۲۱ بهمن ۱۳۹۶، ۸:۲۲
کد خبر: 82826472
T T
۰ نفر
گسترش آبیاری نوین، تدبیری برای غلبه بر بحران آب

كرج - ایرنا- كارشناسان معتقدند كه بیش از 80 درصد منابع آب در بخش كشاورزی مصرف می شود و در سال های اخیر برای زنده نگه داشتن كشاورزی در شرایط خشكسالی، گسترش آبیاری نوین بهترین تدبیری است كه بر آن تاكید شده است.

به گزارش ایرنا، از پیامدهای اصلی تغییر اقلیم بروز خشكسالی است كه یكی از عرصه های مهم كه تحت تاثیر این بحران قرار می گیرد، عرصه كشاورزی است و ازسویی با توجه به مصرف بالای آب در بخش كشاورزی این تدبیر می تواند آثار ارزنده در كشور داشته باشد.
بخش كشاورزی در جهان امنیت غذایی مردم را بر عهده دارد كه برای در امان ماندن از هر گونه گزندی برای حفظ آن باید راهكارهای مختلف اندیشید.
برنامه های مختلف برای حفظ و گسترش كشاورزی به اجرا در می آید تا امنیت غذایی آحاد جامعه تامین شود كه برای این كار باید از روش های مختلف همچون كشت گلخانه ای، اجرای شیوه های نوین آبیاری در اراضی، استفاده از آب ها و اراضی غیرمتعارف در كشاورزی برای زنده نگه داشتن كشاورزی استفاده كرد.
معاون وزیر جهاد كشاورزی در امور آب و خاك در كرج در این باره گفت: كشور ما در منطقه خشك و نیمه خشك جهان قرار دارد و از لحاظ منابع آب بسیار آسیب پذیر است.
علی مراد اكبری افزود: متاسفانه دردهه گذشته كشور با خشكسالی، كمبود آب، روان آب و توزیع نامناسب پراكنش بارانی مواجه شده ایم و اگر برنامه ریزی عمیقی برای آن نداشته باشیم امنیت غذایی كشور به خطر می افتد.
وی با بیان اینكه كشوری كه امنیت غذایی نداشته باشد وابستگی خواهد داشت و باید از اهداف و سیاست هایش بگذرد، گفت: اكنون میانگین بارندگی سالانه كشوربه 242 میلی متر رسیده درحالیكه در دهه گذشته 250 میلی متر بوده است.
اكبری با اشاره به اینكه اكنون میانگین بارندگی ایران یك /سوم شاخص جهانی است، افزود: همچنین میزان تبخیر آب در دنیا 800 میلی متر است در حالیكه این میزان در ایران 2200 میلی متر است به طوریكه دو/ سوم نزولات آسمانی كشور تبخیر می شود.
وی میزان اراضی آبی كشور را حدود 8 و نیم ملیون هكتار ذكر كرد و افزود: پراكنش بارندگی در كشوربسیار نامناسب است واگر روی منابع آب دقت نكنیم درآینده با مشكل روبرو می شویم.
اكبری ادامه داد: راهبردهایی در وزارت خانه تهیه شده كه یكی از برنامه ها بحث توسعه روش های نوین آبیاری است به طوریكه اكنون یك میلیون و 600 هزار هكتار در كشور اجرا شده كه امسال هم 32 هزارو 800 میلیارد ریال برای توسعه روش های نوین كشور پیش بینی كرده است كه باید 300 هزار هكتار از طریق آن اجرا شود .
وی اظهار داشت: به ازای هر هكتاراز این روش ها، 4400 متر مكعب آب صرفه جویی می شود و نگاه به سوی آبیاری میكرو و قطره ای در زراعت و باغبانی است و سال گذشته بیش از 30 هزار هكتار آبیاری قطره ای در كشورداشته ایم.
وی گفت: در صورت اجرای این طرح ها میزان مصرف آب كمتر از نصف می شود و میزان تولید 10 برابر می شود كه از سیاست های جدی كشور است.
وی گفت: اكنون در كشور میزان راندمان و بهره وری مصرف آب در بخش كشاورزی را تعیین كرده ایم به طوریكه میزان بهره وری 0.9 كیلوگرم در مترمكعب به حدود 1.25 رسیده است كه جهش بسیار خوبی اتفاق افتاده ولی تا مطلوب فاصله بسیار است.
اكبری عدد مطلوب را رسیدن به 2 كیلوگرم در مترمكعب دانست و افزود: این ارتقا باید تا پایان برنامه ششم محقق شود.
معاون وزیر جهاد كشاورزی بیان داشت: سفره های زیرزمینی كشور ما سالانه حدود 8-7 میلیارد مترمكعب بیلان منفی دارد و در برنامه ششم به دولت تكلیف شده كه در پایان برنامه سالانه حداقل 11 میلیارد مترمكعب در منابع آب كشور صرفه جویی شود.
وی گفت: برای رسیدن به هدف راهبردها مشخص شده و عرصه عملیاتی آن هم دست مروجان خواهد بود كه یكی از این راهبردها توسعه روش های نوین آبیاری است كه اكنون نیز در حال اجرا است به طوریكه در سالجاری تاكنون 100 هزار هكتار آبیاری تحت فشار انجام شده، 150 هزار هكتار هم در دست اجرا است.
وی با بیان اینكه این عدد تا پایان سال به 300 هزار هكتار با شرط تامین اعتبارات خواهد رسید، افزود: رویكرد ما در آبیاری تحت فشار و روش های نوین آبیاری، روش میكرو با رعایت تمام پارامترهای فنی و مهندسی است.
اكبری ادامه داد: در سال گذشته در حدود 30 هزار هكتار آبیاری تیپ در گندم انجام شد كه در این مزارع حداقل تولید 7.5 تن و حداكثر 13.2 تن در هكتار با مصرف كمتر از 4 هزار مترمكعب آب بوده كه نشان دهنده این است كه این ظرفیت در كشور وجود دارد تا این روش را توسعه دهیم.
**اصلاح الگوی كشت، راهكار بعدی
وی یكی دیگر از راهكارها برای كاهش مصرف آب را اصلاح الگوی كشت دانست و گفت: ما راهی جز این نداریم و باید به سمت گیاهان كم آب بر برویم و همچنین به سمت مزیت های نسبی برویم و آن را در برنامه های اولویت دار قرار دهیم .
وی با بیان اینكه امكان دارد در بعضی از محصولات مزیت نسبی نداشته باشیم، افزود: یكی دیگر از راهبردها توسعه كشت های گلخانه ای است یعنی گیاهان پرمصرف را به محیط های كنترل شده ببریم.
وی تاكید كرد كه در صورتیكه نتوانستیم تمام گیاهان پرمصرف را به سمت محیط های كنترل شده ببریم، نگاهمان این است كه در صیفی و سبزی و دیگر گیاهان پرمصرف به سمت آبیاری میكرو برویم.
وی اظهار داشت: سال گذشته در هرمزگان 9 هزار هكتار آبیاری تحت فشار انجام شده كه تمام آن تیپ بوده و در جیرفت نیز 8 هزار هكتار به روش تیپ انجام شده كه نشان می دهد اقبال عمومی از این روش ها خیلی خوب شده است.
اكبری یكی دیگر از برنامه ها را تغییر فصل كشت عنوان كرد و گفت: به طور مثال در كشت چغندر قند كه در كشور ما معمولا در فصل بهار كشت می شود آن را در مناطق گرمسیر به كشت در فصل پاییز برای استفاده از باران موثر و مصرف كمتر آب تغییر دهیم.
وی افزود: همچنین اعتقاد داریم كشت نیشكر در خوزستان را به كشت چغندر قند به دلیل كمتر مصرف كردن آب تغییر بدهیم زیرا مصرف آب در نیشكر 30 هزار مترمكعب است در حالیكه در كشت پاییزه چغندر قند به 7.5 هزار مترمكعب می رسد.
معاون وزیر جهاد كشاورزی اضافه كرد: فصل استفاده از مالچ به خاطر كمتر شدن تبخیر در پهنه ها باید جزو برنامه ها قرار گیرد كه با این روش تبخیر تا 90 درصد كاهش می یابد.
**استفاده از آب مجازی روشی موثر بر صرفه جویی در آب كشاورزی
وی استفاده از آب مجازی را یكی دیگر از سیاست ها برای كاهش مصرف آب دانست و گفت: یكی از روش ها در كشور این است كه سیاست را بر كشت گیاهان كم مصرف بگذاریم و واردات را بر گیاهان پرمصرف بگذاریم.
اكبری افزود: بر اساس اعداد و ارقام اعلام شده سالانه 5 میلیارد مترمكعب آب در قالب آب مجازی صادر می كنیم و حدود 35 میلیارد مترمكعب آب وارد می كنیم كه جزو سیاست هایی است كه دولت روی آن كار می كند.
مدیر آب و خاك سازمان جهاد كشاورزی استان البرز نیز گفت : در سال جاری جهت اجرا و توسعه ی 2397 هكتار انواع روشهای نوین آبیاری مبلغ 325 میلیارد ریال اعتبار از دو محل بند الف تبصره 4 و ردیف ملی بودجه سنواتی به ترتیب 85 میلیارد ریال و 240 میلیارد ریال برای استان البرز مصوب شده است.
حجت الله رضایی افزود: تاكنون مبلغ 120 میلیارد و 566 میلیون ریال شامل 68 میلیارد و 706 میلیون ریال اسناد خزانه اسلامی و مبلغ 51 میلیارد و 860 میلیون ریال وجه نقد به استان تخصیص داده شده است
مدیر آب و خاك سازمان جهاد كشاورزی اظهار داشت : از ابتدای سال 96 تا كنون 811 هكتار از اراضی استان به انواع روش های نوین آبیاری تجهیز و 1210 هكتار نیز در دست اجرا می باشد و علاوه بر آن پروژه 2040 هكتاری شركت تعاونی تولید روستایی ماهدشت نیز از تاریخ 30 آبان ماه سال جاری وارد فاز اجرایی شده است.
وی گفت: در حال حاضر پیمانكار مربوطه مشغول عملیات اجرایی این طرح بوده و به طور كلی تا این تاریخ از ابتدای برنامه توسعه روش های نوین آبیاری 13000 هكتار از اراضی استان در این خصوص تجهیز شده اند.
رضایی اضافه كرد: طی یك برنامه 10 ساله كه از ابتدای سال 95 آغاز گردیده ، برای 42000 هكتار از اراضی زراعی و باغی استان در صورت تامین اعتبارات مصوب ، اجرای انواع روشهای نوین آبیاری هدف گذاری شده است.
6156/1535خبرنگار: نوشین طهماسبی**انتشاردهنده:داریوش غفاری
۰ نفر