یك اقتصاددان: اشتغالزایی به امنیت و تغییر رویكردها به كار نیاز دارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «حسن طایی» شامگاه پنجشنبه در نشست «مساله شناسی بازار كار و اشتغال، دیدمان تحلیلی» كه در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد، افزود: دولت دوازدهم در حال شكل گیری بوده و برای بهبود وضعیت بازار كار سهم قابل توجهی برای جامعه مدنی قائل است.
طایی تاكید كرد تعامل سازنده و یادگیری تعاملگران اقتصادی مقدمه تصویر بازار كار است.
وی ادامه داد: پس از سرشماری سال 1375 جمعیت 36میلیونی زیر 25سال شناسایی شد كه می توانستیم همان موقع وضعیت بازار كار در آینده را پیش بینی كنیم. در سال 1385 نیز این جمعیت قابل پیش بینی بود.
به گفته وی، جنس عرضه و تقاضا در بازار كار در حال تغییر است؛ برای نمونه اكنون زنان تحصیلكرده بسیاری به بازار كار مراجعه می كنند. بنابراین باید در بنگاه ها تغییری اتفاقی بیفتد.
این كارشناس اقتصادی گفت: اهمیت، كمیت و كیفیت اشتغال با گذشته تفاوت كرده و نیازمند هماهنگی دستگاه های مرتبط است.
به گفته وی، خانواده، احزاب، تشكل های صنفی و رسانه ها در ایجاد این تغییرها و هماهنگی ها موثرند.
طایی بیان داشت: اشتغال به مجموعه ای از سیاست های سطح كلان و میانی و خرد نیازمند است كه این مجموعه در یك فرایند یادگیری متقابل می تواند به بهبود بازار كار و ایجاد اشتغال منجر شود.
وی تاكید كرد نخستین موضوع برای ایجاد اشتغال بسترهای نهادی است و گفت: جریان میلیونی اشتغال به كشوری عاری از تنش چه در عرصه داخلی و چه عرصه خارجی نیاز دارد.
این استاد دانشگاه اضافه كرد: ما همچنین به تثبیت حقوق مالكانه نیاز داریم تا شاهد شكوفایی استعدادها و نوآوری ها باشیم و این حقوق فقط اقتصادی نیست. به عبارتی وقتی صاحبان ایده كسب و كار از حقوق مالكیت اطمینان نداشته باشند شكوفایی تحقق نمی یابد.
به گفته وی، تسهیل در عرضه نیروی كار و كاهش هزینه های مبادله اشتغال را شكل می دهد.

**نیاز به تربیت سالیانه 10هزار مدیر
طایی گفت: برای اینكه سالانه یك میلیون شغل ایجاد كنیم نیاز داریم سالیانه 10هزار مدیر تربیت شوند.
وی افزود: اشتغال باید در بخش خصوصی شكل گیرد؛‌ زیرا بخش عمومی اشباع شده است. بنابراین بازار كار مدیران در آنجا تعریف می شود.
به گفته وی، پایداری نسبی جهت گیری ها در سیاست های عمومی اهمیت دارد؛‌ نباید تصمیم گیری ها سریع تغییر كند زیرا جلو امكان سرمایه گذاری و حضور در بازار كار گرفته می شود.
وی تاكید كرد نخستین موضوع آمایش سرزمین است. از این رو، سیاست های علمی و فناوری برای توسعه اشتغال مهم است زیرا فناوری اثر چشمگیری روی بهره وری و عوامل تولید دارد.
این اقتصاددان یادآوری كرد بیكاری پدیده صرف اقتصادی نیست و پیامدهای اجتماعی به دنبال دارد. مهاجرت از روستا به شهر و رشد شهرها و حذف شهرهای كوچك، بیكاری منابع در شهرهای كوچك و تخصیص بودجه های عمرانی به جای هزینه های جاری در بازار كار موثر است و اینجا موضوع آمایش سرزمین مورد توجه قرار می گیرد.
طایی ادامه داد: باید سیاست توسعه صنعتی، كشاورزی، راه و شهر سازی، بهداشت و درمان و آموزش مشخص و سپس سیاست دستگاه ها برای اشتغال تبیین شود.
به گفته وی،‌ سیاست های خرد شامل سیاست های فعال و غیر فعال، تنظیمی، حوزه كسب و كارهای خانگی و مجموعه ای از سیاست های حقوق و فنی به طور عام در وزارت تعاون، ‌كار و رفاه اجتماعی و دبیرخانه شورای عالی اشتغال در این وزارتخانه شكل می گیرد و سیاست های آموزشی و فنی و حرفه ای سطوح بالاتر را در بر می گیرد.
به گفته این اقتصاد دان، یك میلیون نفری كه وارد بازار كار می شوند آمادگی كار تمام وقت را ندارند و باید به لحاظ قوانین و مقررات زمینه ای فراهم كرد كه بخشی از نیروی كار به سمت كار پاره وقت بروند كه این مهم نیازمند نگاه ویژه به قانون كار است.

**اشتغال دائم مربوط به قرن های 19 و 20بود
این استاد دانشگاه با بیان پیچیدگی اشتغال در عصر دانایی گفت: در دنیای دیجیتال امروز اقتصادهای بی وزن در حال شكلگیری است. زنجیره قابلیت انسانی در عصر دانایی از توانمندسازی آغاز می شود و به جامعه پذیری، اشتغال پذیری، یادگیری و نوآوری، كارآفرینی، بهره وری و فرصت شغلی مولد می رسد و یادگیری دائمی مهارت ها باید به گونه ای باشد كه فرد مدام بیاموزد.
وی تاكید كرد استخدام دائمی متعلق به قرن نوزدهم و بیستم بود و افزود: مطالعات نشان داده است در عصر دانایی (دنیای دیجیتال) افراد هفت تا 9مرتبه تغییر شغل می دهند زیرا استخدام دائمی از بین رفته است و فرد با افزایش توانایی می تواند شغل دیگر را انتخاب كند.
طایی گفت: برای تحول قابلیت ها باید آموزش های پیش از دبستان، ابتدایی، متوسط، عالی و فنی و حرفه ای متحول شود.
وی گفت: اكنون 22میلیون خانوار داریم. در این خانوارها برخی شاغلند اما همینطور كه جلو می رویم شمار شاغلان در خانوارها افزایش می یابد زیرا اقتصاد خانوار با یك فرد شاغل بسختی می چرخد.
به گفته وی، نیروی كار زن و مرد مكمل یكدیگرند نه جانشین یكدیگر.

**اشتغال شكل دهنده توسعه است
این اقتصاد دان اشتغال را عامل توسعه و امنیت در كشور خواند و گفت: برای توسعه اشتغال به روش شناسی تلفیقی نیازمندیم. اشتغال متغیر فراقوه ای است.
به گفته وی، باید به یك میلیون نیاز شغلی پاسخ دهیم كه برخی معتقدند برای این میزان اشتغال 400 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز داریم و برخی هم 300 هزار میلیارد تومان را اعلام كرده اند.
وی تاكید كرد برای دستیابی به نتیجه باید اصلاح ساختار نظام بانكی، كارآمدسازی و شفاف سازی نظام اداری، تحول در بنگاه ها و برنامه ریزی در مشاغل خانگی و بنگاه های خرد، كوچك، متوسط و بزرگ ضروری است اما بنگاه های با ارزش افزوده و توان اشتغالزایی بالا.
طایی عمر بنگاههای كوچك را در ایران سه سال عنوان كرد و گفت: این بنگاه ها بشدت آسیب پذیرند اما هرچقدر بستر نهادی و زمینه ای فراهم شود كسب و كار نوپا و مشاغل جدید این رده ها بهتر می تواند انجام شود.
وی افزود: باید بپرسیم تاكید روی كدام بنگاه ها است؟ اگر روی خرد و كوچك برویم ارزش افزوده ندارد و اگر روی متوسط و بزرگ برویم ارزش افزوده و رشد اقتصادی ایجاد می كند اما اشتغال پایین است. هنر تصمیم گیری سیاستگذاران این است كه باید جست و جو كنند كدام بنگاه برای اقتصاد ما نیاز است؟
به گفته وی، بنگاه های خرد و كوچك فقط با وجود شبكه ها می توانند تداوم بیابند؛ زیرا برای آنها میسر نیست به بازار جهانی اتصال یابند اما شبكه می تواند با ارتباطات عرضی و طولی این مهم را تحقق بخشد.
این اقتصاددان یادآوری كرد: هر بنگاه محیط كسب و كار خود را طلب می كند و یك اكوسیستم واحد بر همه بنگاه ها جاری و ساری نیست.
«توسعه اشتغال به طور مثال در شهرستان قصر قند با شهرستان آبادان متفاوت است؛ بنابراین اشتغال باید در سطح ملی و استانی بررسی شود».

**لزوم حركت از از دولت رفاه به سمت دولت كار
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برخی از انواع بیكاری را ساختاری دانست، در حالی كه شماری دیگر مربوط به بخش فناوری و بخشی نیز مرتبط با ركود اقتصادی كشور می شود.
طایی تاكید كرد بسادگی از مهاجرت نخبگان و فرار مغزها می گذریم،‌در حالی كه با وجود توسعه آموزش عالی در كشور نظام نوآوری در بنگاه ها شكل نگرفت.
وی گفت: بخشی از موضوع بازار كار مساله حداقل حقوق و دستمزد است كه به اندازه بیكاری اهمیت دارد و به تنهایی چهار درآمد ایجاد می كند كه شامل دستمزد فرد، حق بیمه فرد، مالیات به دولت و سوددهی به كارفرماست.
این استاد دانشگاه تاكید كرد كیفیت نیروی كار تغییر كرده است و اكنون بازار كار مدیران نداریم. كسانی كه 20سال پیش سیاستگذاری می كردند امروز هم تصمیم می گیرند و گردش نخبگان نداریم.
طایی گفت: باید از دولت رفاه به سمت دولت كار حركت كنیم و سیاست های توزیع گرایانه و تخصیص یارانه را كنار بگذاریم زیرا متاسفانه اكنون در ایران توزیع مهمتر از تولید است كه اگر بخواهیم آن را تغییر دهیم با تقاضای چند میلیونی روبرو می شویم.
طایی اضافه كرد: دگردیسی باید در سطح نظام سیاسی (فراتر از دولت و حكومت) و از بالا اتفاق بیفتد. دولت باید كار دوست، اشتغال آفرین و توانمند باشد اما فساد و رانت چنین تغییر رویكردی را دشوار می كند.
به گفته وی، «دولت مبتنی بر عوامل» باید به «دولت مبتنی بر كارایی» تغییر كند.
به گزارش ایرنا، انتخابات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و میاندوره مجلس دهم شورای اسلامی (در چهار حوزه) بیست و نهم اردیبهشت ماه برگزار شد.
میان چهار نامزد حاضر در انتخابات ریاست جمهوری، «حسن روحانی» 23 میلیون و 549 هزار و 616 رای یعنی 57 درصد آرا را به خود اختصاص داد و از نیمه مردادماه پس از تنفیذ حكم ریاست جمهوری از سوی رهبر معظم انقلاب و برگزاری مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی دولت دوازدهم را تشكیل می دهد.


برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
@IRNAeco
https://t.me/irnaeco
اقتصام**9123*1961* گزارش: زهره دریغ گفتار* انتشار: مریم مسعود