با اين وجود وزارت بهداشت و درمان با اجراي سياست‌هاي جديد بر صنعت داروي كشور، سعي در رونق توليدات اين حوزه دارد. هنگامي كه از رونق توليد صحبت مي‌شود، فقط توليد پوشاك و محصولات كشاورزي مدنظر نيست. توليد دارو در كشور نيز از جمله محصولاتي است كه هم داروسازان تمايل كمتري به افزايش توليدش داشته و هم مردم تمايل كمتري به استفاده از آن دارند. با اين وجود سال‌ها زمان گذاشته شد تا هم‌راستا با بالابردن كيفيت محصولات دارويي در كشور، تمايل بيماران براي استفاده و تمايل پزشكان براي تجويز اين داروها بيشتر شود.
بنا بر آنچه مهدي پيرصالحي، رييس سازمان غذا و دارو روز گذشته اعلام كرد، در ابتداي سال گذشته 540 قلم داروي وارداتي مشابه توليد داخل داشته‌ايم كه با اقدامات انجام‌شده و با حمايت توليدكنندگان داخلي دارو، اين رقم در 6 ماهه دوم سال 97 به 440 قلم رسيد و 100 قلم از داروهاي وارداتي كاهش يافت و به صورت توليد داخلي تأمين شد. آنچه مشخص است اينكه توليد داروي داخلي در راستاي رونق توليد و خودكفايي از مهم‌ترين برنامه‌هاي مديريت جديد وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است. اگر چه ما اغلب مواد اوليه توليد دارو را از كشورهاي خارجي وارد مي‌كنيم اما همت براي رونق توليد در حوزه دارو سبب مي‌شود مقاومت بيشتري در مقابله با تحريم‌هاي دارويي داشته باشيم.
پيرصالحي در مراسم افتتاحيه مجموعه داروسازي اكتوور در اين‌باره گفت: «در حال حاضر حدود 160 ميليون دلار واردات داروهاي مشابه توليد داخل داريم و اين در حالي است كه شركت‌هاي توليدي ما توان توليد اين داروها را با كيفيت مناسب دارند و حتماً امسال اين داروها را از چرخه واردات حذف كرده و وارد چرخه توليد داخل مي‌كنيم. در اين زمينه كميته‌اي در حوزه رونق توليد گذاشته‌ايم تا بر اساس نام‌گذاري امسال، براي تسريع و رونق توليد برنامه‌ريزي كنيم.»
**مصرف ايران در دارو چگونه است؟
گفته مي‌شود ايران پرمصرف‌ترين كشور در حوزه دارو در خاورميانه و چهارمين كشور مصرف‌كننده دارو در دنياست كه اين موضوع جنبه علمي ندارد يا دست‌كم تاكنون هيچ نهاد و ارگاني اين آمارها را به‌طور رسمي تأييد نكرده است. اما بنا بر آمارهايي كه سازمان غذاو دارو به‌طور سالانه منتشر مي‌كند، سرانه مصرف دارو در ايران (به دلار) در سال 95 حدود 63 دلار بود كه اين رقم در اسپانيا 450 دلار و در تركيه 90 دلار بوده؛ با اين وجود به نظر مي‌رسد سرانه 63 دلاري با توجه به وضعيت كشور، عدد مطلوبي است.
از طرفي ميزان مصرف دارو در كشور ما با ميزان توليدات‌مان نسبتي عجيب دارد. پيرصالحي، رييس سازمان غذا و دارو در مراسم افتتاحيه مجموعه داروسازي اكتوور در بخشي از صحبت‌هاي خود با اشاره به اين موضوع اعلام كرد: «از نظر عددي سالانه حدود 42 ميليارد عدد دارو در كشور مصرف مي‌شود كه بزرگ‌ترين توليدكنندگان ما از نظر عددي دوونيم تا سه ميليون عدد دارو توليد مي‌كردند. حالا امروز با افتتاح اين كارخانه، 6 ميليارد عدد دارو به ظرفيت توليد كشور اضافه مي‌شود كه تقريباً 15 درصد از بازار دارويي كشور را در بر مي‌گيرد.»
آماري كه از سوي پيرصالحي اعلام شد در نگاه اول رقمي بسيار بالا به نسبت جمعيت 80 ميليوني ايران دارد، به‌طوري‌كه اگر جمعيت ايران را تقسيم بر اين رقم كنيم، چيزي حدود 540 عدد دارو براي هر نفر در طول سال مي‌شود؛ به‌طور دقيق‌تر يعني هر ايراني روزانه دست‌كم يك‌ونيم عدد دارو مصرف مي‌كند.
براي اينكه اين رقم كمي واقعي‌تر به نظر بيايد بايد تعداد افراد سالمند در كشور را در نظر گرفت، چرا كه اين تعداد در سال‌هاي اخير در كشور ما افزايش داشته و بديهي است كه هر فرد سالمند به‌طور ميانگين روزانه 6 تا 8 عدد دارو مصرف مي‌كند. علاوه بر اين، ميزان مصرف دارو در بيمارستان‌هاي دولتي، اورژانس‌ها و كلينيك‌هاي زيبايي آنقدر زياد هست كه بتواند تا حدود زيادي اين رقم را باورپذيرتر كند؛ اما نكته‌اي كه در اين بين حائز اهميت است نسبت ميزان مصرف به توليدات داخلي است كه اختلافي فاحش با يكديگر دارند.
سيدعلي فاطمي، عضو هيات‌مديره انجمن داروسازان در گفت و‌گو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» گفت: «آنچه مسلم است اينكه ميزان مصرف دارو در كشور ما به نسبت ديگر كشورها و دست‌كم كشورهاي همسايه بالا نيست و ارقام اعلام‌شده هم چندان بزرگ نيستند.» البته وضعيت بهداشت كشورها، تعداد بيمارستان‌ها و اورژانس‌ها، تعداد افراد سالمند و تعداد بيماران خاص آن‌ها، ميزان علاقه‌مندي مردم هر كشور به جراحي‌هاي زيبايي و خدمات اينچنيني در بالا بردن مصرف عددي دارو در هر كشور تأثير مستقيم دارد.
يكي ديگر از موضوعاتي كه در رونق توليدات حوزه سلامت تأثير سوء دارد، واردات بي‌رويه و بعضاً انحصاري برخي از داروهاست. فاطمي در اين‌باره ادامه داد: «امضاهاي طلايي مربوط به واردات دارو و مكمل‌هاي دارويي مي‌شود كه مجوز آن توسط سازمان غذا و دارو صادر شده است. با اين وجود، وزارت بهداشت درصدد است تا از صدور اين‌گونه مجوزها كه از آن‌ها با نام امضاهاي طلايي ياد مي‌شود، جلوگيري كرده تا تسهيلات بهتر و مرغوب‌تري بعد از آن به مردم ارائه شود.»
** چگونه به رونق توليد برسيم؟
البته با وجود حمايت مستقيم وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو از صنعت داروسازي كشور و توليد داخلي دارو، روند توليد دارو در جهان و داروهاي نويني كه هر روز به بازار دارويي كشور عرضه مي‌شود، تا زماني كه ما در حوزه توليد دارو، فقط كپي‌سازي كرده و خود نوآوري نمي‌كنيم، هيچ‌گاه از واردات دارو بي‌نياز نخواهيم بود؛ در واقع درست است كه ما هر سال داروهاي بسياري را در كشورمان براي نخستين‌بار توليد مي‌كنيم اما مولكول آن را خود پتنت نمي‌كنيم. گفتني است سياست‌هاي خرد و كلان براي صنعت داروي كشور، نبود استراتژي كلان و بلندمدت اقتصادي در اين زمينه و تأثير تحريم‌هاي موجود بر مديريت بازار داروي كشور از جمله مسائلي هستند كه همواره تأثير سوء بر بازار داروي كشور دارد.
منبع: روزنامه صبح نو؛ 1398،02،02
گروه اطلاع رساني **9117**2002
تهران- ايرنا- مصرف سالانه 42 ميليارد عدد دارو در كشور ما نشان مي‌دهد اين محصول تا چه اندازه در حفظ سلامت كشورمان نقش مهم و حياتي ايفا مي‌كند. اگر چه كشور ما بيش از 90درصد از داروهاي مصرفي را خود توليد مي‌كند اما مواد اوليه بسياري از آن ها از كشورهاي ديگر وارد مي‌شود؛ موضوعي كه معناي رونق توليد را كمي مخدوش مي‌كند.