در ميان همه بحران هاي جهاني، از تست هاي موشكي كره شمالي تا جنگ عليه داعش، بنظر ميرسد بيش از همه چيز، يك هدف سياسي ذهن او را بخود مشغول كرده كه آن هم نابودي برجام است، توافقي كه تحريم هاي هسته اي عليه ايران را در مقابل برخي محدوديت هاي برنامه هسته اي اش، مرتفع كرده است.
درحاليكه ترامپ ناسازگاري خود با توافق چند جانبه بين المللي هسته اي ايران را آشكار ساخته، سفيرش در سازمان ملل در هفته گذشته با جعل دروغ هايي، طرح خروج احتمالي آمريكا از برجام را مطرح ساخت. طرح مذكور كه يك 'خود زني' است، مسئوليت خرابكاري را به گردن كنگره آمريكا مي اندازد.
اگر آمريكا موفق به غرق كردن برجام شود، عواقب جدي آن تنها به تخريب اعتبار جهاني آمريكا و تضعيف روند عدم اشاعه سلاح هاي هسته اي محدود نخواهد شد، بلكه مي تواند سياست خارجي ايران را نيز دستخوش تغيير كند.
سياست خارجي ايران هميشه در مورد عادي سازي رابطه با غرب و تشنج زدايي با آمريكا با چالش هاي داخلي مواجه بوده است. طرز تفكر غالب در ايران معتقد است سياست آمريكا بر پايه زورگويي است و لذا هرگونه انعطاف ايران، موجب فشار بيشتر آمريكا خواهد شد.
درعين حال در دوره رياست جمهوري روحاني سياست خارجي مصالحه جويانه تري اعمال شد كه توجيه آن عمدتا بخاطر حل مسالمت آميز بحران هسته اي و برداشته شدن تحريم هاي مرتبط با موضوع هسته اي مي باشد. لذا در تهران، توافق هسته اي به معيار قضاوت درمورد اعتماد يا عدم اعتماد به غرب بويژه آمريكا تبديل شده است.
حضرت آيت الله خامنه اي رهبر عالي جمهوري اسلامي در آوريل 2015 فرمودند: «حالا اين مذاكرات هسته اي يك تجربه جديد است. اگر آن طرف رفتار نامعقول خود را كنار بگذارد، اين مي تواند تجربه جديدي براي ما باشد كه بتوان در مورد ساير موضوعات نيز مذاكره كرد.»
اكنون كه ترامپ برجام را به مخاطره انداخته است، در تهران اساسا اعتبار تعامل ديپلماتيك با غرب زير سئوال است. اگر ترامپ زير برجام بزند، در تهران اجماع حاصل خواهد شد كه در هيچ موضوع ديگري نيز نبايد با آمريكا مذاكره يا همكاري و يا اعتماد كرد.
در عين حال سياستمداران در تهران نظاره خواهند كرد كه آيا اروپا در هدف نابودي برجام، ترامپ را همراهي خواهد كرد يا خير. اگر رهبران اروپايي پاي برجام قاطعانه بايستند، تهران روي 'رابطه با غرب منهاي آمريكا' حساب باز كرده و در مورد ساير بحران هاي منطقه اي از جمله مبارزه عليه داعش با اروپا همكاري خواهد كرد. متقابلا چنانچه به رغم اجراي تعهدات ايران، اروپا تسليم ترامپ شود، آنگاه دليل مشروعي خواهد بود كه تهران به ملاحظات امنيتي خود، همچون تقويت بيشتر توان موشكي و تقويت شبكه متحدين منطقه اي، اولويت بخشد.
تاثير بعدي اقدام ترامپ در تخريب برجام را بايد در روابط ايران با قدرت هاي بلوك شرق همچون روسيه و چين و هند مشاهده كرد. در دوران اوباما، قدرت هاي بلوك شرق، به تحريم هاي عليه ايران پيوستند. اين امر رئيس جمهوري وقت، آقاي احمدي نژاد، را شوكه كرد زيرا كه او سياست 'نگاه به شرق' را دنبال مي كرد. اگر در ماجراي برجام، قدرت هاي بلوك شرق بتوانند از برجام دفاع كرده و اقدامات تخريبي ترامپ و پيوستن احتمالي اروپا به آمريكا را بي اثر كنند، آنگاه، در جهان چند قطبي جديد، جهت يابي ژئوپولتيك ايران بطور قابل موثري به سمت توسعه گسترده همكاري هاي تجاري -امنيتي - سياسي و بين المللي با قدرت هاي بلوك شرق گرايش پيدا خواهد كرد.
درحاليكه ترامپ درحال وزن كردن اقدام بعدي در مورد برجام است، بايد بداند كه خروج آمريكا از برجام، ايران و جهان را به شرايط قبل (اجماع جهاني عليه ايران) باز نخواهد گرداند. اگر او از انجام تعهدات برجامي دوران اوباما سرباز زند، شرايط آمريكا در منطقه وخيم تر خواهد شد زيرا كه بعد از اين ايران روي آمريكا هيچ حسابي ننموده درحاليكه با ديگر قدرت هاي جهاني مشاركت و همكاري خواهد كرد.
شبد**1953** 1379**
انتشار دهنده: هادي افتخاري
تهران- ايرنا- سيد حسين موسويان در مقاله اي در روزنامه لس آنجلس تايمز آمريكا با تاكيد براينكه ترامپ بايد بداند كه خروج آمريكا از برجام، ايران و جهان را به شرايط قبل (اجماع جهاني عليه ايران) باز نخواهد گرداند، گفت: اگر رئيس جمهوري آمريكا از انجام تعهدات برجامي دوران اوباما سرباز زند، شرايط آمريكا در منطقه وخيم تر خواهد شد.