کرونا و تئاتر خیابانی مریوان

به گزارش ایرنا، چهار روز اجرای نفس‌گیر داشتند، امسال علاوه بر همه استرس‌هایی که برای بهترین اجرا داشتند، نگران جان خود و اعضای گروهشان بودند که مبادا کرونا روزنه‌ای برای ابتلا پیدا کند.
صبح اجراهای پارک ملت را به نظاره نشستم و عصر راهی دریاچه زریبار می‌شوم، مردم مریوان مسیر طولانی از ورودی این منطقه تفریحی تا خود دریاچه را ترجیح می دهند پیاده طی کنند و برای همین در پارکینگ دریاچه خودروهای چندانی به چشم نمی‌خورد.

در مسیر رسیدن به محل اجرای نمایش عصر زیبای پاییزی دریاچه نظرم را جلب می کند و چند عکس می‌گیرم، از چای زغالی فروشندگان حاشه زریبار هم که اصلا نمی‌شود گذشت، چند دقیقه‌ای به کرونا فکر نمی کنم و با برداشتن ماسک چایم را سر می‌کشم، خیلی وقت است که همین لذتهای کوچک زندگی هم اسیر کرونا شده است، ماسکم را می‌زنم و دوباره راهی می‌شوم، شلوغی جمعیتی که دایره وار ایستاده‌اند محل نمایش را به من نشان ‌می‌دهد، هنرمندان امروز باید هرچه را در توان دارند به روی صحنه ببرند، اجراهای آخر شاید شانسشان برای دیده شدن بیشتر باشد چون هستند کسانی که بخاطر کار و مشغله سه روز گذشته نتوانسته‌اند پای نمایش‌ها بنشینند و حتما روز آخر را از دست نخواهند داد.

عصر آخرین روز از اجراهای تئاتر خیابانی مریوان با شادی شروع نشد، اولش " ۲۵ متر آرزو" به روی صحنه رفت تا دغدغه خانه‌دار شدن را از نگاه هنر خیابانی به روی صحنه ببرد.

سید پویا امامی نویسندگی و کارگردانی این اثر را بر عهده داشته و با کت رنگ رو رفته و شلواری که به اسم شلوار خشایاری معروف است، به تن دارد، علت نامیدنش به این اسم هم شلواری بود که آقای حمیدلولایی در یکی از سریالهای سالهای تلویزیون به تن می‌کرد.

جوان است و با گریم خواسته خودش را پیر کند و نمی دانم با چه ریشش رنگ حاکستری به خود گرفته است.

موضوع این نمایش دغدغه شخصی خودش بود و او درباره حضورش در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان اظهار داشت: این سومین دوره حضورم در جشنواره تئاتر خیابانی است و امسال بخاطر کرونا انتظار نداشتیم که استقبال چندانی بشود اما مردم مریوان خلاف آن را ثابت کردند و با رعایت پروتکل‌ها در اجراهای مختلف به ویژه در حاشیه دریاچه زریبار برگزار می‌شود، حضور پرشوری دارند.

امامی شاخص اصلی تئاتر خیابانی را ارتباط رو در رو با مخاطب برشمرد و گفت: سال گذشته که جشنواره بصورت مجازی برگزار شد، به‌عنوان بازیگر حضور داشتم ولی حال و هوایی که امسال در اجرای حضوری بود، کاملا متفاوت از آن چیزی است که در بستر مجازی برگزار شد.

وی افزود: اگر قرار بر این باشد که مخاطبی نباشد و تئاتر خیابانی در بستر فیلم اتفاق بیفتد، ماهیت خود را از دست می‌دهد.

این کارگردان اصفهانی با بیان اینکه مریوان در کنار پایتخت تئاتر بودن، نقطه قوتی دارد که توانسته اقوام آیین‌ها و آداب رسوم مناطق مختلف کشور را آشتی دهد تا به تاریخ، تمدن و اصل بزرگ خود برگردیم و اسیر فضای مدرنیته نباشیم.

امامی با بیان اینکه جشنواره نقطه ضعفی ندارد، تاکید کرد: با توجه به شرکت کننده‌های زیاد، کاش تعداد روزهای  اجرا زیاد بود و به پنج روز بسنده نمی‌شد و هنرمندان می‌توانستند از آثار تاریخی و تفریحی مریوان بیشتر استفاده کنند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر کرونا بر هنر یادآور شد: این بیماری به هنرمندان خیلی ضربه زد و هنرمندان، مظلوم‌ترین قشر در این همه گیری بودند و اولین مکانهایی که بسته شد مکانهای هنری بود و با اینکه بیشتر مشاغل به مدار فعالیت برگشتند ولی هنر همچنان محدود بود که این جشنواره خون تازه‌ای در رگ فعالیتهای هنری جاری کرد.

از او پرسیدم اگر بخواهد نمایشی از کرونا تهیه کند به کدام وجه آن می پردازد، پاسخ داد: به خود شخصیت نامرد و کاراکتر کرونا می‌پردازم که نامردانه مرزها را رد و مردم را اذیت می کند.

باجه تلفن
نمایش دوم با تشییع جنازه متفاوتی شروع شد تعدادی زن و مرد باجه تلفن زرد رنگی را تشییع می کردند و مانند تابوت به دوش داشتند، در نگاه اول فکر کردم می‌خواهند که گذر تلفن از باجه تا همراه را نمایش دهند ولی وقتی بازیگر مرد با لهجه افغانی از تماشاچی‌ها سکه می‌خواست، حدس زدم باید موضوع دیگری در کار باشد و همان شد.

مظلومیت مردم افغانستان در این نمایش به تصویر کشیده بود، به ویژه زنان افغانی که در جنایات مختلفی که علیه این کشور مسلمان انجام شد، نقش اول را داشتند.

تمام جمعیت تماشاچی پر از غم و بغض و اشک شده بود و در پایان نمایش حتی چشم مردهایی که نباید گریه کنند، پر از غم و اشک بود و بعضی‌ها حتی توان مصاحبه هم نداشتند.

افشین خدری کارگردان "باجه تلفن" گفت که از هفت سالگی وارد کار تئاتر شده و دوره کارشناسی هنرهای نمایشی را از دانشگاه سوربن گرفته است و تاکید کرد: زمانی که آموزش و پرورش به تئاتر دانش اموزی اهمیت می داد، بهترین دوران تئاتر در این فضا بود.

او که در تولید ۱۰۰ اثر نمایشی به عناوین مختلف شرکت داشته است، افزود: نمایش باجه تلفن، معنا و مفهوم هنر را از دید من ترویج می‌کند، به این معنا که هنر مرز ندارد و هر جایی زخمی هست می‌توان از زبان هنر برای بیان آن اقدام کرد.

کارگردان نمایش "باجه تلفن" با بیان اینکه فضای مجازی روی زندگی مردم تاثیر زیادی گذاشته است، ادامه داد: باید از طریق فضای مجازی، هنر و احساسات را در دل مردم زنده کرد و نگذاریم هیج انسانی آرامشش گرفته شود.

خدری با بیان اینکه کرونا در ۲ سال اخیر که کرونا شیوع پیدا کرده، ضرری به هنر و تئاتر وارد کرده است، اضافه کرد: کرونا هم جبر طبیعت است و باید در شرایط کرونایی از فضای مجازی ارتباط خود را با مخاطبان برقرار کرد.

وی ضعف ارتباط هنر با مخاطب را در فضای فضای ناشی از نبود مسوولان متخصص در این فضا اعلام کرد و یادآور شد: از طریق فضای مجازی به راحتی می توان خلاهای هنر و فرهنگ را پر کرد.

تراژدی نان

نمایش‌های روز آخر بر خلاف روز سوم که موسیقی و رنگ و شادی با خود داشت، غم‌ها و دغدغه‌ها را نمایش گذاشت.

نمایش بعدی از آن مرندی‌ها بود آنها، " تراژدی نان " را به صحنه بردند، بازیگران سربی رنگی که نقش دانشجو داشتند از تلاش انسان برای سیر کردن شکمش با نان تا سیاسی شدن نان را به صحنه کشیدند.

مهدی صالحیان نویسنده و کارگردان این نمایش، نهمین دوره‌ای است که به تئاتر خیابانی مریوان آمد و ۲ دوره توانسته تندیس‌های این جشنواره را به مرند ببرد.

او درباره "تراژدی نان" اظهار داشت:  غم نان موضوعی جهانی  است که از دیرباز تاکنون مساله اصلی بشر بوده است.

وی با بیان اینکه کرونا به غم نان دامن زده است، افزود: گروه ۱۳ نفره نمایش ما در این نمایش این غم را به مردم یادآورشد.

تئاتر همیشه زنده است 

داور پانزدهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان هم با بیان اینکه کرونا بر تمام مسائل جهان تاثیر گذاشته است، اظهار داشت: خوشحالم که با رعایت پروتکلها، این هنر دوباره جریان پیدا کرد و این یعنی اینکه تئاتر همیشه زنده است.

فرهاد قایمیان افزود: واقعیت این است که این مردم مریوان هستند که با مطالبه و پافشاری جشنواره تئاتر خیابانی را تا دوره پانزدهم سرپا نگه‌ داشته اند.

در حاشیه این جشنواره اکیپ سیار واکسیناسیون علیه کرونا خودنمایی می‌کرد و به نظر می رسید که متقاضی چندانی ندارند ولی همین که آنجا بودند نشان می داد که خطر کرونا هنوز جدی است.

امیدها رو به جشنواره شانزدهم 

دوره پانزدهم تئاتر خیابانی مریوان به پایان خود رسید و این پایان در دوران کرونا پیام دیگری داشت، پیامی که امیدها برای پایان یافتن کرونا را در برداشت تا بار دیگر بشود بعد بین‌المللی این جشنواره زیر سایه کرونا کمرنگ نشود.

پانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان از پنج آبان شروع و تا ۱۰ آبان ماه ۱۴۰۰ به دبیری عبید رستمی در شهرستان مریوان ادامه دارد.

نمایش‌های راه‌یافته به این جشنواره ۴۱ اثر بوده که ۱۶ اثر در بخش آزاد، ۶ اثر در بخش آیینی و سنتی، پنج اثر در بخش کودک و نوجوان، سه اثر در بخش دگرگونی‌های اجرایی و پنج اثر هم در بخش ویژه(ایثار و شهادت) به مرحله نهایی راه یافت. ضمن اینکه بخش برگزیده جشنواره(جشنواره جشنواره‌ها) هم برگزار خواهد شد. ۲۷ اثر خارجی هم متقاضی نمایش است که تعدادی از آنها در فضای مجازی و به صورت آنلاین پخش خواهد شد. 

شهرستان مرزی مریوان با ۱۵۳ هزار نفر جمعیت در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است