ابهام در فروش ارز پتروشیمی ها چه زمانی پایان می یابد

به گزارش ایرنا، پتروشیمی ها سالانه حدود 13 میلیارد دلار برای كشور درآمد ارزی كسب می كنند كه در شرایط كنونی كه با التهاب ارزی مواجه ایم، توجهات بیش از پیش به آنها دوخته شده است.
پس از آغاز نوسان های شدید در بازار ارز و راه اندازی سامانه نیما، دولت پتروشیمی ها را مكلف كرد تا دلار صادراتی را با نرخ 4200 تومان در این سامانه به فروش برسانند.
اعلام این نرخ با اعتراض پتروشیمی ها روبرو شد، مدیران پتروشیمی اعلام كردند با توجه به اینكه نرخ دلار در بازار آزاد بیش از این میزان است، فروش ارز صادراتی به نرخ 4200 تومان باعث زیان آنها می شود.
در نهایت پس از نشست مشترك مدیران عامل پتروشیمی ها و هلدینگ ها با جهانگیری معاول اول رئیس جمهوری قرار شد كه با اختصاص خوراك به نرخ دلار 3800 تومانی، نظر پتروشیمی ها برای عرضه ارز صادراتی به قیمت 4200 تومانی جلب شود.
بر این اساس، با ایجاد حاشیه سود 500 تومانی برای پتروشیمی ها، انتظار می رفت كه این شركت ها بدون اعتراض و یا نگرانی، ارز صادراتی خود را در این سامانه به فروش برسانند.

** لزوم اعلام جزئیات عرضه ارز توسط پتروشیمی ها
با وجود اینكه گزارش ها از عرضه مداوم ارز صادراتی توسط پتروشیمی ها به سامانه نیما به نرخ 4200 تومان حكایت دارد اما برخی اخبار از تخلف برخی پتروشیمی ها و گران فروشی آنها حكایت می كند.
با وجود پیگیری ها، تاكنون نام هیچ شركت پتروشیمی متخلفی اعلام نشده و همه آنها عدم فروش ارز به نرخ مصوب را تكذیب می كنند. به نظر می رسد تنها راه برای آگاهی از تخلفات احتمالی پتروشیمی ها، اعلام جزئیات عرضه ارز توسط پتروشیمی ها در سامانه نیماست.
همان طور كه در هفته های اخیر، فهرست شركت های دریافت كننده ارز دولتی اعلام و در این باره شفاف سازی شد و همگان دانستند كدام شركت ها برای واردات موبایل، خودرو و ... ارز دولتی گرفتند، لازم است درباره جزئیات عرضه ارز توسط پتروشیمی ها در سامانه نیما نیز اطلاع رسانی شود؛ زیرا این شركت ها، خوراك را با تخفیف زیاد و به نرخ دلار 3800 تومان دریافت می كنند و وظیفه دارند كه ارز صادراتی را در سامانه نیما به فروش برسانند.
اكنون از یك سو شاهد اصرار منتقدان به گران فروشی ارز توسط پتروشیمی ها و از سوی دیگر انكار پتروشیمی ها هستیم كه تنها راهكار برای خروج از این وضعیت و بهبود نظام توزیع عرضه، شفاف سازی و اطلاع رسانی درست و دقیق توسط نهادهای ذیربط است.

** ادعای گرانفروشی برخی پتروشیمی ها
سید فرید موسوی عضو كمیسیون اقتصادی مجلس به تازگی مدعی شده «اخبار نگران كننده ای از سوی واردكنندگانی كه ارز حاصل از فروش محصولات پتروشیمی به آنان اختصاص داده شده بود، منتشر شده است مبنی بر اینكه ارزها را با قیمت بیش از 4200 تومان دریافت كرده و مبالغی را خارج از سامانه نیما پرداخت كرده اند.»
«شركت های پتروشیمی نباید هیچ تخلفی كنند زیرا علاوه بر اینكه خوراك شركت های پتروشیمی ارزان است، این شركت ها مسئولیت ملی و اجتماعی نیز در قبال مردم دارند.»
وی خاطرنشان كرده بود: 3.5 میلیارد دلار ارز در چند ماه گذشته بابت صادرات محصولات پتروشیمی حاصل و دود 2 میلیارد دلار آن از طریق سامانه نیما به واردكنندگان اختصاص داده شده كه 90 درصد ارزها به 10 شركت پتروشیمی تعلق دارد.
این نماینده مجلس تصریح كرده بود: چنانچه پتروشیمی ها در این زمینه تخلفی داشته باشند، با آنها برخورد جدی می شود زیرا بیشتر شركت های پتروشیمی زیرمجموعه نهادهای عمومی غیردولتی وابسته به صندوق های بازنشستگی هستند.

** عرضه 1.2 میلیارد یورو به بازار ارز توسط هلدینگ خلیج فارس
برای پیگیری ادعای تخلف و گران فروشی پتروشیمی ها به سراغ بزرگترین هلدینگ پتروشیمی كشور رفتیم و شرایط را از آنها جویا شدیم.
جواد گلی رئیس روابط عمومی و امور بین الملل هلدینگ خلیج فارس در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، درباره عرضه ارز صادراتی، گفت: بر اساس اسناد موجود و استعلام از شركت ها و مجتمع ها و پتروشیمی ها، هیچ ارزی توسط پتروشیمی های زیرمجموعه این هلدینگ خلیج فارس بالاتر از نرخ مصوب و خارج از سامانه نیما فروخته نشده است.
وی ادامه داد: در سه ماه نخست امسال مبلغ 1.2 میلیارد دلار ارز صادراتی توسط هلدینگ خلیج فارس در كشور عرضه شده است.

** امكان تخلف وجود ندارد
مرتضی عزیزی مدیرعامل شركت گسترش نفت و گاز پارسیان نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: شركت های پتروشیمی به طور مستقیم با بانك مركزی برای عرضه ارز صادراتی در سامانه نیما در ارتباط هستند و امكان تخلف آنها و عدم عرضه ارز توسط این شركت ها وجود ندارد.
وی بیان داشت: این شركت ها در بورس حضور دارند و نمی توانند تخلف كنند، زیرا باید خوراك دریافت كرده و سود سهام بپردازند و صورت مالی آنها شفاف است.

** فروش ارز صادراتی هلدینگ ساتا به نرخ مصوب
ابراهیم محمود‌زاده رییس سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) كه جزو دارندگان بزرگ مجتمع های پتروشیمی كشور است، نیز پیشتر درباره رویكرد پتروشیمی‌ها نسبت به نوسان نرخ ارز، گفته بود: پتروشیمی‌ها باید این آمادگی را داشته باشند كه با سیاست‌های اقتصادی كشور و نظام خود را تطبیق داده و مطالبات خود را پیش از تصویب این سیاست‌ها به دولت اعلام كنند.
وی افزود: پتروشیمی‌های زیرمجموعه ساتا تاكنون كالای خود را با نرخ مشخصی صادر كرده و دلار حاصل از آن را دریافت و در بازار ارز به فروش می‌رساندند.
رییس سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح افزود: در مذاكره با دولت، به این نتیجه رسیدیم كه در زمینه تغییر نرخ خوراك و انتخاب صرافی‌های خریدار ارز پتروشیمی‌ها، توجه بیشتری شود و در این شرایط، دولت را پشتیبانی خواهیم كرد.
محمودزاده با بیان اینكه ثبات نرخ دلار برای همه بهتر است گفت: با توجه به قیمت 4200 تومانی دلار و اینكه در گذشته تضمین‌های لازم برای جلوگیری از زیان حاصل از نوسان‌های ارز در پتروشیمی‌ها به‌ خوبی دیده شده بود، امیدواریم امروز نیز دولت با بسته‌های تشویقی از زیان بیش از حد پتروشیمی‌ها جلوگیری كند.

** عدم پاسخگویی سایر هلدینگ های پتروشیمی
در ایران شركت ها و هلدینگ های متعددی متولی صنعت پتروشیمی هستند كه تلاش برای تماس با آنها و پیگیری نحوه عرضه ارز صادراتی توسط آنها در سامانه نیما به نتیجه نرسید.
گزارش از: میثم طاهری
اقتصام*2022** 2023