به گزارش ایرنا زنان هنرمند بلوچ روستای كلپورگان سراوان سیستان وبلوچستان در هزاران سال گذشته نسل به نسل از خاك و گل آثاری منحصر به فرد خلق كرده اند كه امروز با ثبت جهانی به عنوان نخستین روستای صنایع دستی جهان مایه افتخار ایران و ایرانی شده است.
سفالینه های تاریخی و منحصر به فرد این روستا در جنوب شرق سیستان وبلوچستان شاهكار اندیشه، ذوق، فرهنگ و هنر زنان بلوچ در سرزمین نخل و خورشید است كه با گذشت زمان نه تنها از اصالت آن كم نكرده بلكه بیش از پیش بر ارزش های هنری آن افزوده است.
سفالگران زن روستای كلپورگان سراوان همچنان به همان روش لوله (فتیله‌ای –كوپل) بدون لعاب با نقوشی الهام گرفته از باورها و اعتقادات هزاران ساله به تولیداتی می پردازند كه علاوه بر كاربرد در زندگی روستایی و عشایری مردمان منطقه، برخی از ظروف آن نیز جنبه آئینی دارد.
بارزترین وجه تمایز سفال سازی در روستای كلپورگان شیوه ساخت بر پایه الگوهای كهن باستانی بدون به كارگیری چرخ است.
تمام نقوش به كار رفته بر روی سفال كلپورگان تجریدی و ذهنیست كه نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده و بر گرفته از اعتقادات و باورهای مردم منطقه است كه با نقوش سفالهای پیش‌از تاریخ نیز همخوانی دارد.
طرحها و نقشهای سفال كلپورگان نیز كاملا هندسی بوده و تداعی نقشهای باستانی است تـزیینات روی سفالینه ها با نمادهای تجریدی است كه از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حكایت از راز و رمـز و خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد و اغلب نمادها شبیه به نقوش سفالهای ما قبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.
در این سفالینه ها لعاب به كار نمی رود بلكه برای تزیین و نقاشی از سنگ تیتوك استفاده می شود، این سنگ در منطقه تپه آچار در كهوران بخش مهرستان یافت می شود و رنگ آن معمولا قهوه ای یا سیاه است، این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی كه از آن به دست می آید قهوه ای است.
از نكات جالب درباره این سفال می توان به دسته آنها اشاره كرد به طوری كه این دسته ها بر خلاف سفال های امروزی دیرتر از بخش های دیگر سفال می شكنند.
سفال كلپورگان اغلب به شكل كاسه، كوزه، جام، قدح، پارچ و لیوان و قلك ساخته می شود و اغلب ظرف های ساخته شده آن نیز دارای سرپوش است كه گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سراوان در جنوب شرق سیستان و بلوچستان گفت: شورای جهانی صنایع دستی، روستای كلپورگان این شهرستان را بواسطه سفال هفت هزار ساله اش به عنوان نخستین روستای صنایع دستی جهان، ثبت كرد.
حمزه ندرت زهی اظهار داشت: 2 نفر از ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی در مرداد ماه امسال از روستای كلپورگان و قابلیت های سفالگری آن بازدید كردند.
وی ادامه داد: این افراد گزارش بازدید میدانی خود را به شورای جهانی صنایع دستی ارائه كردند كه این امر سبب شد تا كلپورگان به عنوان نخستین روستای صنایع دستی ثبت جهانی شود.
وی تصریح كرد: سفالگری در روستای كلپورگان قدمتی هفت هزار ساله دارد و حفظ و ماندگاری این هنر ارزشمند تاریخی مرهون تلاش های زنان و مردان روستاست.
وی بیان كرد: با جهانی شدن سفال كلپورگان شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی به این روستا خواهیم بود كه این امر سبب رونق گردشگری و تحول در حوزه اقتصادی و اجتماعی این منطقه خواهد شد.
كارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سراوان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: سفال و سفالگری در تمدن ایران از جایگاه برجسته ای برخوردار است و در بلوچستان نیز پیشینه آن به عصر پارینه سنگی و پیش از تاریخ بر می گردد.
محمد صدیق دهواری اظهار داشت: تولیدات سفال كلپورگان با سفالهای به دست آمده از كاوش‌های باستان شناسی در هزاره های سوم پیش از میلاد در مناطق مختلف ایران و مناطقی همچون ژاپن و هند همانندی دارد.
وی ادامه داد: روش ابتدایی و بسیار ساده هنر سفالگری كلپورگان آن را منحصر بفرد و ماندگار كرده است.
وی با اشاره به مواد به كار رفته در سفال كلپورگان تصریح كرد: ماده استفاده شده در این سفال خاك رس است كه از نقطه ای در فاصله 2 تا سه كیلومتری روستا به نام مشكوتك توسط مردان به روستا منتقل می شود.
مسئول روابط عمومی و امور فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: نمایندگان شورای جهانی صنایع دستی برای شركت در جشن ثبت جهانی سفال كلپورگان و اهدای لوح ثبتی آن به مردم و مسئولان این روستا از دیروز دوشنبه وارد این استان شدند.
محمدرضا سندگل افزود: در جشن امروز سه شنبه كه با حضور مهمانان خارجی و داخلی در سراوان برگزار شد نامور مطلق معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور نیز حضور دارد.
به گزارش ایرنا، شهرستان سراوان با داشتن 13 هزار و 905 كیلومتر مربع وسعت در فاصله 330 كیلومتری زاهدان مركز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این شهرستان به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد چرا كه سراوان نخستین نقطه در كشور است كه خورشید در آن طلوع می كند به طوری كه طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی ترین شهر كشور یك ساعت و هفده دقیقه اختلاف دارد.
7316**6081 خبرنگار: عصمت جهانی ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی
زاهدان - ایرنا - هنر زیبای سفالگری كه با دستان زنان هنرمند بلوچ و با قدمتی هفت هزار ساله در روستایی به نام كلپورگان سراوان خلق می شود از چنان توانایی برخوردار است كه این روستا را به عنوان تنها روستای صنایع دستی جهان به ثبت رساند بگونه ای كه روز سه شنبه جشن جهانی شدن آن برگزار شد.