فلاحت پيشه: رأي‌گيري مي‌شد، پالرمو تصويب نمي‌شد

چرا كه رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در گفت‌وگو با «ايران» مي‌گويد اگر ديروز اين لايحه در مجمع به رأي گذاشته مي‌شد، قطعاً رأي نمي‌آورد و اين يعني پايان كار FATF و بازگشت ايران به ليست سياه. حالتي كه همين ديروز محمدباقر نوبخت گفت اگر رخ دهد، حتي برخي از كشوهاي دوست هم اعلام كرده‌اند كه ديگر نخواهند توانست با ايران كار كنند. او از سخت‌تر شدن شرايط در صورت رد لوايح پالرمو و CFT هم سخن گفته است. بر اساس آنچه برخي اعضاي مجمع تشخيص گفته‌اند، به دليل طولاني شدن روند اظهارات موافقان و مخالفان لايحه پالرمو كار به رأي‌گيري نهايي نرسيد چرا كه علاوه بر اعضايي كه در جلسه ديروز سخن گفتند، 9 نفر ديگر هم فرصت نطق نيافتند لذا جمع‌بندي در اين خصوص به جلسه بعدي مجمع موكول شد.

با اين حال آيت‌الله آملي لاريجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در جلسه ديروز و قبل از بررسي لايحه پالرمو گفته است «انسان احساس مي‌كند كه اروپايي‌ها با وجود اين تعويق و تعليقي كه در انجام كارهايشان تا الان داشته‌اند در جريان اينستكس، نشان دادند چيزي كه طلب مي‌كنند فراتر از اين حرف‌ها است.» او افزوده است: «ما بايد به اين مطلب توجه داشته باشيم كه در تأييد و تصويب پالرمو اگر نظري بدهيم آيا واقعاً آن چيزي است كه اروپايي‌ها از ما خواسته‌اند يا امر فراتري همچون FATF را از ما توقع دارند؟ و جمهوري اسلامي، مجمع تشخيص مصلحت، مجلس و نهادهاي ديگر آيا واقعاً مصلحت است كه با اين طلب‌هاي قلدرمآبانه كشورهاي غربي همراهي كنند؟» در اين شرايط حشمت الله فلاحت‌پيشه، رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس تصويري با جزئيات بيشتر از آنچه پشت درهاي بسته مجمع در حال وقوع است در گفت‌وگو با «ايران» ارائه كرده كه در ادامه مي خوانيد.

** چه شد كه جلسه مجمع باز هم بر سر لايحه پالرمو به نتيجه نرسيد؟
بحث‌ها در مجمع قبلاً جدي بود و الان جدي‌تر شده است. يعني در طول اين مدت نه تنها از دامنه ابهامات كاسته نشده كه ما شاهد بوديم ابهامات جديدي با دامنه وسيع‌تر مطرح مي‌شوند. در جلسه اخير حدود 12 نفر درباره اين لايحه صحبت كردند و مواردي را گفتند و 9 نفر ديگر هم بودند كه اصرار داشتند تا در اين رابطه اظهار نظر كنند. چون وقت نبود، رأي‌گيري شد كه آيا اظهارات اين 9 نفر را هم بشنويم يا بدون آن رأي‌گيري شود كه رأي به ادامه جلسات داده شد.

** در اين جلسه فضا چطور بود؟ اگر در اين جلسه رأي‌گيري مي‌شد، آيا منجر به تصويب پالرمو مي‌شد يا خير؟
پالرمو با شرايط فعلي به هيچ عنوان در مجمع رأي نمي‌آورد. اين را بنده به عنوان كسي كه موافق لايحه است مي‌گويم و ارزيابي‌ام از فضاي جلسات است. چرا كه آراي منفي به اين لايحه در جلسه ديروز نسبت به جلسه قبل حتي بيشتر هم شده بود. الان هنوز بحث‌هاي جدي و بنياديني از قبل وجود دارد و علاوه بر آن در جلسه اخير چند ابهام جديد نيز توسط اعضا مطرح شد كه به نظر مي‌رسد طرح آنها باعث شود قدري بررسي اين لايحه بيشتر به طول بينجامد. چون مجلس و دولت بايد به مجموع اين مسائل، چه آنها كه از قبل بودند و چه آنها كه تازه مطرح شدند، پاسخ دهند. به همين دليل هم بود كه در اين جلسه مجلس و دولت هم به ادامه جلسات و تعويق رأي‌گيري رأي دادند.

** مباحث و ابهامات جديدي كه مطرح شده است چه بودند؟
چند تا موضوع دغدغه مجمع را بيشتر كرده است. اول نوع رابطه‌اي كه با اروپا بعد از برجام وجود دارد؛ مهم‌ترين اين ابهامات و انتقادات كه عامل اصلي افزايش آراي منفي هم شده بود، تعلل كشورهاي اروپايي در عملياتي شدن سازوكار SPV و همچنين كم اثر بودن اقدامات اروپايي و خصوصاً بسته پيشنهادي آنها بود. ابهام مهم ديگري كه قبلاً در جلسات مطرح نبود و امروز به شكل جدي طرح شد، اين مسأله بود كه وقتي دولت نمي‌تواند ضمانت دهد كه با پذيرش شروط FATF اوضاع بهتر خواهد شد، ضرورتي براي پذيرش كنوانسيون‌هاي پالرمو و CFT وجود ندارد. برخي از اعضا اين مطالبه را مطرح مي‌كنند كه دولت بايد در اين خصوص ضمانتي براي شرايط پس از پذيرش شروط FATF بدهد، چرا كه اساساً اين حرف آقاي ظريف كه بدون اين لوايح شرايط قطعاً بدتر خواهد شد را به عنوان يك تضمين سلبي قابل پذيرش نمي‌دانند و اصرار دارند كه دولت تضمين ايجابي در اين خصوص بدهد. ابهام ديگري كه براي اولين بار در جلسه طرح شد، اين مسأله بود كه دولت بايد تضمين بدهد كه در صورت پذيرش اين كنوانسيون‌ها، مطالبه ديگري از طرف غربي‌ها و نهادهاي بين‌المللي براي كشورمان مطرح و بهبود فضاي اقتصاد ايران منوط به موارد ديگري نشود. البته باز به جز اينها چند مورد ديگر هم مطرح شد كه لازم است دولت و مجلس به آن پاسخ بدهند.

** درباره اين موضوع كه دولت براي بهتر شدن شرايط تضمين بدهد، قبلاً آقاي ظريف به صراحت گفته بود كه هيچ تضميني براي بهتر شدن شرايط بعد از پذيرش شروط FATF نيست اما قطعاً با رد آن شرايط بدتر مي‌شود. مخالفان درباره اين استدلال چه مي‌گويند؟
همين استدلال مرتبط مطرح است و مسأله قطع روابط بانكي و تهديد جدي مراودات مالي ايران به كرات مطرح شده اما اين استدلال نتوانسته اكثريت را قانع كند. مخالفان اين نظر كماكان بر موضع خود هستند.

** احتمال بازگشت به ليست سياه FATF باعث نگراني مجمع نيست؟
مجمع اصرار دارد كه بدون توجه به اين مسأله كار خود را انجام دهد. نمايندگان دولت در اين رابطه چند بار هشدارهايي در مجمع داده‌اند اما مجمع معتقد است كه بايد مستقل در اين رابطه تصميم ‌بگيرد.

** ما براي اين دوره در جلسات گروه مرور همكاري‌هاي بين‌المللي كه موسوم به ICRG است، نماينده‌اي نداريم. اين به ضرر ما براي تمديد تعليق نيست؟
نه، ما قبلاً اقدامات خود را به طور مستمر گزارش كرده بوديم و اين پيشرفت‌ها هم قابل توجه بودند. الزامي نيست كه مرتباً حضور داشته باشيم. البته مگر اينكه مسائل سياسي در اجلاس FATF به موضوعات ديگر غلبه پيدا كنند كه با توجه به وضعيتي كه نشست ورشو در روزهاي اخير داشت، بعيد است كه بلوك حامي و متحد امريكا در مسأله تقابل با جمهوري اسلامي بتواند در اين مقطع در FATF دست بالا را بگيرد و از تمديد تعليق ما ممانعت كند.

** با روند فعلي بررسي‌ها در مجمع فكر مي‌كنيد كار لوايح پالرمو و CFT چقدر به طول بينجامد؟
قابل پيش‌بيني نيست. همين حالا مذاكرات پالرمو ركورد طول مذاكرات بر سر يك موضوع در مجمع را شكسته است و البته اختلافات بر سر CFT بيشتر از پالرمو است و من پيش‌بيني مي‌كنم كه بررسي آن لايحه به مراتب بيشتر از اين طول خواهد كشيد و حاشيه‌هايي را به دنبال خواهد داشت.

** شما خطري در رابطه با اجلاس پيش روي پاريس احساس نمي‌كنيد؟
دولت ايران به اندازه كافي تاكنون توصيه‌هاي انجام شده در قالب «اكشن پلان» در اختيار كارگروه اقدام مالي قرار داده است كه اميدها براي تمديد تعليق ما از بين نرفته باشد. به هر حال ما از 41 مورد توصيه FATF بيش از 50 درصد را اجرايي كرده‌ايم و اين مي‌تواند زمينه تمديد تعليق ما را فراهم كند. خصوصاً اينكه فرآيند داخلي تبديل دو كنوانسيون در داخل كشور هم در جريان است و تا وقتي اين فرآيند به شكل رسمي به پايان نرسيده باشد يا رأي قطعي ما نپذيرفتن اين كنوانسيون‌ها باشد، قاعدتاً FATF بايد رأي به تعليق ايران بدهد و اين فرآيندي است كه قبلاً براي كشورهاي ديگري هم رخ داده. يعني بايد آنها تا نهايي شدن و اتمام قطعي فرآيندهاي داخلي ما صبر كنند و ما احتمال مي‌دهيم اين اتفاق بيفتد و تعليق ما تمديد شود. اما در مجمع فارغ از اين، ترديد بسيار جدي وجود دارد درباره ادامه همكاري با كشورهاي غربي و اروپايي. يعني نظر غالبي وجود دارد كه اين فرآيند متوقف شود.

** منظور شما همان مسأله SPV يا اينستكس است؟
بله، هر چند من شخصاً معتقدم مسأله برجام و FATF دو مسأله متفاوت و جداي از هم هستند اما به هر حال نوع رفتار و تعللي كه اروپايي‌ها انجام دادند و ساز و كاري كه آنها پيش‌بيني كردند كه چندان كارآمد نيست، اثر منفي خود را در مجمع گذاشته است و نه تنها باعث اثبات و حتي افزايش برخي مخالفت‌ها با پالرمو شده كه حتي اين نظر را ايجاد كرده كه همين سازوكار هم بايد متوقف شود و ادامه آن به نفع عزت ملي ما نيست. البته اين توضيح را بدهم كه اين فقط نظر برخي از اعضاي مجمع است و تصميم‌گيري در اين خصوص به عهده دولت است نه مجمع. برخي فقط نظر خود را در اين رابطه گفته‌اند.

منبع: روزنامه ايران؛ 1397،11،28
گروه اطلاع رساني **1699**2002