استعفاي آيت‌الله راستي‌كاشاني از سازمان مجاهدين به روايت مركز اسناد

به گزارش روز شنبه گروه فرهنگي ايرنا از مركز اسناد انقلاب اسلامي؛ آيت‌الله حسين راستي كاشاني فرزند علي در سال 1309ش در كاشان به دنيا آمد، تحصيلات ابتدايي را تا پايان سال ششم ادامه داد، ادبيات، معاني، بيان، عروض، منطق، كلام، شرح لمعه، معالم و قوانين را نزد اساتيدي چون آيت‌الله‌العظمي سيدمحمدحسين رضوي، آيت‌الله ميرزا حسين فاضل نراقي، آيت‌الله غروي كاشاني‌(حجت زاده)، آيت‌الله آقاي شيخ علي‌اكبر صمدي (ره) و حضرت آيت‌الله حاج شيخ جعفر صبوري قمي به اتمام رساند.
علاوه بر دروس معمول، مقداري از علوم غريب را نيز نزد مرحوم آيت‌الله رضوي فراگرفت. سپس براي ادامه تحصيل، عازم حوزه علميه قم شد و به تحصيل سطوح عالي، تفسير، علم هيئت، اخلاق، كلام و معقول پرداخت.
رسائل، مكاسب و كفايه را نزد حضرت آيت‌الله العظمي حاج شيخ مرتضي حائري‌يزدي، آيت‌الله حاج شيخ عبدالجواد اصفهاني، آيت‌الله‌العظمي حاج سيدشهاب‌الدين مرعشي نجفي و حضرت آيت‌الله حاج سيدمحمدباقر طباطبائي بروجردي (سلطاني) فراگرفت. تفسير و هيئت (شرح چغميني) و بخش حكمت شرح منظومه را در محضر حضرت آيت‌الله علامه طباطبائي (ره) استفاده كرد.
در طول اقامت در حوزه علميه قم، با برخي دوستان جلسات بحث و مباحثه و انس داشت كه عبارت از آيت‌الله مرحوم حاج شيخ علي حيدري، آيت‌الله حاج سيد جلال فقيه ايماني، آيت‌الله محمدرضا مهدوي كني هستند.

** فعاليت در كاشان و عزيمت به نجف
از جمله فعاليت‌هاي آيت‌الله راستي در كاشان مبارزه با بهائيت بود، او به دستور آيت‌الله العظمي بروجردي به همراه تعداد ديگري از روحانيون به شهرهاي مختلف سفر كرده تا اجماع علماي بلاد را عليه بهائيت به نتيجه برساند.
بعد از آن براي ادامه تحصيل به عراق رفت و در حوزه علميه نجف اشرف سكني گزيد. در مدت اقامت در حوزه علميه نجف اشرف (حدود 25 سال) از محضر آيت‌الله‌العظمي حاج سيدابوالقاسم خوئي (ره) خارج اصول، خارج فقه و علم تفسير و از محضر آيت‌الله العظمي ميرزا باقر زنجاني (ره) دو دوره خارج اصول و خارج فقه را استفاده كرد.
سپس درس خارج فقه آيات عظام حاج سيد محسن حكيم، حاج سيدمحمود شاهرودي، سيد عبدالهادي شيرازي، حاج ميرزا حسن يزدي، حاج شيخ حسين حلي، حاج ميرزا حسن بجنوردي و حاج سيد حسين حمامي نيز به تناوب بهره برد.
علم حديث و درايه و مقداري از حكمت و فلسفه را نيز از آيت‌الله العظمي حاج سيد عبدالاعلي سبزواري فراگرفت.
حكمت و فلسفه و كلام را نزد جمعي از اساتيد، از جمله آيت‌الله حاج شيخ صدرا آموخت. از درس تفسير آيت‌الله شيخ محمدعلي سرابي (ره) بهره برد و بعضي از مباحث كفايه را از آيت‌الله حاج شيخ مجتبي لنكراني استفاده كرد.

** همراه با نهضت اسلامي امام خميني(ه)
با تشريف فرمايي امام خميني(ره) به نجف اشرف، از درس خارج فقه معظم‌له نيز بهره‌مند شد و مدتي نيز در جلسات استفتاء آيت‌الله‌العظمي خوئي شركت كرد.
وي پس از آن به تدريس در حوزه علميه نجف اشرف پرداخت و از نظر فقهي مورد تأييد آيت‌الله العظمي حكيم بود.
آيت‌الله‌العظمي حكيم درباره‌اش گفته بود: «آيت‌الله راستي كاشاني نيازي به رفتن به درس خارج فقه و اصول ندارند» ولي با ورود امام به نجف اشرف در درس خارج فقه و اصول معظم له حضور پيدا كرد و به اين ترتيب اعلميت امام (ره) را تأييد كرد.
او بعد از ورود امام به نجف اشرف در جريان مبارزات امام (ره) عليه رژيم پهلوي قرار گرفت و پس از آن همواره در راستاي حمايت از نهضت اسلامي امام (ره) قدم برمي‌داشت.
در حوزه علميه نجف اشرف با اجازه امام (ره) به عنوان نماينده معظم‌ له مسئول ايجاد نظم و تصرف در تمام امور موقوفات بود. او بعد از خروج از نجف و بازگشت به كشور، به قم رفت و همگام با ساير روحانيون به مبارزه با رژيم پهلوي پرداخت.
مدت كمي پس از ورود به قم به عضويت جامعه مدرسين حوزه علميه قم درآمد و مبارزات خود را در آن تداوم داد.
پس از شهادت سيدمصطفي خميني با ارسال نامه‌اي خدمت امام، اين ضايعه را تسليت گفت. پس از فاجعه 19 دي 1359 قم و سركوب مردم آن شهر همراه با روحانيت مبارز اعلاميه‌اي در اين زمينه منتشر و نسبت به اقدام رژيم اعتراض كرد.
در جريان اقدام رژيم در سركوب اعتراضات مردم تبريز در 29 بهمن 1359 با صدور اعلاميه‌اي رژيم را به خاطر اين اقدام مورد انتقاد قرار داد. در بخشي از اين اعلاميه آمده است: آيا اين است معناي آزادي و دموكراسي و طرفداري از حقوق بشر كه هيئت حاكمه از ان دم مي‌زند؟ آيا اين همه جنايات و خونريزي كه در اين چند روز مأمورين مسلحش مرتكب شدند، چگونه توجيه مي‌نمايد؟
پس از سركوبي اعتراضات مردم يزد همراه با روحانيت مبارز با ارسال نامه‌اي خدمت آيت‌الله صدوقي اقدام رژيم را محكوم كرد. سپس همراه فضلاي حوزه علميه قم با صدور اعلاميه‌اي مردم را از تحولات سياسي كشور آگاه كرد.
پس از حمله عوامل رژيم به بيوت مراجع عظام تقليد از جمله بيت آيت‌الله گلپايگاني و شريعتمداري با صدور اعلاميه‌اي اين اقدام رژيم را مورد اعتراض قرار داد.
امضاي اعلاميه‌اي در محكوميت 19 ارديبهشت ‌ماه 1357، صدور اعلاميه‌اي در تحريم جشن نيمه شعبان 1357 و برگزاري مجالس ختم براي شهدا، محكوميت رژيم در حمله به مردم مشهد و ديگر شهرها در مرداد 1357، صدور اعلاميه‌اي به مناسبت چهلمين روز حادثه 17 شهريورماه 1357 تهران و محكوميت رژيم، محكوميت تشكيل حكومت نظامي در آبان 1357، نامه به كاركنان شركت نفت و حمايت از اعتصابات آنان، محكوميت حمله به حرم مطهر رضوي در مشهد در آبان 1357، از آن جمله است.
او در جريان اعتصاب كاركنان صنعت نفت خوزستان، از طرف آيت‌الله پسنديده، همراه آيت الله مسعودي خميني به خوزستان اعزام شد و در آبادان با كارگران اعتصابي صنعت نفت ديدار كرد.
در اول آبان‌ماه 1357 همراه با فضلا و روحانيون حوزه علميه قم با صدور بيانيه‌اي نسبت به توطئه رژيم در ايجاد اختلاف بين مردم هشدار داد و آنان را به هوشياري در برابر توطئه‌هاي رژيم فراخواند.
پس از كشتار مردم تهران و ساير شهرها در اول محرم 1357، همراه با روحانيت مبارز اقدام رژيم در سركوب مردم را محكوم كرد.
در آستانه عاشوراي حسيني در 1357 با صدور اطلاعيه‌اي مردم را به حضور باشكوه در تظاهرات فراخواند. در بخشي از اين اطلاعيه آمده است: « اگر بسياري از مساجد و مجالس عزاداري عملاً بسته شد و ممنوع گرديد، ابتكار مسلمانان مبارز و فداكار تبليغات و افشاگري‌هاي خود را از درون مساجد و تكايا به پشت‌بام خانه‌ها كشانيد و در شب و ساعت منع عبور و مرور، تهران بزرگ را به صورت مجلس يكپارچه و متحد عليه رژيم جبار در آورد.»
سپس با ارسال تلگرافي به رئيس‌جمهور وقت فرانسه لزوم احترام به امام (ره) را متذكر شد و از امام به عنوان رهبر و قائد 35 ميليون ملت مسلمان ايران ياد كرد. پس از سركوب تظاهرات تاسوعا و عاشورا در سراسر كشور همراه با روحانيت مبارز قم به برگزاري مجلس ترحيم براي آنان مبادرت ورزيد و مردم را به شركت در آن فراخواند.
در 30 آذر 1357 ش همراه با جمعي از علماي قم مردم و بازاريان را به باز كردن مغازه‌ها جهت تأمين مايحتاج مردم دعوت كرد.
در 30 آذر 1357 همراه با اساتيد و فضلاي حوزه علميه قم اعلاميه معروف به «خلع شاه از سلطنت» را امضا كرد كه تأثير زيادي در روند انقلاب اسلامي داشت. پس از شهادت كامران نجات‌اللهي و تحصن دانشگاهيان، همراه جمعي از روحانيون با ارسال نامه‌اي از حركت آنان پشتيباني كرد.
پس از روي كار آمدن دولت بختيار همراه با علماي مبارز ضمن محكوم كردن آن دولت، اعلام عزاي عمومي كرد. در جريان اعتصاب روحانيت مبارز در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها و ممانعت رژيم از ورود امام به كشور، به جمع متحصنين پيوست.

** فعاليت‌ها پس از پيروزي انقلاب اسلامي
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به عضويت دفتر استفتاء حضرت امام (ره) درآمد. سپس در شوراي عالي قضايي از طرف امام به عضويت شوراي بررسي فقهي و اجتهادي نامزدهاي شوراي عالي قضايي انتخاب شد.
همچنين وي از طرف امام (ره) به عضويت در شوراي عالي مديريت حوزه علميه قم منصوب شد.
وي در سال 1358 از طرف امام خميني به سمت نمايندگي امام (ره) در سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي كه ادغام گروه‌هاي هفتگانه امت واحده، منصورون، موحدين، صف، فلاح، بدر و توحيدي فلق بود، درآمد.
در مدت حضور در آن سازمان، در هدايت فكري اين حزب سياسي نقش داشت تا اينكه با جمعي از رهبران آن سازمان دچار اختلاف شد و از آن سمت استعفا داد.
وي در دوره اول مجلس خبرگان رهبري از استان تهران نامزد نمايندگي شد و توانست با كسب اكثريت آرا به آن مجلس راه يابد.
در دور دوم نيز همچنان از طرف مردم استان تهران به آن سمت برگزيده شد.
وي در 1362 شمسي همراه با آيات محمدعلي شرعي، جواد آسيم (تحريريان)، مرحوم سيد منيرالدين حسيني و مرحوم عباس آسيم، مؤسسه تحقيقاتي و فرهنگي مفيد قم را تأسيس كرد.
فراهنگ ** 1880 ** دريافت: پروين اروجي * انتشار: اميد غياثوند