حريم امني كه از تو دريغ مي شود

به گزارش ايرنا، تعداد يوزپلنگ هاي تلف شده در اثر تصادف در منطقه عباس آباد در شرق استان سمنان از سال 1389 تاكنون به 9 قلاده رسيده و حصاركشي به عنوان گام اول ايمن سازي در اين استان در پيچ و خم مسايلي مانند تعلل در آغاز فعاليت پيمانكار، جدي نگرفتن مساله و مباحث اعتباري، گرفتار شده است.
منطقه حفاظت شده توران در شهرستان شاهرود استان سمنان يكي از بهترين زيستگاه هاي يوزپلنگ آسيايي از گونه هاي نادر حيات وحش جهان است و بر اساس اطلاعات موجود، از سال 1389 تاكنون 9 قلاده يوز ارزشمند حيات وحش منطقه توران در اثر تصادف با خودرو تلف شده اند.
بيش از يكسال بود كه خوشبختانه از تصادف خودروهاي عبوري در منطقه عباس آباد در محور شاهرود- سبزوار در استان سمنان در مسير تهران- مشهد خبري مخابره نشده بود.
آخرين مورد از تصادف و تلف شدن اين تيزپاي آسيايي در شرق استان سمنان، مربوط به آبان 1395 بود، تا اينكه در اواسط مرداد امسال، خبر تصادف يك توله يوز يك و نيم ساله دوباره توجه همه را جلب كرد.
اين توله يوز كه در اثر تصادف از مهره پنجم ستون فقرات قطع نخاع شده بود، با وجود تلاش كارشناسان كشور براي بهبود با انجام عمل جراحي، از دست رفت و دوباره اين سوال را در افكار عمومي مطرح كرد كه چرا اين گونه در معرض خطر انقراض حيات وحش بايد به اين راحتي تلف شود.
منطقه حفاظت شده توران در شهرستان شاهرود استان سمنان يكي از بهترين زيستگاه هاي يوزپلنگ آسيايي بر روي كره زمين است كه به دليل برخورداري از چرخه غذايي حيات وحش، شرايط زيستي خوبي براي يوز آسيايي در بالاي هرم غذايي ايجاد كرده است.
هر ساله دوربين هاي محيطي سازمان حفاظت محيط زيست، محيط بانان و يا شهروندان، تصاوير مستندي از عبور و حضور يوز آسيايي در منطقه توران ثبت مي كنند كه معياري براي شمارش اين گونه مهم است.
عبور بخشي از جاده اصلي تهران- مشهد از مسير اَلحاك در جاده مياندشت- عباس آباد، باعث ناامن شدن محل زندگي اين گونه در خطر انقراض شده است و اين يوزها گاهي هنگام عبور از جاده در اثر برخورد با خودرو تلف مي شوند.
بنا به اعلام اداره كل حفاظت محيط زيست استان سمنان، امسال مشاهده پنج مورد يوزپلنگ آسيايي در منطقه توران استان توسط محيط بانان ثبت شده است و چهار مورد مشاهده مردمي غيرمستند نيز وجود دارد.

** ماجراي توله يوزي كه تلف شد
صبح چهارشنبه هفدهم مرداد 97 خبر تصادف يك توله يوز با خودرو در منطقه عباس آباد شهرستان شاهرود در استان سمنان مخابره شد و يك هفته بعد خبر آمد كه توله يوز مصدوم از تصادف با خودرو، با وجود تلاش هاي تيم دامپزشكي سازمان حفاظت محيط زيست تلف شد.
اين توله يوزپلنگ نر حدود يك و نيم ساله در جاده عباس آباد در استان سمنان بر اثر تصادف با يك وسيله نقليه مصدوم شد كه بعد از انجام عكسبرداري مشخص شد مهره پنجم اين حيوان شكسته و قطع نخاع شده و براي اينكه اميد بهبود حيوان از دست نرود مورد عمل جراحي قرار گرفت.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني سازمان حفاظت محيط زيست، پس از انجام عمل جراحي بر روي اين يوز در پارك طبيعت پرديسان، اين توله به محل قرنطينه انتقال يافت و با وجود مراقبت لازم به خاطر قطع نخاع ناشي از تصادف، در آخر اين توله نر در 24 مرداد تلف شد.

** وجود 47 قلاده يوز بر اساس علم خال شناسي
معاون پروژه ملي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي در گفت گو با ايرنا سمنان تاكيد كرد: بر اساس مطالعات مبتني بر تصاوير دوربين هاي كارگذاري شده طي 16 سال وجود 47 قلاده يوز در ايران اثبات شده است.
رجبعلي كارگر با اشاره به اينكه يوزپلنگ ها در تصاوير دوربين ها بر اساس علم خال شناسي شمارش شده اند، افزود: خال هاي يوز آسيايي مانند اثر انگشت انسان، در هر قلاده منحصر به فرد است كه به شمارش دقيق كمك مي كند.
وي يادآور شد: بر اين اساس مي توانيم بگوييم به طور قطع 47 قلاده يوزپلنگ آسيايي در ايران داريم ولي از تعداد بيشتر آنها اطلاعي در دست نيست.
به گفته معاون پروژه ملي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي، برآورد جمعيت گربه سانان به دليل سبك زيستي آنها مشكل است زيرا آنها بيشتر در عرصه هاي ميليون هكتاري و كويري دورافتاده از دسترس انسان زندگي مي كنند.
وي بيان كرد: در زيستگاه توران شاهرود در استان سمنان آنچه مشاهده شده سه قلاده يوز ماده به همراه توله هايش بوده و در ماه هاي اخير نيز 2 قلاده يوز نر در تصاوير ديده شده ولي به طور قطع تعداد اين گونه در توران بيشتر است.

** مسير عباس آباد منطقه حساس تصادفات يوزآسيايي
معاون پروژه ملي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي با اشاره به اينكه مسير عباس آباد در زيستگاه حساس يوزها قرار داد كه منجر به از دست رفتن يوزها در تصادفات شده است، گفت: مشاور مطالعات پروژه ملي حفاظت از يوز دو سوي حدود 12 كيلومتر از جاده را منطقه حساس زيستي يوزها اعلام كرده است.
رجبعلي كارگر اضافه كرد: 2 سال پيش مقرر شد با همكاري سازمان حفاظت محيط زيست و وزارت راه و شهرسازي اين بخش به منظور ممانعت از ورود يوزها به جاده حصاركشي شود كه از سوي پيمانكار وزارت راه اين مساله اجرايي نشده است.

** تعلل پيمانكار عامل تاخير در حصاركشي زيستگاه يوز
مديركل راه و ترابري استان سمنان در گفت و گو با ايرنا افزود: مناقصه اجراي حصاركشي حوالي جاده عباس آباد كه زيستگاه اصلي يوزپلنگ آسيايي است آذر 96 برگزار و پيمانكار انتخاب شد.
سيدعبدالمجيد نژادصفوي با اشاره به تعلل پيمانكار در اجراي اين طرح با بهانه هاي مختلف مالي، تاكيد كرد: اين پيمانكار به استانداري سمنان شكايت برده بود و در نشست هاي مشترك به منظور اجراي طرح، توافق شد سه ميليارد ريال از هشت ميليارد ريال اعتبار طرح حصاركشي به صورت نقد در اختيار پيمانكار قرار گيرد.
مديركل راه و ترابري استان سمنان افزود: با اين وجود، همچنان پيمانكار طرح نسبت به محل تامين اعتبار طرح حصاركسي مباحثي مطرح كرده و به اين كار اقدام نكرده است.
وي با اشاره به اينكه مراتب اين مساله طي 6 نامه تاكنون به وزارت راه و شهرسازي ارسال شده تا اين طرح هر چه سريع تر تعيين تكليف شود، گفت: حصاركشي در قالب اين طرح مي بايست در 2 نقطه به طول 10 كيلومتر انجام شود.
نژادصفوي تاكيد كرد: بهتر است درباره وضعيت پيمانكار در اجراي اين طرح تصميم گيري شود، يا بايد پيمانكار طرح را اجرا كند و يا طبق قانون مراحل لازم درباره پيمانكار با ضبط ضمانت نامه اقدام شود.
مديركل راه و ترابري استان سمنان يادآور شد: در سال گذشته سه دوره مناقصه براي انتخاب پيمانكار برگزار شده بود كه شركت كننده اي نداشت و در آخرين مناقصه، پيمانكار مذكور برنده مناقصه شد ولي تاكنون به اجراي حصاركشي اقدام نكرده است.

** حصاركشي هشت كيلومتر زيستگاه يوز آغاز شد
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان با بيان اينكه در هفته هاي اخير پيمانكار با استقرار تجهيزات خود حصاركشي هشت كيلومتر حساس منطقه عباس آباد را آغاز كرده است، گفت: اين مرحله امن سازي اوليه براي كم كردن هجمه و خطر براي يوزها در داخل منطقه است.
عباسعلي دامنگير با اشاره به اينكه بيشترين عبور يوزپلنگ آسيايي در اين منطقه ثبت شده است، افزود: تصادفات منجر به تلف شدن يوزها نيز در همين منطقه از جاده رخ داده است و انجام طرح حصاركشي نيز بر اساس همين مطالعات انجام مي شود.
وي با اشاره به اعتبار 10 ميليارد ريالي براي حصاركشي هشت كيومتر جاده عباس آباد در استان سمنان، اضافه كرد: با اجراي 2 مرحله مناقصه پيمانكار انتخاب شد و اعتبار مازاد بر اين نيز از سوي اداره كل حفاظت محيط زيست استان سمنان درخواست شد كه با آن موافقت شده است. مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان افزود: حصاركشي از سوي پيمانكار داراي قرارداد با اين اداره كل، در مسافت چهار كيلومتر رفت و برگشت انجام مي شود.

** توران شاهرود مولد يوز آسيايي
معاون پروژه ملي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي افزود: زيستگاه توران شاهرود در استان سمنان از بهترين مناطق مولدگاه يوز در ايران است كه نيازند مراقبت بيشتر است.
رجبعلي كارگر با اشاره به عبور محور اصلي تهران- مشهد در منطقه عباس آباد از دل زيستگاه توران، تاكيد كرد: فنس كشي، نصب تابلوهاي راهنما و تابلوهاي هشداردهنده چشمك زن، از اولين اقدام هاي مراقبتي از يوز بايد در اين منطقه تكميل شود.
وي با تاكيد بر اينكه سازمان حفاظت محيط زيست در اجراي فنس كشي منتظر اقدام وزارت راه نمانده و به تازگي با اعتباري بيش از 10 ميليارد ريال اين طرح را آغاز كرده است، بيان كرد: اين حصاركشي با هدف هدايت يوزها براي عبور از زيرگذرهاي جاده اجرا مي شود.

** 30 كيلومتر حساس بايد حصاركشي شود
معاون محيط طبيعي اداره كل حفاظت محيط زيست استان سمنان بيان كرد: 30 كيلومتر از جاده عباس آباد نقطه حساس عبور يوزآسيايي از جاده است كه تلفات در اثر تصادفات نيز در همين منطقه بوده است.
بهرامعلي ظاهري تاكيد كرد: حصاركشي براي هشت كيلومتر از اين مسير يعني چهار كيلومتر در دو خط رفت و برگشت اكنون آغاز شده است.
وي تصريح كرد: تعداد يوزپلنگ هاي تلف شده در اثر تصادف در منطقه عباس آباد در شرق استان سمنان از سال 1389 تاكنون به 9 قلاده رسيده و حصاركشي به عنوان گام اول ايمن سازي در اين استان است.
وي با اشاره به تلاش سازمان حفاظت محيط زيست براي شتاب در طرح حصاركشي براي مراقبت هرچه بيشتر از عبور يوز آسيايي، افزود: هدف از حصاركشي اطراف جاده، هدايت يوزها براي عبور از زيرگذر جاده است كه به طور معمول براي عبور سيلاب تعبيه شده است.
وي با اشاره به آغاز فعاليت پيمانكاري كه با سازمان حفاظت محيط زيست قرارداد دارد، خاطرنشان كرد: پيمانكار ديگري با وزارت راه و شهرسازي قرارداد دارد كه اجراي آن هنوز آغاز نشده است.
وي با اشاره به اينكه حصاركشي هشت كيلومتر از 15 كيلومتر گام اول ايمن سازي جاده براي عبور يوز آسيايي است، تاكيد كرد: تاكنون 15 چراغ چشمك زن و 15 تابلوي هشدار عبور يوزپلنگ دراين نقطه حساس نصب شده است.
6103