شهر شطرنجي ايران پذيراي گردشگران نوروزي

به گزارش ايرنا در سال 1309 خورشيدي زمين لرزه‌اي به مقياس 7٫2 ريشتر اين شهر را كه ' ديلمقان ' ناميده مي‌شد، ويران كرد تا شهر جديد سلماس با اصول شهرسازي مدرن بنا شود.
ساخت اين شهر جديد از هسته اوليه شهر و ميدان شهيد ابراهيم كليد خورد و خدمات شهري، فضاهاي مذهبي، آموزشي و بهداشتي با طول مسير پياده مشخص و بنابر ضوابط آن دوران طراحي شد.
به گفته شهردار سلماس، طراحي شطرنجي اين شهر امروزه تا حدود زيادي ترافيك شهري را كاهش داده و در كنار ساير جاذبه هاي گردشگري، جلوه هاي منحصربفردي به اين شهر داده است.
آئين ها، غذاهاي محلي، نواها، گويش ها و پوشش هاي محلي زنان و مردان از جلوه هاي ديگر مردم شناسي در اين شهرستان است كه توجه هر گردشگري را به خود جلب مي كند.
آب و هواي چهارفصل، دشت حاصل خيز، وجود چشمه سارها، آبشارها، تنوع پوشش گياهي در كنار بناهاي تاريخي و بقاع متبركه نيز از جاذبه هاي گردشگري اين شهرستان به شمار مي رود؛ تا جايي كه در كتاب هاي تاريخي از سلماس بنام شهري نيكو كه بازارهاي خوب و مسجدي سنگي داشته، ياد شده است.
به گفته مسئول ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سلماس، نتايج حفاري هاي به عمل آمده از تپه تبان، قارني ياريخ و زنجير قالا، قدمت سلماس را به زمان ماد مربوط ساخته است؛ بر اين اساس سلماس در دوره اشكانيان يكي از ايالت هاي حايل بين ايران و روم بود كه پس از شكست خسرو اشكاني، ضميمه متصرفات ساسانيان شد.
معصوم حسني افزود: قلعه كوراوغلو هدر، امامزاده كهنه شهر، امامزاده برگشاد (امامزاده هشتم)، آبشار خورخورا، كليساي هفتوان، قلعه چهريق، رودخانه زولا چاي، تالاب چيچك، آب گرم ايستي سو، سنگ نگاره خان تختي، حمام شيخ، مسجد آقا يا مسجد امام حسن (ع)، آغ داغ قلعه سي و تپه اهرنجان از جمله آثار تاريخي و گردشگري سلماس به شمار مي رود.
وي اظهار كرد: ساخته شدن كليسا در سه كيلومتري جنوب شهر سلماس و در روستايي به نام هفتوان نيز وجود تنوع اديان و زندگي مسالمت آميز پيروان ساير اديان توحيدي در اين منطقه را در كنار مسلمانان نشان مي دهد.
بر اساس اسناد تاريخي بناي تاريخي حمام شيخ كه امروزه به موزه مردم شناسي تبديل شده، پس از زلزله ويرانگر 1309 در بخش جديد شهر با معماري سنتي ايراني ساخته شده و باني آن مرحوم محمد تسوجي بوده كه در مدت سه سال ساخته شده است.
اين حمام تاريخي تنها اثر باقيمانده از معماري سنتي در شهر سلماس به شمار مي رود كه در سال 1379 به كوشش اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
نقش برجسته خان تختي اثر تاريخي و مشهور ديگري است كه در دوره ساسانيان و در 15 كيلومتري شهر سلماس بر روي سنگ صاف و بزرگي در كوه پيرچاووش حجاري شده است.
بر روي اين كتيبه نقش 2 مرد اسب سوار با كلاه هايي به شكل تاج حكاكي شده است و نقش هايي از 2 سوار ديگر نيز در كنار آنها ديده مي شود؛ پوشش اين افراد مانند البسه مردم دوره ساساني است.
اين كتيبه به تنهايي گوياي قدمت طولاني اين شهر است زيرا تعدادي از پژوهشگران صاحب نام و مورخان بر اين باورند 'مردي كه در پيشاپيش 2 نفر ديگر سوار بر اسب ديده مي شود، اردشير، پادشاه سلسله ساسانيان است'.
در اين نقش 2 نفر پياده نيز ديده مي شود كه به گمان كارشناسان پادشاه ارمنستان و وزير اعظم او هستند و اردشير حلقه قدرت را به پادشاه ارمنستان اعطا مي كند.
پله هاي تراشيده شده در دامنه كوه كه تا قله آن امتداد يافته از جمله معدود بقاياي اين قله باستاني مربوط به بيش از سه هزار سال پيش است كه در دامنه شرقي كوه قرار دارد و جذابيت خاصي را به اين آثار تاريخي و ملي داده است.
تپه 'اهرنجان' از ديگر آثار مهم تاريخي سلماس و آذربايجان غربي بوده كه امروزه در داخل شهر قرار گرفته است؛ اين تپه حدود چهار متر از سطح زمين هاي اطراف ارتفاع دارد و بر اساس مطالعات باستان شناسي در اين تپه علاوه بر قطعات سفال هاي دوره نوسنگي، مس و سنگ، تعدادي مشته سنگ، سنگ ساب، هاون سنگي، تيغه هاي آبسيدين و انواع ادوات ساخته شده از استخوان حيوانات نيز به دست آمده است.
تپه هفتوان كه در سه كيلومتري جنوب شرق سلماس و شرق روستايي به همين نام قرار گرفته از ديگر تپه هاي مهم تاريخي آذربايجان غربي و سلماس است.
در اطراف اين تپه باستاني چهار تپه ديگر به نام هاي كليسا تپه سي، داشلي تپه، بالا تپه و تولكي تپه سي قرار دارد و هفتوان تپه در مركز آنها واقع شده است.
ادوار تمدن اين تپه كه حفاري علمي در آن صورت گرفته از يكهزار و 500 سال پيش آغاز شده و اشياي عمده كشف شده در اين تپه شامل اشياي زينتي، سفالي، مفرغي و آهني و اشياي شيشه اي است.
اين اثر تاريخي و ارزشمند در سال 1347 به شماره 161 به عنوان يكي از آثار ارزشمند آذربايجان غربي در فهرست ملي كشور به ثبت رسيده است.
قبرستان خوسراوا يا خسروآباد نيز يكي ديگر از آثار تاريخي اين شهر بوده كه در ضلع غربي روستايي به همين نام قرار داشته و در سال هاي اخير نيز ديواركشي شده است.
در اين قبرستان بعضي از سنگ هاي قبر به زبان فرانسه و با ادبيات شاعرانه اي نوشته شده كه مربوط به سال هاي جنگ جهاني اول است.
دره 'دريك' كه رودخانه اي به همين نام در آن جريان دارد از چشم اندازهاي بديع و ديدني سلماس است و حيات وحش اطراف به خصوص آواي كبك ها جزو جاذبه هاي مهم اين شهرستان به شمار مي رود.
دره ' تمر' در جاده هشتيان كه به چمن زارهاي دامنه كوه 'پير چاوش' و 'زولا' ختم مي شود از مناطق خوش آب و هواي سلماس است و در حقيقت تفرجگاه اصلي مردم و مسافران سلماس محسوب مي شود.
به گفته مسئول نمايندگي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سلماس، آب گرم ايستي‌سو در يك كيلومتري روستايي به همين نام قرار دارد و آب گرم در اين منطقه از چند نقطه كوه به پايين سرازير مي‌شود و آب آن مملو از املاح مفيد با خاصيت‌هاي درماني است.
معصوم حسني افزود: افراد زيادي كه مبتلا به بيماري جذام و اگزما بودند با مراجعه به اين آب گرم و آب تني در آن به بهبودي كامل رسيدند.
وي ادامه داد: امسال مناطق آب درماني و آبگرم اين شهرستان به عنوان فرصتي براي جذب گردشگر ساماندهي شده و استخر مدرن آبگرم توسط بخش خصوصي احداث و تاكنون براي ساخت فاز اول آن 10 ميليارد ريال ريال هزينه شده است.
بخشدار مركزي سلماس افزود: به منظور توسعه زيرساخت هاي گردشگري در 2 روستاي 'ايستي سو' و 'مافي كندي' كه هدف گردشگري استان بوده، دولت تدبير و اميد زمينه را فراهم كرده است تا سرمايه گذاران در بخش گردشگري در اين روستاها بتوانند بالغ بر 20 ميليارد ريال سرمايه گذاري كنند.
عباس محمدزاده اظهار كرد: اين روستا با وجود گذشت ساليان زياد همچنان بافت كهن تاريخي خود را حفظ كرده و به واسطه نحوه معيشت، فرهنگ و سنن، گويش، آداب و رسوم و آئين هاي مختلف به شيوه كاملا سنتي مورد توجه گردشگران در فصل هاي مختلف سال قرار گرفته است.
بر اساس آمار موجود نيز حدود 700 خانوار در سلماس نيز به توليد صنايع دستي مشغول هستند كه آثاري در زمينه هاي قاليبافي، گليم بافي، سفال سازي، ريسندگي الياف، سبدبافي، حصير بافي و زيلو و جاجيم بافي را توليد مي كنند.
زيلو و جاجيم بافي با ارزش ترين و فراگيرترين محصولات توليد شده در سلماس است كه توسط دستگاه بافت افقي و با ماسوره بافته مي شود.
بافت سبد و حصير نيز معمولاً بدون استفاده از ابزار و توسط دست با تركه هاي نازك درختان بيد، سنجد، صنوبر و ساقه خيس گندم متداول است و مصارف مختلفي در روستاهاي سلماس دارد.
به گزارش ايرنا 61 اثر تاريخي سلماس در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده كه در تعطيلات نوروزي پذيراي گردشگران داخلي و خارجي است.
شهرستان سلماس با 200 هزار نفر جمعيت در 90 كيلومتري شمال اروميه و در كنار مرزهاي ايران و تركيه و ساحل درياچه اروميه واقع است.
7156/3072