سفر وزيرخارجه انگليس به ايران/ اميد به بهبود روابط دوجانبه و منطقه اي

روابط تهران و لندن پس از پيروزي انقلاب با فراز و نشيب هاي گوناگوني روبرو بوده كه حتي تا قطع كامل روابط ديپلماتيك نيز پيش رفت، اما دو كشور به هر روي منافع خود را در ادامه روابط يافته اند.
مساله سلمان رشدي و حمله به سفارت انگليس تنها دو مورد از اين تحولات بوده كه مدت طولاني روابط دو كشور را با چالش روبرو كرد اما هيچكدام از اين مسائل بزرگ نتوانست روابط دو كشور را براي هميشه با مشكل روبرو كند.
ايرانيان سابقه خوبي از انگليس ندارند و بطور قطع يكي از دلايل اين همه فراز و نشيب روابط دو كشور، نيز همين موضوع است.
يكي از اهداف سفر وزير امورخارجه انگليس به تهران بررسي مساله «نازنين زاغري راتكليف»، شهروند ايراني - انگليسي كه به عنوان مدير پروژه در شركت رسانه‌هاي گروهي «تامسون رويترز» فعاليت مي‌كرد، عنوان شده است.
غلامحسين محسني اژه اي سخنگوي قوه قضاييه هفتم آذرماه امسال در پاسخ به پرسشي درباره ادعاي بريتانيا در پرداخت بدهي اين كشور به ايران و آزاد كردن نازنين زاغري از متهمان مسايل امنيتي گفت: وضع او هم مانند بقيه محكومان است؛ او در حال گذراندن محكوميتش است.
نازنين زاغري 15م فروردين 95 در حالي كه قصد داشت تهران را به مقصد لندن ترك كند، در فرودگاه امام خميني (ره) به همراه دختر خردسالش دستگير و در دادگاه انقلاب به 5 سال حبس محكوم شد.
سفر امروز وزير امور خارجه انگليس به تهران در حالي انجام مي شود كه منطقه و روابط بين الملل با چالش هاي مختلفي روبرو است.
دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريكا از باطل كردن توافق نامه هسته اي (برجام) كه شش كشور از جمله انگليسي ها آن را امضا كرده اند و به تاييد شوراي امنيت سازمان ملل نيز رسيده است، سخن مي گويد، در يمن و قطر هنوز مشكلات اين كشورها با عربستان رفع نشده است. علي عبدالله صالح رئيس جمهورب سابق يمن هر چند كشته شده است اما معلوم نيست سرنوشت مردم اين كشور درصورت از سرگيري بمباران ها چه خواهد شد و در لبنان و سوريه نيز شرايط نه جنگ و نه صلح حاكم است و شناسايي بيت المقدس به عنوان پايتخت اسرائيل توسط ترامپ بر پيچيدگي مسايل افزوده است.
تصميم ترامپ درباره بيت المقدس نه تنها كشورهاي مسلمان و عرب را كه حتي متحدان خود ازجمله اروپايي ها به خشم درآورده و به واكنش واداشته است. لندن مثل موضوع برجام با آمريكا در شناسايي بيت المقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي همراهي نكرده است.
در اين اوضاع اگر شرايط بيت المقدس به سود مسلمانان تغيير نكند، طبيعتا اعتراض ها بالا خواهد گرفت. همه اين مسائل در يك سفر آن هم سفر وزير امور خارجه انگليس به تهران قابل حل نخواهد بود، اما مي توان راه هايي براي خروج از اين وضع يافت.
ايران از لحاظ ژئوپليتيك، ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك از كشورهاي قدرتمند خاورميانه و آسياي غربي است و مي تواند تاثير بسزايي در تحولات منطقه داشته باشد. انگليس نيز در اروپا از قدرت منحصر بفردي برخوردار است و عضويت دائمي آن در شوراي امنيت سازمان ملل و ساير سازمان ها و نهادهاي بين المللي اين قدرت را مضاعف كرده است.
تهران و لندن با اين ظرفيت مي توانند تاثيرات زيادي در حل مناقشات منطقه اي و پيشگيري از افزايش اين تنش ها داشته باشند.
يكي از اهداف سفر بوريس جانسون، گفت و گو و تبادل نظر با مقام هاي ايراني در باره مسائل منطقه اي و تحولات بين المللي است و طبيعتا در باره تحولات منطقه و بين الملل نيز سخن خواهند گفت.
خاورميانه و منطقه همواره با تنش ها و مناقشات روبرو بوده است كه اغلب اين بحران ها با حضور و دخالت قدرت هاي فرامنطقه اي بوقوع پيوسته است. پيشرفت و توسعه كشورهاي منطقه هرگز با ادامه مناقشات حاصل نشده و تاكنون نيز چنين بوده است.
ادامه چالش ها و مناقشات، بازار فروش تسليحات را داغ تر خواهد كرد و اين بازار به نفع كشورهاي قدرتمند دورتر از منطقه و دارنده تسليحات خواهد بود.
كشورهاي منطقه هيچ منفعتي از اين مسابقه تسليحاتي و فروش آن نخواهد برد بلكه خزانه اين كشورها با خريد اين تسليحات خاليتر خواهد شد و با جنگ با يكديگر خسارات جاني و مالي فراواني به هم تحميل خواهند كرد.
لندن در مساله برجام خلاف واشنگتن حركت مي كند و اين مي تواند روابط تهران و لندن را مستحكمتر كند. جانسون پيشتر در حمايت از برجام براي گفت و گو با اعضاي كنگره آمريكا به واشنگتن سفر كرد و از آنان خواست تا از خروج واشنگتن از توافق هسته اي جلوگيري كنند.
لندن همچنين در مساله اخير انتقال سفارت آمريكا به بيت المقدس از همنوايي با ترامپ سرباز زد و اين هم مي تواند به پايداري روابط ايران و انگليس كمك كند.
در بحث اقتصادي ايران و انگليس ظرفيت هاي مختلفي براي گسترش روابط دارند و يكي از اهداف سفر جانسون به تهران نيز همين موضوع است.
ايران مي تواند بازار 80 ميليوني براي كالاهاي انگليسي باشد و از سوي ديگر مي تواند فرآورده ها و محصولات نفتي و غير نفتي خود را به اين كشور صادر كند.
هم اكنون يكي از مشكلات دو طرف در مراودات تجاري در حوزه بانكي است كه اين سفر مي تواند گشايشي براي حل اين موضوع جهت گسترش مناسبات تجاري دو طرف ايجاد كند.
استفاده ايران از فناوري ساخت محصولات انگليسي، شكل ديگر اين همكاري را مي تواند در برگيرد تا يك روابط پاياپاي ميان دو كشور شكل گيرد.
ايران همچنين با توجه به قدرت انگليس در اروپا و روابط نزديك اين كشور با آمريكا و حضورش در مجامع مختلف بين المللي مي تواند از اين كشور در مسائل بين المللي ياري بجويد.
انگليس از قدرت سياسي و اقتصادي زيادي در اروپا و حتي جهان بهره مند است و ايران مي تواند از اين پتانسيل در رفع مناقشات منطقه اي و بين المللي استفاده كند.
با اين حال پايداري و استحكام روابط تهران و لندن به احترام متقابل وابسته است، بطوري كه با نگاهي به فراز و نشيب هاي اين روابط نيز در خواهيم يافت كه هر زمان اين احترام متقابل با حاشيه هايي روبرو شده به روابط دو كشور صدمه وارد كرده است.
اروپام**1569**1479
گزارش از: علي حبيبي **ناشر:حسن سالك رضائي