بی اعتمادی جامعه شناسی را به حاشیه برد

علی انتظاری روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا در باره چالش های رشته جامعه شناسی، اظهار كرد: درحال حاضر نه تنها رشته علوم اجتماعی بلكه تمامی رشته های دانشگاهی با مشكلات بسیاری مواجه هستند كه باید به صورت كاملا جدی این مسائل بررسی شود.
وی ادامه داد: یكی از مهم ترین چالش های رشته جامعه شناسی این است كه منابع آموزشی قدیمی و ترجمه ای هستند. نیاز به بازنگری مطالب و به روزشدن این منابع در علوم اجتماعی به ویژه جامعه شناسی به شدت احساس می شود.

** فرصت كار به جامعه شناسان نمی دهند
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به كارنگرفتن فارغ التحصیلان رشته جامعه شناسی ، گفت : جامعه شناسی حوزه ای است كه اقتضا می كند فارغ التحصیلانش با بدنه جامعه در ارتباط باشند.
انتظاری افزود: در بسیاری از مواقع اهالی این رشته نیازهای جامعه را به درستی درك نمی كنند و در برهه های مختلف پیش بینی هایی می كنند كه درست نیست و توصیه های كارآمدی ندارند چراكه به آنها فرصت تولید و كار در این رشته داده نشده است.
وی با بیان اینكه جامعه شناسی هم مانند سایر رشته های دانشگاهی با بدنه جامعه در ارتباط نیست، یادآورشد: در حال حاضر تنها حوزه ای كه به طور مستقیم توانسته با بدنه جامعه در ارتباط باشد، رشته پزشكی است كه با مشكلات و بیماری های ملموس مردم سروكار دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به ایجاد ارتباط نزدیك پزشكان و جامعه در جنگ تحمیلی اشاره كرد و گفت: حوزه پزشكی قبل از انقلاب مانند امروز ارتباط نزدیكی با مردم نداشت اما پس از انقلاب و بویژه در جنگ تحمیلی این فر صت برای پزشكان بوجود آمد كه در بدنه جامعه فعالیت كنند.

**بیگانگی میان علوم اجتماعی و بدنه جامعه
انتظاری با بیان این جمله كه فرصت حضور در جامعه برای رشته جامعه شناسی مهیا نشده است، تأكید كرد: عملا یك بیگانگی در رشته جامعه شناسی نسبت به مسائل جامعه وجود دارد، در واقعع مسئوولان هنوز نتوانسته اند به فارغ التحصیلان این رشته برای حل مشكلات جامعه اعتماد كنند.
وی در ادامه گفت: بی اعتمادی به جامعه شناسان قبل از انقلاب هم وجود داشت. از آنجایی كه علوم اجتماعی در ایران به نوعی واژه روشنفكری را یدك می كشد، همواره مسئوولان نسبت به این رشته بی اعتماد بوده اند اما اگر شرایطی ایجاد شود كه به از جامعه شناسی به عنوان یك رشته كاربردی نگاه كنند، بسیاری از معضلات حل می شود.

** لزوم بازنگری دروس جامعه شناسی
این استاد جامعه شناسی به نیاز بازنگری در دروس آموزشی تأكید كرد و گفت: بی شك به تولید علم و به روز كردن منابع آموزشی نیاز داریم اما باید در وهله اول ضرورت علوم اجتماعی در بدنه اجرایی كشور و ساختار جامعه احساس شود.
انتظاری ادامه داد: پس از احساس نیاز جامعه به این رشته باید محتوا را بررسی كرد. در چنین شرایطی اگر بهترین محتوا را هم ارائه كنیم، وقتی نیازی وجود نداشته باشد، بی اثر می ماند بنابراین باید با كاربردی كردن این رشته به پیشرفتش كمك كنیم.
وی به رابطه دو طرفه میان جامعه و دانشگاه اشاره كرد و افزود: قطعا با بازنگری دروس می توانیم نقش مهمی در اثبات این رشته داشته باشیم اما در كل یك رابطه دو طرفه میان جامعه و دانشگاه است كه البته ناگفته نماند این مشكلات بیشتر به دانشگاه و آموزش مربوط می شود.
مدیرگروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی خاطر نشان كرد: در حال حاضر بیشترین تعداد مقالات را در رشته شیمی داریم اما در كشور با مشكلات كمبود دارو بسیاری مواجه هستیم از این رو موضوع نشان دهنده كاربردی نبودن مقالات علمی در جامعه است.

** بی بهره از توان داخلی
انتظاری همچنین به عدم بهره گرفتن از منابع علمی داخل كشور اشاره كرد و گفت: به جای استفاده از منابع داخلی خودمان از ترجمه های خارجی كه با شرایط جامعه ما مطابقت ندارد، استفاده می كنیم و از توان داخلی خودمان بی بهره می مانیم.
وی افزود: در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم كه بسیاری از افراد از رشته های فنی، مهندسی به ادامه تحصیل در رشته های علوم انسانی می آیند كه این موضوع نشان می دهد این افراد نتوانسته اند در این رشته كارآمد باشند بنابراین با اطمینان می توان گفت معضل بیكاری در تمامی رشته ها وجود دارد اما در جامعه شناسی شدیدتر است.

** چالش های جامعه شناسی بواسطه بروكراسی
این استاد جامعه شناسی در ادامه از بوروكراسی موجود در دانشگاه ها انتقاد و اظهار كرد: ساختار بروكراسی در دانشگاه ها اجازه فعالیت پویا به استادان را نمی دهد، این ساختار باید به سمت یك ساختار منعطف و كارآمد پیش رود.
انتظاری گفت: بسیاری از مسائلی كه در جامعه امروز وجود دارد مانند ترافیك و حتی نرخ ارز در وهله اول به علوم اجتماعی مربوط می شود اما مسئوولان به این موضوع بی توجه هستند.
وی با بیان اینكه جامعه شناسان نتوانسته اند علوم اجتماعی را به درستی به جامعه معرفی كنند، خاطرنشان كرد: عدم پویایی در دانشگاه ها اجازه انجام بسیاری از امور را نمی دهد، از نظر مرتبه علمی امكان ورود به حل مشكلات را داریم اما بروكراسی اجازه این كار را نمی دهد.
*ن .م ** 1601**