سید عادل مولا روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بیان كرد: در صورتی كه در روزهای آینده آب به هورالعظیم نرسد با مرگ و میر گسترده ماهیان و آبزیان در این تالاب روبه رو خواهیم شد و آتش سوزی در بخش ایرانی تالاب نیز پیشروی می كند.
وی اضافه كرد: با كاهش سطح آب تالاب، فضای زیستگاهی آن محدودتر می شود كه این مساله ذخایر آبزیان را با تهدید روبه رو می كند.
وی ادامه داد: با كم شدن آب هورالعظیم، صیادان برای ماهیگیری هجوم آورده اند و بسیاری از آنها صید با الكتروشوكر (صیادی با برق) انجام می دهند كه باعث خسارت بسیاری در تالاب می شود.
مولا همچنین گفت: سطح آب در هورالعظیم (بخش ایرانی) آنچنان كم شده است كه از دریچه های بین مخازن دیگر آبی سرازیر نشده و تبادل آبی بین مخازن انجام نمی شود.
وی افزود: مخازن یك و 2 تالاب تا حدودی آب دارند و مخزن سه رو به خشك شدن می رود.
مولا ادامه داد: در حدود 40 درصد از (بخش ایرانی) تالاب، آب دارد كه ارتفاع آن در این سطح متفاوت است، به طوری كه در برخی نقاط فقط مرطوب است.
وی با انتقاد از تامین نشدن سهمیه آب هورالعظیم گفت: از تابستان امسال تاكنون در حدود سه مترمكعب برثانیه از رودخانه نیسان (از انشعابات كرخه) به این تالاب آب وارد شده و سایر انهار ورودی به تالاب خشك بوده، این در حالیست كه در این فصل تبخیر تالاب بیش از 10 مترمكعب برثانیه است و ورودی آب حتی كفاف تبخیر را نیز نمی دهد.
مولا افزود:سازمان آب و برق خوزستان مدعی تخصیص 1.2 میلیارد مترمكعب آب به هورالعظیم است، در حالی كه این میزان شامل حجم آب رهاسازی شده از سد كرخه بوده و بخش ناچیزی از آن به تالاب رسیده است.
وی ادامه داد: پیش از این ارقامی به عنوان حقابه هورالعظیم اعلام شده كه دقیق نیست و حقابه تالاب در حال بررسی و مطالعه است.
** 2 كانون آتش در هور
فرماندار هویزه نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بیان كرد: از عصر پنجشنبه تا بامداد جمعه، 2 نقطه در هورالعظیم دچار آتش سوزی شده است.
ناظم ثبوتی افزود: كانون اول آتش سوزی تا ساعت 20 دیروز مهار شد و كانون دوم آتش كه وسعت بیشتری داشته تا 2 بامداد ادامه یافته است.
وی اضافه كرد: با توجه به اینكه وسعت آتش سوزی از طریق تصاویر ماهواره ای كه هر 15 روز یكبار دریافت می شود قابل اندازه گیری است، هم اكنون نمی توان آمار دقیقی از مساحتی كه دچار آتش سوزی شده اعلام كرد اما بر اساس برآورد اولیه بیش از 100 هكتار از تالاب دیروز دچار آتش سوزی شده است.
ثبوتی با بیان اینكه آتش سوزی تالاب در نزدیك دایك مرزی و تاسیسات یكی از شركت های نفتی بوده، گفت: نگرانی از سرایت آتش به كمپ ها و كارگاه های این شركت نفتی كه هنوز در تالاب مستقر هستند، وجود داشت.
وی همچنین درباره آتش سوزی بخش عراقی هورالعظیم بیان كرد: این آتش سوزی ادامه دارد اما در روزهای اخیر كانون های دود كمتر شده است.
ثبوتی افزود: هواپیمای آتش نشان كه برای مهار آتش سوزی اعزام شده بود پس از یك عملیات، دچار مشكل فنی شده اما بالگردها تا دیروز كار مهار آتش را انجام داده اند.
از ابتدای تابستان امسال بیش از 2 هزار هكتار از بخش ایرانی هورالعظیم دچار آتش سوزی شده است. آتش سوزی پنجشنبه شب، ششمین آتش سوزی وسیع در تابستان امسال بوده و آخرین آنها كه هفته گذشته روی داده، 218 هكتار را دربر گرفت.
جاده های نظامی زمان جنگ تحمیلی و جاده های نفتی، هورالعظیم را به پنج حوضچه (مخزن) تبدیل كرده اند. حوضچه های یك و 2 این تالاب تنها منابع آب شیرین این تالاب است و حوضچه های سه و چهار از زهاب های شور كشاورزی و نیشكر آبدار می شود.
تابستان امسال آبی از كرخه وارد هورالعظیم نشده و حقابه این تالاب تقریبا هیچگاه محقق نشده است. این در حالیست كه شمسایی مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان، دیروز در همایش «مدیریت منابع آب و سازگاری با كم آبی» مدعی شد كه با وجود خشكسالی شدید، آب مورد نیاز هورالعظیم تامین شده است.
هورالعظیم، آخرین بازمانده تالاب های بین النهرین در جنوب غربی كشور در خوزستان قرار دارد. یك سوم این تالاب در ایران و دو سوم در عراق واقع شده است.
یكی از چالش های این تالاب در تابستان امسال، آتش سوزی در بخش عراقی و ادامه آن پس از سه ماه است.
آتش سوزی در بخش عراقی هورالعظیم از اوایل تیر امسال آغاز شده و تاكنون حدود 25 هزار هكتار را درگیر كرده است. دود ناشی از این آتش سوزی تا بیش از یكصد كیلومتر فراتر رفته و گاهی تا 10 شهرستان و روستاهای زیادی را درگیر می كند، به طوری كه در روزهای گذشته علاوه بر دشت آزادگان، هویزه، اهواز، كارون، حمیدیه و باوی، شهرهای شادگان، آبادان، خرمشهر و ماهشهر نیز در برخی روزها دچار دود گرفتگی شدند. دود ناشی از این آتش سوزی در چهارم مهر باعث شد كه آلودگی هوا در اهواز به هفت برابر حد مجاز برسد.
رییس جمهوری اوایل شهریور برای ورود جدی وزارت امور خارجه به مساله آتش سوزی هورالعظیم و مذاكره با كشور عراق دستور ویژه صادر كرد؛ همچنین شورای عالی امنیت ملی مصوب كرده است كه هیاتی برای مذاكره با كشور عراق در این رابطه تشكیل شود.
جهانگیری معاون اول رییس جمهوری نیز به تازگی در شورای عالی آب گفته بود كه ایران آمادگی همكاری با عراق برای خاموش كردن هورالعظیم را دارد. اما به دلیل ناآرامی در عراق این مصوبات تاكنون محقق نشده و اعزام هیات به عراق در ابهام است.
مرحله نخست عملیات آتش نشانی به وسیله 2 بالگرد و یك هواپیمای آبپاش از 29 تیر تا سوم مرداد انجام شد و مرحله دوم از 11 تا 15 مرداد متوقف شد. به گفته مسئولان این عملیات تاثیری در خاموش شدن آتش نداشته بنابراین متوقف شده است اما با این حال مرحله سوم خاموش كردن هور از اواخر مرداد از سرگرفته و پس از چند روز متوقف شد. كارشناسان بر این باورند كه تنها راهكار خاموش شدن آتش و دود در این تالاب، آبگیری آن و تامین حقابه است.
9754/ 6037
اهواز - ایرنا - معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان، با اشاره به كاهش شدید آب در بخش ایرانی هورالعظیم، نسبت به گسترش آتش سوزی و مرگ و میر آبزیان در این تالاب هشدار داد.