حسين عسكري روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ايرنا، افزود: 11 دي ششمين سالروز درگذشت استاد علي‌اشرف والي عارف، شاعر، خوشنويس و نقاش معاصر البرزي است.
وي با بيان اينكه مطالعه و تأمّل در ادبيات عرفاني از جمله ويژگي هاي استاد والي است، اظهار داشت: 'كشف رموز مقالات شمس تبريزي' از سال 1352 تا 1357 حاصل آن است و نخستين جلد اين مطالعات عرفاني در سال 1393 در كتابي 584 صفحه اي، با عنوان 'طلوع دوباره شمس' منتشر شده است.
وي ادامه داد: استاد علي اشرف والي در سال 1299 در روستاي وِليان از توابع شهرستان ساوجبلاغ زاده شد اما از اوان كودكي، زندگي و تحصيلات خود را در تهران گذراند و در سال 1317 به مدرسه (دانشكده) هنرهاي زيباي نوين راه يافت و از تجربيات و آموزش استاداني چون ميرزا علي اكبر خان نجم آبادي (شاگرد البرزي استاد كمال الملك)، علي محمّد حيدريان، رفيع حالتي و ابوالحسن صديقي بهره مند شد.
عسكري گفت: هرچند خود، تربيت هنري‌اش را وامدار استاد اسماعيل آشتياني شاگرد برگزيده استاد كمال الملك مي دانست.
اين پژوهشگر البرزي افزود: در سال 1323 با ماركار قارابگيان از ارامنه مهاجر روس و از نخستين گالري داران تهران آشنا شد و طي قراردادي، در سالن ماني بيش از 2 هزار پرتره را اجرا كرد اما همه آن ها با امضاي قارابگيان عرضه شد.
وي بيان داشت: استاد والي در سال 1326 نخستين كارگاه هنري شخصي خود به نام 'هنرگاه والي' را در سراي طاهباز واقع در خيابان لاله زار ايجاد كرد.
وي يادآور شد: آثار او تنها يك بار در سال 1343 در معرض ديد عموم قرار گرفت و اين نمايشگاه انفرادي، در انجمن روابط فرهنگي ايران و اتّحاد جماهير شوروي به مدت 55 روز داير شد و در آن، پرتره هايي از شخصيت هاي فرهنگي و سياسي ايران و جهان از جمله جواهر لعل نهرو و ايندريا گاندي به نمايش گذاشته شد.
عسگري افزود: استاد والي علاوه بر نقاشي، به هنرهاي خوشنويسي، تذهيب و صفحه آرايي نيز پرداخت و در خوشنويسي از شيوه استاد حسن زرّين خط پيروي مي‌كرد.
وي گفت: طراحي كتاب هاي 'ترجمه الصلوه' نوشته ملامحسن فيض كاشاني، 'بانگ تكبير'، 'درس دين' نوشته شيخ محمود شبستري و 'سرود اسلامي' از آثار او است.
وي اضافه كرد: نفيس‌ترين نقاشي وي، تمثالي از امام علي (ع) است كه از سال 1372 در موزه آستان قدس رضوي (مشهد) نگهداري مي‌شود.
اين پژوهشگر البرزي اظهار داشت: گفته مي شود استاد والي وقتي در 13 سالگي امام را در رويا ديد، تصميم به يادگيري نقاشي گرفت اما 23 سال بعد توانايي نقاشي چهره امام را پيدا كرد و در آن تابلو، امام علي (ع) قرآن به دست گرفته و شمشير را زمين گذاشته است.
وي افزود: ديگر آثار هنري معروف او، طرح مكّه و مدينه در مسجد هدايت تهران، تابلوهاي 'آيت الله سيّد ابوالحسن اصفهاني'، 'حضرت صفي علي شاه' محفوظ در خانقاه صفي علي شاه تهران، 'حضرت شاه نعمت الله ولي' محفوظ در مقبره وي در ماهان كرمان و 'سنگر شرف' است.
عسگري از ديگر آثار اين هنرمند را تابلوي بزرگ سنگر شرف به سفارش تيمسار امان الله جهانباني عنوان كرد كه از روي تصويري بي كيفيت از سرداران مشروطه خواه تبريز ساخته و پرداخته شده و داراي تصاوير بيش از 85 تن از مجاهدان است.
وي ادامه داد: استاد والي اين اثر ارزشمند را در سال 1348 به پايان رساند و سال ها بعد به وزارت فرهنگ و هنر واگذار كرد.
وي گفت: اين تابلو چند سالي در وزارت فرهنگ و هنر بوده و بعد به موزه اي در تبريز سپس به موزه ديگري در قزوين منتقل شده و از وضعيت فعلي اين اثر، آگاهي چنداني در دست نيست.
وي افزود: استاد اسماعيل آشتياني درباره اين تابلو نوشته است: 'تابلوي سنگر شرف كه به افتخار مجاهدين آذربايجان از قلم دوست هنرمندم آقاي والي تراوش نموده… اثري است كه امروزه كمتر هنرمندي از عهده انجام آن برمي آيد و خود من اعتراف مي كنم از روي چنين عكسي ايجاد چنين اثري از عهده من خارج است. خداوند وجود ايشان را در اين دوره قحطي هنر براي هنردوستان حفظ كند.'
عسكري ادامه داد: مي گويند او از سن ميان سالي، پس از آشنايي با پير پاره دوز ملقّب به شوق علي شاه در حرم حضرت عبدالعظيم حسني (ري) و آيت الله محمّد فيّاض همداني از فقيهان و عارفان معاصر، به سير و سلوك معنوي روي آورد.
وي افزود: ويژگي ديگر استاد والي، مطالعه و تأمّل در ادبيات عرفاني بود كه 'كشف رموز مقالات شمس تبريزي' از سال 1352 تا 1357 حاصل آن است و نخستين جلد اين مطالعات عرفاني در سال 1393 در كتابي 584 صفحه اي، با عنوان 'طلوع دوباره شمس' منتشر شده است.
وي اظهار داشت: استاد والي در بامداد 11 دي 1389 در 90 سالگي درگذشت و در قطعه هنرمندان آرامستان بهشت زهراي تهران به خاك سپرده شد.
وي افزود: حضرت آيت الله خامنه اي (رهبر معظّم انقلاب) طي پيام تسليتي درباره او نوشته است: 'درگذشت هنرمند مؤمن و اهل معني و اهل دل، جناب آقاي علي اشرف والي رحمت الله عليه را به آن خاندان محترم و به جامعه هنري كشور و به آشنايان باهنر آن مرحوم تسليت مي گويم؛ و رحمت و معرفت الهي و علوّ درجات را براي آن مرد صالح كه نشان هاي ايمان و تعهد را در مدّت 35 ساله آشنايي با ايشان بارها مشاهده كرده ام، از خداوند متعال مسألت مي كنم.'
ابيات زير از اوست:
من فقيرم با خود و با تو غنيّ و بي نياز
تو كريمي، من كَرَم، اي دوست مي دانم كيم
من نبودم؟ بوده ام از كِي؟ ز ماقبل نخست
حادث از كِتم قِدَم، اي دوست مي دانـم كيم
يك زمان در عرش ساكن، يك زمان در فرش مات
حيرت اندر حيرتم، اي دوست مي دانم كيم
6156/1535خبرنگار: نوشين طهماسبي**انتشار دهنده:داريوش غفاري
كرج- ايرنا- پژوهشگر فرهنگ و تاريخ استان البرز با اشاره به سالروز درگذشت استاد علي اشرف والي عارف، گفت: كشف رموز مقالات شمس تبريزي به همت اين شاعر، خوشنويس و نقاش معاصر البرزي محقق شده است.