی چون پایداری و ایثار در نظام جمهوری اسلامی محسوب می شود و حماسه آزادسازی و فتح خرمشهر كه سبب برانگیختگی شور و شعف ملت ایران شد؛ نمونه ای آشكار از همدلی و وحدت ایرانیان است.
هشت سال دفاع مقدس یكی از درخشان ترین عرصه های دفاع محسوب می شود؛ هنگامه ای كه ملت ایران در اتحادی بی نظیر و یكپارچه به مصاف با دشمن متجاوز رفتند و برای حفظ و پاسداری از خاك وطن، سراسر عشق، ایثار و شجاعت شدند، پس از پایان جنگ نیز مجاهدانی از تبار شهیدان برای دفاع از اسلام و حریم اهل بیت(ع) در قامت مدافعان حرم در جنگ با اندیشه های افراطی و تكفیری، جامه برازنده شهادت را بر تن كردند و تحسین جهانیان را برانگیختند. بنابراین روزنامه های مختلف به منظور ارج نهادن به این ارزش ها و برجسته سازی تلاش های این ایثارگران با انتشار گزارش ها و مطالبی در محورهای گوناگون به این مهم پرداختند.
** خاطراتی ماندگار از هشت سال مقاومت و ایثار
دفاع مقدس به عنوان بخشی از تاریخ این مرزوبوم از اهمیت و برجستگی خاصی برخوردار است موضوعی كه سبب شد تا روزنامه ها در هفته گذشته در گزارش هایی به این مهم بپردازند.
روزنامه «ایران» در گزارشی با درج عنوان «امام (ره) مقوّم روح حماسه»، نوشت: نبرد عظیم «بیت المقدس» كه به آزادی خرمشهر انجامید یكی ازبزرگترین عملیات‌های سپاه اسلام در 8 سال دفاع مقدس است كه دستاوردهای آن از بعد نظامی و غیر نظامی حائز اهمیت بسیاری است. امام خمینی(ره)در توصیف این عملیات فرمود: «فتح خرمشهر یك مسأله عادی نبود، اینكه 15 الی 20 هزار نفر به صف برای اسارت بیایند و تسلیم شوند مسأله‌ای عادی نیست، بلكه مافوق طبیعت است.»
در ادامه این گزارش آمده است: در این عملیات، رزمندگان اسلام توانستند با عبور از رودخانه كارون 37 كیلومتر در عمق آرایش دژمانند پدافند نیروهای عراقی پیشروی كنند و خود را به مرزهای بین‌المللی برسانند و در این مسیر مناطق وسیعی را از لوث وجود دشمن پاك كنند و بازپس بگیرند. بازپس‌گیری خرمشهر تنها بخشی از این پیروزی بزرگ محسوب می‌شود كه در طول 18 ماه به یكی از دژهای نفوذ‌ناپذیر دشمن تبدیل شده بود.
این روزنامه همچنین در گزارش دیگری با عنوان «مأموریت شهادت»، نوشت: هفدهم خرداد سالگرد شهادت حجت‌الاسلام حاج شیخ عباس شیرازی ریاست ستاد تبلیغات جنگ در دوران دفاع مقدس است. ایشان با وجود مسئولیت درستاد تبلیغات جنگ ارتش، سپاه و جهاد سازندگی، قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی هم بودند.
روزنامه «جوان» در گزارشی با عنوان «شور و نشاط رزمندگان از رفتن مرد كارشكن!»، آورد: «عملیات فرمانده كل قوا، خمینی روح خدا» در 21 خرداد 1360 در منطقه دارخوین نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس به شمار می‌رود و یكی از مقاطع مهم و سرنوشت‌ساز این برهه تاریخی است. در اوایل دهه 60 ناآرامی بر فضای سیاسی كشور سایه انداخت و گروه‌های منافق سعی در ناآرام كردن شهرها داشتند. فرماندهان و مسئولان سیاسی كشور نگران بودند این شرایط سیاسی بر جبهه‌ها و روحیه رزمندگان تأثیر بگذارد كه انجام «عملیات فرمانده كل قوا، خمینی روح خدا» نشان داد جبهه‌ها تحت تأثیر تحولات سیاسی قرار نمی‌گیرد و رزمندگان با اتكا به رهبری حضرت امام، با روحیه بالایی در مناطق عملیاتی حضور دارند.
آخرین ساعات چهارشنبه ۲۰ خرداد سال ۶۰ اطلاعیه‌ای كوتاه ولی بسیار مهم از سوی امام خمینی(ره) انتشار یافت كه در آن از بركناری و عزل ابوالحسن بنی‌صدر از فرماندهی نیروهای مسلح خبر می‌داد. بسیاری بر این باور بودند این تغییر و تحولات سیاسی كشور را وارد فضای بی‌ثباتی می‌كند و دامنه این بی‌ثباتی به جبهه‌ها كشیده خواهد شد و رزمندگان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
این روزنامه همچنین در گزارشی با عنوان «هجمه به مدافعان حرم منبعی واحد دارد»، می نویسد: آنهایی كه سن و سالشان به دهه دفاع مقدس و دهه بعد از آن قد می‌دهد، به خوبی روزهایی را به یاد خواهند آورد كه هجمه‌های بسیاری به رزمندگان و شهدای دفاع مقدس می‌شد. هجمه‌هایی كه با گذشت زمان و فرهنگسازی خوبی كه صورت گرفت، تا حد قابل قبولی برطرف شدند. اما این روزها كه آتش جنگ در جبهه دفاع از حرم هنوز داغ است، باز شاهد تهمت‌ها و هجمه‌های بسیاری به داشته‌های ارزشمند این جبهه هستیم كه به نظر می‌رسد باید از هم اكنون به فكر رفع آنها از اذهان مردم و خصوصاً جوان‌ترها باشیم. با این تصور كه جنگ در جبهه مقاومت اسلامی به لحاظ سخت افزاری تمام شده و دوران بازسازی فرهنگی به جد فرارسیده است.
روزنامه «جوان» در گزارش دیگری با عنوان «تانكر دوغ خنك از وسط یك گردان تشنه سردرآورد!»، نوشت: عملیات بیت المقدس7 در تاریخ 23 خردادماه 1367 یكی از آخرین تك‌های بزرگ رزمندگان كشورمان پیش از اتمام جنگ تحمیلی بود. این عملیات در شرایطی انجام گرفت كه از آغاز سال 67 ارتش عراق حملات سنگین و دامنه‌داری را به مواضع از دست رفته‌اش در فاو و شلمچه و... ترتیب داده بود. حملاتی كه منجر به بازپس‌گیری مناطقی شد كه با نثار خون شهدای بسیاری به دست آورده بودیم. بنابراین فرماندهان تصمیم گرفتند بیت‌المقدس7 را در یكی از گرم‌ترین ماه‌های سال آن هم در منطقه خشك و داغی چون شلمچه انجام دهند. عملیاتی كه از آن با عنوان عملیات عطش نیز یاد می‌شود.
غلامحسین بهبودی در یادداشتی با عنوان «جنگ در گرم‌ترین ماه‌های سال میزبان رمضان شده بود» در این روزنامه می نویسد: ماه رمضان در طول دفاع مقدس پر رنگ و پرمعنا بود! نه تنها به این دلیل كه این ماه در نظر رزمنده مسلمان ایرانی ماه عزیزی است و می‌بایست شعائر مذهبی خود را در جبهه‌ها به انجام می‌رساند، بلكه به این دلیل كه ترتیب رمضان در دفاع مقدس از گرم‌ترین ماه‌های سال شروع شد و تا پایان دفاع مقدس نیز همچنان در گرمای شدید فصول تابستان و بهار قرار داشت. لذا رزمندگان یكی از سخت‌ترین روزه‌داری‌های خود را در یكی از گرم‌ترین مناطق كشورمان تجربه كردند.
روزنامه «جمهوری اسلامی در گزارشی با انتشار عنوان «دلایل تجاوز دشمن از دیدگاه امام خمینی (ره)»، نوشت: هجوم وحشیانه و گسترده رژیم بعث عراق در آخرین روز شهریور 1359، حادثه‌ای بزرگ را در تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رساند كه سرانجام به خلق حماسه‌ای جاودان و حیرت انگیز در تاریخ سرزمین ایران انجامید. این جنگ از دیدگاه عرفانی و معنوی حضرت امام، برای ملتی كه به تازگی از استبداد رژیم شاهنشاهی رهایی یافته بود، یك «امتحان الهی» قلمداد شد. «جنگ هم یك مساله ای بود كه انسان خیال می كرد بسیار مهم است، لكن معلوم شد كه منافعش بیشتر از ضرر‌هایش بود. آن انسجامی كه در اثر جنگ بین همه قشرهای مردم پیدا شد و آن معنای روحانی و معنوی كه در خود سربازان ارتش و ژاندارمری و سپاه پاسداران به نمایش گذاشته شد و آن روح تعاونی كه در همه ملت از زن و مرد در سرتاسر كشور تحقق پیدا كرد، به دنیا فهماند كه این مساله‌ای كه در ایران است با همه مسایل جداست.»
این روزنامه در گزارش دیگری با عنوان «كولر گازی در خط مقدم جبهه»، نوشت: دومین پدافندی بعد از عملیات والفجر 8 در هوای بسیار گرم و طاقت فرسایی به اجرا درآمد. ولی ما را غمی نبود. چون در هر سنگر یك كولر خنك‌كننده داشتیم، گرچه نه از نوع دو تكه. ما چوبی به دو طرف سنگر بسته بودیم كه مقوایی به آن وصل بود. یك طرف مقوا را با كش به چوب متصل كرده بودیم و طرف دیگر آن به طنابی اتصال داشت كه با حركت طناب هوا جریان پیدا می‌كرد. بچه‌ها بنوبت می‌خوابیدند و یكی داوطلب می‌شد كه ما را باد بزند. وقتی چفیه هایمان را خیس می‌كردیم باد آن مثل كولر گازی مطبوع می شد. در همان بحبوحه جنگ، به هنگام ظهر زیر این كولر استثنایی خوابیده بودم. در عالم خواب دیدم با عراقی‌ها در شهر اندیمشك در حال نبرد هستیم. داشتم از پل هوایی عبور می‌كردم و از طرف ساختمان به طرف بازار در حركت بودم. همین كه به پایین پل رسیدم یك تیر به سرم خورد و نقش زمین شدم.
روزنامه «اطلاعات» در گزارشی با عنوان «عملیات فرماندهی كل قوا؛آغازی برای حماسه سازان»، نوشت: عملیات فرماندهی كل قوا كه همزمان با عزل بنی صدر در محور دارخوین انجام شد، نخستین عملیات سپاه در تصرف و نگهداری بخشی از اراضی اشغالی محسوب می‌شود. تا آن زمان، انهدام نیروهای دشمن موردنظر بود ؛ اما در عملیات فرماندهی كل قوا نیروهای محور دارخوین این جسارت را پیدا كردند كه در منطقه تصرف شده، مستقر شوند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: مشكل آفرینی‌ها و كارشكنی‌های «بنی صدر» آن قدر برای رزمندگان و فرماندهان ایرانی عذاب‌آور شده بود كه پس از بر كناری وی از فرماندهی كل قوا، به پیشنهاد و استقبال همه فرماندهان جنگ قرار شد عملیاتی كه در جبهه «دارخوین» در حال انجام بود، به علامت رضایت از این كار حضرت امام، «فرمانده كل قوا- خمینی روح خدا» نامگذاری شود.
این روزنامه همچنین در گزارش دیگری با انتشار عنوان «شنبه خونین «ایوان» چگونه رقم خورد؟»، نوشت: 18 خرداد ماه سال 1364 شهر ایوان مورد حمله وحشیانه سه فروند هواپیمای دشمن قرار گرفت كه بر اثر آن 150 نفر شهید و 700 نفر دیگر مجروح شدند و به این ترتیب شنبه خونین ایوان رقم خورد. با آغاز جنگ تحمیلی و سقوط سومار و قصرشیرین در استان كرمانشاه، شهرستان ایوان پذیرای آوارگان سوماری بود و عشایر دلیر این شهرستان ضمن حضور در جبهه‌های جنگ، نقش مهمی را در پشتیبانی رزمندگان جبهه سومار ایفا كردند. شهرستان ایوان در پایان جنگ شاهد هجوم نیروهای زرهی دشمن از طریق جاده سومار به ایوان و تنگه كوشك بود كه با اقدام به موقع رزمندگان و عشایر ایوان دشمن مجبور به عقب نشینی از مناطق غربی این شهرستان شد.
**مستندنگاری از حماسه های دفاع مقدس
مستندنگاری از حماسه ها و دلاوری های رزمندگان در جنگ تحمیلی به عنوان یكی از مهم ترین رسالت های هنرمندان، نویسندگان و ناشران به شمار می رود تا با ثبت این خاطرات به ماندگاری آنها كمك كنند. اهمیت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت سبب شد تا روزنامه های هفته گذشته به اهمیت این موضوع بپردازد.
روزنامه «جمهوری اسلامی» در گزارشی با درج عنوان «نگاهی به خاطرات فرماندهان بعثی عراق از جنگی كه تحمیل كردند»، آورد: روایتی از كتاب «آتش و خون» نوشته سرهنگ عراقي خالد سلمان محمود تقدیم می شود. راوي كتاب می‌گوید: از فرماندهي ستاد ارتش عراق دستور آمد كه چون مسجد جامع خرمشهر مركز تجمع و فرماندهي نیروهاي ایراني است، مسجد را با توپخانه هدف قرار دهید. به فرمانده گردان، سرگرد سلمان طرفه گفتم: جناب سرگرد! چطور می‌شود ما مسجد را كه خانه و یك مكان مقدس و دیني است بمباران كنیم؟ سرگرد لحظه اي سكوت كرد و گفت: مگر پیامبر اسلام مسجد ضُرار را ویران نكرد؟
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «تازه‌های كتاب در بازار نشر دفاع مقدس»، نوشت: سال هاست جنگ تحمیلی عراق عیله ایران تمام شده اما برای مرور ایام رفته و نسلی كه در جنگ حضور نداشت مستندنگاری از مهم‌ترین كارهایی است كه پس از جنگ بسیاری از هنرمندان سینما و تئاتر یا نویسندگان و ناشران به آن همت گماردند. در این میان بسیاری از رزمندگان دیروز در قامت نویسندگان امروز حاضر شدند و خاطرات خود را به رشته تحریر درآوردند. آشكار است كه داستان آنها تنها داستان عملشان نیست بلكه آنها با یادآوری سرگذشت، رفتار و كلامشان درصدد هستند آرمانی را فریاد بزنند كه به خاطر آن خطرات را به جان خریده‌اند.
در ادامه این گزارش آمده است: فعالان این حوزه پدیده جنگ را در ادبیات فارسی دهه 90 رویدادهای این دوره را با مضامین تازه‌ای همراه كرده‌اند كه به ظرفیت باز تعریف رخدادهای جنگی می‌افزاید. آنان معتقدند كتاب‌های این دهه حقایق دفاع‌مقدس را در مقایسه با تمامی جنگ‌های منطقه‌ای به وضوح رسانیده‌اند اگر چه در این كار كاملاً موفق نیستند.
** خاطره هایی از دلاوران عرصه ایثار
مرور خاطره هایی از دلاوران عرصه ایثار سبب نهادینه شدن ارزش های والای مقاومت در جامعه می شود، موضوعی كه در روزنامه ها هفته گذشته انعكاس یافت.
روزنامه «جوان» در گزارشی با عنوان «اكبر از پاكسازی میادین مین به دفاع از حرم رسید»، نوشت: برای آنها كه اكبر ملكشاهی را می‌شناختند و با خلق و خوی ایشان آشنایی داشتند، شنیدن خبر شهادتش چندان تعجب آور نبود. او جوانمردی بود كه در سال 1376 یكی از كلیه‌هایش را بخشید و سال 94 نیز همه هستی‌اش را فدای حضرت دوست كرد. اكبر ملكشاهی 28 آذرماه 1394 در سوریه به شهادت رسید. رزمنده‌ای كه به دلیل شرایط شغلی اش، سال‌ها در میدان مین با شهادت رو به رو بود و آنقدر با حال و هوایش عجین شد تا در نهایت به كسوت یك مدافع حرم آسمانی شد. برای آنها كه اكبر ملكشاهی را می‌شناختند و با خلق و خوی ایشان آشنایی داشتند، شنیدن خبر شهادتش چندان تعجب آور نبود.
این روزنامه در گزارشی با عنوان «حاج شعبان ساعاتی قبل از شهادت روی لودر جاده‌كشی می‌كرد»، آورد: پنجم خرداد ماه بود كه خبر شهادت سردار شهید شعبان نصیری پس از حدود 38 سال مجاهدت و ایثار منتشر شد. وی كه از پیشكسوتان دفاع مقدس بود، عاقبت در دفاع از حریم اهل بیت در طی عملیات آزادسازی موصل به شهادت رسید و پیكر مطهرش نهم خردادماه با حضور گسترده مردم در بهشت زهرا به خاك سپرده شد. سردار شهید شعبان نصیری از رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس بود كه در قرارگاه نصرت همجواری با سرداری چون شهید علی هاشمی را تجربه كرده بود. وی بعدها نیز در زمره فرماندهان لشكر 9 بدر و همین طور لشكر 10 سیدالشهدا(ع) قرار گرفت.
این روزنامه همچنین در گزارشی با عنوان «از نفسشان گذشتند تا نفس‌های ما به شماره نیفتد»، آورد: «دوست داشتم وقتی كه باز می‌گفتی دهدی جون پیشت بودم، ولی چاره‌ای نیست. من و دوستام رفتیم تا تو و امثال تو در آرامش زندگی كنید. دوستت دارم نفسم.» این جملات بخشی از وصیتنامه شهید مدافع حرم مهدی علیدوست به فرزندش است. یا شاید به همه فرزندان ایران اسلامی كه شرق و غرب كشورشان مدت‌هاست شاهد حضور گروه‌های تروریستی است. گرگ‌های گرسنه‌ای كه زوزه‌كشان در انتظار یافتن فرصتی هستند تا به آرامش این مرز و بوم خدشه وارد كنند.
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «حبیب دوران»، نوشت: حاج علی طاووسی در سال 1304در شهرستان شهرضا از توابع استان اصفهان در خانواده‌ای مذهبی و كشاورز دیده به جهان گشود واز همان ابتدا به خاطر نوع تربیت و بینش خانوادگی علاقه‌مندی به امور مذهبی و قرآن و احادیث پیدا كرد و در كلاس اكابر در كنارفعالیت شغلی خود كه همانا نجاری بود مشغول به تحصیل شد ولی انگار دست تقدیر سرنوشت ایشان را به شكل دیگری رقم زده بود، چرا كه در همان ابتدا به تحصیل پدر خود را از دست داده و ایشان به خاطر خانواده مجبور به ترك تحصیل و پرداختن به شغل و كاسبی شد.
در ادامه این گزارش می خوانیم: ایشان مدتی را در كارخانه ریسندگی نوین شهرضا مشغول به‌كار بوده وهمان موقع با خانواده همسر خود آشنا شده وازدواج می‌نمایند. ایشان در سال 49 به خاطر رفاه عمومی شهروندان كه اغلب در منزل خود حمام نداشته‌اند منزل خود را فروخته و حمام گلستان را جهت رضای حق تعالی وخدمت به خلق راه‌اندازی می‌كنند و سپس تصمیم به ساخت مسجدی در محل به نام مسجد امیرالمؤمنین علیه السلام می گیرد. حاج علی طاوسی مدتی را به اتفاق همسر و فرزندان خود در كربلای معلی ساكن و به شغل نجاری مشغول بوده و در بازسازی حرم مطهر امام حسین و حضرت ابوالفضل نیز مشاركت داشته تا جایی كه همیشه با افتخار از آن یاد می‌كردند.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**9131
تهران- ایرنا- رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس با تاسی از امام خمینی(ره) و با اتكا بر توانمندی‌های داخلی در برابر دشمن متجاوز صف آرایی و آنها را وادار به عقب نشینی كردند. حماسه هایی را كه رزمندگان در طول این دوران آفریدند مظهر خودباوری و اتحاد ملی مردمان این سرزمین بود.