2.2 ميليارد مترمكعب آب براي احياي درياچه اروميه رهاسازي شد

به گزارش روز يكشبنه ايرنا از پايگاه اطلاع رساني وزارت نيرو، تداوم وضعيت خشكي درياچه اروميه و تعهد و توجه ويژه دولت به حل اين بحران ملي زيست‌محيطي، تشكيل «كارگروه نجات درياچه اروميه» را در نخستين جلسه هيات وزيران دولت تدبير و اميد در پي داشت.
از آن سال براي نجات درياچه اروميه كه از بزرگترين و با ارزش‌ترين اكوسيستم‌هاي آبي ايران به شمار مي‌آيد، پروژه‌هاي آبرساني متعددي توسط وزارت نيرو در دست اجرا است تا همراه با اعمال مديريت يكپارچه منابع آب و به ويژه كنترل مصارف در كل حوضه آبريز، درياچه اروميه از خطر و تهديد جدي خشك شدن رهايي پيدا كند.
احياي اكوسيستم آبي درياچه اروميه شاخصي است كه نشانگر توسعه پايدار اقتصادي و اجتماعي منطقه است و رسيدن به اين مقصود با رعايت الگوي مصرف و بهره‌برداري بهينه از منابع آب سطحي و زيرزميني حاصل خواهد شد.
مهمترين مساله و چالش ايجاد شده در اثر افزايش بهره‌برداري از منابع آب بيش از توان حوضه آبريز درياچه اروميه است كه اين امر تعادل و موازنه منابع و مصارف را مختل كرده و سبب كاهش حجم آبدهي ورودي به درياچه شده است.
با اين رويكرد، وزارت نيرو تلاش دارد با كنترل مصارف غيرمجاز، توقف طرح‌هاي توسعه منابع آب درون حوضه و اقدام هاي غيرسازه‌اي و پروژهاي سازه‌اي مناسب از حوضه‌هاي مجاور شرايط بهتري را براي بهبود وضعيت درياچه اروميه فراهم آورد.
يكي از طرح‌هاي وزارت نيرو در اين زمينه توقف ساخت بناهاي جديد منجر به افزايش برداشت از منابع آب بوده و براساس آن تمامي طرح‌‌هاي توسعه منابع آب اجرايي و مطالعاتي وزارت نيرو متوقف شده است كه از جمله اين پروژه‌ها مي‌توان به توقف چهار طرح در حال اجرا شامل سدهاي نازلوچاي، باراندوزچاي، سيمينه‌رود و ليلان‌چاي اشاره كرد.
در چهار سال اجراي مصوبه كاهش هشت درصدي مصارف آب كشاورزي تاكنون اين مصوبه موفق به اعمال كاهش 29 درصدي مصرف كشاورزي در سدهاي در حال بهره‌برداري شده است و مصرف كشاورزي از 943 ميليون مترمكعب در سال مبنا به 670 ميليون مترمكعب كاهش يافته است.
بخش ديگري از اين پروژه‌ها مربوط به طرح‌هاي عملياتي انتقال آب رودخانه‌ها به پيكره آبي درياچه بوده كه اين اقدام ها شامل اتصال زرينه رود به سيمينه رود به طول 25 كيلومتر و لايروبي مسير رودخانه‌هاي منتهي به درياچه اروميه به طول بيش از 80 كيلومتر شامل رودخانه‌هاي زرينه‌رود، سيمينه‌رود، آجي‌چاي، مهابادچاي، قلعه‌چاي و صوفي‌چاي است.
از ديگر پروژه‌هاي وزارت نيرو براي نجات درياچه اروميه طرح انتقال آب از سد «كاني سيب» به حوضه آبريز درياچه اروميه است كه براي اين تحقق اين امر دو برنامه «احداث سد سيلوه، كانال انتقال جلديان و سد چپرآباد» و نيز «احداث سد كاني سيب، تونل و كانال انتقال آب به رودخانه گدار و درياچه» در نظر گرفته شده است.
اجراي پروژه «احداث سد سيلوه، كانال انتقال جلديان و سد چپرآباد» با تملك اراضي واقع در مسير انتقال آب به درياچه ميسر خواهد شد كه امسال خريد بخشي از اراضي در دست اقدام است.
براي پروژه «احداث سد كاني سيب، تونل و كانال انتقال آب به رودخانه گدار و درياچه» هم سيستم انحراف و فرازبند اوليه طرح تكميل شده كه تونل انتقال آب به طول 35 كيلومتر داراي پيشرفت فيزيكي 53 درصد و سد كاني سيب و بند انحرافي بادين نيز 34 درصد پيشرفت فيزيكي داشته است.
بطور كلي طرح انتقال آب از رودخانه زاب به درياچه اروميه تاكنون داراي پيشرفت فيزيكي 53 درصد است.
در اين بين انسداد موقت رودخانه هاي سنتي در فصل هاي غير زراعي در رودخانه‌هاي منتهي به درياچه اروميه نيز با هدف پيشگيري از برداشت آب رهاسازي شده براي تامين نياز زيست‌محيطي درياچه اروميه هرساله صورت مي‌پذيرد.
احداث سد چراغ ويس در بالا دست سد شهيد كاظمي بوكان با هدف تامين آب شرب مناسب تر براي مردم شهرستان سقز و كمك به افزايش رهاسازي آب از سد بوكان يكي ديگر از اقدامات وزارت نيرو براي نجات درياچه اروميه است. اين سد اكنون آبگيري شده و تامين بخشي از آب شرب مورد نياز شهرستان سقز (حدود 60 درصد) از محل اين سد امكان‌پذير است.
وزارت نيرو در تلاش است تا پساب تصفيه خانه‌هاي حوضه آبريز درياچه اروميه را به اين اكوسيستم آبي با ارزش كشور منتقل كند. با تكميل تصفيه خانه‌ها پيش‌بيني شده كه 207،6 ميليون مترمكعب در سال پساب براي احياي درياچه اروميه تخصيص و انتقال يابد.

** شناسايي 88 هزار حلقه چاه در حوضه آبريز درياچه اروميه
از سوي ديگر ادامه طرح احيا و تعادل بخشي منابع آب زيرزميني به منظور ساماندهي چاه‌هاي حوضه آبريز درياچه اروميه هم برنامه مهمي است كه از سوي وزارت نيرو دنبال مي‌شود.
براساس آخرين آماربرداري در مجموع حدود 88 هزار حلقه چاه در حوضه آبريز درياچه اروميه شناسايي شده كه حدود 50 درصد آنها غيرمجاز است.
در اين بخش با وجود محدوديت‌هاي اعتباري، فشارهاي سياسي و اجتماعي، طولاني شدن تهيه دستورالعمل و شرايط فني و استاندارد مورد نظر وزارت نيرو براي ساخت كنتورها و ابلاغ آن به شركت‌ها تمهيدات مختلفي همچون انسداد سه هزار و 990 حلقه چاه‌ غيرمجاز حفر شده بعد از سال 85 با تخليه 57.45 ميليون مترمكعب در سال در پيش گرفته شد.
انسداد 180 حلقه چاه حفر شده قبل از سال 85 با تخليه 2.3 ميليون مترمكعب در سال و جلوگيري از اضافه برداشت 745 حلقه چاه مجاز با تخليه سالانه 17.9 ميليون مترمكعب نيز در دستور كار قرار گرفته است.
همچنين نصب 6 هزار و 378 دستگاه كنتور هوشمند، صدور پروانه مصرف بهينه كشاورزي براي 2 هزار و 186 حلقه چاه و كاهش پروانه به ميزان28.1 ميليون مترمكعب و نيز استقرار و فعاليت 123 گروه گشت و بازرسي بخش ديگري از اقداماتي بوده كه در اين زمينه انجام شده است.
اقتصام**9189**2025