در حالی كه در طول تاریخ، مردم جهان شاهد جنگ های متعدد عقیدتی یا قومیتی بوده اند اما تاریخ، زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی در اصفهان را ثبت كرده است.
مسیحیان، كلیمیان، زرتشتیان و اهل سنت استان اصفهان، در كنار ساكنان شیعه این خطه، زندگی مسالمت آمیزی را سپری می كنند.
این استان دارای حدود هفت هزار نفر مسیحی، 2 هزار نفر كلیمی، حدود 150 نفر زرتشتی و حدود 180 هزار تبعه خارجی از كشورهای افغانستان، عراق و پاكستان ( بیشتر آنها اهل سنت می باشند) است.
رهبر كل ارامنه حوزه سلیسی 28 مهر سال 1393 در سفری به اصفهان با اشاره به زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی در این شهر گفت: اصفهان بهترین الگو برای همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی در بین كشورهای اسلامی است.
' جاثلیق آرام اول ' در دیدار با استاندار وقت اصفهان بیان كرد: اگر كسی اصفهان را از نزدیك نبیند، نمی تواند در رابطه با آزادی فعالیت پیروان ادیان توحیدی در ایران قضاوت صحیحی داشته باشد.
آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اصفهان نیز آذر سال گذشته در دیدار نایب اسقف و پیشوای مذهبی ارامنه اصفهان و جنوب ایران با اشاره به زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی طی قرن های گذشته در این استان، گفت: روابط حسنه و همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان الهی در اصفهان می تواند به عنوان یك موضوع و الگو، مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد.
' بابكن چاریان ' سراسقف اعظم سابق ارامنه اصفهان و جنوب ایران كه سال گذشته ماموریتش در این استان پایان یافت، 20 دی سال 93 در دیدار اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح كرد: شهر اصفهان الگویی از همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان الهی است.
' ژرژیك آبرامیان ' نماینده ارامنه اصفهان و جنوب ایران نیز با اشاره به تلاش های جامعه ارامنه ایران برای توسعه و آبادانی كشور، همزیستی پیروان ادیان در ایران بویژه اصفهان را نمونه ای بی بدیل از زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان و قومیت های مختلف در جهان دانست.
وی با اشاره به اینكه ایران از معدود كشورهای چند فرهنگی به لحاظ زبان، دین و مذهب می باشد كه بسیار كم و اندك در تاریخ خود تنش و درگیری را بین فرهنگ‌ها و ادیان مختلف تجربه كرده است، ادامه داد: شكی نیست كه قسمت زیادی از این موضوع را باید به پای اعتقاد درونی اسلام و اهتمام فرهنگ ایرانی به همزیستی و التزام عملی به آن در طول سده‌های متمادی نوشت.
آبرامیان اضافه كرد: در واقع احترام به ادیان و عقاید دیگر، یكی از اساسی‌ترین ریشه‌های فرهنگ اسلامی - ایرانی است كه در دهه های اخیر با تبلیغات گسترده جهانی سعی شده تا تصویری متفاوت از آن در ذهن ها شكل بگیرد.
نماینده ارامنه اصفهان و جنوب ایران افزود: تبلیغاتی كه علیه ایران و انقلاب اسلامی در چهار دهه اخیر انجام شده نه تنها چشم خود را بر تاریخ پرسابقه همزیستی مسالمت آمیز بین ادیان بسته بلكه سعی كرده تا آن را به صورتی وارونه روایت كند.
مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان نیز وجود پیروان ادیان توحیدی در اصفهان را فرصتی مناسب برای استفاده از نقاط مشترك ادیان توحیدی جهت رسیدن به كمال و سعادت جامعه دانست.
حجت الاسلام و المسلمین ' محمدعلی انصاری ' گفت: وجود پیروان ادیان توحیدی در برخی از شهرهای ایران بویژه اصفهان فرصت مناسبی برای بررسی نقاط مشترك بین ادیان توحیدی و بهره برداری از این مشتركات است.
وی اضافه كرد: ادیان توحیدی نقاط مشترك زیادی دارند كه اگر به آنها توجه شود، زمینه هدایت بیش از پیش جامعه به سوی كمال و سعادت فراهم خواهد شد.
مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، بالاترین نقطه اشتراك بین اسلام و ادیان توحیدی را اعتقاد به خدای واحد دانست و افزود: می توان از این ظرفیت برای نزدیكی بین ادیان و تقویت خداباوری در جامعه استفاده كرد.
' سیپان كاشجیان ' پیشوای مذهبی ارامنه اصفهان و جنوب ایران هم با اشاره به ارتباط نزدیك و صمیمی ارامنه و شهروندان مسلمان در اصفهان خاطرنشان كرد: مسیحیان و مسلمانان در این شهر ضمن احترام به آداب و رسوم یكدیگر، آزادانه مراسم ها و آیین های مذهبی خود را انجام می دهند.
در عین حال یك پژوهشگر تاریخ در گفت وگو با ایرنا به سابقه حضور پیروان ادیان در اصفهان اشاره كرد و گفت: زرتشتیان قبل از اسلام در این خطه حضور داشتند و پس از آنها، یهودیان، قدیمی ترین اقوامی هستند كه پس از حملات مكرر رومیان و بابلیان از بیت المقدس به اصفهان كوچ كردند و محله ' یهودیه ' یا ' جویباره ' اصفهان را بنا نهادند.
' علی اخضری ' افزود: پس از ظهور مسیح (ع)، باتوجه به درگیری هایی كه بین یهودیان و پیروان مسیح وجود داشت، مناطقی از اروپا به عنوان پایگاه اصلی ترویج مسیحیت انتخاب شد و روحانیون مسیحی برای ترویج این دین گاهی به ایران از جمله اصفهان سفر می كردند اما تا زمان صفویه جمعیتی از مسیحیان در اصفهان وجود نداشت.
وی افزود: پس از صفویه به دلیل اینكه شاه عباس به دنبال توسعه روابط تجاری با اروپا بود، ترجیح داد ارامنه كه مورد حمله عثمانی ها قرار داشتند را به اصفهان كوچ دهد و امنیت آنها را تامین كند.
این استاد تاریخ دانشگاه فرهنگیان اصفهان ادامه داد: شاه عباس، ارامنه را در محلی به نام جلفا در اصفهان سكنی داد كه گروهی از آنها نیز به فریدن و فریدونشهر در غرب اصفهان مهاجرت كردند.
وی اضافه كرد: این جمعیت كه پیرو دین مسیح (ع) می باشند از آن زمان تاكنون در اصفهان در كنار سایر هموطنان مسلمان خود با صلح و دوستی زندگی كرده اند.
اخضری با اشاره به اینكه پس از اسلام، زرتشتیان بصورت پراكنده در محله های اصفهان زندگی می كردند، گفت: در زمان صفویه، بنا به دستور شاه عباس، زرتشتیان اصفهان در محله ای به نام «گبر آباد» اسكان یافتند و توانستند در كنار هموطنان مسلمان خود زندگی كنند.
این پژوهشگر تاریخ افزود: تاكنون پیروان ادیان توحیدی از جمله زرتشتیان، یهودیان و مسیحیان بدون هیچ مشكلی در كنار هموطنان مسلمان خود در اصفهان زندگی كرده اند.
استاد تمام تاریخ دانشگاه اصفهان نیز با اشاره به وجود كانون های فرهنگ ها، مذاهب و تفكرات مختلف در این استان گفت: به همین دلیل كاركردهای اصفهان در سطح ملی و فراملی است.
' فریدون اله یاری ' افزود: تاریخ اصفهان شاهد وجود اقوام و پیروان ادیان مختلف بوده است و به همین دلیل ساختار شهری و محلی این خطه نیز متنوع است.
وی اضافه كرد: وجود قومیت های مختلف و پیروان ادیان توحیدی بخشی از این تفاوت های ساختار شهری این منطقه را رقم زده كه آثار آن از پیش از اسلام تاكنون در محله های اصفهان وجود دارد.
این استاد تاریخ، وجود پیروان ادیان توحیدی در اصفهان را عامل پویایی فرهنگ شهری این خطه دانست و افزود: تاریخ اصفهان، سبكی بی بدیل از همزیستی پیروان ادیان در كنار یكدیگر را رقم زده است و زندگی پُر از صلح و دوستی و تلاش دوشادوش آنها، زمینه توسعه این استان را فراهم نموده و در شكل گیری تمدن این خطه تاثیرگذار بوده است.
وی با اشاره به حضور زرتشتیان و یهودیان پیش از اسلام در اصفهان گفت: زرتشتیان در محله «جی» و یهودیان در محله «یهودیه» یا «جویباره» اسكان داشتند اما با ورود اسلام، جمعیت بزرگی از مردم اصفهان این دین الهی را پذیرفتند و یهودیان نیز با پرداخت جزیه زیر چتر حكومت اسلامی قرار گرفتند.
اله یاری خاطرنشان كرد: از سده اول اسلامی، شاهد حضور اقلیت های دینی در اصفهان بوده ایم و در كنار مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان در این شهر حضور داشته اند.
وی اظهارداشت: پس از اسلام و در زمان صفویه، جمعیت ارامنه و گرجی ها نیز به اقلیت های این خطه اضافه شدند كه پس از مدتی گرجی ها به دین اسلام گرویدند و به شهرهای اطراف اصفهان از جمله فریدونشهر مهاجرت كردند.
این استاد تمام تاریخ بیان كرد: از زمان حضور اقلیت های مذهبی در اصفهان تاكنون، پیروان ادیان در این استان همزیستی مسالمت آمیزی با یكدیگر داشته اند و در طول تاریخ تنش های مذهبی بین آنها به ثبت نرسیده است.
وی به شكل گیری صفاخانه در دوران قاجار در اصفهان اشاره كرد و گفت: در این مكان كه در جلفای اصفهان بوده، علمای ادیان از جمله مسلمانان، مسیحیان، زرتشتیان و یهودیان در رابطه با اشتراكات دینی خود به مباحثه های علمی می پرداختند.
اله یاری افزود: موضوعات و مسائل بین علمای ادیان كه در صفاخانه اصفهان مطرح می شده است، در مجلدی به نام «مجله الاسلام» گرد آوری و به چاپ رسیده كه در مواردی به كشورهای مختلف نیز ارسال شده است.
استاد تمام تاریخ دانشگاه اصفهان تاكید كرد: همزیستی مسالمت آمیز ادیان در اصفهان و مشاركت علمی آنها، الگوی بسیار خوبی برای گفت وگوی ادیان است.
اله یاری كه هم اكنون تصدی مدیریت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان را نیز برعهده دارد، از پیروان ادیان در این استان به عنوان میراثی فرهنگی نام برد و افزود: حفاظت از این میراث وظیفه ماست.
وی با اشاره به اینكه اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان هرساله اعتباری را برای مرمت آثار تاریخی پیروان ادیان در این خطه در نظر می گیرد، گفت: هم اكنون 16 كلیسا، هفت كنیسه و یك آتشكده تحت نظر میراث فرهنگی استان اصفهان قرار دارد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با اشاره به اینكه در این مكان ها، آیین های مذهبی برگزار می شود، گفت: انجمن كلیمیان اصفهان تعامل خوبی با اداره میراث فرهنگی دارد و سال گذشته هفت كنیسه در این شهر با همكاری این انجمن بازسازی شد.
وی افزود: همچنین سال گذشته هفت كلیسای اصفهان و 2 كلیسا در روستای خویگان فریدونشهر (180 كیلومتری غرب اصفهان) و یك آتشكده (محل عبادت زرتشتیان) با هزینه میراث فرهنگی این استان مرمت شد.
ساكنان خطه زنده رود با پیروی از نصایح كتاب آسمانی خود، صلح و آرامش را در صحنه گیتی به نمایش در آورده اند بگونه ای كه هر گردشگر پس از ورود به شهر گنبدهای فیروزه ای، اصفهان را نمادی از زندگی مسالمت آمیز تمام ادیان الهی می داند و توصیه می كند كه جهانیان از این شهر تاریخی و كهن پند و اندرز گیرند.
2093
اصفهان - ایرنا - پیروان ادیان مختلف در اصفهان كه به نصف جهان و یا شهر گنبدهای فیروزه ای مشهور است، از قرن ها پیش تاكنون با صلح و صفا در كنار یكدیگر زندگی مسالمت آمیزی را سپری كرده اند.