به گزارش ایرنا، روزنامه ایران در شماره روز دوشنبه در گزارشی نوشته ریحانه یاسینی به موضوع غائله گوشت پرداخت و افزود: اگر یك هواپیما از ملبورن استرالیا با بار گوشت گرم گوسفندی پرواز كند و در فرودگاه امام تهران به زمین بنشیند، هزینه تمام شده برای هر كیلو، 5.8 یورو میشود. از فروردین ماه امسال هم گوشت جزو كالاهایی دسته بندی شده كه با ارز 4200 تومانی وارد میشوند. با این حساب، قیمت تمام شده هر كیلو گوشت در بدو ورود، 24 هزار و 360 تومان است. بعد از واردات، گوشت میتواند با افزایش قیمتی بین 10 تا 15 درصد، توزیع شود. با حساب افزایش 15 درصدی، گوشت گرم وارداتی از استرالیا، باید كمتر از كیلویی 30 هزار تومان به دست مصرف كننده برسد. اما در هفتههای اخیر، قیمت گوشت با نوسانات زیادی همراه بوده و از مرز 100 هزار تومان هم عبور كرده است. تحقیقات گسترده «ایران» نشان میدهد كه برای توزیع این كالا، شبكهای در میان چند نفر شكل گرفته و آنها برای واردات و توزیع گوشت، با هم شراكت دارند. در حال حاضر بهطور رسمی، نزدیك به 100 واردكننده مجوز واردات گوشت با ارز 4200 تومانی دارند اما بررسی در میان منابع مختلف بویژه فهرست دریافت كنندگان ارز دولتی بانك مركزی نشان میدهد كه كمتر از 5 شركت، بخش عمده واردات را در دست گرفتهاند. شركت پشتیبانی امور دام نیز گوشتهایی را كه آنها وارد میكنند، ابتدا به 4 مركز تحویل میدهد تا آنها بنابر سهمیه تعریف شده در میان فروشگاههای مختلف توزیع كنند. این واسطه گریها، وضعیت گوشت را به غائلهای در نیمه دوم سال 97 تبدیل كرده است.
** واردات با ارز 4200 تومانی، فروش با ارز 15 هزار تومانی
بر اساس اعلام بانك مركزی، قیمت گوشت قرمز و گوشت ماكیان در بهمن ماه امسال نسبت به بهمن سال گذشته، 92 درصد افزایش داشته است. تورم 92 درصدی تقریباً دو برابر شدن قیمتها را نشان میدهد. «ایران» در بخش اول گزارش تحقیقی وضعیت گوشت كه سهشنبه هفته گذشته، 30 بهمن، منتشر شد، اثبات كرده بود:«قاچاق دام زنده كه این روزها به عنوان مقصر اصلی گرانی گوشت از آن صحبت میشود، تنها 10 درصد در گرانی گوشت تأثیر داشته است. برجستهسازی این مسأله در اخبار، تلاشی سازمانیافته برای پنهان كردن فساد در بخشهای دیگر تولید، تأمین و توزیع گوشت است.» بر این اساس، علت 80 درصد از گرانی گوشت را باید جای دیگری جستوجو كرد. تحقیقهای «ایران» از منابع میدانی مطلع، آمارهای منتشرشده و اسناد به دست آمده، نشان میدهد كه «انحصار توزیع» و «واردات و توزیع شبكهای» عوامل اصلی هستند كه غائله گوشت را با عبور قیمتها از 100 هزار تومان ایجاد كردهاند. بعد از گران شدن گوشت داخلی برای تأمین بازار، واردات گسترده گوشت گرم گوسفندی از كشورهای مختلف به خصوص استرالیا و روسیه آغاز شد. اما از میانه تیرماه امسال، مسئولهای مختلف تعزیراتی از تخلف در واردات گوشت و فساد 778 میلیون دلاری صحبت میكردند. بررسی اسناد بانك مركزی هم نشان میدهد كه تا 12 مهر امسال، تنها یك شركت بیش از 35 میلیون و 700 هزار یورو ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت دریافت كرده بود. با وجود تمام اینها، فعالیتهای شبكهای برای واردات و توزیع به نحوی پیش رفت كه گوشت قرمز 92درصد گران شد. نرخ مصوب برای هر كیلو گوشت گرم استرالیایی، 34 هزار و 800 تومان است كه با احتساب سود 15 درصدی بعد از واردات تعیین شده است. اما طی یك ماه اخیر، در بازار خردهفروشیها این گوشت با قیمتی میان 70 تا 95 هزار تومان فروخته شد. اگر میانه 85 هزار تومانی در نظر گرفته شود، هر كیلو گوشت با حدود 50 هزار تومان اختلاف قیمت به فروش میرسد. بر اساس سندی كه «ایران» به دست آورده، تنها طی یك بازه زمانی 3 روزه، 67 هزار و 182 كیلوگرم گوشت از استرالیا بارگیری و وارد ایران شده بود، با احتساب عایدی 50 هزار تومانی روی هر كیلوگرم، شبكه شریكی واردات و توزیع، نزدیك به 3 میلیارد و 360 هزار تومان به دست آورده است. این عددها، تنها مربوط به گوشتهای بارگیری شده از استرالیا میشود. از طرفی دیگر، برخی گزارشهای میدانی نشان میدهد كه یكی از بزرگترین شركتهای واردكننده، طی دو ماه گذشته حداقل شبی 30 تن گوشت وارد میكرده است. بر این اساس، تنها از این محل شبی 1 میلیارد و 500 میلیون تومان عاید شبكه و شركایی كه در این میان از واردات تا عرضه قرار دارند، میشود. این میزان عایدی، تنها برای یك ماه به 4 میلیارد و 500 میلیون تومان میرسد. اكنون 4 ماه است كه قیمت گوشت، مرزهای عجیب گرانی را رد كرده است.
از طرفی دیگر بررسی از منابع مطلع بخش خصوصی، نشان میدهد كه قیمت تمام شده واردات گوشت به ایران از استرالیا، 5.8 یورو میشود. یك عضو انجمن صنایع غذایی ایران میگوید:«ما به مقامات مسئول گفتهایم كه با قیمت تمام شده 5.8 یورو می توانیم گوشت از استرالیا وارد كنیم اما جواب دادهاند كه نیازی ندارند.» از طرفی، واردات گوشت تنها باید با دلار 4200 تومانی انجام شود و با ارز آزاد اجازه واردات ندارد. این در حالی است كه حتی اگر گوشت در یك ماه گذشته با دلار 12 هزار تومانی هم وارد میشد، قیمت هر كیلوی آن بعد از واردات و با افزایش قیمت 15 درصدی، نهایتا 80 هزار تومان می شد. طی ماههای اخیر، میلیونها یورو ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت اختصاص داده شده است. با این حساب، میتوان گفت گوشتهایی كه با ارز 4200 تومانی وارد شدهاند، در بازار با قیمت ارزی حدود 15 هزار تومان فروخته شدهاند.
** از فساد 778 میلیون دلاری در تابستان امسال تا دستگیری 4 نفر در هفته گذشته
در میان صحبتهای افراد مسئول و مطلع، بارها به ماجرای قاچاق گوشت پرداخته شده است. 26 تیرماه سال 91 كه موج قبلی بحران ارزی و تنگنای تحریمها در كشور ایجاد شده بود، مباحثی مشابه امسال درباره بعضی از اقلام غذایی مطرح میشد. در آن زمان، خبرگزاری فارس در گزارشی به نقل از میرقاسم مؤمنی، رئیس انجمن دوستی ایران و برزیل از انحصار واردات گوشت در دست 5 نفر نوشته بود:«مسئولیت واردات را 5 نفر كه خودشان وارد كننده هستند به عهده دارند. چنین شرایطی وضعیت مونوپلی در واردات گوشت ایجاد كرده و اجازه نمیدهند افراد دیگری به پروسه واردات گوشت از برزیل وارد شوند. نتیجه آن میشود كه بازار بدون رقابت مانده و گوشتی كه از برزیل وارد كشور میشود، نسبت به كشورهای دیگر 2 هزار و 300 دلار گرانتر است. افرادی هستند كه برای اینكه منافعشان به خطر نیفتد، اجازه پائین آمدن قیمت گوشت را نمیدهند.بحث منافع 700 تا 800 میلیون دلاری است كه باعث شده برخی نتوانند به راحتی از آن عبور كرده و منافع خود را فدای منافع مردم كنند.» امسال هم از اوایل تابستان با شیب آرام افزایش قیمت گوشت، بحثهای جدی زیادی درباره سوءاستفاده ارزی مطرح شد. در تیرماه رئیس شورای تأمین دام از تخلف واردكنندگان گوشت با ارز دولتی خبر داده بود. ایرنا در 13 تیر با اعلام این خبر و بر اساس فهرست دریافت كنندگان ارز دولتی بانك مركزی نوشته بود:«در این فهرست اسامی 63 شركت در بحث واردات گوشت گرم گوسفندی با ارز دولتی آمده است كه بیشترین میزان تخصیص ارز با رقمی بالغ بر 17 میلیون و 77 هزارو 80 یورو به شركت «آ.م.ش» اختصاص دارد و سه شركت بزرگ واردكننده گوشت گرم گوسفندی و صاحب نشان، در مجموع بیش از 13 میلیون و 474 هزار و 396 یورو ارز دولتی دریافت كردهاند.» بعد از آن هم منصور پوریان، رئیس شورای تأمین كنندگان دام زنده، 10 مرداد امسال در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود:«شنیدهها حاكی از آن است كه یازده شركت به جای واردات گوشت قرمز 778 میلیون دلار ارز به جیب زدند كه این رقم بسیار هنگفتی است و نظارت دستگاههای ذیربط را میطلبد.» پیش از آن، سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات از تشكیل پرونده 11 شركت واردكننده گوشت با ارز دولتی به خاطر عدم ایفای تعهدات خبر داده و گفته بود: «پرونده 11 شركت متخلف واردكننده گوشت قرمز گوسفندی با سودجویی 778 میلیون دلاری به سازمان تعزیرات حكومتی ارسال شده است. بنابر اطلاعات بانك مركزی و سازمان حمایت از اول دی 95 تا 5 فروردین امسال، این شركتها با وجود دریافت ارز دولتی هیچ مدركی ارائه نكردهاند كه آیا در قبال دریافت ارز گوشت وارد كردهاند یا خیر؟»
بعد از این اظهارات، از این پرونده و روند رسیدگی به آن هیچ خبر دیگری منتشر نشد. در آخرین بررسی قضایی از غائله گوشت، عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران چند روز پیش اعلام كرد: «اولین پرونده در رابطه با گوشت قرمز در شعب ویژه تشكیل شده است. در این رابطه دو نفر از ستاد تنظیم بازار استان تهران و دو نفر از سایر دستگاههای مرتبط با تأمین و توزیع گوشت بازداشت شده و پرونده آنها در حال تكمیل تحقیقات است.» بر اساس گزارش خبرآنلاین از چهارمین نشست كمیته مقابله با گرانفروشی، دادستان تهران «انحصار در توزیع» را یكی از دلایل اصلی گرانی گوشت عنوان كرده بود. همچنین بر اساس گزارش فارس از این نشست، دولت آبادی گفته بود:«از آنجاییكه قیمت گوشت دو نرخی شده است و مشكلاتی در قیمت دارد و میتواند در بیرون گرانتر به فروش برسد، ممكن است عدهای از كارمندان دستگاهها وسوسه شوند. اینكه عدهای در دستگاههای دولتی برای منافع شخصی ورود به این اقدامات كنند حتماً جرم است.انتظار داریم دستگاههای دولتی در بخشی كه رانت وجود دارد و همچنین در رابطه با دو قیمتی گوشت در بازار آزاد، مدیریت بیشتری انجام دهد.»
** شركت «آ.م.ش» ؛ 35 میلیون و 717 هزار یورو ارز 4200 تومانی
بر اساس سندی كه وضعیت واردات و توزیع گوشت قرمز در بهمن ماه را نشان میدهد، 4 مركز اصلی با شركتهای واردكننده همكاری و شراكت دارند. واردكنندهها بعد از آنكه گوشت هایشان را به كشور وارد كردند، شركت امور پشتیبانی دام این گوشتهای وارداتی را اول به این مراكز تحویل میدهد و بعد آنها با واسطه گری، گوشتها را به مراكز طرف قراردادشان تحویل میدهند. شركتی كه در این میان بیشترین میزان واردات را داشته، شركت «آ.م.ش» بوده است. بر اساس اطلاعات روزنامه رسمی كشور، متعلق به قوه قضائیه، اولین آگهی این شركت در یك اسفند سال 86 منتشر شده و شركت هم یك ماه پیش از آن به ثبت رسیده است. نام مؤسسین این شركت،برادران «پ» عنوان شده و آدرس اولیه شركت در مشهد، بلوار وكیل آباد بوده اما در سالهای اخیر این شركت به برج ساعی در تهران منتقل شده است. صاحبان فروشگاههای پروتئینی در سطح شهر تهران نیز این دو برادر را به خوبی میشناسند و از آنها به عنوان سرمایه دارترین افراد در كار گوشت نام میبرند. در یك آگهی در تاریخ 23 اسفند 96 در روزنامه رسمی كشور آمده است كه:«سرمایه شركت از 6 میلیارد تومان به 12 میلیارد تومان منقسم به 200 سهم 60 میلیون تومانی افزایش یافته است.» در این تاریخ، حمید و پریسا «خ» هم به عنوان رئیس و بازرس شركت ذكر شده بودند. در آخرین به روزرسانی بانك مركزی از فهرست دریافت كنندگان ارز دولتی، نام شركت «آ.م.ش»در بیش از 175 ردیف آمده بود. بر اساس سندی كه در اختیار «ایران» قرار گرفته، این شركت تنها در تاریخ 26 بهمن ماه نزدیك به 29 تن گوشت تازه گوسفندی از استرالیا بارگیری كرده بود. برخی از فعالان بازار میگویند كه این شركت، شبی 30 تن گوشت وارد میكند.
** دپوی «ع»؛ مركزی برای پخش گوشتهای وارداتی به برخی نهادها
«شركت «آ.گ.م»بر پایه تجربه و سابقه 40 ساله رئیس هیأت مدیره جناب آقای كریم «ب» در زمینه عرضه گوشت قرمز به شهروندان تهرانی در مورخ 1/9/1388 تأسیس و فعالیت خود را آغاز كرد.» این اطلاعاتی است كه در سایت شركت آلین گوشت آمده است. این شركت كه به عنوان دپوی «ع» معروف است، یك مركز عمده وارد كننده گوشت است. در سایت آن آمده است كه از سال 1390 تاكنون، همكاری خود را با شركت «آ.م.ش» و توزیع لاشههای وارداتی این شركت آغاز كرده است. این مركز تنها در یك روز، نزدیك به 30 تن گوشت از طریق دو شركت وارد كرده و محل عرضه آن، 4 تن به میادین میوه و تره بار، 1 تن به هایپر استار ارم، 2 تن به شركت تعاونی مصرف كاركنان وزارت جهاد، 300 كیلو به تعاونی مصرف فرهنگیان، 700 كیلو به سازمان صنایع كوچك و شهركهای صنعتی ایران، 3 تن به قوه قضائیه و 2 تن به نمایندگی سپاه حضرت محمد بوده است.
بر اساس سندی كه «ایران» از واردات گوشت لاشه تازه گوسفندی در تاریخ 28 بهمن ماه به دست آورده است، شركتی دیگر نیز از مراكز عمده تحویل گرفتن گوشت بوده است. این شركت 18هزار و 200 كیلوگرم گوشت دریافت كرده كه تمام آن برای عرضه به میادین تره بار سطح شهر تهران، كرج و پرند بوده است.
** «آ.پ.پ» ؛ شركت نایب رئیس انجمن صنفی و مركز توزیع به فروشگاههای زنجیرهای
«شركت صنایع بسته بندی «آ.پ.پ» پایتخت در سال 1389 در شهرك صنعتی جاجرود در نزدیكی تهران با حدود 150 نفر پرسنل در حوزه بسته بندی و توزیع گوشت قرمز و سفید فعالیت رسمی خود را شروع نمود. در حال حاضر این شركت به عنوان بزرگترین شركت بسته بندی گوشت و مرغ در تهران و نیز بزرگترین تأمین كننده فروشگاههای زنجیرهای تهران و سازمان میادین میوه و تره بار با بیش از 1000 نفر پرسنل و بهرهگیری از بیش از 100 عدد خودروی یخچالدار فعالیت میكند.» این اطلاعاتی است كه در صفحه اول سایت این شركت آمده است. بر اساس اطلاعات روزنامه رسمی كشور در تاریخ 23 خرداد 96، «م.د»به عنوان رئیس هیأت مدیره و «م.ح» به عنوان نایب رئیس هیأت مدیره این شركت برای مدت دو سال انتخاب شدند. در میان اسناد مربوط به این شركت نامی ثبت شده از «ع.ح» به چشم نمیخورد اما فعالان بازار، شخصی به این نام را به عنوان چهره كلیدی و اصلی شركت «آ.پ.پ» در جاجرود میشناسند كه دفتر آن به خیابان بهشتی منتقل شده است. هادی «ح» نیز عنوان مدیرعامل این شركت را دارد و همچنین نایب رئیس اعضای انجمن صنفی كارفرمایی صنعت تولید و بسته بندی مواد پروتئینی كشور است.
در روزنامه رسمی كشور در تاریخ 6 آبان 96 نیز یك آگهی مربوط به این شركت چاپ شده كه بر اساس آن سرمایه شركت از 1 میلیون، به 2 میلیارد تومان افزایش یافته است. بر اساس اطلاعاتی كه از میزان واردات گوشت در تاریخ 28 بهمن ماه استخراج شده، در این بازه زمانی این شركت از دو شركت وارد كننده نزدیك به 30 تن گوشت دریافت كرده است. نزدیك به 17 تن را شركت «آ.م.ش» وارد كرده و شركت امور پشتیبانی دام برای توزیع در اختیار «آ.پ.پ» قرار داده، حدود 13 تن دیگر را هم خود شركت پشتیبانی دام كشور از محل كشتار دامهای زنده رومانی وارد كرده است. از این میزان 9852 كیلو سهمیه فروشگاههای شهروند، 4 تن سهمیه رفاه و 3 تن سهمیه سپه و 13 تن سهمیه فروشگاههای افق كوروش تعریف شده است. در نهایت تنها 5 تن برای عرضه در میادین میوه و ترهبار در نظر گرفته شده كه آن هم به سهمیه تعریف شده از انجمن صنفی اختصاص داده میشود.
** سهمیه 52 تنی برای انجمن صنفی كارفرمایی صنعت تولید و بستهبندی مواد پروتئینی كشور
در نهایت بر اساس سندی كه «ایران» به دست آورده، 149 هزار و 684 كیلوگرم گوشت، برابر با چیزی نزدیك به 15 هزارتن گوشت گرم وارداتی در بازه زمانی 26 تا 28 بهمن ماه بارگیری شده و تاریخ احتمالی عرضه آن 29 بهمن در نظر گرفته شده بود. بیش از یكسوم از این میزان گوشت، به اندازه 51 هزار و 802 كیلوگرم برای عرضه در اختیار انجمن صنفی كارفرمایی صنعت تولید و بستهبندی مواد پروتئینی كشور قرار گرفته بود. انجمنی كه بهطور كلی تنها 38 نفر عضو از صاحبان بزرگترین شركتهای بستهبندی پروتئینی دارد. رئیس هیأت مدیره آن، مدیرعامل شركت «م.پ» است. برادر او، نیز عضو اصلی هیأت مدیره شركت «ر.پ» است و مدیرعامل شركت «آ.پ.پ» هم عنوان نایب رئیس هیأت مدیره این انجمن را دارد. در میان 5 شركت واردكنندهای كه به صورت اختصاصی گوشتشان به انجمن صنفی تحویل داده شده است، 4 شركت از روسیه گوشت وارد كرده و یك شركت از استرالیا. شركت «آ.م.ش»، متعلق به برادران «پ» در این دسته، 7200 كیلوگرم گوشت از استرالیا وارد كرده و تمام این مقدار بعد از تحویل به مركز انجمن صنفی، باید برای عرضه به شركت «م.پ» داده شود تا این شركت بعد از بستهبندی، آن را به فروشگاههای منتخب برساند. «م.پ»، شركت متعلق به رئیس این انجمن صنفی است. این شركت اگرچه در حوزه بستهبندی و عرضه محصولات پروتئینی فعالیت میكند اما بر اساس لیست بانك مركزی، 165 هزار یورو تا تاریخ 12 مهرماه ارز 4200 تومانی برای واردات دریافت كرده بود.
از مقدار باقیمانده گوشت در دست انجمن صنفی، 15 تن نیز برای عرضه به میادین میوهوترهبار سطح تهران میرود و چیزی نزدیك به 29 تن هم باید در میان كلیه فروشگاههای زنجیرهای سطح تهران پخش شود كه البته آن هم بر اساس سهمیهبندی شركتهای تابعه انجمن است. از میان كل گوشتهای وارد شده در 4 روز آخر بهمن ماه، 20.5 تن هم برای استانهای خراسان رضوی، كرمانشاه و فارس بوده است كه آنها با هماهنگی اداره كل امور پشتیبانی دام استانها توزیع میشوند.
** شفافیت
در 5 ماه اخیر، فهرست دریافت كنندگان ارز دولتی به روز نشده است
بعد از بحران ارزی امسال و تخصیص ارز 4200 تومانی دولتی برای واردات، بانك مركزی قرار بود كه به صورت مستمر فهرست اسامی دریافتكنندگان ارز دولتی را منتشر كند و در چند نوبت این شفافسازی را انجام داد. در تیرماه، فهرستی منتشر كرد كه در آن اسامی شركتها به تفكیك حوزه، نوع محصول و جمع تمام ارزهای دریافتشده آنها مرتب شده بود. سپس در 7 مهر ماه فهرست دیگری منتشر كرد و در 12 مهر ماه هم اقدام به بهروزرسانی این فهرست كرد. اما طی 5 ماه اخیر، این فهرست دیگر به روزرسانی نشده و به همین دلیل اطلاعات ارزی این گزارش بر مبنای ارزهای دریافت شده در 7 ماهه اول امسال بوده است. اگرچه در آخرین فهرست دستهبندی محصولی و حوزهای مشخص نشده بود اما «ایران» با كنكاش در آن دریافته است كه بیشترین میزان ارز تخصیص داده شده برای واردات گوشت، مربوط به شركت آریا محتشم شرق بوده است. این شركت از استرالیا گوشت وارد میكند و از فروردین تا 12 مهر امسال، 35 میلیون و 717 هزار یورو به همراه 14 میلیون و 816 هزار یوآن چین، ارز 4200 تومانی دریافت كرده بود. بعد از آن هم شركتی كه در این حوزه بیشترین میزان ارز دریافتی را داشته است، شركت یگانه رویان شرق با دریافتی حدود 15 میلیون یورو ارز 4200 تومانی بوده است. از میزان ارز دریافتی آنها و دیگر شركتها در یكی دو ماه اخیر كه بحران گوشت شدت گرفته است، اطلاعاتی در دست نیست.
شبد**1953**
تهران- ایرنا- روزنامه ایران روز دوشنبه در گزارشی به موضوع ورود و توزیع گوشت و 5 شركت بزرگ كه در «واردات و توزیع شبكه ای» نقش داشته و غائله ایجاد كرده اند، پرداخت.