حجت الاسلام عباس توان روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به شیوع ویروس کرونا و برگزار نشدن مراسم عزاداری به شکل گذشته در ماه محرم افزود: رسانه‌ها با تولید محتوا در فضای مجازی شور حسینی را در توده‌های مختلف جامعه همچون گذشته ایجاد کنند.
وی ادامه داد: اصل و فلسفه زنده نگه داشتن واقعه عاشورا به طور صرف توجه به بعد رثایی آن نیست بلکه توجه به ابعاد دیگر نیز می تواند یک زندگی سالم مادی و معنوی را برای جوامع انسانی بوجود آورد.
وی تاکید کرد: امسال بعد رثایی قیام عاشورا تحت الشعاع قضیه کرونا قرار گرفته اما بهره‌گیری از ابعاد دیگر قیام عاشورا که هدف اصلی زنده نگه داشتن این قیام عظیم است را می توان با کمک فضای مجازی، رسانه ها، تلویزیون و رادیو و یا با مطالعه و سایر راه ها تحقق بخشید.
رئیس دانشگاه فرهنگیان استان کرمان اظهار داشت: برپا کردن عزاداری امام حسین (ع) به عنوان یک امر مستحب موکد و نیز از باب تولی و تبری و تعظیم شعائر اسلامی یک وظیفه دینی است اما حفظ جان مردم بر اساس اهمیتی که عقل و دین برای جان مردم و مصلحت مسلمانان قائل است، صیانت از جان مردم مهم تر است.
وی با اشاره به اینکه در طول تاریخ عزاداری ایام شهادت سرور و سالار شهیدان توسط شیعیان و بلکه مسلمانان برگزار شده و در ایران به عنوان یک سنت درآمده است گفت: حتی مسیحیان و پیروان ادیان دیگر نیز این مراسم را برگزار می کنند و برپایی این سنت ثمرات و برکات معنوی، اخروی و نیز مادی زیادی را به دنبال داشته و دارد.
حجت الاسلام توان افزود: امسال عزاداری محرم با شیوع بیماری کرونا مواجهه شده و دنیا در معرض ابتلای روزافزون این ویورس است و در این شرایط برای تعیین تکلیف در ماه محرم به این نکته باید توجه کرد که عزاداری و برگزاری مراسم و زنده نگه داشتن یاد امام حسین (ع) ابعاد مختلفی دارد که یک جنبه و بُعد آن بیان مصائب امام حسین (ع) است که به تعبیر شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی (ع) بعد رثایی در قضیه عاشورا است.
وی با بیان اینکه بعد رثایی همان برانگیختن احساسات و عواطف مردم است تصریح کرد: توجه به مصائب امام حسین (ع) بعد رثایی قیام عاشورا است که در روایات نیز بر آن تاکید شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان افزود: فرهنگ عاشورا باید زنده بماند زیرا این فرهنگ به نوعی ظلم افکن و عدالت آور است و این نهضت به عنوان یک مدرسه و مکتب برای انسان ها دستاوردهای فراوانی دارد و در حقیقت عاشورا به مثابه نمایشگاهی است که تمام ابعاد زندگی انسان اعم از بعد اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و عبادی در آن به بهترین وجه ممکن به معرض نمایش قرار داده شده و به آن عمل شده است و از این رو، نهضت عاشورا یک الگوست که ما باید از آن درس و عبرت بگیریم.
جنبه رثایی نهضت عاشورا در اولویت دوم است
حجت الاسلام توان، جنبه رثایی نهضت عاشورا را در مقایسه با ابعاد دیگر در اولویت دوم دانست و گفت: از نظر اهمیت ابعاد دیگر بر این بعد ترجیح دارند لذا می بینیم برخی مراجع قضیه عزاداری برای امام حسین (ع) را مقدمه و وسیله ای برای انجام دیگر دستورات و آموزه های دین می دانند و در واقع با زنده نگه داشتن عاشورا اهمیت به نماز، کمک به مظلوم، نبود تبعیض و فساد و اختلاس در جامعه و امر به معروف و نهی از منکر و دیگر فرایض دینی ترویح می شود.
وی افزود: تکلیف عزاداری امسال را مقام معظم رهبری بیان کردند به صورتی که ایشان در فرمایشات خود به مناسبت عید سعید قربان در ارتباط با عزاداری محرم فرمودند هر چه ستاد کرونا بگویند من رعایت می کنم و اگر همین مراقبت هم انجام نشود فاجعه ای به وجود خواهد آمد که آن سر آن ناپیداست.
وی تصریح کرد: در اصول فقه قاعده ای به نام تزاحم یا تمانع داریم و این قاعده زمانی به کار می رود که انسان در یک زمان مکلف به انجام ۲ کار است و مکلف نمی تواند ۲ حکم را با هم انجام دهد و فقط قادر به انجام یک تکلیف است.
وی ادامه داد: شرایط امروز ما ۲ تکلیف را در مقابل ما قرار داده که هر ۲ مهم است؛ یکی عزاداری امام حسین (ع) و دیگری حکم صیانت و حفاظت از جان مسلمانان که این ۲ حکم با هم تزاحم دارند و در این باب علمای اسلام می گویند باید اهم و مهم کرد و یک حکم که مهم تر است را انجام داد.
عزاداری و رعایت بهداشت در تعارض نیستند
حجت الاسلام توان در ادامه بیان داشت: برخی نادانسته عزاداری و رعایت بهداشت را در تعارض با هم می دانند که این اشتباه است و تبعات خوبی را برای مردم دربر ندارد چرا که تعارض در جایی است که در مقام تشریع ۲ امر، یکی محبوب دین و دیگری محبوب دین نباشد در حالی که در اینجا هر ۲ محبوب هستند ولی اهمیت یکی بیشتر از دیگری است.
رئیس دانشگاه فرهنگیان استان کرمان با بیان اینکه از بین رفتن جان آدمی شوخی نیست گفت: عزاداری ها را نمی توان به سبک هر سال برگزار کرد و اگر پروتکل ها رعایت نشوند خطرات آن در حدی است که فاجعه رخ خواهد داد.
وی افزود: عزاداری در فضای بسته که مداح بدون ماسک عزاداری می کند و مخاطبان باید جواب ایشان را بدهند و عزاداران بر سر و سینه می زنند، قطعا خلاف نظر کارشناسان است لذا اگر عزاداری بخواهد به شکل هر سال برگزار شود بر اساس قاعده اصولی تزاحم، خلاف وظیفه دینی خواهد بود.
نصب بیرق ها بر درب خانه ها از شعایر است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان نصب بیرق های عزاداری امام حسین (ع) را بر سردر منازل، مساجد، ارگان ها و سازمان ها و پوشیدن لباس مشکی را حفظ شعائر و نشان عزادار بودن برای امام سوم شیعیان دانست و گفت: عزاداری های خانگی با چند نفر معدود یا در فضای باز با رعایت فاصله اجتماعی و حفظ پروتوکل های بهداشتی می تواند احساسات ما نسبت به اقا اباعبدالله (ع) را تسکین دهد.
حجت الاسلام توان با بیان اینکه نکته دیگری که تکلیف ما را در این شرایط روشن می کند این است که در اسلام و به خصوص در مذهب شیعه، احکام اسلامی تابع مصالح و مفاسد واقعی هستند.
وی ادامه داد: ما باید ببینیم هر حکم چقدر مصلحت و چقدر مفسدت دارد. اگر عزاداری امام حسین (ع) را به عنوان یک دستور شرعی و یک امر مستحب موکد نگاه کنیم، باید ببینیم که به دنبال آن آیا مفسدتی هست یا خیر و آیا انجام آن به مصلحت جامعه اسلامی است؟
وی گفت: بیشترین مصلحت در اسلام، حفظ اسلام و مسلمین است و از آن طرف گرفته شدن جان انسان ها مفسدتی به دنبال دارد که هر واجبی را می تواند تعطیل کند به همین دلیل یک امر واجب در شرایطی که در اجرای آن احتمال ضرر جانی برای انسانها داده می شود و بر خلاف مصالح مسلمین دانسته می شود، اجرای آن واجب، درست نبوده و حرام است.
اگر عزاداری خطری برای جامعه انسانی داشته باشد باید تعطیل شود
وی افزود: اگر عزاداری خطری برای جامعه انسانی داشته باشد باید عزاداری ها تعطیل شود و اما با حفظ پروتکل های بهداشتی در شرایطی که انسان خاطرش جمع است و احتمال ضرر نمی دهد، در این صورت عزاداری موضوعیت پیدا می کند و مساله تزاحم هم از بین می رود.
رئیس دانشگاه فرهنگیان استان کرمان با بیان اینکه عده ای از مردم جامعه احساسی صحبت می کنند و می گویند اهل بیت (ع) را تنها نمی گذاریم و یا گمانشان بر این است که اگر انسان وارد عزاداری شد خود ائمه اطهار (ع) نمی گذارند که عزادارشان مریض شوند افزود: باید بدانیم ویروس، یک عامل بیماری زا است و حرم و غیرحرم و عزادار و غیرعزادار نمی شناسد.
وی اظهار داشت: امور عالم از راه تکوین و قوانین و سنن الهی که در طبیعت و خلقت گذاشته شده انجام می گیرد و در عزاداری امام حسین (ع) و ائمه (ع) نیز چیزی خارج از روال طبیعی وجود ندارد و چیزی خلاف امر تکوین صورت نمی پذیرد.
رئیس دانشگاه فرهنگیان استان کرمان با اشاره به اینکه نهضت عاشورا نیز در دایره امر تکوین قرار داشت گفت: کراماتی را که از ائمه اطهار و امام حسین (ع) دریافت می کنیم را نباید به عنوان یک امر عمومی و قاعده کلی در نظر بگیریم و بگوییم در هر شرایطی ما عزاداری را انجام می دهیم و کسی مریض نمی شود بلکه امور مادی و طبیعی در چهارچوب تکوین و سنن خود خداوند بر این جهان می گذرد و طبق همین روال انسان ها با شرکت در مجالس و رعایت نکردن پروتکل بهداشتی ممکن است مریض شوند.
وی افزود: این اعتقاد غلط و پندار نادرست بیشتر از هر چیز اعتقادات دینی را سست می کند و به دین ضربه می زند و ابزار و وسیله ای در دست دشمنان برای خراب کردن دین می شود و زبان دشمنان به این باز می شود که دین اسلام و مذهب شیعه عقلانی نیست و در آن احساسات بر عقل ترجیح دارد.
حجت الاسلام توان تصریح کرد: دین اسلام به خصوص مذهب اهل بیت (ع)، یک مذهب عقلانی است.
وی همچنین یکی از آسیب هایی که بر عزاداری ها وارد شده است را غلو و تاکید زیاد عده ای از مداحان دانست و گفت: اینکه بخواهیم اهل بیت (ع) را فرا بشر بدانیم و مطالبی بیان کنیم که با عقل قابل توجیه نباشد و بلکه در تعارض با عقل باشد، در این صورت ،دیگر نمی توان قیام عاشورا و سیره امام حسین (ع) را الگو قرار دارد.
این مسئول گفت: یکی دیگر از مسایلی که تصور بدی از قهرمانان عاشورا را در ذهن ها بوجود می آورد، این است که برخی مداحان و خطبا از تعابیر تحقیرآمیزی نسبت به امام حسین و اهل بیت (ع) استفاده می کنند.
حجت الاسلام توان افزود: بدتر از همه آسیب ها، مطالب گذبی است که در روضه ها خوانده می شود و به خیال خام جامعه را با دروغ جذب نهضت عاشورا می کنند که این دروغ ها از کتاب ها و منابع نامعتبر نقل و یا به عنوان خواب و یا مکاشفه بیان می شود.
نهضت عاشورا یک منبع قدرت نرم برای نظام اسلامی است
رئیس دانشگاه فرهنگیان استان کرمان افراط در طرح مسائل سیاسی را نیز یکی دیگر از آسیب هایی دانست که در برگزاری مراسم عزاداری زیاد به چشم می خورد و افزود: گرچه حادثه عاشورا و سخنان امام حسین (ع) ظلم را بر باد می دهد و عدالت را ایجاد می کند و این مهمترین مساله سیاسی جامعه است، اما برخی افراط کرده و مجلس عزای امام حسین (ع) را به سمت مجلس جناحی می برند و از این حادثه با قرینه سازی های بی مورد تاریخی سعی در بهره برداری جناحی و حزبی خود دارند.
وی با اشاره به اینکه تمامی جریانات سیاسی کشور به امام حسین (ع) عشق می ورزند، گفت: این امر به عنوان یک منبع قدرت نرم برای نظام و جامعه ایرانی می تواند برکات اجتماعی و سیاسی زیادی به دنبال داشته باشد و تهدیدات فراوانی را دفع کند لذا نباید با میدان دادن به برخی عناصر افراطی مجلس و مراسم امام حسین (ع) را بی اثر کرد.
وی آسیب دیگر مراسم عزاداری امام حسین (ع) را ذکر مطالبی دانست که خلاف قانون الهی است و افزود: اینکه گفته می شود با چند دقیقه سینه زدن و یا قطره اشکی ریختن، تمام گناهان پاک می شود، این پندار برخلاف قانون الهی است لذا انسان در کل نباید به دنبال گناه باشد و اگر مرتکب گناهی هم شود متعاقبا عذابش را خواهد دید که در قرآن نیز آمده است هر کسی ذره ای کار نیک و یا بد کند عواقب آن را خواهد دید.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان با تاکید بر این نکته که انسانی که محبت به اهل بیت (ع) دارد البته زمینه شفاعتش فراهم می گردد، اما اینکه حساب و کتابی وجود نداشته باشد چنین نیست و خداوند بر اساس سنت و قانون الهی دقیق عمل خواهد کرد و اینطور نیست که انسان حق دیگران را بخورد و هر گناهی را انجام دهد و بعد انتظار شفاعت هم داشته باشد.
وی با بیان اینکه امام حسین (ع) جان خود را فدا کرد تا مردم گناه نکنند و واجبات الهی را انجام دهند گفت: اینکه بخواهیم بگوییم امام حسین (ع) شهید شد و شهادت ایشان شفاعت تمام بندگان است، همان تفکر غلط در مسیحیت است که مسیح (ع) به صلیب کشیده شد تا گناهان امتش پاک شود.
هدف از نهضت عاشورا برپایی نماز بود
حجت الاسلام توان افزود: یاد ائمه و اهل بیت (ع)، شرکت در مراسم عزاداری و زنده نگه داشتن نهضت عاشورا خوب است در صورتی که زمینه را برای خوب بودن و بهتر بودن فرد و جامعه فراهم کند، اما اینکه تا نیمه شب عزاداری طول بکشد و نماز صبح عزادار قضا شود، این عزاداری صحیح نیست و فایده ای برای انسان ندارد و در حقیقت، امام حسین (ع) برای اقامه دین شهید شد و حتی در بحبوحه جنگ نمازشان ترک نشد.
وی همچنین به موضوع خرافات در قیام و عزاداری امام حسین (ع) اشاره کرد و گفت: خرافات در واقع یک امر موهومی است که معمولا در جوامعی که بحران زده می شوند مطرح می شود و همانطور که یک فرد در موقعیت بحرانی به هر چیزی از جمله خرافات متوسل می شود، جامعه هم به همین نحو در وقت بحران که جامعه وضعیت نرمالی ندارد، به خرافات متوسل می شود و بازار خرافات داغ می شود از این رو، در این ایام با توجه به بیماری موجود مردم باید متوجه ورود خرافات و بازارگرمی عده ای در عزاداری ها باشند.
نظر شما