به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، رشد سريع و فراگيري فناوري اطلاعات و ارتباط در حوزه هايي نظير سرگرمي و بازي نقش مهمي ايفا كرده است. استقبال فراوان از محصولات سرگرم كننده الكترونيكي منجر به توسعه شگرف و سرمايه گذاري به مراتب بيشتر از قبل در اين حوزه در سه دهه گذشته شده است.
فرآيند پيچيده طراحي و توليد بازي هاي رايانه اي از منابع قابل توجهي از تخصص هاي مختلف نيروي انساني و فناوري هاي جديد استفاده مي كند كه به آن صنعت ساخت بازي هاي رايانه اي مي گويند. اين صنعت در برخي كشورها تحت عنوان «صنايع اخلاق» طبقه بندي مي شوند.
گستردگي رو به افزايش تعداد و تنوع بازي هاي رايانه اي و انواع كنسول ها و همچنين طيف گسترده سني كه از اين بازي ها استفاده مي كنند، ضرورت توجه به اين بخش را آشكار مي سازد. از سويي ديگر، ساير ويژگي بازي هاي رايانه اي جدا از جنبه سرگرم كننده مانند تاثيرات فرهنگي، انتقال آموزه ها و آموزش مهارت ها توسط بازي ها، توجه ويژه به بازي هاي رايانه اي و مجازي را نيازمند است.
از ورود بازي هاي رايانه اي به بازار ايران، سه دهه مي گذرد. از همان ابتداي رواج، مسائلي مانند مانند صرف زمان طولاني ميان بازي كنندگان و تاثيرات بر كودكان مورد توجه قرار گرفت اما همچنان چالش هايي بر سر راه بازي هاي رايانه اي وجود دارد. مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي در بررسي چالش هاي در بخش بازي هاي رايانه اي هفت چالش عمده بر سر راه توسعه اين بازار را برشمرده است.
** تاثير فرهنگي مخرب بازي هاي خارج
با توجه به شدت تاثيرگذاري فرهنگي بازي هاي رايانه اي بر مخاطبان، مشكلات محتوايي اكثر بازي هاي خارجي موجود يك چالش اساسي به شمار مي رود. اقتضائات فرهنگي كشورهاي توليدكننده اين نوع بازي ها در موارد بسياري با اقتضائات فرهنگي ايران در تضاد و در راستاي بازتوليد نظام فرهنگي كشورهاي توليدكننده بازي است.
تلاش هاي صورت گرفته براي رفع اين چالش شامل جلوگيري از عرضه رسمي بازي هاي نامناسب، حذف صحنه هاي داراي آسيب هاي اخلاقي و فرهنگي، ايجاد رده بندي سني براي بازي ها و غيره است. اما واضح است كه راه درست براي حل اين چالش تامين نياز مصرف كنندگان بازي هاي رايانه اي به وسيله ساخت بازي هاي بومي، مفيد و باكيفيت است.
** ريسك بالاي سرمايه گذاري در توليد بازي هاي رايانه اي
گزارش در بخش بعدي چالش ها به خطر عدم برگشت سرمايه و سود كافي در بازار بازي هاي داخلي اشاره كرد. اين مشكل از دلايل مهمي است كه مانع حضور بيشتر بخش خصوصي در اين حوزه شده است. بازي سازان ايراني براي به كارگيري تعداد زيادي از متخصصان رشته هاي مختلف متقبل هزينه هاي بالايي مي شوند.
همان طور كه توليد يك يازي رايانه اي به عوامل متنوعي احتياج دارد پشتيباني مالي فراواني را هم مي طلبد. در كشور ما به علت عدم وجود ساختار منسجم و پايدار جهت همكاري عوامل مختلف اعم از برنامه نويس ها، انيماتورها و غيره مشاركت در ساخت بازي رايانه اي نيز با هزينه هاي بيشتري همراه است. ساخت بازي هاي رايانه اي به رغم هزينه بالاي بازي هاي باكيفيت كه بتوان به سودده بودن آن اميد داشت، بازار فروش بازي هاي رايانه اي بومي و بازگشت سرمايه اوليه توليد را با مشكل رو به رو ساخته است.
يكي از مشكلات فروش بازي هاي رايانه اي توليد داخل در كشور وجود بازي هاي خارجي بدون مجوز در بازار است كه به دليل نبود نظارتي قوي بر ورود بازي هاي رايانه اي خارجي به آساني در دسترس خريداران قرار مي گيرد.
** اعمال نشدن قانون حق نشر
بازار توليدات داخلي بازي هاي رايانه اي بسيار مورد تاثير تكثير و كپي غيرمجاز بازي هاي خارجي است بازي هاي خارجي با كيفيت بالا كه محصول شركت هاي بزرگ جند مليتي و سرمايه گذاري هاي بسيار كلان هستند به وسيله كپي و تكثير غيرمجاز با قيمتي بسيار نازل در دسترس قرار مي گيرند و در نتيجه محصولات داخلي از لحاظ قيمت نمي توانند با آن ها رقابت كنند. با توجه به اين اجراي قوانين حمايتي (كپي رايت) بيشترين تاثيرگذاري را در تقويت صنعت بومي بازي رايانه اي دارد. همچنين سه مولفه حمايتي كه بيشترين نقش را در توسعه كارآفريني در صنعت بازي هاي رايانه اي دارند به ترتيب عبارتند از حمايت هاي مالي و فني، حمايت هاي آموزشي و حمايت هاي مديريتي.
** نبود امكان توزيع ديجيتالي محصولات
با افزايش سطح دسترسي به اينترنت در كشور موقعيت جديد براي تغيير شيوه توزيع محصولات فناوري اطلاعات و ارتباطات از جمله بازي هاي رايانه اي به وجود آمده است. توزيع ديجيتالي علاوه بر كاهش هزينه توليد محصول فوايدي چون حذف محدوديت هاي زماني و جغرافيايي براي عرضه محصول و حذف سود واسطه هاي عرضه محصول را براي توليد كننده فراهم مي كند.
استفاده از توزيع ديجيتالي در حوزه بازي هاي موبايلي نتيجه بسيار مطلوبي را براي توسعه اين به وجود آورده است كه مي توان از آن در توزيع بازي هاي رايانه اي غيرموبايلي هم استفاده كرد. اما اين شيوه توزيع هنوز در كشور با مشكلاتي مواجه است.
**كيفيت پايين بازي هاي داخلي در برابر بازي هاي مطرح جهاني
به طور متوسط توليدات داخلي بازي هاي رايانه اي به لحاظ فني در كيفيتي پايين تر از بازي هاي مطرح در بازار جهاني قرار دارند. همين امر اصلي ترين دليلي است كه موجب عدم امكان رقابت و حضور موفق در بازار داخلي و خارجي مي شود. البته بازي هاي موبايلي نسبت به غير موبايلي ها كيفيت قابل قبول تري دارند.
كيفيت فني بازي هاي رايانه اي عامل مهمي در جذابيت اين نوع بازي ها است. متخصصان بازي سازي داخلي توانايي ارتقاي كيفيت اجزاي تشكيل دهنده بازي هاي داخلي از قبيل كيفيت تصوير، صدا، برنامه نويسي و اجراي روان بازي را در سطحي قابل قبول دارند. عدم موفقيت در اين زمينه ناشي از عدم مديريت صحيح و به كارگيري هماهنگ متخصصان حوزه هاي مختلف است.
هنوز راهكارهاي دولتي براي حمايت از اين صنعت به صورت حمايت از تيم هاي بسيار كوچكِ بازسازي است كه نمي توان به لحاظ ساختاري توقع توليد بازي هايي با استانداردهاي بالا را از آن ها داشت. بسيار دور از ذهن است كه حتي با حمايت هاي موقتي، اين گروه هاي كوچك تبديل به كمپاني بازي سازي شوند.
** عدم حمايت از تجاري سازي توليدات داخلي
در سال هاي گذشته تسهيل گري و حمايت از تجاري سازي صنايع نوين در كشور به طور چشمگير و موفقيت آميزي قوت گرفته است. در همين راستا نهادهاي مختلفي از جمله فن بازارها، كريدورهاي تجازي سازي، پارك هاي فناوري، مراكز رشد، صندوق هاي حمايتي و غيره شكل گرفته اند اما در مورد صنايع فرهنگي مشكلاتي از جمله مورد حمايت قرار ندادن بنگاه هاي فرهنگي و بي اطلاعي فعالان فرهنگي از اين حمايت ها وجود دارد.
متوليان بخش دولتي قصد دارند با تهديدها و تاثيرات فرهنگي بازي هاي وارداتي مبارزه كنند. آنان همچنين بر تقويت ظرفيت هاي موجود و نيروي انساني فعال در حوزه بازي هاي رايانه اي تاكيد دارند. بنابراين براي حضور هرچه بهتر بازي هاي داخلي بيش از هدايت و نظارت بر فعاليت بخش هاي درگير در حوزه بازي ها، لازم است حمايت و تشويق در حوزه سرمايه گذاري، آماده سازي زيرساخت هاي سخت افزاري، اكتساب و نشر دانش مورد نياز و مسائلي از اين دست در اولويت قرار گيرند.
** استفاده نكردن از ظرفيت مراكز رشد و پارك هاي فناوري
مراكز رشد شتاب دهنده ها و پارك هاي علم و فناوري امروز نقش مهمي در توسعه فناري اطلاعات و ارتباطات ايفا مي كنند و شركت هاي كوچك با ايده هاي فناورانه كه آينده كاربردهاي فناوري هاي نوين را شكل مي دهند مي توانند از درون اين مراكز به بلوغ برسند. زيرا بيشتر شركت هاي توليدكننده بازي هاي رايانه اي و خدمات فناوري اطلاعات و ارتباطات به ويژه در حوزه هاي مربوط به گوشي هاي هوشمند، به منزله شركت هاي كوچك، نوپا و با ايده هاي جديد هستند كه براي پياده سازي طرح هاي خود به كمك نياز دارند.
حمايت از يك شركت نوپا در مراكز رشد، حكم سرمايه گذاري روي آن ايده را دارد و بعد از موفقيت آن شركت نوپا، امكان مستقل شدن آن از حمايت كننده نيز فراهم مي شود.
با توجه به عدم حضور روشن بازي هاي رايانه اي بومي و كاستي هاي عرضه بازي هاي رايانه اي خارجي در كشور سرآغاز ورود حاكميت در موضوع بازي هاي رايانه اي، تاكيدات مقام معظم رهبري خطاب به شوراي عالي انقلاب فرهنگي در سال 1384 بود. ايشان وزارت فرهنگ و ارشاد سلامي را در سال 1392 مورد توصيه موكد قرار دادند كه اين نهاد توليد بازي هاي رايانه اي مفيد را دستور كار قرار دهد.
پژوهشم** 9283**1601**
ايرنا پژوهش، كانالي براي انعكاس تازه ترين تحليل، گزارش و پژوهش هاي خبري ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شويد.
تهران- ايرنا- تاثير بازي هاي رايانه اي به دليل افزايش گستره مخاطبان روزبه روز در حال افزايش است. همين مساله ضرورت توليد و فراهم سازي بازي هاي مفيد متناسب با شرايط فرهنگي و بومي ايران را آشكار ساخته است.