به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، چرخ ادغام بانك های وابسته به نیروهای مسلح در حالی به راه افتاده كه در دهه 80 اغلب این بانك ها در قالب موسسات مالی و صندوق های قرض الحسنه فعالیت می كردند و كسی تصور نمی كرد روزی عمر آنها با الحاق به یك بانك دولتی به سر آید.
یكی از مسایلی كه فرآیند ادغام بانك های نظامی را پیچیده تر می كند، تركیب سهامداران این بانك هاست؛ برای نمونه و بر اساس اطلاعاتی كه در سامانه كدال بورس منتشر شده، عمده سهام بانك انصار در اختیار شركت ارتباطات سیار ایران، شركت سرمایه گذاری یمین، موسسه صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر و صندوق بازنشستگی صداو سیما است.
یا در بانك مهر اقتصاد، سهام اصلی در اختیار موسسه بنیاد تعاون بسیج، موسسه خدمات علمی آموزشی رزمندگان اسلام، شركت حمل و نقل بین المللی جوان سیر ایثار، موسسه تامین اقلام مصرفی بسیجیان و موسسه تامین درمان بسیجیان است.
همچنین در بانك حكمت سهام اصلی بین صندوق بازارگردانی حكمت ایرانیان یكم، بنیاد تعاون ارتش، هواپیمایی كاسپین، موسسه مسكن سازان بنیاد تعاون ارتش و موسسه صندوق بیمه بنیاد تعاون ارتش توزیع شده است یا در بانك قوامین شركت ناجی پاس، شركت چاپ و انتشارات راه فردا، بنیاد تعاون ناجا، شركت مهندسی عمران و تولیدی نیرو، موسسه ناجی امین، شركت تامین سرمایه امین یا شركت تامین سرمایه تمدن فهرست سهامداران عمده دیده می شوند.
در موسسه كوثر نیز سهامدارانی چون صندوق بیمه عمر پرسنل سپاه، نیروی انتظامی، اترش، موسسه بنیاد تعاون وزارت دفاع، شركت سرمایه گذاری تامین اجتماعی نیروهای مسلح و بیمه كوثر حضور دارند.
حال پرسش این است كه با فرآیند ادغام این بانك ها و موسسه های وابسته به نیروهای مسلح، تكلیف سهامداران اصلی و خرد آنها كه همگی در بازار سرمایه حضور دارند، چه می شود.
شاپور محمدی رئیس سازمان بورس در این باره گفته است: با توجه به اینكه اكنون نماد معاملاتی این بانك‌ها متوقف است، برای ادغام سهام این بانك‌ها در بانك سپه، با مصوبه شورای عالی بورس، سهام اینها در خارج از ساعت معاملات انتقال می یابد.
حسن امیری معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس دی ماه امسال گفته بود: نماد بانك های مهر اقتصاد، حكمت، انصار، موسسه اعتباری كوثر و قوامین تا زمان تعیین تكلییف ادغام آنها در بورس متوقف می ماند.
وی با اعلام اینكه سازمان بورس در بحث ادغام بانك ها در جلسات خود با بانك مركزی حافظ حقوق و منافع سرمایه گذاران است تاكید كرد: راهكاری برای خروج داوطلبانه سهامداران از این نمادها پیش بینی شده كه هنوز به تصویب نرسیده است ولی احتمال دارد تا پایان سال عملیاتی شود.
** نیروهای مسلح چگونه بانكدار شدند؟
در یك دهه ای كه بانك مركزی سنگ ساماندهی بازار غیرمتشكل پولی را برداشته، شاید برای نخستین بار باشد كه موسسات مالی و اعتباری در یك بانك دولتی ادغام می شوند؛ پیش از آن، اغلب یا به طور جداگانه مجوز تاسیس بانك را گرفتند و یا با یكدیگر ادغام شده و بانك های غیردولتی بزرگتری را شكل دادند.
در اواخر دهه 80 كه ادغام ها آغاز شد، برخی موسسه های مالی و اعتباری كه اغلب به نهادهای عمومی و یا نیروهای مسلح متصل بودند، مجوز تبدیل شدن به بانك را دریافت كردند كه شامل موسسه مالی و اعتباری سینا (بانك سینا)، موسسه مالی و اعتباری انصار (بانك انصار)، موسسه مالی و اعتباری ایرانیان (بانك حكمت ایرانیان)، و موسسه مالی و اعتباری قوامین (بانك قوامین) بود؛ موسسه مالی و اعتباری «اعتماد ایرانیان» كه بدون مجوز از بانك مركزی بود نیز به دستور این بانك منحل و در بانك قوامین ادغام شد.
مروری بر آنچه بر این موسسات تاكنون گذشته خالی از لطف نیست؛ برای نمونه بانك انصار ابتدا با نام صندوق پس انداز انصار المجاهدین فعال بود و سپس به موسسه مالی و اعتباری انصار تغییر نام داد و در نهایت در خرداد سال 89 با نام بانك انصار از بانك مركزی مجوز گرفت؛ این بانك به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تعلق دارد.
بانك قوامین نیز در ابتدای دهه 70 با نام صندوق قرض الحسنه ناجا فعال بود؛ در سال 79 به موسسه پس انداز و قرض الحسنه قوامین تغییر نام داد و در سال 83 به موسسه مالی و اعتباری تبدیل شد؛ پس از آن در سال 91 با مجوز بانك مركزی به طور رسمی به بانك قوامین تغییر نام داد؛ این بانك، به عنوان بانك نیروی انتظامی شناخته می شود.
بانك حكمت ایرانیان نیز در ابتدای فعالیتش موسسه مالی و اعتباری ایرانیان نام داشت و در دی ماه سال 89 به بانك حكمت ایرانیان تبدیل شد تا بانكی برای كاركنان ارتش باشد.
موسسه اعتباری كوثر كه به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تعلق دارد، در ابتدای كار یعنی در سال 87 در قالب صندوق پس انداز قرض الحسنه فعال شد و یكسال بعد موافقت اصولی بانك مركزی را برای تبدیل شدن به موسسه اعتباری گرفت.
«مهر اقتصاد» دیگر نهاد مالی وابسته به نیروهای مسلح است كه هرچند هنوز مجوز رسمی از بانك مركزی برای فعالیت دریافت نكرده بود اما عملكرد و صورت های مالی آن تحت نظارت این نهاد قرار داشت تا زمینه برای اعطای مجوز آن فراهم شود؛ مهر اقتصاد فعالیت خود را در سال 1372 با نام موسسه قرض الحسنه بسیجیان آغاز كرد و در سال 79 درخواست تبدیل به موسسه مالی و اعتباری مهر را به بانك مركزی داد.
اقتصام*2025**9189
تهران- ایرنا- نگاهی به تركیب سهامداران عمده بانك های نظامی – كه قرار است در بانك سپه ادغام شوند - نشان می دهد كه تعاونی ها، شركت ها و موسسات تابعه نهادهای نظامی و نیز موسسات عمومی غیردولتی بخش اعظمی از این سهام ها را در اختیار دارند.