سال تولید آن به 1346 خورشیدی برمی گردد، سواری پیكان كه تا اوایل انقلاب اسلامی در انواع مختلف تولید می شد و قرار بود تولیدش متوقف شود اما هنوز در خیابان های شهرهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
پیكان سال های سال به عنوان یكی از انواع مدل های مورد استفاده تاكسی در شهرهای مختلف ایران رونق داشت و البته هنوز هم به رغم اینكه عمرش به پایان آمده، در بسیاری از شهرها به عنوان تاكسی مورد استفاده قرار می گیرد.
اینكه نخستین بار دقیقا چه سالی پیكان به عنوان تاكسی مورد استفاده قرار گرفت هنوز مشخص نیست، روایت های مختلفی شده؛ بطور مثال آنگونه كه در كتاب «تاریخچه اتومبیل در ایران» (این اتولی كه من میگم) نوشته عباس حسینی آمده به شكل سیستماتیك نخستین بار حدود سال 1326 تاكسی ها در قالب یك سازمان شكل گرفتند و انواع مدل های مختلف خودروهای خارجی نیز به عنوان تاكسی مورد استفاده قرار می گرفتند و از سال 47 به بعد همه این مدل ها به پیكان تبدیل شدند.
تا قبل از آن انواع خودروها مثل بد فورد، پاودا، وُلگا، واكسهال، آستین، اوشكودا، شورولت، مسكوویچ، هیلمن، موریس، وانگارد، دكاوه، بنز، فیات، سیتروئن و برخی مدل های دیگر به عنوان تاكسی مورد استفاده قرار گرفته بودند.
رنگ این پیكان های تاكسی نارنجی بود و متحدالشكل فعالیت می كردند و چون از سال های گذشته فعالیت داشتند حالتی نوستالژیك در جامعه پیدا كرده اند.
حالا اما بنا به اعلام شهرداری تهران از اول مهر سال 96 زمان مرگ این نوستالژی پایتخت نشینان اعلام و قرار شده مجوز فعالیتشان باطل شود.
پیشتر بارها گفته بودند كه فعالیت این تاكسی ها تا پایان سال 94 و پس از آن 95 دیگر ممنوع می شود اما همچنان فعال بودند. گرچه تعداد پیكان های تاكسی در شهر تهران در مقایسه با انواع دیگر مدل های تاكسی فراوانی بالایی ندارد اما براساس آخرین آمارها 600 تاكسی پیكان همچنان در تهران تردد و كار می كنند.
اینك خودروهای پژو، سمند، پراید، تویوتا، رنو و .... به عنوان تاكسی مجوز فعالیت دارند و عموما به رنگ های زرد(زیرنظر مستقیم تاكسیرانی) و سبز( زیرنظر شركت های خصوصی) فعال هستند.
مترو، اتوبوس، تراموا، تاكسی، ال آر تی و... به عنوان گونه هایی از حمل و نقل عمومی هر یك نقشی در مهم در یك ناوگان ترابری عمومی كارآمد ایفا می كنند؛ به بیان دیگر داشتن ناوگان حمل و نقل عمومی مطلوب مستلزم آن است كه هر یك از این مدهای حمل و نقلی كارآیی لازم را داشته باشد.
در این میان تاكسی ها در ناوگان حمل و نقل عمومی نقش فیدر یا تغذیه كننده را بازی می كنند؛ ناوگانی با ظرفیت پایین به منظور جا به جایی شهروندان در مسیرهای كوتاه و مشخص.
تاكسی ها از نظر نحوه خدمات رسانی به 4 گروه تاكسی گردشی، تاكسی خطی، تاكسی تلفنی یا بیسیم و تاكسی ویژه تقسیم می شوند.
اما حكایت تاكسی های پایتخت قصه پرغصه ای است كه بسیاری از مسائل مربوط به آن از دهه های گذشته تاكنون به یادگار مانده است.
نبود نرخ مشخص در مسیرهای غیرخطی، امتناع از جا به جایی مسافر به ویژه در مسیرهای خطی، عدم نظارت بر فعالیت تاكسی ها، فرسودگی ناوگان، عدم استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی و.... تنها بخشی از مشكلات ناوگان تاكسیرانی تهران است كه البته این مشكلات در زمان ترافیك، روزهای بارانی و برفی و زمان های خاص بیشتر نمایان می شود.
ناگفته نماند كه اغلب تاكسیرانان نیز گلایه های زیادی از مدیریت این ناوگان دارند كه البته بسیاری از آنها به حق است.
فارغ از سایر مشكلات، طی سه سال اخیر مدیریت شهری بر آن شد تا این ناوگان را نوسازی كند تا یكی از مشكلات این ناوگان كه برای همه شهروندان حتی آن دسته كه از تاكسی استفاده نمی كنند نیز محسوس بود رفع شود.
ناوگان تاكسیرانی تهران دارای 80 هزار تاكسی است كه از این تعداد 6 هزار و 351 تاكسی فرسوده بوده كه 200 مورد آن شامل تاكسی های پیكان می شود كه البته تاكسی های پیكان در حال جایگزینی با تاكسی های نو هستند..
پیكان برای اولین بار سال 1346 تولید و به بازار عرضه شد و به سرعت مورد استقبال ایرانی ها قرار گفت.
از سال 57 به بعد تولید آن كاهش یافت اما با تولید قطعات آن در داخل كشور آخرین نسل های پیكان سال 84 تولید شد. بنابراین اگر تاكسی های پیكان موجود آخرین نسل های پیكان باشند عمر آنها حداقل 12 سال است؛ این در حالیست كه عمر مفید تاكسی 10 سال تعیین شده است.
اگرچه زمزمه های حذف و از رده خارج كردن تاكسی های پیكان از 2 سال پیش مطرح شد و قرار بود تا پایان سال 94 تاكسی های پیكان موجود در ناوگان تاكسیرانی شهر تهران جمع آوری و از رده خارج شوند اما این طرح هنوز پس از 2 سال به طور كامل اجرا نشده است.
یكی از اولویت های طرح نوسازی ناوگان تاكسیرانی تهران، حذف و نوسازی تاكسی های پیكان بود كه در همین راستا ابتدا به تاكسی های پیكان اجازه فعالیت به عنوان سرویس مدارس داده نشد.
در ادامه، سال گذشته ممنوعیت تردد 250 تاكسی پیكان كه در خطوط تاكسی محدوده منطقه 12 تهران فعالیت می كردند؛ اعلام شد.
همان زمان سازمان مدیریت و نظارت بر تاكسیرانی شهر تهران نیز اعلام كرد در راستای اجرای طرح نوسازی ناوگان تاكسیرانی، تاكسی های پیكان كه تعداد آنها براساس اعلام سازمانی تاكسیرانی در مرداد سال گذشته 6 هزار و 300 تاكسی بود تا پایان سال از رده خارج و با پایتخت خداحافظی می كنند.
براساس اعلام شهرداری تهران هر یك از این خودروها روزانه 10 كیلوگرم و سالانه سه هزار و 600 كیلوگرم ذرات آلاینده تولید و در هوای آلوده پایتخت منتشر می كند.
هر چند حذف تاكسی های پیكان تا پایان سال 95 مطابق آنچه وعده داده شده بود محقق نشد اما در روند نوسازی تاكسی های پیكان اتفاقات خوبی رخ داد به گونه ای كه مرداد امسال معاون وقت حمل و نقل و ترافیك شهردار تهران اعلام كرد كه تردد 600تاكسی پیكان باقمیانده از ابتدای مهرماه در سطح پایتخت ممنوع خواهد شد.
مازیار حسینی همچنین افزود: برهمین اساس پروانه فعالیت تاكسی های پیكان سطح شهر تهران در نیمه دوم سال جاری (از ابتدای مهرماه) فاقد ارزش و اعتبار برای فعالیت است.
وی با تاكید بر ضرورت نوسازی ناوگان تاكسیرانی تهران اظهار كرد: 12 هزار تاكسی فرسوده شهر تهران در سال گذشته از رده خارج و نوسازی شدند.
حسینی خاطرنشان كرد: پیش از این بارها در خصوص نوسازی تاكسی های پیكان شهر تهران اطلاع رسانی شده و اطلاعات لازم در خصوص نحوه انجام این كار نیز به متقاضیان ارائه شده است.
در همین ارتباط شهریار افندی زاده سرپرست سازمان تاكسیرانی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار كرد: امسال چهار هزار و 797 تاكسی پیكان در تهران اسقاط شده و 466 پیكان دیگر هنوز باقیمانده است.
وی دلیل نوسازی نشدن این تعداد تاكسی پیكان را عدم صدور پیش فاكتور از سوی ایران خودرو اعلام كرد و افزود: راننده زمانی تاكسی خود را اسقاط می كند كه كلید خودروی جدید را دریافت كند.
افندی زاده ادامه داد: در سال گذشته 20 هزار و 126 دستگاه تاكسی نوسازی شد كه 11 هزار 583 تاكسی آن تحویل رانندگان شد.
وی خاطرنشان كرد: در سال جاری نیز تاكنون 2 هزار و 192 تاكسی تحویل رانندگان شده است.
سرپرست سازمان تاكسیرانی تعداد كل تاكسی های فرسوده باقیمانده را 6 هزار و 351 مورد ذكر كرد.
خبرنگار: عاطفه نژادسالاری - انتشار دهنده: محسن فتاحی
تهرام/9353**1625
تهران - ایرنا - زمانی نماد تولید ملی به شمار می‌رفت و با همه مشكلاتش مانند مصرف بالای بنزین و آپشن های محدود برای خودش برو بیایی داشت؛ حتی طبقه مرفه و برخی مقامات عالی رتبه كه سعی داشتند استفاده از تولید ملی را تبلیغ كنند نیز از آن استفاده می‌كردند.