زنگنه: ساخت خط لوله گاز «تاپی» برای رقابت با ایران بعید است

بیژن زنگنه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی و اعلام آمادگی عربستان برای تامین مالی ساخت این خط لوله، اظهار داشت: موانعی در راه ساخت این خط لوله وجود دارد زیرا كسی كه بتواند بین پاكستان و هند، تفاهم ایجاد كند كار بسیار دشوار و مهمی را انجام داده است.
وی در خصوص تكمیل طرح ساخت خط انتقال گاز ایران به پاكستان نیز گفت: پاكستان در ساخت این خط لوله، كوتاهی كرده و همكاری نمی كند.
وزیر نفت درباره كارشكنی كشورهای ثالث در صادرات گاز ایران به پاكستان، گفت: ممكن است عربستان و آمریكا كارشكنی هایی انجام دهند.
به گزارش ایرنا، عربستان كه از توافق برجام و رفع تحریم ها ایران ناخرسند است، تلاش های زیادی را با هدف جلوگیری از احیای اقتدار ایران در بازار جهانی انرژی انجام داده كه تاكنون ناموفق بوده است.
عربستان كه به خوبی می داند ایران مهمترین رقیب منطقه ای آن در بازار انرژی است، به هر ریسمانی چنگ می زند تا مانع احیای اقتدار تهران در عرصه اقتصادی و انرژی شود كه از مهمترین آنها می توان به تلاش برای جلوگیری از رفع تحریم های نفتی ایران در مذاكرات ایران و 1+5 اشاره كرد.
پس از ناكامی در جلب رضایت آمریكا و سایر اعضای گروه 1+5 برای توافق نكردن با ایران، ریاض نفتكش های خارجی را تهدید كرد كه در صورت بارگیری نفت ایران، اجازه امضای قرارداد با عربستان را ندارند، همچنین ریاض با ارائه تخفیف های قابل توجه به خریداران اروپایی و آسیایی تلاش كرد كه مانع خرید نفت ایران توسط آنها شود.
اما در نهایت در همه این كارشكنی ها شكست خورد و نتوانست مانع تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی شود.
عربستان در تازه ترین اقدام، اعلام كرده است كه در ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی كه قرار است گاز تركمنستان را از طریق افغانستان به كشورهای پاكستان و هند انتقال دهد، سرمایه گذاری می كند.
با توجه به اینكه خط لوله گاز تاپی، رقیب طرح های صادرات گاز ایران به پاكستان و هند است، برخی كارشناسان از این اقدام عربستان به عنوان كارشكنی در مناسبات انرژی ایران یاد می كنند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیك روسیه، «مقصد بابایف» معاون نخست وزیر تركمنستان در نشست كابینه این كشور اعلام كرد كه عربستان سعودی مبلغ هنگفتی را برای سرمایه گذاری در پروژه تاپی اختصاص داده است.
وی افزود: عربستان بر اساس توافقی كه در سال 2016 میلادی با تركمنستان انجام داده قرار است سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای را در این پروژه انجام دهد.
هزینه ساخت خط لوله تاپی تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است.
گفته می شود، قربان‌قلی بردی‌محمدوف رییس‌جمهوری تركمنستان، در پیامی به سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، از سرمایه‌گذاری فراهم شده توسط صندوق‌های توسعه سعودی برای ساخت خط‌لوله تاپی تشكر كرده است.
ایران قصد دارد گاز خود را از طریق خط لوله صلح به كشورهای پاكستان و هند صادر كند اما عربستان تلاش دارد با حمایت از خط لوله صادرات گاز تاپی (از تركمنستان به هند)، انگیزه این كشورها برای واردات گاز از ایران را كاهش دهد.

**خط لوله تاپی در یك نگاه
خط لوله گازی تاپی (تركمنستان - افغانستان - پاكستان - هند) یك خط لوله ١٠٧٨ مایلی است كه قرار است گاز تركمنستان را به هند ترانزیت كند. هزینه اجرای این طرح بین 7.5 میلیارد تا ١٠ میلیارد دلار برآورد می شود.
بر اساس طرح اولیه، این خط لوله ظرفیت تحویل ٩٠ میلیون مترمكعب در روز گاز یا ٣٠ میلیارد مترمكعب در سال را دارد.
خط لوله تاپی از میدان گازی دولت آباد تركمنستان آغاز می شود و موازی با بزرگراه هرات، از افغانستان به قندهار خواهد رسید و پس از آن در پاكستان از شهر كویته به مولتان هند امتداد می یابد.
تركمنستان قصد دارد كه كنسرسیوم ساخت خط لوله گازی تركمنستان - افغانستان - پاكستان - هند موسوم به خط لوله تاپی را انتخاب كند.

**موانع امنیتی و مالی ساخت خط لوله تاپی
از مهم ترین موانع پیش روی ساخت این خط لوله، رقابت منطقه ای و تاریخی هند و پاكستان است، به دلیل اینكه عبور خط لوله تاپی به هند باید از داخل سرزمین پاكستان عبور كند، باعث وابستگی دهلی نو به اسلام آباد می شود، كه باعث نارضایتی مقامات هندی است.
حتی طرح ساخت خط لوله صلح كه قرار بود گاز ایران را به پاكستان و هند برساند، به دلیل نگرانی هندی ها نسبت به وابسته شدن به اسلام آباد، بلاتكلیف باقی ماند و در مرحله بعد نام آن به دلیل خروج هند از این طرح به خط لوله آی.پی (ایران به هند) تبدیل شد.
مانع دیگر ساخت خط لوله تاپی، معضل مالی است كه گفته می شود عربستان تمایل دارد این مانع را برطرف كرده و برای ساخت این خط لوله سرمایه گذاری كند.
مانع دیگر پیش روی ساخت این خط لوله، تهدیدات امنیتی است، خط لوله تاپی باید از مناطق ناامن افغانستان عبور كند كه گروه های تروریستی مانند طالبان و داعش در آنجا نفوذ دارند، در واقع یكی از دلایلی كه انگیزه كشورهای ذینفع در این پروژه را تاكنون سست كرده، نگرانی امنیتی مربوط به این طرح است.
با توجه به موانع موجود، كارشناسان صنعت نفت پیش بینی می كنند كه بازی سیاسی عربستان با خط لوله تاپی، نتیجه ای جز شكست برای ریاض به دنبال نداشته باشد.

اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**2022*2025
خبرنگار: میثم طاهری* انتشار دهنده: لیلا جودی