ممیزی در بررسی كتاب جای خود را به اعمال سلیقه شخصی داده بود

لیما صالح امیری روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ممیزی كتاب تعریف مشخصی دارد اما آنچه تاكنون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده است را باید «اعمال سلیقه» بدانیم چرا رفتاری كه با ناشران می شود ، ممیزی نیست.

'وقتی كتاب پس از بررسی، مجوز وزارت ارشاد را دریافت می كند اما پس از تغییر یك مسئول و بررسی برای چاپ بعدی مجوز نمی گیرد چه عنوانی غیراز اعمال سلیقه می توان برای این كار پیدا كرد؟'

وی ادامه داد: به عنوان نمونه چندی پیش قراردادی برای انتشار كتاب 'كیارستمی و درس های سینما' بستیم كه مجموعه ای از سلسسه گفتارهای عباس كیارستمی بود. همزمان با ما دو ناشر در اسپانیا و انگلیس هم اقدام به چاپ این كتاب كردند كه هر دو ناشر موفق به این كار شدند اما كتاب ما هنوز مجوز دریافت نكرده است چون ممیزان به وجود كلماتی مانند «دوست دختر» یا «آبجوسازی» ایراد می گرفتند درحالی كه در این كتاب تبلیغ این مسائل نشده است و فقط بررسی فیلم هایی است كه چنین موضوعاتی در آن وجود دارد.

مدیر انتشارات معین گفت: همه ناشران می دانند كه نباید كتابی چاپ كنند كه به عقاید دینی، ارزش های اخلاقی و فرهنگ های قومیتی كشور توهین شود اما كسانی كه وظیفه بررسی كتاب ها را بر عهده دارند سلیقه ای كار می كنند و این تصور را دارند كه حتما باید از هر كتابی ایراد بگیرند.

وی خاطرنشان كرد: در حال حاضر به دلیل اینكه كتاب ها را به صورت فایل PDF به وزارت ارشاد تحویل می دهیم، برخی حتی زحمت مطالعه كامل كتاب را هم به خود نمی دهند و فقط با جستجوی برخی كلمات از كل آن ایراد می گیرند بدون اینكه بدانند در خطوط قبل و بعد آن كلمه چه چیزی نوشته شده است.

صالح رامسری افزود: مشخص است در غرب دقیقا ارزش های اخلاقی جامعه ما حاكم نباشد بنابراین انتظار نابجایی است كه مسائلی كه در غرب وجود دارد را از كتاب ها به طور كامل حذف كنیم. از سوی دیگر در دوران پیش از انقلاب اسلامی ارزش های اخلاقی به طور كامل رعایت نمی شد اما بررسان كتاب حذف آنها را خواستار هستند. اگر پیش از انقلاب بی بند و باری اخلاقی نبود اصلا چه ضرورتی برای انقلاب وجود داشت؟

مدیر انتشارات معین تاكید كرد: ممیزان كتاب باید درك صحیح و نگاه نویی به مسائل فرهنگی داشته باشند و از توانایی لازم برای بررسی كتاب نیز برخوردار باشند و بدانند میان كلمه ای كه زشت است و كلمه ای كه یك فرد آن را زشت می پندارد تفاوت زیادی وجود دارد.

وی گفت: نتیجه حاكم بودن دیدگاه غلط فرهنگی این است كه ملتی با این سابقه تمدن و ادب، وقتی در جام جهانی هم گروه می شود در صفحه فیس بوك لیونل مسی كه بازیكنی است كه همه از بازی او لذت می برند چنین اتفاقی به وجود می آورد.

صالح رامسری درباره دیدگاه برخی افراد برای حذف ممیزی و پیشنهاد اتحادیه ناشران برای تشكیل دادگاه كتاب گفت: این مسائل نیاز به بحث كارشناسی دارد. ناشر برای چاپ كتاب باید امنیت داشته باشد. امتیاز بسیاری از ناشران در سال های گذشته لغو شد به دلیل اینكه كتابی را چاپ كردند كه به زعم عده ای نباید چاپ می شد. در حالی كه این كتاب ها همگی مجوز وزارت ارشاد را داشتند.

وی ادامه داد: تا زمانی كه در جامعه ما تحمل گفتمان های متفاوت وجود ندارد بهتر است ممیزی كتاب در وزارت ارشاد باقی بماند چون در صورت حذف آن جنگی میان ناشران و نویسندگان درباره محتوای آثار به وجود می آید. اگر قرار باشد دادگاه كتاب پس از تشكیل باعث لغو مجوز ناشران شود، بهتر است اصلا تشكیل نشود.



مدیر انتشارات معین درباره تخصیص بودجه 150 میلیارد تومانی برای حمایت از ناشران و بازار كتاب در لایجه بودجه سال 93 گفت: این بودجه نسبت به مبالغی كه برای دیگر مسائل در نظر گرفته می شود بودجه كمی است. از سوی دیگر همین مبلغ اندك هم اگر مانند سال های گذشته با اعمال سلیقه توزیع شود فایده ای نخواهد داشت.

وی افزود: در دولت گذشته وزارت ارشاد از برخی كتاب ها حمایت می كرد كه باعث تعجب ما می شد. یك بار به انبار كتاب این وزارتخانه رفتم و با انبوهی از كتاب روبرو شدم كه مسئول این انبار هم می گفت كسی علاقه ای به آنها ندارد و مدت هاست حال خاك می خورد. حتی در یك گردهمایی ائمه جمعه سراسر كشور كه برخی از این كتاب ها را به عنوان هدیه در نظر گرفته بودند، ائمه جمعه نیز علاقه ای به دریافت آنها نداشتند.

صالح رامسری گفت: در نمایشگاه كتاب كه با بودجه دولت برگزار می شود، به ناشران اجازه داده نمی شد برخی از كتاب ها را ارائه كنند درحالی كه تمام آنها با مجوز وزارت ارشاد به چاپ رسیده بودند.

وی درباره بازار كتاب و مشكلات ناشران گفت:اخیرا دو كتاب رموز حمزه و اسكندرنامه نوشته دكتر اسماعیلی رییس دانشگاه استراسبورگ را با تیراژ 500 نسخه چاپ كردیم كه رقمی فاجعه بار است. با توجه به بالا رفتن قیمت چاپ كتاب و گسترش كتاب های الكترونیك مخاطبان علاقه ای به خرید كتاب ندارند.

مدیر انتشارات معین گفت: فاجعه آمیزترین بخش قضیه این است كه به دلیل همان مسئله اعمال سلیقه خوانندگان به كتاب هایی كه درسال های اخیر منتشر شده اند اعتماد ندارند. در نمایشگاه كتاب گذشته یك نوجوان 16 ساله از غرفه انتشارات معین كتاب «قصه های مجید» هوشنگ مرادی كرمانی را با چاپ قدیم می خواست چون اعتقاد داشت كتاب های جدید همگی سانسور می شوند و هرچقدر برای او توضیح می دادم كه چاپ جدید این كتاب با چاپ های قبلی تفاوتی ندارد ، نمی پذیرفت.

فراهنگ (4) ** 2024**1601**