به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، اغلب كارشناسان اقتصادی می گویند اصلی ترین و مهمترین موانع توسعه اقتصادی كشور ماهیت دولتی ساختار اقتصاد است. از این رو برای تحقق توسعه اقتصادی در كشور لازم است تا جایی كه امكان پذیر باشد از تصدی گری دولت در اقتصاد كاسته و بنگاه های اقتصادی دولتی به بخش خصوصی واگذار شود.
در همین زمینه دكتر «حسن روحانی» روز دوشنبه (ششم اسفندماه) در جمع معاونان و مدیران وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: دست برداشتن دولت از اقتصاد، تاكید رهبر انقلاب و اهتمام دولت است. رهبر معظم انقلاب در دولت یازدهم بر این موضوع تاكید داشتند و هنگامی كه برای معرفی وزرای دولت دوازدهم خدمت ایشان رسیدم، یكی از نكات مهم ایشان این بود كه دولت باید از كار اقتصادی دست بردارد.
رئیس جمهوری با بیان اینكه در اقتصاد سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی داریم، گفت: در اقتصاد ما یك بخشی تحت عنوان خصولتی وجود دارد كه بدترین اقتصاد را به دنبال دارد، چرا كه نه دلسوز كار است و نه مانند بخش دولتی، نظارتی بر آنها وجود دارد . كسی هم جرات نظارت بر آنها را ندارد.
رهبر انقلاب در همین زمینه و تیرماه 1385 در ابلاغیه سیاست‌های كلی اصل ۴۴ قانون اساسی دولت را موظف كردند تا 80 درصد از سهام بخش‌های دولتی را به بخش خصوصی واگذار كند.
به دلیل اهمیت موضوع و مشكلات پیش روی خصوصی سازی و فعالیت بخش خصوصی، پژوهشگر ایرنا با «نوروز شهابیان» مدیر عامل و «حمید ابراهیمی» مشاور یكی از شركت های خصوصی فعال در بخش نفت و گاز با قریب به سی سال سابقه كار گفت و گو نشست.
** موانع سرمایه گذاری و رقابت در اقتصاد انرژی ایران
به گفته شهابیان، كشور ما در دنیا از نظر منابع نفت و گاز یكی از بزرگترین كشورهای جهان است و با اینكه بیشترین فرصت سرمایه گذاری را دارد اما فعالیت در این زمینه به كندی پیش می رود. ما در پارس جنوبی میدان گازی مشترك با كشور قطر داریم كه اگر به سرعت سرمایه گذاری و بهره برداری توجه نشود این كشور برداشت بیشتری را انجام می دهد وما بخش عظیمی از گاز را در این میدان مشترك از دست خواهیم داد.
وی افزود: بی میلی شركتهای خارجی جهت سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز به دلیل تحریم های آمریكا و ساختار پیچیده اداری كشور جهت برگزاری مناقصه ها فرصت های زیادی را از بین می برد وچیزی را كه بیشتر با آن مواجه هستیم چالش است تا فرصت.
به گفته ابراهیمی، چالش ها بسیار زیاد و فرصت ها تبدیل به چالش می شوند در انتخاب پیمانكاران شایسته سالاری صورت نمی گیرد. نهادهای نظارتی باید در این زمینه توجه جدی داشته باشند تا درانتخاب پیمانكاران، رقابت در فضای سالم صورت گیرد.
** رقابت دشوار با دولتی ها و خصولتی ها
شهابیان در مورد دخالت دولت در بخش خصوصی بیان داشت: اگر دولت تصدی گری را در این زمینه كاهش دهد بخش خصوصی فعال تر می شود ما در این چند سال با هر شركتی كه رقابت كردیم یا دولتی بود یا خصولتی یا وابسته به نهاد دولتی. در این شركتها سود و زیان مطرح نیست و از لحاظ توانایی از ما بزرگترند و بخش خصوصی در یك رقابت بسیار نابرابر در مقابل شركتهای دولتی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: سیطره دولت برحوزه كاری در بخش نفت و گاز هر روز شدیدتر می شود و شعار عدم دخالت دولت از عمل تا واقعیت فاصله دارد.
ابراهیمی نیز در همین زمینه اظهار داشت: رقابت بین شركت های دولتی و خصوصی بی معنا است. حمایت ها و پشتوانه مالی نیز قابل مقایسه نیست و شركت های خصوصی در رقابت با شركت های دولتی بازنده اند چرا كه شركت های دولتی ظرفیت های بیشتر و بزرگتری برای رقابت دارند.
** دولت آنچنان كه باید از خصوصی ها حمایت نمی كند
شهابیان در زمینه وضعیت و ضرورت حمایت از بخش خصوصی گفت: بخش خصوصی از سوی دولت حمایت نمی شوند و وابسته به پیش پرداخت هایی است كه غیرموثرند و در ارایه و پیشبرد اهداف مورد نظر نتیجه بخش نیستند. بخش خصوصی كوچك، ضعیف و ناتوان است و توان حل مشكلات خود را ندارد و باید در بستری رشد كند تا بتواند راهكاری برای حل برون رفت از مشكلات در این زمینه را ارایه دهد.
وی به نحوه عمل بخش خصوصی در كشور كره جنوبی اشاره كرد و گفت: اگر بخش خصوصی در ایران را با كره جنوبی مقایسه كنیم در زمانی با هم در بخش خصوصی شروع كردیم اما رشد اقتصاد در بخش خصوصی و شركت های كره ای قابل مقایسه با ایران نیست. برای اینكه در كره جنوبی دولت بخش خصوصی را حمایت كرد و امروزه شركت كره ای هیوندا در یك سایت كشتی سازی قریب به پنجاه هزار نفر پرسنل مشغول به كار دارد. سامسونگ و كیا شركتهای معروف كره ای در ایران، از حمایت دولت خود برخوردارند.
وی افزود: حمایت دولت از شركت ما در طول این چند سال كه قریب به پنج هزار نفر در آن كار كردند بسیار ضعیف بوده و بهتر است بگوییم كه هیچ حمایتی صورت نگرفته است. ما به جز بدهی هیچ دستاوردی نداشتیم و سودآوری خیلی ضعیف در این مدت داشتیم كه همین عاملی برای بی انگیزه بودن فعالیت در این زمینه است و بخش خصوصی هنوز به درجه ای نرسیده است كه بتواند در حل مشكلات اقتصادی نظر بدهد و تاثیرگذار باشد. بخش خصوصی باید به عنوان موتور توسعه اقتصاد ایران مورد حمایت قرار گیرد.
ابراهیمی نیز بیان داشت: جهت حل مشكلات بخش خصوصی در حیطه نفت و گاز دولت باید در بخش تولید متریال از تولید كنندگان عرصه پروژه ها حمایت كند زیرا خرید ابزارهای مورد نیاز در حیطه نفت و گاز زمان زیادی را از بین می برد و روند پیشرفت كاری را با مشكل مواجه می كند.
**چرا شركت های خصوصی حذف می شوند؟
به گفته شهابیان در این چند سال كار كردن، جز بدهی دستاوردی نداشتیم و با توجه به توان مالی دولت و تورم در اقتصاد كشور بخش خصوصی در احقاق مطالبات خود مشكلات زیادی دارد. ما برای دریافت مطالبات خود دستاورد چندانی نداریم و باید با صبوری بخشی از مطالبات خود را دریافت كنیم وهمین مشكل باعث حذف خیلی از شركتهای خصوصی در عرصه فعالیت اقتصادی در حیطه نفت و گاز خواهد شد.
ابراهیمی نیز در این زمینه بیان داشت كه مشكل ذاتی در همه پروژه های كشور، مدیریت ناصحیح وعدم توجه به زمان سنجی پروژه ها است و بوروكراسی طولانی جهت دریافت مطالبات ضررهای هنگفتی را متوجه شركت های خصوصی می كند و باعث از دست دادن فرصتهای جدید جهت اخذ كار در فضای رقابت می شود.
با بررسی مشكلات پیش روی بخش خصوصی، در صورتی این بخش می تواند جایگاه واقعی و سهم حداكثری در اقتصاد كشور راداشته باشد، كه پشتیبانی‌های لازم برای تولیدكنندگان، پیمانكاران و دیگر كارآفرینان صورت گیرد و بخش خصوصی در این راستا بتواند به اقتصاد پرچالش ایران كمك كند.
پژوهش**9220**9279
تهران- ایرنا- دولت می گوید عزمی جدی برای كاهش تصدی گری در اقتصاد دارد. با این حل روند واگذاری اقتصاد به خصوصی ها چندان رضایتبخش نبوده است.