استاندارد دوگانه آفكام درماجرای شبكه تلویزیونی ایران اینترنشنال

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، سازمان مستقل رسیدگی‌كننده به استانداردهای رسانه‌ای در انگلیس (آفكام) در گزارش خود تخلف تلویزیون «ایران اینترنشنال» از مقررات این سازمان را محرز ندانست اما نظرات مطرح‌شده در یكی از مصاحبه‌ها را تائید كننده حملات تروریستی معرفی كرد.
حمید بدیعی نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن كه قبلاً از شكایت سفارت كشورمان از این شبكه تلویزیونی خبر داده بود در توئیتی اعلام كرد كه اگرچه آفكام این شبكه را محكوم نكرد اما 'شكایت سفارت ایران همین فایده را داشت كه آن شبكه را مجبور به اصلاح رفتار غیرقانونی خود كرد'. وی در توییت خود این رأی را یك 'نتیجه محدود' معرفی كرد و آن را یك 'موفقیت نسبی' خواند.
بعیدی نژاد تأكید كرد كه هدف نهایی مجبور كردن این شبكه به قانونمندی و 'از همه مهم‌تر شفافیت مالی' است.
در گزارش 13 صفحه‌ای آفكام از شبكه «ایران اینترنشنال» آمده است: مجوز این شبكه در اختیار شركت 'گلوبال مدیا سیركولیشن' است اما در این گزارش اشاره‌ای به منابع مالی آن و هویت گلوبال مدیا سیركولیشن نشده است.
روزنامه گاردین پیشتر در مقالاتی از وابستگی ایران اینترنشنال به كمك‌های مالی ولیعهد عربستان خبر داده بود. بر پایه آخرین گزارش این روزنامه، عربستان سعودی 250 میلیون دلار برای راه‌اندازی شبكه ایران اینترنشنال كه هیچ‌گونه درآمدی از طریق تبلیغات ندارد، هزینه كرده است.
سفارت كشورمان به دلیل پخش مصاحبه توهین‌آمیز ایران اینترنشنال با سخنگوی گروهك تروریستی الاحوازیه در روز 31 شهریور 1397 به آفكام شكایت كرده بود.
آفكام در رأی نهایی خود ضمن پذیرفتن اینكه مصاحبه انجام‌شده با فردی به نام «یعقوب حر تستری»، به‌طور 'بالقوه توهین‌آمیز' بوده است، اما رفتار آن شبكه را در تناقض با مقررات آفكام ارزیابی نكرد. آفكام در رأی خود تصریح می‌كند كه نظرات توهین‌آمیز می‌توانند با تصمیم سردبیری و رعایت مفاهیم منتشر شوند.
آفكام استدلال تلویزیون ایران اینترنشنال را كه مدعی شده سخنان تستری را در مفهوم مناسبی منتشر كرده و در طول مصاحبه و پس‌ از آن نظرات وی را چه از طریق مجریان برنامه و چه از طریق سایر مصاحبه‌شونده‌ها به‌اندازه كافی به چالش كشیده است، می‌پذیرد.
در این گزارش از سخنان مجری برنامه كه خبر محكومیت بین‌المللی و منطقه‌ای این حملات را پوشش داده به‌عنوان یكی از مثال‌های انتشار مصاحبه در مفهوم مناسب یادشده است.
در برنامه زنده خبری روز 31 شهریور 1397، 22 سپتامبر 2018، تستری در مصاحبه با تلویزیون ایران اینترنشنال خود را سخنگوی گروهك تروریستی'جنبش الاحوازیه' معرفی كرد و گفت: این گروهك كه دربرگیرنده تعدادی از گروه های تروریستی است، مسئولیت حملات را پذیرفته است. وی در ادامه با این ادعا كه هدف حمله‌كنندگان نظامی بوده و مردم عادی هدف نبوده‌اند؛ سعی كرد اقدام آنان را توجیه كند.
در گزارش آفكام، هیچ جا از این حمله به‌عنوان حمله تروریستی یاد نشده است. در سرتاسر متن همه مشتقات 'ترور' به‌عنوان نقل‌قول از دیگران و در داخل گیومه آمده است. این در حالی است كه حتی خود شبكه ایران اینترنشنال بر اساس گزارش آفكام اظهار می‌دارد كه در گزارش‌های خود این حمله را یك حمله تروریستی معرفی كرده است چراكه: 'بر اساس تصمیم سردبیری' آن را حمله‌ای می‌داند كه نه‌فقط نظامیان بلكه افراد عادی را نیز قربانی كرده است.
دفاعیه شبكه تلویزیونی و متن گزارش آفكام هر دو اظهار می‌دارند كه این گروه و نه هیچ گروهك تروریستی دیگر در فهرست سازمان‌های تروریستی انگلیس و نه هیچ كشور غربی دیگری وجود ندارند. آن‌ها درواقع استدلال می‌كنند كه این گروهك یك گروه شناخته‌شده تروریستی توسط غرب نیست.
گزارش آفكام می‌پذیرد كه اظهارات تستری به‌طور واضح تائید كننده حملات اهواز محسوب می‌شود كه موجب كشته شدن تعدادی از مردم شده است. این گزارش بااین‌حال درنتیجه گیری و با استناد به‌حق آزادی بیان مندرج در قانون حقوق بشر اتحادیه اروپا اذعان می‌كند كه قانون نمی‌تواند به‌صرف داشتن عقاید توهین‌آمیز مانع حضور افراد در رسانه‌ها شود.
بدین ترتیب درمجموع و با توجه به دو فاكتور اصلی یعنی قرار داشتن خبر در مفهوم مناسب و از سوی دیگر به چالش كشیده شدن دیدگاه او توسط مجریان و سایر مهمانان، به این نتیجه می‌رسد كه این شبكه از مقررات آفكام در زمینهٔ انتشار محتوای توهین‌آمیز تخطی نكرده است.
بااین‌حال به نظر می‌رسد تأكید بر 'توهین‌آمیز' بودن مطلب، راهی باشد برای به حاشیه راندن موضوع اصلی یعنی ترویج و توجیه تروریسم. درواقع باید به این موضوع توجه داشت كه مصاحبه مذبور نه‌فقط از باب توهین‌آمیز بودن، بلكه به دلیل ترویج و ستایش از تروریسم می‌تواند بر اساس «قانون (ضد) تروریسم» مصوب سال 2006 انگلیس (Terrorism Act 2006) جرم تلقی شود.
شبد ** هـ ن **9122