«اخراج 5هزار آقازاده ایرانی» سورپرایز تیر است، نه خبر جعلی

به گزارش ایرنا در حالی كه بسیاری از كارشناسان ارتباطات و اقتصاد این خبر را یك اشتباه و جعل رسانه ای ارزیابی و از دست به دست شدن این گونه اخبار بین مردم انتقاد كردند، مدیر خبرگزاری ایسكانیوز تاكید دارد كه «اخراج 5هزار آقازاده ایرانی از آمریكا» نه تنها خبر جعلی نیست، بلكه سورپرایز تیر است.
احتمالا اشاره آقای واعظی به خبری است كه چندی پیش در فضای مجازی دست به دست ‌شد مبنی‌بر اینكه جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ اعلام كرده است كه «سورپرایزی ویژه» برای ایران در تیرماه دارد. هرچند ردیابی منشا این خبر هم نشان ‌داد خبر «سورپرایز ویژه بولتن برای ایران» نخستین بار ازسوی یكی از خبرگزاری‌های نه‌چندان معتبر و به نقل از یكی از نمایندگان مجلس به انتشار رسیده است.

**148 میلیارد دلار چند صفر دارد؟
در متن خبر «اخراج آقازاده ها از آمریكا» آمده بود: «استیون منوچین، رئیس(وزیر) خزانه داری آمریكا: 5هزار و 432 نفر از فرزندان مسئولین ایران در آمریكا حضور دارند كه جز املاك‌ ودارایی شخصی 148 میلیارد و 267 میلیون دلار در حساب این نفرات وجود دارد و بدلیل امضا نكردن FATF# این مبالغ را توقیف می‌كنیم.»
چند جستجو در برخی سایتها نشان داد كه چنین خبری اصلا وجود نداشته و صرفا یك پیشنهاد توئیتری بوده است. این خبر ابتدا توسط ایسكانیوز (خبرگزاری وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی) و به عنوان خبر اختصاصی منتشر شد و سپس سایتهای مختلف مانند جماران نیز آن را منتشر كردند و البته پس از ساعاتی آن را از روی خروجی شان برداشتند.
نكته بامزه آن كه برخی با توجه به انتشار مطالباتی درخصوص رسیدگی به موضوع ادعایی ویلای ولایتی، رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد، خبر رسانه منتسب به این دانشگاه را واكنش تیم ولایتی به این موضوع قلمداد كردند!
جالب آن كه هنوز در فضای مجازی درباره این خبر تحلیل هایی می شود و عده ای نیز خوشحال از بازگشت آقازاده ها هستند.

**خبرمان درست است
دكتر رضا واعظی، مدیر عامل خبرگزاری ایسكانیوز در گفتگو با «ایرنا» با بیان اینكه خبر اخراج آقازاده های خزانه داری آمریكا درست است، افزود: اولا كه در همه رسانه ها اشتباه پیش می آید و ثانیا این كه خبر ما درست بود و بنا به مصلحت كشور خبر را از خروجی برداشتیم. علاوه بر اینكه قبل از ما «صبح اصلاحات» این خبر را كار كرده بود.
وی ادامه داد: تا چند روز آینده خبر ما بصورت رسمی منتشر خواهد شد و خواهید دید كه سورپرایز تیرماه آمریكا همین خبر بوده .

جالب آن كه خبرگزاری فارس هم در گزارشی به این موضوع پرداخت و این كه جستجوی خبرنگارش نشان داده این مطلب در صفحه توئیتر منوچین وجود نداشت.

**بالاخره «محمدعلی كشاورز» زنده است یا نه؟
«درگذشت محمدرضا شجریان»، « افزایش مبلغ یارانه»، « احسان علیخانی درگذشت»،« ازدواج بازیگر معروف با فوتبالیست مشهور»؛ تقریبا اكثر ما این اخبار را در ماه‌های گذشته شنیده ایم. اخباری كه حتی روی خروجی سایتها و خبرگزاریهای معروف هم رفته و از آنجا به فضای مجازی رسیده و هنوز ماندگار شده است؛ تا حدی كه دیروز هنگام دیدن فیلم «كفشهای میرزا نوروز» از تلویزیون، وقتی چشممان به محمدعلی كشاورز می افتد، از بس اخبار جعلی شنیده ایم، از همسرمان می پرسیم كشاورز زنده است یا نه؟
علاقه مخاطب به شنیدن و خواندن خبرهای جنجالی، افشاگرانه و یا غم انگیز همیشه وجود داشته است و شاید همین عامل باعث می شود برخی رسانه ها بدون تحقیق و صرفا به دلیل افزایش مخاطب، اخبار اینچنینی را سریعا منتشر كنند و حتی بعد از عدم تاییدش، خبر تكذیبیه آن را نیز كار نكنند.

**به خاطر پول؟
اینترنت پر شده از سایت‌های خبری جعلی كه عمدا روزنامه‌های واقعی را جعل می‌كنند. یكی از این سایت‌ها بنا به گفته رسانه ها «نشنال ریپورت» است؛ سایتی كه مدعی است منبع خبری مستقل شماره 1 آمریكا است. صاحب و بنیان‌گذار نشنال ریپورت شخصی است كه خودش را الن مونت‌گومری معرفی می‌كند، اما اسم واقعی‌اش این نیست.
او می‌گوید: «بعضی وقت‌ها مثل مخدر است. از زیاد شدن بازدیدكننده‌ها خمار می‌شوی. می‌فهمی چه طعمه‌ای به قلاب بزنی كه مردم سراغش بیایند. برای من بیش از هرچیز سرگرمی است.»
یكی از پرسروصداترین خبرهای نشنال ریپورت خبر قرنطینه شدن یكی از شهرهای آمریكا به خاطر شیوع یك بیماری مرگبار بود. مونت‌گومری توضیح می‌دهد كه مردم چطور خبرهای جعلی سایتش را می‌خوانند و بازنشر می‌كنند.
می‌گوید: «بدیهی است كه تیتر مهم‌ترین چیز است، و البته نام دامنه هم مهم است - باید نام سایت طوری باشد كه تا حد ممكن موجه و مشروع به نظر بیاید. پایین‌تر از تیتر و دو پاراگراف اول را هرگز كسی نمی‌خواند. بنابراین اگر همان دو، سه پاراگراف اول معقول باشد، بعدش می‌توانید هر كار دل‌تان خواست بكنید و خنده‌دارش كنید.»
ولی اساسا چرا آدم باید چنین دردسری به خودش بدهد؟ كافی است بدانید كه چنین سایتهایی از انبوه بازدیدكننده‌هاشان پول‌های كلان درمی‌آورند.

**مشكل تاریخی
فرشاد مهدی پور، مدیر مسوول صبح نو در گفتگو با «ایرنا» درباره سابقه اخبار جعلی می گوید : واقعیت این است كه به تازگی با اخبار جعلی یا نادرست مواجه نشده ایم و می بینیم كه در عصر گذشته و ماقبل رسانه های جدید نیز این اتفاق وجود داشته است. در عصر جدید رسانه ها محمل مناسبی برای توسعه شایعه پدید آوردند. عصر مجازی یا رسانه های مجازی آن را گسترده تر كردند، زیرا اینها هفت در بیست و چهار هستند و جغرافیای محدودی ندارند و فراگیر هستند. شایعه یا خبر نادرست در گذشته بوده و خاص زمان كنونی نیست.
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره رسانه های جدید و افزایش اخبار جعلی می گوید: رسانه های جدید امكان ویروسی كردن پیام یا خبر را دارند كه در گذشته نبود. ویروسی كردن یعنی تاثیر خشم یا محبت و كینه بر خبر یا پیام در دیده شدن گسترده. البته در این میان ضعف رسانه های رسمی هم وجود دارد. این رسانه ها گرفتار عطش انتشار خبر هستند و حاضر نیستند برای تایید صحت و سقم خبر به خود زحمتی بدهند. اگر این خبر در راستای سیاست شان باشد فكر نمی كنند كه این خبر باید كاوش بشود.در سطح رسانه های جهان تعداد محدودی وجود دارد كه اخبارشان تكذیب نمی شود و یا خبرشان را پاك نمی كنند.
وی با بیان اینكه فیك نیوزها یا رسانه های جعلی یك پدیده عالم‌گیر است افزود: فیك نیوزها به یك معضل جهانی تبدیل شده است و حتی چند روز گذشته در آمریكا نسبت به این پدیده هشدار داده شد. حل این مشكل نیازمند افزایش سواد رسانه ای تولیدكنندگان خبر و دریافت كنندگان خبر است و اینكه بدانند اخبار فیك زیاد است.

**گروه اخبار چندرسانه ای** ایرنا پلاس**