به گزارش خبرنگار ایرنا، عملی كردن طرح سئوال از رییس جمهوری با وجود پیام های پنهانی كه در شرایط سخت كنونی در بعد داخلی و خارجی داشت در كنار استیضاح و بركناری 2 وزیر از مجموعه اقتصادی دولت دوازدهم و بالا نگه داشتن شمشیر دموكلیس استیضاح برای سایر وزرا، ظاهرا حاكی از این است كه مجلس نشینان هیچ نقشی برای خود در وضعیت كنونی مملكت و بسترسازی برای عملكرد قوه مجریه قایل نیستند.
بسیاری از كارشناسان و تحلیل گران سیاسی این رفتار اخیر مجلس را نوعی تنزه طلبی در قبول سهم خویش و دیگر قوا و كانون های قدرت از وضعیت كنونی مملكت اعم از نابسامانی های اقتصادی و غیر اقتصادی می دانند و معتقدند اصل و بنیاد نظام پارلمانی ایران با چنین رفتارهایی در معرض خطر جدی قرار دارد.
به اعتقاد این تحلیل گران، این كه نمایندگان مجلس فاقد نگاه تاریخی به عملكرد مجموعه خود و همچنین نهادهای دیگر از جمله قوه مجریه باشند و تمامی كاسه كوزه ها را بر سر یك یا چند وزیر و یا حتی یك دولت بشكنند، بدون این كه تحلیلی واقع گرایانه از مجموعه عوامل داخلی و خارجی در ایجاد وضعیت های خاص داشته باشند، تنزه طلبی را به كل جامعه و شهروندان تسری می دهند.
رفتار و اظهارات برخی از نمایندگان در جلسات استیضاح 2 وزیر كابینه دولت دوازدهم طی هفته های اخیر هم نشان می دهد نگرانی این دسته از تحلیلگران و كارشناسان سیاسی چندان بیراه نیست؛ زیرا در این دو جلسه قصور هیچ یك از وزرا در انجام وظیفه قانونی به صورت مشخص برای جامعه بیان نشده و آنچه در محافل عمومی حتی در سطوح كاملا غیرسیاسی بازتاب یافته، این نتیجه گیری بوده كه جلسات استیضاح بیشتر جنبه تسویه حساب شخصی به خود گرفته بود.
این كه قاطبه جامعه بر این اعتقاد باشد كه مشكلاتی مانند نوسان نرخ ارز، طلا و افزایش عمومی سطح قیمت ها ناشی از تصمیم گیری یا قصور یك یا چند وزارتخانه نیست كه وزرای آن بتوانند كنترلش كنند، ولی نمایندگانشان در مجلس پایشان را در یك كفش كرده و بر كنار گذاشتن وزیر یا وزرا به عنوان راه حل تاكید كنند، این پرسش را ایجاد می كند كه مشكل كار كجاست و چه باید كرد؟
** تربیت سیاسی، حلقه مفقوده
استاد علوم سیاسی دانشگاه مازندران در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایرنا با نگاه انتقادی به عملكرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی، گفت: متاسفانه جدی نگرفتن اهمیت نمایندگی مجلس و قانون گذاری در كشور سبب شده است تا ما شاهد وضعیت موجود باشیم و برای برون رفت از این وضعیت حتما باید حلقه های مفقوده ای كه وجود دارد، شناسایی شود.
رابعه مهدی پور فقدان تربیت سیاسی را مهم ترین حلقه مفقوده در عملكرد نمایندگان مجلس دانست و افزود: این مشكل هم ناشی از نبود احزاب قدرتمند و زیرساخت های دیگری است كه در حال حاضر وجود ندارد.
وی توضیح داد: امروز كنشگران سیاسی كشور به خصوص نمایندگان مجلس دچار سطحی از بی اخلاقی سیاسی شده اند و تا آنجا این مشكل پیش رفته است كه برخی از آنها هنجارهای اخلاقی را در گفتار و رفتار رعایت نمی كنند.
مهدی پور هشدار داد: این گونه رفتار و گفتار برخی از نمایندگان با كارویژه نظارتی پارلمان كه مهم ترین هدفش آسیب زدایی از قوه مجریه در چارچوب قوانین است، سازگاری ندارد و آنچه مشاهده شده بیشتر نشانگر فضای گرو كشی و پرده دری بوده و تلاششان بر این بوده تا از مشكلات مزمنی كه ریشه چند دهه ای دارند به عنوان حربه ای كارا علیه قوه مجریه و وزرا استفاده شود، وضعیتی كه حتی برای مردم عادی هم گاهی باعث تعجب می شد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه مازندران اظهار داشت : در استیضاح های اخیر وزرای اقتصاد و كار نه تنها مردم، حتی كارشناسان سیاسی نیز چیزی دستگیرشان نشد ، زیرا صرفا نمایشی از بی آبرو كردن و گرو كشی میان نمایندگان با وزرا بود.
وی توضیح داد: در استیضاح وزیر كار و وزیر اقتصاد نه مجلس برای بحران اقتصادی شفافیت ایجاد كرد و نه وزرا توضیحی مناسب برای تبییع و علت یابی وضعیت اقتصادی ارائه كردند و جلسات به دستاویز كردن زندگی شخصی بخصوص فرزندان افراد خلاصه شد.
او گفت: البته نمایندگان مجلس استدلال قوی نیز برای ارائه ندادند زیرا از طرفی عملكرد خود آنها هم زیر سئوال است و برای راضی كردن مردم و افكار عمومی مسایل خانوادگی افراد را دست آویز قرار دادند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تاكید كرد: باید درآمدها و مسائل اقتصادی مدیران دولتی به صورت مستمر تحت نظارت باشد و این خود نیازمند برپایی نظام مردم سالاری شفاف است و تمام مدیران در دستگاههای دولتی باید به نمایندگان پارلمان كه زبان گویا و چشم بینای همه مردم هستند پاسخگو باشند، اما امروز در شرایط معیشتی و اقتصادی و همچنین دندان تیز كردن دشمنان برای ایجاد تفرقه در داخل، این مسائل جز حاشیه سازی و متشنج تر كردن فضای آرامش ذهنی مردم دست آوردی ندارد.
مهدی پور گفت: اولویت اكنون در ایجاد نگاه علمی كارشناسی و نظارت ها بر سیستم های كشور داری است نه خاله زنك بازی ، برای این كه امروز شبكه های اجتماعی خود نوعی رسوا كننده ناپاكی ها و زشتی های اخلاقی برخی مدیران و نمایندگان مردم در تمام كشورها هستند و نیازی نیست صحن علنی مجلس یك كشور را نیز به اندازه یك كانال در فضای مجازی تقلیل دهیم.
این استاد علوم سیاسی و جامعه شناسی بی توجهی به تربیت سیاسی نمایندگان پارلمان را بسیار آسیب زننده دانست و گفت: متاسفانه این خلاء گاهی به صورت عجیب و غریبی در مجلس خود نمایی می كند مانند چرت زدن نمایندگان كه عكس هایشان رسانه ای می شود، گده گرفتن آنان حتی در نشست های مهم كه دیگر نمایندگان در حال بحث و بررسی موضوع هستند، تماس تلفنی گرفتن در صحن علنی یا پاسخ دادن به تلفن همراه و حتی رد و بدل كردن پیامك.
وی هشدار داد: این گونه رفتارها، پیام های پنهان زیادی به جامعه مخابره می كند و سبب می شود تا شان نمایندگی و پارلمان به عنوان نهادی كه باید در راس امور باشد در اذهان مردم بویژه جوانان مورد چالش قرار گیرد و نمونه ای از این چالش ها را هم ما در چند وقت اخیر با واكنش های مردمی مشاهده كرده ایم مانند عجز برخی نمایندگان در تلفظ یك كلمه یا جمله كه در فضای مجازی و رسانه ای و محافل عمومی علیه مجلس جنجال ایجاد كرد.
این استاد دانشگاه گفت: اینگونه رفتارها را ما در پارلمان دیگر كشورها كه تربیت سیاسی را با نظام حزبی یا سختگیری های دیگر در دستور كار قرار دادند، نداریم و مردم این چیزها را می بینند و قضاوت می كنند.
مهدی پور افزود: برخی نمایندگان مجلس ما حتی به وظایف خود آگاه نیستند و وقتی به حوزه انتخابیه می آیند انواع و اقسام وعده و وعیدهای اجرایی می دهند كه از اختیارات و وظایف قوه مجریه است و متاسفانه برای تحقق این وعده هایشان هم وزرا را تحت فشار قرار می دهند.
وی توضیح داد: این كه بسیاری از مدیران اجرایی از استانداران گرفته تا فرمانداران و مدیران كل از این بنالند كه نمایندگان مجلس در وظایفشان دخالت و یا در چینش نیروهای اجرایی اعمال نفود می كنند، شایسته نظام پارلمانی نیست چون نماینده ای كه اینگونه در قوه مجریه اعمال نفوذ می كند، نمی تواند به وظیفه نظارتیش در صورت مشاهده كمی و كاستی اجرایی عمل كند و در نهایت این مردم یعنی موكلانشان هستند كه زیان می بینند.
** جای خالی مكانیسم استیضاح نمایندگان
این استاد علوم سیاسی با اظهار این كه برخی از نمایندگان حتی به مسائل و معادلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داخلی و بین المللی نیز آشنایی كافی ندارند، گفت: واقعیت امر این است كه این وضعیت خود یك بحران سیاسی برای كشور محسوب می شود و علت آن هم نبود یك روال تعریف شده حزبی برای پرورش نیروهای موثر و كارآمد برای پارلمان است.
مهدی پور توضیح داد: در كشورهای دارای سنت پارلمانی پیشرفته، افراد برای رسیدن به كرسی پارلمان باید در فضای حزبی رشد كنند و از همان طریق وارد پارلمان و مجلس شوند، در حالی كه در ایران نمایندگان پس از كسب نظر و آرای مردم محلی و ورود به ساختار سیاسی ، بر اساس منافع به گروهها و تشكل های سیاسی می پیوندند و بر این اساس به راحتی نیز جناح سیاسی خود را تغییر می دهند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه مازندران گفت: در حالی كه در ایران نمایندگان این اختیار را دارند كه وزرا و حتی رئیس جمهور را استیضاح كنند، اما احزاب قوی و واقعی كه به نوعی استیضاح كننده نمایندگان در فضای سیاسی هر جامعه هستند در ایران وجود ندارند.
وی افزود: ما اكنون شاهد تضاد رفتار نمایندگان مجلس نسبت به دیگر قوا از جمله قوه مجریه با آنچه كه خودشان انجام می دهند، هستیم به این صورت كه مثلا نمایندگان مردم در مجلس در حالی از اشراف گرایی مدیران گلایه می كنند كه در حوزه های انتخابیه با هزینه های میلیاردی به كرسی مجلس می رسند.
مهدی پور توضیح داد: حتی نشستن بر صندلی سبز مجلس شورای اسلامی خود نمادی از اشراف گرایی محسوب می شود و ساختمان عریض و طویلی كه برای یافتن یك نماینده باید چندین دقیقه محیط را جست و جو كرد، با پارلمان بسیاری از كشورها تفاوت دارد و به عبارتی صندلی هر نماینده به قدری بزرگ است كه گویی در دفتر كار شخصی نشسته اند، در حالی كه پارلمان های بسیاری از كشورها با سنت پارلمانی طولانی دارای فضایی صمیمی است و نمایندگان نزدیك و كنار هم می نشینند و به تبادل نظر و قانون گذاری می پردازند.
مهدی پور گفت: نداشتن استراتژی برای زندگی و تفكر آسیب های زیادی هم در سطح خرد و هم در سطح كلان جامعه وارد می كند و در نبود استراتژی فكری، ثبات شخصیتی و استقلال را نیز از فرد نمی توان انتظار داشت و همه اینها پیامد فقدان پرورش افراد در یك فرآیند تربیتی سیاسی است.
وی افزود: وضعیت به گونه ای شده است كه نمایندگان مجلس حتی با برخی برنامه ها و استراتژی هایی كه دولت اجرای آنها را به مردم وعده داده و بر همان اساس رایشان را كسب كرده، مخالفت می كنند و رای منفی می دهند و آن را نمی پذیرند .
استاد علوم سیاسی دانشگا مازندران گفت: این كه می بینیم افرادی یك زمان اطلاح طلب هستند، روز دیگر مستقل می شوند و دیگر روز لباس اصولگرایی بر تن می كنند و یا بدتر آن كه پس از سال ها تصدی بالاترین مقام ها و منصب ها در كشور ناگهان تبدیل به اپوزیسیون می شوند، از نوعی به هم ریختگی ناشی از نبود تربیت سیاسی ناشی می شود كه در هیچ كجای دنیا وجود ندارد.
مهدی پور افزود: چنین تنوعی در زندگی سیاسی یك نماینده و یا مدیران دولتی ناشی از فقدان استراتژی در زندگی سیاسی است كه باز به پرورش سیاسی در تشكل های منسجم بر می گردد كه بسیاری از كنش گران سیاسی كشور از آن بی بهره هستند.
وی تاكید كرد: تا زمانی كه افراد و نیروهای سیاسی در درون تشكل های سیاسی قدرتمند و نظام مند پرورش نیابد، مسائلی مانند استیضاح های بی ضابطه ، مچ گیری ها ، خط و نشان كشیدن ها و اختلاف احساسی با قوانین و طرح ها را شاهد خواهیم بود كه با روح وظیفه نمایندگی در پارلمان هیچ سنخیتی ندارد.
7335/1654
ساری- ایرنا- نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی یك ماه گذشته در بهره گیری از اختیارشان برای نظارت بر قوه مجریه ركورد تاریخ پارلمان ایران را شكستند، ولی با این وجود هیچ تغییر محسوسی از این ناحیه متوجه امور اجرایی نشده است.