انتخابات هيات رئيسه مجلس پرده از بسياري پشت پرده‌ها و ميزان قدرت فراكسيون‌ها برداشت و هنوز و پس از چند روز از برگزاري انتخابات هيات رئيسه بحث در مورد عملكرد فراكسيون‌ها ادامه دارد. فراكسيون اميد متشكل از نمايندگاني كه تحت عنوان نامزدهاي انتخاباتي مشمول ليست اميد وارد مجلس دهم شدند، گويي امسال عزم خود را براي حضور دست‌كم يك نماينده زن و اقليت مذهبي در هيات‌رئيسه مجلس جزم كرده بود اما چنين نشد. با اين حال فراكسيوني كه تمام زنان و نمايندگان اقليت‌هاي مذهبي را در خود جاي داده، مأوايي براي آناني است كه به‌عنوان نماينده زن يا اقليت در راستاي مطالبه خود و گروهي كه نمايندگي آنها در مجلس را به يدك مي‌كشد، اقدام تشكيلاتي مي‌كنند. اما اين فراكسيون تا چه ميزان در مسير تحقق اين امر و ساير اموري كه مشترك با ساير فراكسيون‌ها در پي تبلور آن است، موفق بوده؟
آيا مي‌توان عملكرد قابل قبولي براي اين فراكسيون متصور بود؟ اينها پرسش‌هايي است كه «آرمان» در گپ‌و‌گفت با سيده‌فاطمه حسيني نماينده مجلس دهم مطرح كرده است.
**ارزيابي شما از عملكرد فراكسيون اميد در حوزه‌هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي چيست؟
عملكرد فراكسيون اميد را از ابعاد مختلف مي‌توان بررسي كرد. اين فراكسيون از آغاز به كار خود در سال اول مجلس دهم روي پيشبرد اهداف تشكيلاتي منطبق با تحقق مطالبات اجتماعي، سياسي، اقتصادي متمركز شد. اعضاي فراكسيون در طول دو سالي كه در مجلس حضور داشتند روزبه‌روز بر انسجام كارتشكيلاتي خود افزوده و با گسترش عملكرد مبتني بر نظرات جمعي، روند صعودي تجارب تشكيلاتي را طي كردند. در عرصه‌هاي قانونگذاري و نظارتي، حضور فعالي داشته و براي پاسخگويي به مطالبات مردم و تحقق شعارهايي كه نمايندگان ليست اميد تحت تجلي آن شعارها در عملكردهاي مقدماتي و استراتژيك به مجلس راه يافته بودند، از هيچ‌كوششي فروگذار نبوده‌اند.
در حقيقت عملكرد فراكسيون چه در حمايت از نامزدي حسن روحاني در انتخابات 96 و چه در رأي اعتماد به وزيران نشان از عزم جزم فراكسيون اميد براي پوشاندن جامه عمل به شعار اميد، آرامش و رونق اقتصادي دارد كه در واقع شعار اصلي نامزدهاي انتخاباتي مشمول ليست اميد بود. از سويي ديگر فراكسيون اميد در راستاي پيگيري مطالباتي مرتبط با حقوق شهروندي ملت، فعاليت متمركز و پيوسته‌اي داشته و با رجوع به هسته‌هاي اصلي گره‌گشايي و كندوكاو در گستره نيروهاي حل‌و‌فصل‌كننده، هيچ‌نقطه‌اي از انفعال بر جاي نگذاشته و در دايره اختيارات و حتي در گستره‌اي فراتر از آن اقدامات مقتضي ترتيب داده است و اين در حالي است كه كوشش‌ها پيرامون حل موضوع حصر و احقاق حقوق شهروندي كماكان ادامه دارد. تشكيل كميته در اين مورد و ابلاغ مسئوليت جدي به اعضاي كميته مثال قابل توجهي از اقدامات آشكار اين فراكسيون بوده است.
به هر روي فراكسيون اميد سابقه قابل قبولي در زمينه پاسخگويي به مطالبات سياسي و اجتماعي دارد. در انتخابات هيات رئيسه مجلس سعي كرده امكاني براي حضور زنان، جوانان و نماينده اقليت‌ها در هيات رئيسه فراهم كند و براي حضور زنان در كابينه هم در قالب ارسال نامه به رئيس‌جمهور خواستار اين مطالبه بوده‌اند. در عرصه اقتصادي از طريق كميسيون‌هاي مربوطه چون كميسيون تلفيق و بودجه و سياستگذاري‌هاي حاصل از آن، دستاورد موثري براي فراكسيون در راستاي پاسخگويي به مطالبات اقتصادي حاصل شده است.
**در انتخابات هيات رئيسه مجلس، با وجود تاكيد بسياري از اعضاي فراكسيون اميد بر ضرورت وجود دست‌كم يك نماينده زن و نماينده‌اي از اقليت‌هاي مذهبي در هيات رئيسه و اعلان موضع كميسيون اميد از سوي سخنگوي اين كميسيون مبني بر وجود يك كانديداي زن و اقليت در ليست ارائه‌شده اين كميسيون، نتيجه مطلوب حاصل نشده و امسال هم مجلس از وجود نماينده زن و اقليت‌ها در هيات رئيسه محروم ماند. ارزيابي‌تان از اين مساله چيست؟
پيش از هر توضيحي طرح اين موضوع لازم است كه هيات رئيسه مجلس يك ركن سياسي است و نمي‌توان از منظر هيات رئيسه كميسيون‌هايي به آن نگريست كه جايگاه به‌نسبت تخصصي‌تري دارند. هيات رئيسه مجلس يك ركن سياسي تاثيرگذار در مجلس است. ديدگاه‌هاي سياسي حاكم بر مجلس در انتخاب اعضاي آن تاثيرگذار بوده و فقط از طريق ارزيابي‌هاي سياسي مي‌توان آن را قضاوت و عملكرد آن را بررسي كرد. با توجه به اين موضوع بحث حضور زنان و جوانان و اقليت‌ها را پيرامون فراكسيون‌هاي سه‌گانه مي‌توان پيگيري كرد.
آنچه هويداست اينكه در عمل افراد با كانديداشدن خارج از فراكسيون‌ها بختي براي رأي‌آوردن ندارند و براي پيروزي در انتخابات هيات رئيسه بايد از طريق يكي از فراكسيون‌هاي سه‌گانه نامزد شده و در رقابت بر سر كسب كرسي‌هاي هيات رئيسه مبارزه كنند. در اين صورت مي‌توان بختي براي رأي‌آوردن وي قائل بود. در خصوص فراكسيون اميد و موضوع كانديداتوري زنان و اقليت‌ها بايد گفت، بر اساس ماهيت فراكسيون اميد و آرمان‌هاي اين فراكسيون، تبعيضي براي زنان و اقليت‌ها مذهبي در رقابت با مردان وجود ندارد. تمام زنان مجلس و اقليت‌هاي مذهبي عضو فراكسيون اميد بوده و اين نشان از احترامي دارد كه از سوي اين فراكسيون نسبت به زنان و اقليت‌ها گذاشته مي‌شود.
در رقابتي سالم و آزاد مردان در كنار زنان و اقليت‌ها در تركيب ليست قرار مي‌گيرند و اتفاقا نسبت به تعداد كم زنان و اقليت‌ها، مي‌توان گفت فراكسيون اميد احترام و جايگاه ويژه‌اي براي آنان قائل است. شايان ذكر است كه در دو سال نخست مجلس دهم، تدبيري اتخاذ شده بود كه بر اساس آن ابتدا در بين خود زنان يك رأي‌گيري انجام مي‌شد، سپس فرد برگزيده براي انتخابات هيات رئيسه نامزد شده و با نامزدهاي تماما مرد مجلس براي كسب يك كرسي از 6 كرسي هيات رئيسه رقابت مي‌كرد. اكنون شرايط اندكي فرق كرده است.
**برخي معتقدند عدم توفيق زنان براي ورود به هيات رئيسه تا حدود زيادي محصول تصميم فراكسيون اميد براي حضور مستقل در انتخابات هيات رئيسه بود و مي‌گويند اگر ائتلاف صورت مي‌گرفت كرسي زن را كسب مي‌كردند. اين در حالي است سال قبل با وجود ائتلاف اين امر محقق نشد. نظر شما در اين‌باره چيست؟
با توجه به اينكه سال قبل ائتلاف بين فراكسيون اميد و فراكسيون مستقلين صورت گرفت با توجه مطالبه داشتن فراكسيون اميد در اكتساب يك كرسي براي زنان، نام كانديداي زن همچنان در ائتلاف صورت گرفته هم قرار گرفت و رأي خوبي را هم كسب كرد. ولي متاسفانه تمام اعضاي فراكسيون مستقلين به آن ليست پايبند نبودند و با زير پا گذاشتن اخلاق سياسي پيمان شكني كردند و منجر به حذف دو نفر از كانديداها شدند كه يك نفر از آنها زن بود.
حضور پرتعداد زنان را مي‌توان نكته مثبتي تلقي كرد كه بيانگر جسارت حضور از سوي آنان و مسئوليت‌پذيري آنها بود و نشان‌دهنده اعتماد آنها به توانايي‌هاي خود در راستاي اجراي برنامه‌ها و عمل به مسئوليت‌ها. كم‌بودن تعداد زنان نسبت به مردان و اينكه زنان كمتر از 6درصد از كرسي‌هاي نمايندگي مجلس دهم را به خود اختصاص داده‌اند، بخت آنان در رقابت با مردان كم كرده و موجب شده زنان نتوانند آنگونه كه بايد در راستاي تحقق اهداف و مسئوليت‌هايي كه به‌عنوان يك نماينده زن بر دوش آنها است، حرف خود را به كرسي بنشانند. زنان باوجود تلاش‌هاي پي‌در‌پي و مصمم‌بودن در راستاي مطالبه‌گري نتوانسته‌اند به حقوق خود دست يابند.
خوشبختانه مرداني كه در فراكسيون اميد هستند به زنان به‌عنوان نيروهاي فعال و توانا در عرصه جامعه نگاه مي‌كنند و در جهت تحقق مطالبات زنان، نمايندگان زن را ياري مي‌كنند. اكنون تعداد نمايندگان زن كم است اما مي‌توان اميدوار بود در صورت افزايش تعداد زنان در مجلس بخت زنان بيشتر شده و فرصت زنان براي حضور در هيات رئيسه مجلس افزايش يابد.
*منبع: روزنامه آرمان؛ 1397،3،12
**گروه اطلاع رساني**2059**2002
فراكسيون اميد سابقه قابل قبولي در زمينه پاسخگويي به مطالبات سياسي و اجتماعي دارد. در انتخابات هيات رئيسه مجلس سعي كرده امكاني براي حضور زنان، جوانان و نماينده اقليت‌ها در هيات رئيسه فراهم كند.