به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، بی تردید دوست یابی یك مهارت است، مهارتی كه كارشناسان آموزشی و تربیتی برخورداری از آن را یك سوپاپ اطمینان برای كاهش آسیب های اجتماعی می دانند.
همچنین به باور این كارشناسان، هر چند داشتن دوست خوب بر سلامت روان دانش آموز تاثیر می گذارد و در زندگی آینده او نقش مهمی ایفا می كند، اما باید اجازه داد كه دانش آموز با مهارت های دوست یابی كه خود آموخته است، این دوست را انتخاب كند.
**دبستان، نقطه آغاز آموزش مهارت دوست یابی
دوست یابی، نقطه آغاز ایجاد روابط اجتماعی است، مهارتی كه اگر به موقع آموزش داده شود، از بار آسیب های اخلاقی و روحی روانی در فردای زندگی می كاهد. موضوعی كه محمود اوحدی كارشناس آموزشی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا بر آن تاكید كرد و گفت: از 4 سالگی به بعد، كودكان معنای دوستی و این كه در بازی ها می توانند با دیگری همبازی شوند را می فهمند چرا كه تا پیش از این، بازی ها به صورت موازی و به گونه ای است كه هر كسی برای خود بازی می كند.
وی بهترین زمان انتقال و آموزش ویژگی های دوست خوب به كودكان را دوران دبستان عنوان و خاطرنشان كرد: باید در نظر داشت كه نحوه آموزش دوست یابی به كودكان در مدرسه متفاوت است. چرا كه با دو نوع كودك سرو كار داریم، كودكی كه به مهدكودك رفته و نخستین تجربه دوستی و رعایت حال دیگران را در آن جا آموخته و كودكی كه در كنار اعضای خانواده بزرگ شده و بواسطه رفتارهای والدین و توجه بیش از حد آنان، مفهوم مشاركت و همراهی با دیگری را كمتر فرا گرفته است. پس معلمان مدرسه باید در نحوه آموزش مهارت دوستیابی به این نكته توجه كنند.
اوحدی افزود: نكته دیگری كه باید به آن توجه شود این است كه كودكان تا پیش از سن مدرسه، دوستان زیادی دارند و با هر كسی كه با او بازی كند دوست می شوند اما از برهه ای، این دوستی ها بر اساس یكسری هدف های دیگر پایه ریزی می شود و در آن پارامترهای دیگری هم به كار می آید. به عنوان مثال، هم مسیر و هم سرویس بودن.
این كارشناس آموزشی یادآور شد: پس سیر مهارت دوست یابی باید از سنی باشد كه كودك مفهوم روابط اجتماعی را درك می كند و متوجه می شود اگر با دیگری همدلی كند دوست می شوند.
اوحدی درباره نقش اولیای خانه و مدرسه و همسالان در دوستیابی دانش آموزان كه باید به آن دقت و توجه ویژه كرد هم اظهار داشت: دخالت والدین در فرایند دوست یابی به بیان ملاك انتخاب یك دوست خوب بسنده می شود و باید از اجبار در انتخاب یك فرد مشخص و ملاك های پیش ساخته بپرهیزند.
اما نقش معلمان در این جا پررنگ تر است چرا كه حرف شنوی دانش آموزان از اولیای مدرسه بیش از والدین است، موضوعی كه اوحدی بر آن تاكید كرد و گفت: در كتاب ها مطالعات اجتماعی تا پایه ششم ابتدایی بحث دوست یابی مطرح و مهارت نه گفتن آموزش داده می شود اما این كفایت نمی كند و مهارت دوست یابی باید به صورت شفاهی هم مطرح شود.
وی افزود: در این میان، گروه همسالان به دلیل این كه در میان آنان نصیحت كمرنگ است و مقایسه وجود ندارد تاثیرگذارتر هستند. پس همسالان هم می توانند خلاقیت و ابتكار و تجربه را به بچه ها بیاموزند و هم بدآموزی را.
**راهكارهای تعلیم مهارت دوستیابی به دانش آموزان
اصغر كیهان نیا كارشناس امور حقوقی و تربیتی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، درباره آموزش شیوه های صحیح دوست یابی گفت: اولیای خانه و مدرسه باید به جای مدیریت آمرانه كه تحكم و دستوری است، با مدیریت مشاركتی، نقش همسالان و دوستان خوب را برای فرزندان و دانش آموزان توضیح دهند تا آنان با بهره مندی حداكثری از رابطه با گروه همسالان مناسب، آسیب های حداقلی دریافت كنند.
وی یكی از وظایف پدر و مادر را مراقبت و دقت در رابطه های دوستانه فرزندانشان عنوان كرد و افزود: والدین در عین حال كه باید به انتخاب فرزند احترام بگذارند، لازم است دوستان او را به خانه دعوت كنند تا با آنها و والدین آنها آشنا شوند. به هر حال مهم ترین مساله این است كه به فرزند نشان دهند چگونه می تواند هم دوست خوبی باشد و هم دوست مناسب پیدا كند.
كیهان نیا در توصیه به والدین، یكی از راه های انتخاب دوست مناسب را 'خرد كردن' اوقات فراغت نوجوانان در مكان های فرهنگی و هنری و ورزشی عنوان و خاطرنشان كرد: دانش آموزان، اگر به محیط های ورزشی یا هنری مانند عكاسی، نقاشی، سفالگری و غیره فرستاده شوند خودبه خود به واسطه افزایش آگاهی دوستانی را می یابند كه هم سطح و هم سلیقه و هم فكر خودشان هستند و در نتیجه خطری كه ما فكر می كنیم جامعه یا دوستان ناباب به بچه ها انتقال می كنند كاهش می یابد.
وی اضافه كرد: باید با زبانی نرم به دانش آموزان آموخت كه دوستان خوب می توانند تجربه، آگاهی و مهارت بیشتری به ما بدهند.
كیهان نیا همچنین اظهار داشت: به والدین توصیه می كنیم كه اصراری بر دوستی فرزند خود با شخص خاص نداشته باشند و به علاقه خود كودك در انتخاب دوست اهمیت دهند. می توانند با همبازی شدن با فرزند، مهارت های دوستیابی را به او بیاموزند و تلاش كنند در هر فرصت مناسبی بهانه یا دلیلی برای گفت و گو فرزندشان با دیگران به وجود آورند.
وی افزود: در پاره ای موارد، كودك و نوجوان درونگرا است و از تنهایی خود لذت می برد، توصیه می كنیم كه والدین خیلی اصرار نكنند كه دوست انتخاب كند.
تاكید بر مشخصات یك دوست و تاثیراتی كه بر زندگی حال و آینده افراد دارد، راهكار آموزشی دیگری است كه به بیان كیهان نیا، معلمان و نظام آموزشی كشور بهترین بستر بیان آن هستند كه می توانند رهایی از تنهایی، احساس امنیت بیشتر و بهره مندی و تبادل تجربیات را از خصوصیات و مزایای داشتن یك دوست خوب عنوان كنند.
كارشناس امور حقوقی و تربیتی تصریح كرد: مدرسه به عنوان خانه دوم دانش آموزان، نقش بسزایی در این گونه موارد دارد. اولیای مدرسه می توانند دوستی های خوبی بین دانش آموزان ایجاد و از رفتارهای نامناسب بین آنها جلوگیری كنند. باید بیاموزند كه دوست خوب مانند عطر خوب و فضای خوب است كه احساس شای و نشاط و سرزندگی می دهد.
علمی*9294*2017
تهران- ایرنا- «هیچ كس مرا دوست ندارد» یا « كسی در مدرسه با من دوست نمی شود»، جملاتی كوتاه هستند كه بیان آن از سوی دانش اموزان بر دل نگرانی های والدین می افزاید و ضرورت آموزش مهارت دوست یابی را برای پر كردن خلاء ها و افزایش توانمندی های فردی و اجتماعی دانش اموزان پررنگ می كند.
