به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، افزایش تولید و صادرات انرژی، ورود به بازارهای جهانی و كسب جایگاه پیشین در عرصه بین الملل از جمله مواردی است كه پس از برجام به دست آمد.
از طرف دیگر افزایش تمایل كشورهای دیگر برای سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز ایران از دیگر دستاوردهای توافق هسته ای محسوب می شود كه بتدریج برخی از این قراردادها در قالب جدید و به روز، در حال نهایی شدن است .
سرمایه گذاران و شركت های خارجی منابع نفت و گاز كشورمان را با توجه به قراردادهای جدید نفتی سودآور تشخیص می دهند و به همین دلیل با وجود برخی تهدیدها از سوی آمریكا، جهت امضای توافق های نفتی پیشقدم می شوند.
روز گذشته در یكی از این تحولات در حوزه نفت و گاز، قرارداد همكاری میان ایران و یك شركت ایتالیایی در زمینه انجام مطالعه در یك میدان نفتی و یك میدان گازی امضا شد.
تارنمای خبرگزاری «رویترز» نوشت شركت نفت و انرژی انی (ENI) و شركت ملی نفت ایران یادداشت تفاهمی را در زمینه انجام تحقیقات برای توسعه یك میدان نفتی و یك میدان گازی امضا كردند.
این توافق كه در تهران امضا شد ، توسعه میدان گازی كیش و فاز سوم میدان نفتی دارخوین در جنوب ایران را شامل می شود. این توافق مدت زمان 6 ماهه ای را به شركت ایتالیایی در مورد انجام مطالعات زمان می دهد.
سال گذشته هم قراردادی بین شركت ملی نفت ایران و انی ایتالیا برای عرضه نفت خام امضا شد و از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی روزانه بین ۶۰ و تا ۱۰۰ هزار بشكه نفت‌خام به انی ایتالیا فروخته می شود. این شركت ایتالیایی كه در حدود 80 كشور فعالیت اجرایی دارد و گفته می شود بزرگترین شركت صنعتی ایتالیا است ، پیش از این نسبت به همكاری با ایران در توسعه میدان نفتی آزادگان ایران نیز ابراز علاقه مندی كرد.
همچنین شركت انی ایتالیا به تازگی مذاكراتی را برای اجرای طرح های پالایشگاهی در ایران به همراه یك شریك چینی آغاز كرده است.
**بازار بكر و پرسود انرژی ایران
جمهوری اسلامی ایران با داشتن ذخایر فراوان نفت و گاز از مهمترین كشورها در این زمینه به شمار می رود كه نیازمند فناوری های نو و سرمایه گذاری برای ایجاد تحول در تولید است . دلیل عمده این شرایط وجود موانع گوناگون مالی و تكنولوژیكی در دوره تحریم ها بود. از این رو اكنون با رفع محدودیت ها، شركت های بزرگ خارجی تمایل بسیار زیادی را برای همكاری با ایران نشان می دهند.
تارنمای «اویل پرایس» كه در زمینه بررسی بازار نفت و انرژی فعال است در گزارشی به بررسی روند ورود شركت های بزرگ نفتی جهان به ایران در دوران پس از تحریم ها پرداخت و نوشت: نفت ایران موجب تحرك در بازار شده است و ایران بزرگترین تحول و پویایی را در بازار انرژی ایجاد خواهد كرد.
ایران در دوره پس از تحریم ها با تغییر در قراردادهای نفتی خود فرصتی بزرگ را برای شركت های بزرگ ایجاد می كند زیرا به زودی نخستین مناقصه نفت و گازی خود را در مورد میدان آزادگان برگزار خواهد كرد. این مناقصه ابتدا قرار بود با حضور فهرستی از 29 شركت آغاز شود اما بعدها تعداد شركت ها افزایش یافت.
به نوشته این گزارش در صورتی كه بر اساس قراردادهای جدید توافق توسعه این میدان نهایی و امضا شود ، فرصتی بزرگ برای شركت های نفتی ایجاد می شود زیرا پیش بینی می شود بین 33 تا 42 میلیارد بشكه نفت درجا داشته باشد كه 6 میلیارد بشكه آن قابل بازیافت است و یكی از بزرگترین پروژه هایی است كه در سال های اخیر در سطح جهان ارائه شده است. به دلیل همین منافع عظیم اقتصادی بسیاری از شركت ها از اروپا، آسیا و روسیه تمایل خود برای انجام آن اعلام كردده اند.
بر اساس این تحلیل برای ایران تفاوتی نمی كند كه كدام شركت توانمند این مناقصه ها را برنده می شود زیرا در هر صورت موفقیتی برای دولت خواهد بود. «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران تلاش بسیاری را انجام داد تا قرادادهای جدید نفتی را به تایید قانونگذاران برساند. وزیر نفت ایران نیز امیدوار است تا ماه جولای قراردادهای توسعه میدان نفتی آزادگان امضا شود.
**استقبال شركت های خارجی از قراردادهای جدید نفتی
از جمله محورهایی كه موجب رغبت شركت های خارجی برای ورود به ایران شد تغییر در نوع قرار دادهای نفت و گاز ایران با شركت های خارجی بود. بسیاری از كارشناسان اعتقاد داشتند كه قراردادهای پیشین به اندازه كافی برای بنگاه های اقتصادی خارجی تحریك كننده و سودآور به شمار نمی رفتند.
ایران در سال 2015 بر اساس قراردادهای جدید نفتی كه به آی.پی.سی معروف شده است تعداد 49 میدان نفتی و گازی خود را به سرمایه گذاران خارجی ارائه كرده است.
تارنمای خبرگزاری «یورو نیوز» در این زمینه نوشت قراردادهای جدید آی.پی.سی ایران از قراردادهای پیشین متفاوت است زیرا در گذشته بر پایه تولید برای سرمایه گذار سود محاسبه می شد. دوره زمانی قراردادهای جدید نیز از 7 یا 8 سال به 20 سال افزایش یافته است. به نظر فعالان صنعت نفت و گاز، این امر یك پیشرفت واقعی است.
تارنمای روزنامه «نیویورك تایمز» در گزارشی نوشت شركت «توتال» فرانسه به سمت امضای قراردادی بزرگ در پروژه گازی ایران حركت می كند. مدیرعامل توتال گفته است كه تابستان امسال نخستین سرمایه گذاری بزرگ شركت های غربی در ایران را پس از امضای توافق هسته ای اجرایی می كند.
«پاتریك پویان» مدیر اجرایی این شركت گفته است كه توتال فرانسه سرمایه گذاری اولیه یك میلیارد دلاری را پس از توافق سال 2015 در ایران انجام می دهد. البته توتال این اقدام را با وجود تهدید های آمریكا انجام می دهد. پویان تاكید می كند انجام این پروژه به ریسك یك میلیارد دلاری آن می ارزد زیرا بازار بزرگی را می گشاید ضمن اینكه توتال مشكلات تحریم را محاسبه و ارزیابی كرده است.
این میدان دریایی برای نخستین بار در دهه 1990 توسعه یافت و از سال 2006 با تشدید تحریم ها، توتال كه یكی از شركت های غربی فعال در این میدان بود از آن دست كشید. اكنون توتال به فكر بازگشت به ایران و مشاركت در فاز 11 پروژه پارس جنوبی در خلیج فارس است. این ورود به حدود 5 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد. توتال در دهه 1990 هم در فازهای دوم و سوم پارس جنوبی مشاركت داشت.
نیویورك تایمز افزود: بریتیش پترولیوم و رویال داچ شل كه از بزرگترین تولید كنندگان نفت و گاز جهان هستند هم برای سرمایه گذاری در ایران تمایل نشان دادند اما به دلیل كاهش قیمت نفت و برخی مسائل دیگر این انگیزه شدید نبود به ویژه اینكه رویكرد سختگیرانه رئیس جمهوری آمریكا نسبت به تهران باعث شد فضای سرمایه گذاری در ایران چندان داغ نباشد.
مدیر اجرایی شركت نفت توتال فرانسه سهم شركت توتال فرانسه از پروژه پارس جنوبی را 50.1 و سهم شركت ملی نفت چین را 30 درصد عنوان كرد. شركت پتروپارس ایران نیز 19.9 درصد از این پروژه را در اختیار دارد. البته با توجه به وجود تحریم ها علیه ایران و ممنوعیت انجام معاملات دلاری با كشور، شركت توتال منابع مالی این پروژه ها را از منابع خود و به یورو تامین می كند.
گاز پارس جنوبی برای مصرف داخلی در بازار ایران اسفاده می شود و برای صادرات نیست. هزینه ها نیز به صورت نقدی به توتال پرداخت نمی شود بلكه در ازای آن نفت خام سبك كه یك محصول جانبی است داده می شود.
به گفته پاتریك پویان همچنین توتال انجام پروژه های پالایشگاهی در ایران را نیز مد نظر دارد كه نیازمند منابع مالی بیشتر از بانك های آسیایی است اما پیشرفت قابل توجهی نداشته است.
گزارش یورو نیوز پارس جنوبی را میدان بزرگ گازی عنوان كرد كه در آب های سرزمینی ایران و قطر قرار گرفته است. تهران عنوان داشته است كه تنش میان قطر و عربستان سعودی تاثیری بر این پروژه نخواهد داشت.
علاه بر این تارنمای «آذر نیوز» نیز نوشت: شركت نفتی سوكار(SOCAR) آذربایجان هم برای توسعه میدان های نفتی ایران ابراز تمایل كرد. این گزارش از همكاری تعدادی از شركت های نفتی با شركت ملی نفت ایران خبر داد. در این چارچوب شركت آذربایجانی سوكار نیز به شركت های دیگر همچون گاز پروم، روس نفت و تات نفت روسیه اضافه شد.
به نوشته این گزارش شركت ملی نفت ایران دخایر عظیمی از نفت و گاز را در اختیار دارد و یكی از بزرگترین شركت های نفتی جهان است. برآوردها در شرایط كنونی نشان می دهند این شركت بیشتر از 156 میلیارد بشكه هیدروكربن مایع را در اختیار دارد. همچنین این شركت بیش از 33 تریلیون متر مكعب گاز مایع را نیز در اختیار دارد.
شركت نفتی سوكار(SOCAR) شركت نفتی كاملا دولتی است كه مقر اصلی آن در باكوی آذربایجان قرار دارد. این شركت تنها تولید كننده سوخت در آذربایجان است و بیش از 370 جایگاه سوخت را در سوئیس، گرجستان، رومانی و اوكراین در اختیار دارد. سوكار همچنین به همراه شركت پتكیم(Petkim) تركیه مالكیت بزرگترین پالایشگاه این كشور را در اختیار دارد و مشغول عرضه سوخت است.
پژوهشم**9130**1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب ** انتشاردهنده : شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- صنعت نفت و گاز مهمترین بخش اقتصادی در تامین منابع مالی كشوركه بیشترین بهره و تاثیر را از امضای توافق هسته ای و رفع تحریم ها كسب كرده است .
