ورود گردشگران به مناطق بكر باید با فرهنگ سازی و آموزش همراه باشد

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ طبیعت زیبا و بكر ایران، مكان ها و جاذبه های گردشگری بسیاری را در دل خود نهان دارد كه هر كدام از آنها می تواند سبب شگفتی و حیرت انسان شود و اینگونه افراد را ساعت هایی به خود مشغول كند و به آرامش برساند. برخی از این جاذبه ها بیش از بقیه مكان ها و آثار برای گردشگران شناخته شده هستند و در طول سال افراد زیادی را به طرف خود جلب می كنند اما در این میان بعضی كمتر شناخته شده و مغفول مانده اند كه این مهم ضرورت معرفی و ایجاد امكانات لازم را در جهت جذب گردشگری نشان می دهد زیرا اینگونه می توان در كنار رشد و پیشرفت نواحی مختلف و به حركت در آوردن چرخ های اقتصاد، ازدحام گردشگران برخی مناطق را كاهش داد.

این مهم سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به منظور بررسی موضوع چگونگی جذب گردشگر به مناطق كمتر شناخته شده و فرصت ها و تهدیدهای صنعت گردشگری با «مسعود شیرین كلام» دبیر كمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران گفت و گو كند.

در ادامه متن كامل این گفت وگو را می خوانیم:
**ایرنا: با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و لزوم توجه به جاذبه های گردشگری كمتر شناخته شده در ارتباط با هدایت گردشگر به این مناطق، چه اقدامات و فعالیت هایی باید صورت بگیرد؟
***شیرین كلام: موضوع گردشگری یك مقوله فرابخشی و میان رشته ای محسوب می شود كه همه نهادهای سیاست گذاری و اجرایی به نوعی دخیل در این صنعت هستند اما زمانی كه با اوج سفرها در مناسبت‌های چون عید نوروز و دیگر تعطیلات روبرو هستیم، این مقوله اهمیت ویژه ای می یابد اما در دیگر موقعیت ها و فصول سال توجه چندانی به این مهم نمی شود. علت این توجه ویژه در این زمان ها این است كه در این روزها بیش از زمان های دیگر نیاز به امكانات، برنامه ریزی و معرفی مناطق گردشگری بیش از پیش احساس می شود اما هنوز این فرهنگ به وجود نیامده است كه پیش از اینكه دچار مشكلی شویم، به فكر چاره و راه حل باشیم.

از این رو بخش خصوصی و دستگاه‌های نظارتی و سیاست‌گذاری بایستی در ابتدای سال با توجه به وضعیت تعطیلات و مسافران در مناطق مختلف «كمیته سازمان یافته ای» تشكیل دهند و برای توزیع سفر و همگانی شدن آن چاره ای بیاندیشند. این كمیته باید در حد كانون ملی گردشگری به این موضوع بپردازد و بحث توزیع و همگانی شدن سفر را در اولویت كاری خود قرار دهند.

مساله مهم دیگر این است كه وظیفه دولت ها است كه با توجه به پتانسیل جمعیتی و جغرافیایی كشور به تكیه بر اصول پایدار گردشگری به و برنامه ریزی و سیاستگذاری در این امر بپردازند كه گردشگری پایدار در مناطق روستایی یك مصداق عینی این هدف گذاری به شمار می رود.

از این رو دولت بایستی با شناسایی مكان های كمتر شناخته شده و روستاها و تبلیغات وسیع به هدایت گردشگران به این مناطق در جهت سیاست كاهش تراكم در مناطق پر گردشگر و بهبود صنعت گردشگری در سایر مناطق كمتر شناخته شده بپردازد. تاكید این نكته لازم است كه ورود گردشگران به مناطق بكر و كمتر شناخته شده می‌بایست با فرهنگ سازی و آموزش قبلی این افراد صورت پذیرد زیرا در سال های اخیر شاهد تخریب ها و برخی آلودگی های زیست محیطی از طرف گردشگران به این مناطق بوده ایم. شاهد تجربه های بسیار مفید و پررونقی در زمینه ماركتینگ و تبلیغات در صنعت گردشگری در كشورهای همسایه هستیم چرا كه رونق گردشگری به طور مستقیم بر روی توسعه اقتصاد و افزایش اشتغال در جامعه تاثیر دارد و توجه به صنعت گردشگری یكی از راهكارهای عملی و لازم به منظور كاهش مشكلاتی همچون بیكاری است.

**ایرنا: نقش رسانه ها در شناخت و معرفی جاذبه های گردشگری كمتر شناخته شده و مغفول مانده را چطور ارزیابی می كنید؟
***شیرین كلام: یكی از مشكلات اساسی صنعت گردشگری در ایران، مشكل اطلاع رسانی ناقص، بهره نبردن از فناوری های اطلاعاتی و شبكه های اجتماعی است، چنانچه در برخی از كشورهای همسایه، بودجه ای كه دولت برای توسعه گردشگری صرف می كند، بسیار بالاست. از این رو برای اینكه گردشگری را تجاری سازی كنیم و از رونق و توسعه گردشگری بهره مند شویم، باید از استارت آپ ها و رسانه ها كه بالاترین قدرت را در شناسایی ظرفیت ها و پتانسیل گردشگری دارند، به خوبی استفاده كنیم زیرا شاهد هزینه های زیادی در جهت مرمت و بازسازی آثار و مكان های تاریخی هستیم اما به دلیل استفاده نادرست از شبكه های ارتباطی و رسانه ای، این اقدامات با بی توجهی و استقبال كم گردشگران روبه‌رو می‌شوند.

اهمیت گردشگری سنتی به جهت پایگاه فرهنگی و تاریخی كه دارد، می بایست مورد توجه قرار گیرد اما با توجه به گسترش و استقبال جامعه از فناوری های نوین، لزوم بهره گیری از گردشگری دیجیتال می‌تواند به استفاده بیشتر از پتانسیل ها و ظرفیت‌های صنعت گردشگری كمك زیادی كند. باید دانست تمام تلاش ها و هزینه هایی كه دولت برای ارتقا و گسترش صنعت گردشگری انجام می دهد به هدف و بهره نخواهد رسید مگر اینكه در زمینه تبلیغات و اطلاع رسانی صنعت گردشگری مقصد از ابزارهای جدید و جذاب اطلاع رسانی بهره كامل بگیرد.

در ادامه برای آشنایی با مناطق گردشگری كمتر شناخته شده با «سید محمدرضا آیت الله زاده» كارشناس گردشگری به گفت وگو پرداختیم و برخی از این مكان ها را معرفی كردیم.

**روستای گردشگری دَرك چابهار
روستای دَرك چابهار واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان و در سواحل مكران دارای دریا، رمل، كویر و نخل خرما است و با داشتن یكی از بكرترین و زیباترین سواحل ایران و حتی جهان، جنگل های حرا و خور باستانی گالك به طول ۶ كیلومتر و وسعت ۵۲ هكتار نیز دارد.

كه برای گردشگران داخلی و خارجی ناشناخته مانده بود اما با توجه به اینكه سال پیش، استان سیستان وبلوچستان مقصد گردشگری ایرانیان عنوان شد، فرصت مناسبی برای معرفی بهتر مناطق مختلف گردشگری، تاریخی و دیدنی این استان و سواحل مكران شكل گرفت. این روستا منظرهایی بكر دارد كه می‌توان ساعت‌ها و روزها در آن توقف كرد.

نام دَرَك در واژگان فارسی به معنی عمق و گودی است و این معنی برای نام این روستا بسیار زیبا به شمار می رود زیرا این روستای ساحلی در دره ای واقع شده و از این رو آب دریای آن به آب اقیانوس متصل است. همچنین درك یا درگ در زبان محلی، سكونت در كنار دره معنا می شود.

گردشگران می توانند از طریق زمینی و هوایی به این منطقه بكر سفر كنند، از طریق هوایی پس از انتخاب مقصد چابهار(فرودگاه كنارك) با پیمودن 135 كیلومتر و عبور از روستاهای كهیر به طرف زرآباد به روستای دَرَك خواهند رسید. تجربه سفر به این دیار بی بدیل و بكر و رویایی همچون هیچ كجای دیگر نیست و هر دوستدار طبیعتی باید این بهشت زیبا در دل كویر را حداقل یكبار هم كه شده است، از نزدیك مشاهده كند.

**چشمه مرتضی علی
چشمه آب‌گرم مرتضی علی(ع) از جاذبه‌های گردشگری طبیعی در شهرستان طبس در خراسان جنوبی به شمار می رود كه در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله ۲۷ كیلومتری شهر طبس واقع شده است. در طول مسیر این چشمه، دیواره‌های بلند دره مانندی در 2 طرف خودنمایی می‌كند و روی این دیواره‌ها حفره‌هایی است كه گویا با نظم خاصی بنا شده‌اند.

این چشمه پدیده ای اعجاب انگیز كه همزمان در آن می توانید آب گرم و سرد را زیر پایتان حس كنید. آب‌گرم چشمه از دیواره طرف راست به داخل رودخانه می‌ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه ایجاد می‌كند كه گاهی به 10 درجه هم می‌رسد. غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در كف رودخانه باعث می‌شود كه این آب‌ها تا مسافت حدود 300 متری بستر رودخانه هم پیش بروند، در حالی‌كه به‌طور كامل با هم مخلوط نشده‌اند و قابل تفكیك هستند.

** دره كال جنی
كال جنی دره‌ای بسیار قدیمی با دره‌ها و فرسایش‌های چشم نواز است. این دره كه درمیان بومیان به دره جن‌ها شهرت و در شهر طبس قرار دارد. كال جنی از 2 بخش كال و جنی تشكیل شده است. كال به دره و مسیر ایجاد شده به وسیله سیلاب‌ها و جریان آب گفته می‌شود. جنی هم به این دلیل كه ساكنان روستاها این محل را ترسناك و محل حضور جن‌ها می‌دانسته‌اند. بخش دومِ نام را به آن اضافه كرده‌اند.

این دره در ۳۵ كیلومتری شمال طبس و در اطراف روستای ازمیغان قرار دارد. برای رسیدن به این مكان باید از دوراهی استخر شاعر و طی حدود پنج كیلومتر جاده خاكی به محل دره‌ای رسید. از 2 مسیر می‌توان وارد این دره شد. یكی انتهای جاده خاكی كه به واقع ابتدای این دره و متصل به كوه است و دیگری میانه‌های این جاده خاكی كه می‌توان از طریق یك شكاف ایجاد شده به‌وسیله فرسایش به درون دره راه یافت. محوطه كال جنی؛ تونل، حفره و دخمه های بسیاری دارد و تعدادی آبشار نیز در آن مشاهده می شود. مكانی زیبا كه در دل یك بیابان خشك، ایجاد شده است.

** خرمهره سازی قم
واژه خرمهره به معنی مهره بزرگِ كم قیمت كه بر گردن خر می بندند كه برای دفع چشم ‏نظر یا خیال باطل بر دست یا گردن كودكان بسته می‏شود. البته خرمهره بیشتر به رنگ آبی است؛ رنگی كه نشانه آرامش است و حالت‏های مختلف روحی را می‏توان با آن نشان داد.

درباره چگونگی كشف خرمهره سازی می گویند كه بیش از پنج هزار سال پیش در كوره‏های ذوب مس، مس را ذوب می‏كردند و جنس بدنه كوره از سلیس بود و از علف اشنون(كربنات سدیم) به عنوان سوخت استفاده می‏شد. پس از مدتی یك لایه آبی رنگ بدنه را می‏پوشاند و این شروعی برای ساخت خرمهره بوده است.

درباره نخستین محلی كه خرمهره سازی در آن آغاز شده در میان باستان‏شناسان اختلاف نظر وجود دارد، گروهی ایران و برخی مصر را آغازگر این هنر می‏دانند اما بیشتر پژوهشگران معتقدند كه با توجه به مدارك موجود، این هنر برای نخستین بار در ایران به وجود آمده است. باید دانست بیش از هرجای دنیا خرمهره سازی با نام قم شناخته شده است و در بسیاری از كشورهای اروپایی به ویژه آلمان این هنر را با نام «قم تكنیك» می‏شناسند. اعتبار این هنر در قم به اندازه‏ای است كه «هانس وولف» نویسنده آلمانی كتاب صنایع دستی كهن ایران در بازدید از ایران از كارگاه بزرگ خرمهره سازی در قم نیز بازدید كرده است.

خرمهره های قم قابل مقایسه با فیروزه های نیشابور است كه پس از تركیب در كوره قرار می گیرند و انواع و اقسام طرح‌ها و نقش‌ها در قالب های بسیار جذاب ساخته می شود.

** دریاچه نمك حوض سلطان
دریاچه نمك حوض سلطان در شمال شهر قم قرار دارد و در 85 كیلومتری جنوب تهران قرار گرفته و در حاشیه اتوبان قابل مشاهده است. در 35 كیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاكی وجود دارد كه آن می‌رسد. درون دریاچه نیز جاده خاكریزی وجود دارد كه برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق و بهره‌برداری از نمك دریاچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این دریاچه می توانید شاهد انعكاس تصویر آسمان در زمین باشید كه با سطح صیقلی خود عنوان بزرگترین آینه طبیعی ایران را به خود اختصاص داده و عبور از دریاچه و گذر از عرض آن به حدی جالب و لذت بخش است كه بسیاری از اگردشگران چندین ساعت از زمان خود را صرف می كنند تا به انتهای آن برسند. بهترین زمان برای رفتن به دریاچه اوایل فصل بهار و اواسط پاییز است؛ چرا كه در این زمان ها از سرمای سخت و تابش شدید آفتاب در امان خواهید بود.

** غار چال نخجیر
غار چال نخجیر از زیباترین و شگفت انگیزترین آثار طبیعی در منطقه دلیجان استان مركزی است كه می‌تواند به جاذبه‌ای منحصربه فرد در صنعت گردشگری ایران و عاملی برای توسعه و رونق گردشگری در این منطقه تبدیل شود. این غار در نزدیكی شمال شرقی دلیجان در منطقه‌ای به نام چال نخجیر نزدیك روستای نراق در دل كوه تخت واقع شده است. این مكان از غارهای طبقاتی محسوب می شود كه از سه طبقه تشكیل شده و 95 درصد از دیواره‌های غار با رسوبات آهكی و بقیه با سنگ پوشش داده شده است.

از خصوصیات غارچال نخجیر می‌توان به تالارهای متعدد و حوضچه‌های آب، راهروهای طولانی، مسیرهای مشكل در بعضی از نقاط و چكنده و چكیده‌های بلورین بسیار متنوع و زیبا اشاره كرد. این غار از تالارهای مختلفی تشكیل شده است كه زیباترین تالار آن، چهلستون نام دارد، از دیگر تالارهای آن می‌توان به سفره عروس، دریاچه، برزخ، باغ وحش، چهلچراغ و تالار زیبایی‌ها اشاره كرد.

غارچال نخجیر به دلیل وجود مناظر بكر طبیعی و جذابیت های حیرت آور فراوان از اهمیت ویژه‌ای در جذب گردشگر برخوردار و در گنجینه شگفتی این غار اسرارآمیز، سنگ‌های تزئینی با اشكال متنوع مانند عقاب، لاك پشت، گوزن، انسان، كبوتر و تندیس‌های عظیم الجثه بلورین ایجاد شده است كه بیشتر آنان از جنس آهك به شمار می رود.

** شهرستان نراق
شهر زیبا و تاریخی نراق، یكی از نواحی بسیار دیدنی در استان مركزی به شمار می رود كه از سه جهت گرداگرد آن را كوه فراگرفته است. همین امر از مهم‌ترین دلایل برخورداری این شهر كهن از آب و هوایی مطلوب و دلچسب محسوب می شود كه در كنار آثار تاریخی و دیدنی‌های طبیعی، آن را به یكی از جاذبه‌های گردشگری در مركز كشور تبدیل كرده است.

گروهی براین باورند كه نام نراق، در اصل نام ستاره‌ای به شمار می رود كه بر این شهر گذاشته شده است. برخی نیز معتقدند كه نام نراق برگرفته از حروف درهم ریخته‌ قرآن است. تعداد دیگری نیز اذعان دارند، نراق از 2 واژه «نر» به معنای «بلندی» و عراق به معنای «عراق فارس» یا «عراق عجم» گرفته شده است.

در واقع «نرعراق» یعنی بلندی عراق عجم؛ چرا كه در فلات مركزی ایران، شهرستان نراق از طرف كاشان در مرتفع‌ترین منطقه قرار دارد و با گذشت زمان نرعراق به نراق تغییر یافته است.

یكی از جاذبه‌های طبیعی در نراق، قلعه‌ای است كهن كه در «كوه اُل» و در دهانه‌ غاری كه در ارتفاع 700 متری این كوه قرار دارد و در میان مردم محلی این غار، به نام «قلعه‌ی اُل»، شهرت یافته كه بالای مزرعه‌ شریف آباد و بر صخره‌ها قرار گرفته است. همچنین یكی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری مذهبی در شهرستان نراق، بارگاه ملكوتی «امامزاده سلیمان (ع)» به شمار می رود كه در مركز شهر نراق و در نزدیكی شهرداری قرار گرفته است. بقعه‌ این امامزاده دارای قدمتی متعلق به سده هفتم هجری و معماری بنای آرامگاه به صورت هشت ضلعی با مصالحی همچون خشت و گل است.

«آبشار دره آبشتا» نیز از زیباترین جاذبه‌های طبیعی در شهرستان نراق است كه در فاصله‌ پنج كیلومتری از شمال غربی این شهرستان قرار دارد. «گیسو» نام دیگر این آبشار زیبا محسوب می شود كه به دلیل رشد گیاهی به نام «پرسیوشان» به این نام شهرت یافته است.

پژوهشم**9280**2002**9131