به گزارش ايرنا، وجود بيش از يك هزار و 300 گونه گياه دارويي خودرو در دل كوير خراسان جنوبي سرمايه اي بزرگ از نعمت هاي خدادادي در شرق ايران است اما با وجود ظرفيت بالاي توليد اين محصولات، هنوز اين استان نتوانسته براي اقتصادي كردن آن اقدام موثري انجام دهد.
گياه «آنغوزه» با خواص گوناگون، گنجينه اي با ارزش محسوب مي‌شود و سالانه بيش از 60 تن آنغوزه در خراسان جنوبي توليد مي شود كه متاسفانه 90 درصد اين محصول در بشكه هاي فلزي 30 تا 50 كيلويي به صورت فله اي و به قيمت بسيار ارزان به كشور هندوستان صادر مي شود.
اين گياه افزون بر خواص دارويي گوناگون داراي كاربردهاي اقتصادي چشمگيري در صنعت داروسازي است و با وجود اين كه در سال‌هاي گذشته برداشت بي‌رويه آنغوزه اين گياه مفيد را در معرض خطر نابودي قرار داده است اما همه ساله در مراتع استان بذرپاشي و كشت مي شود.
اكنون گياه شفا دهنده آنغوزه نيازمند نسخه شفابخش است و انتظار مي‌رود مسوولان با پژوهش هاي علمي، خواص گوناگون آن را استخراج و براي فرآوري اين محصول چاره‌انديشي كنند.
**خام فروشي آنغوزه
مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري خراسان جنوبي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهارداشت: سالانه به طور ميانگين بيش از 60 تن آنغوزه در سطح 100 هزار هكتار عرصه هاي طبيعي استان برداشت مي شود كه بيش از 90 درصد اين محصول به علت نبود صنايع فرآوري به صورت خام به هندوستان صادر مي شود.
عليرضا نصرآبادي بيان كرد: امسال توسط منابع طبيعي استان 21 طرح بهره برداري آنغوزه تهيه و با اولويت بهره برداران محلي و بومي برنده شده در مزايده مربوطه به مجريان داده شده است.
وي با بيان اينكه بيش از يك هزار خانوار در استان در زمينه جمع آوري محصول آنغوزه فعاليت دارند، افزود: به دليل درآمد خوبي كه از اين محصول به دست مي آيد جوانان نيز به سمت آن جذب شده اند.
نصرآبادي با بيان اينكه فرآوري اين محصول ارزآوري خوبي براي استان و كشور دارد، گفت: نگاه صادراتي به حوزه گياهان دارويي ضروري است و اين حوزه فرصت مناسبي براي سرمايه‌گذاري و ايجاد اشتغال است.
وي درمان اختلال هاي عصبي در كودكان، كاهش فشار خون، كمك به هضم غذا، جلوگيري از حمله هاي هيستري، رفع درد دندان، برطرف كننده ناراحتي هاي تنفسي، درمان يبوست و برطرف كردن عفونت هاي قارچي را از جمله خواص دارويي گياه آنغوزه ذكر كرد.
**كاربرد اقتصادي آنغوزه در صنعت داروسازي
كارشناس گياهان دارويي اداره كل منابع طبيعي خراسان جنوبي گفت: فرآوري آنغوزه باعث ارزآوري چند برابري اين محصول مي شود، اما تاكنون هيچ سرمايه گذاري طرحي براي فرآوري آن ارايه نكرده است.
حسن پروانه عنوان كرد: اين گياه دارويي به صورت خيلي محدود و سنتي در كشور مصرف مي شود و بيش از 90 درصد آن به صورت خام و با بسته بندي نامناسب به هندوستان صادر مي شود.
به گفته وي، در كشور افغانستان از جوشانده و شيره آنغوزه براي درمان هيستري، سياه صرفه، زخم معده استفاده مي شود در حالي كه در برزيل از برگ و ساقه خشك آن به عنوان دارويي نيروبخش استفاده مي كنند.
اين كارشناس گياهان دارويي ادامه داد: همچنين در چين و هندوستان از آنغوزه براي مصرف خوراكي، ضد انگل، ضد نفخ و خلط آور استفاده مي كنند.
پروانه با اشاره به اينكه آنغوزه در بدن انسان به عنوان انگل كش خيلي قوي عمل مي كند، افزود: هر خانوار در زمان برداشت اين محصول به صورت ميانگين 12 تا 15 ميليون تومان درآمد دارد.
وي در خصوص صادرات آنغوزه با بسته بندي مناسب گفت: اين محصول تنها به هندوستان صادر مي شود و اين كشور تابع بسته بندي شيك و مناسب نيست و راغب است كه آنغوزه را به صورت فله اي و با همين بسته بندي سنتي وارد كند.
كارشناس گياهان دارويي اداره كل منابع طبيعي خراسان جنوبي اظهارداشت: نياز است با كار تحقيقاتي، علمي و پژوهشي در گام نخست تمام ماده موثره اين محصول استخراج شود و پس از فرآوري و استفاده در صنعت دارو سازي، محصول نهايي به كشورهاي اروپايي صادر تا ارزآوري آن نصيب كشور خودمان شود.
پروانه ادامه داد: تاكنون در داخل كشور در خصوص استخراج خواص گوناگون اين محصول هيچ گونه تحقيق و پژوهشي انجام نشده و تنها به صادرات فله اي آن اكتفا شده در حالي اين محصول كاربرد اقتصادي خوبي در صنعت داروسازي دارد.
**صادرات فله اي آنغوزه در بشكه هاي فلزي
يكي از صادركنندگان محصول آنغوزه خراسان جنوبي به هندوستان هم به خبرنگار ايرنا گفت: تمام آنغوزه جمع آوري شده در استان به صورت خام در بشكه هاي فلزي 30 تا 35 كيلويي به هندوستان صادر مي شود.
اسدالله عاجز بيان كرد: هر كيلو شيره آنغوزه 400 هزار تومان و هر كيلو كشته آنغوزه 150 هزار تومان از مرتعداران خريداري مي شود كه صادرات هر كيلوگرم شيره و كشته براي ما تجار 30 دلار ارزآوري دارد.
وي يادآور شد: شيره آنغوزه در هندوستان براي استفاده در صنعت داروسازي فرآوري مي شود و انواع دارو از اين محصول توليد و به كشورهاي اروپايي صادر مي شود.
اين صادر كننده آنغوزه ادامه داد: هندوستان با فرآوري اين محصول ارزش اقتصادي آن را تا 50 برابر افزايش مي دهد و ارزآوري نصيب خود مي كند.
عاجز عنوان كرد: با وجود هم افزايي و همكاري با تجار هندي موفق به بازديد از كارخانه هاي فرآوري آنغوزه نشده ام و آنان نيز از دادن اطلاعات در خصوص چگونگي فرآوري اين محصول خودداري مي كنند.
**600 خاصيت دارويي آنغوزه
وي گفت: بر اساس تحقيقات انجام شده در هندوستان گياه آنغوزه داراي 600 خاصيت درماني و دارويي است كه متاسفانه اين كشور با تحقيقات مختلف روي اين گياه خواص داوريي آن را استخراج و پس از فرآوري و استفاده در صنعت داروسازي، محصول نهايي توليدي خود را به كشورهاي اروپايي صادر مي كند.
اين صادر كننده گياه آنغوزه اظهارداشت: تاكنون پيشنهادهاي فراواني براي صادرات محصول فرآوري شده آنغوزه به تجار هندي داده ام كه متاسفانه از خريد محصولات فرآوري شده آن خودداري مي كنند.
وي از مسوولان و متوليان كشوري خواست با تحقيقات علمي روي اين گياه، خواص دارويي آن را استخراج و براي فرآوري و كابرد آن در صنعت داروسازي طرح ارايه كنند.
عاجز بيان كرد: به اعتقاد تجار هندي فرآوري آنغوزه درآمد بالايي نصيب هندوستان مي كند و كشورهاي اروپايي آنغوزه كشورمان را با برند هندوستان مي شناسند.
وي گفت: كشته و شيره آنغوزه با گذشت 10 تا 15 سال فاسد نمي شود، مسوولان متولي مي توانند اين گياه پر خاصيت را از مرتعداران خريداري و در كشور ذخيره سازي كنند و در بلندمدت براي فرآوري آنغوزه و استفاده در صنعت داروسازي تلاش كنند تا به صورت موقت از خام فروشي اين محصول با ارزش و پرخاصيت خودداري شود.
اين صادر كننده آنغوزه عنوان كرد: تاكنون طرح هاي مختلفي براي فرآوري آنغوزه ارايه داده ام اما متاسفانه مسوولان حمايت چنداني از طرح هاي پيشنهادي نداشته اند.
آنغوزه گياهي علفي چند ساله است؛ ريشه آن كمي ضخيم و گوشتي، برگ هاي آن بسيار بريده و غباري، ساقه آن مجوف و گوشتي و بلندي آن تا دو متر است، گل هاي آن به رنگ زرد و به گروه چتر مانند در انتهاي ساقه ظاهر مي شود.
اين گياه در چند سال اوليه سن خود ساقه قابل ديدن ندارد و برگ هاي آن گسترده روي زمين است كه در مراتع به نام «كماه و انگزاكماه» ناميده مي شود.
آنغوزه شيره گياهي است كه از تيغ زدن ريشه يا پايين ساقه و يا قطع ساقه گياهان مولد آنغوزه از ناحيه يقه گياه خارج مي شود و در طول تابستان برداشت مي شود و به دو روش كشته(خشك شده) و شيره در بازار عرضه مي شود.
7556/6054
بيرجند - ايرنا - محصول آنغوزه ايراني به صورت خام براي فرآوري و بسته بندي به خارج كشور ارسال و پس از انجام اين مراحل با برند هندوستان به كشورهاي اروپايي و آسيايي صادر مي شود.