دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی در شرایطی که دشمنان نظام و در راس آن کشورهای سلطه‌گر تمام شئون انسانی را هدف گرفته‌اند، نه فقط در میدان جنگ بلکه در ثبت یک تصویر خبری نیز ارزشمند تلقی می‌شود.
اگرچه برخی معتقدند که عکاسی انقلابی را فقط می‌توان در بحبحه جریانات انقلاب اسلامی دهه ۵۰ جستجو کرد، اما به لحاظ علمی و فلسفی، تلاش برای احیای ارزش‌های انقلابی مبارزه‌ای است که با هدف کشف حقیقت هنری در چهارچوب یک مکتب فکری صورت می‌گیرد.
مردان زیادی بودند که در دوران هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از کشور و آرمان‌های انقلاب اسلامی پایمردی کرده و در خارج از خاکریزها و در بین مردم در تلاش با تجمل گرایی و اشرافیگری به دنبال ارزش‌های والای انسانی بودند و آن را از مسؤولان مطالبه کرده‌اند.
در بخشی از فیلم سینمایی عروسی خوبان محصول سال ۱۳۶۷، این موضوع تا حدودی به تصویر کشیده شده است، در شرایطی که حاجی (محمود بی غم) بر اثر موج انفجار از آسایشگاه روانی مرخص شده و به عنوان یک عکاس در روزنامه مشغول به کار می‌شود، اکنون به سمت معضلات اجتماعی می‌رود و در راه رفع تبعیض گام برمی‌دارد، تا جایی که دوست او می‌گوید «دوربین حاجی چشم نگران انقلاب است»
از آنجایی که عکاسی در رسانه و خبر برای ثبت یک رویداد از اثربخشی بالایی برخوردار است، بنابراین عکاس‌هایی که با مفاهیم ارزش‌های انقلابی آشنا باشند و بتوانند آن را در کارهای خود لحاظ کنند، در صف مدافعان اصلی این ارزش‌ها قرار می‌گیرند.
توجه به این نکته ما را بر این داشت تا در این خصوص گزارشی تهیه کنیم؛ ابتدا با چندتن از عکاسان خبری گفت و گو کردیم:
عکاس خبری نقش بسزایی در رویت ارزش‌های انقلابی دارد
الیاس خزایی یکی از عکاسان خبری قزوین در این رابطه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: مسلما نادیده گرفتن ارزش‌های انقلابی و مردمی پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت به ویژه وقتی این ارزش‌ها الهی باشند که در این صورت با نادیده گرفتن آن‌ها نه تنها امنیت مادی بلکه امکان بروز رفتار معنوی نیز در بین مردم از بین رفته و در نتیجه ظهور کمالات انسانی نیز به خطر می‌افتد.
وی اضافه کرد: این یک فرض و وظیفه است که در راستای شناخت ارزش‌های انقلاب اسلامی و معرفی آن در جامعه به ویژه نسل جوان کوشا باشیم و در این راه باید هر کسی از هر راه مناسب با کارایی بالا بهره گیری کند و از امکانات موجود بیشترین استفاده را ببرد و حالا ما به عنوان یک عکاس به نظرم نقش به سزایی در دیده شدن این ارزش‌ها داریم.
خزایی: قزوین یک استان سیاست‌زده است، این موضوع برای عکاسان خبری یک مقدار کار کردن را دشوار ساخته، چراکه با پیگیری و یا ثبت عکسی از یک واقعه خاص ارزشی و یا ضد ارزشی سریعاً به عکاس برچسب‌هایی زده می‌شود.
خزایی ادامه داد: به نظرم اگر عکاس خبری فاقد جهان‌بینی خاصی در حین عکاسی باشد و همچنین اگر مخاطب با جهان‌بینی او در عکس آشنایی نداشته باشند، اثر خلق شده فاقد ارزش ماندگاری بوده و تنها روایتی ثبت کننده از یک رخداد خواهد بود.
این عکاس خبری با بیان اینکه در جامعه در حال پیشرفت و دارای مردمانی با نظریات و افکارهای مختلف، دیدن سوژه‌های ضد ارزشی چیز عجیبی نیست، اظهار داشت: من به عنوان یک عکاس وقتی با این موارد روبرو می‌شوم، سعی می‌کنم که سوژه را هم در دوربین خودم ثبت کنم و به راحتی از کنار موضوع رد نشوم و همانطور که در بالا هم اشاره شد یک عکاس خبری باید دارای جهان بینی خاص در حین عکاسی باشد.
خزایی خاطرنشان کرد: عکاسان خبری استان قزوین تا جایی که بنده شناخت دارم نسبت به ارزش‌های انقلابی آشنایی دارند و این موضوع برای آن‌ها مهم است؛ به طوری که در بین کارهایی که انجام شده و عکس‌های که به ثبت رسیده، این دغدغه‌مندی و این اهمیت موضوع کاملا مشهود است.
وی به سیاست زدگی استان قزوین اشاره کرد و گفت: متاسفانه به علت اینکه قزوین یک استان سیاست‌زده است، این موضوع برای عکاسان خبری یک مقدار کار کردن را دشوار می‌سازد، چراکه با پیگیری و یا ثبت عکسی از یک واقعه خاص ارزشی و یا ضد ارزشی سریعاً به عکاس برچسب‌هایی زده می‌شود که این موضوع واقعاً عکاسان استان را دلسرد و دلزده می‌کند.
خزایی یادآور شد: برای تشویق و ترویج این مهم در بین عکاسان می‌شود در مناسبت‌های مختلف چه مذهبی چه سیاسی با دعوت از عکاسان و برپایی نمایشگاه‌های در سطح شهر این جریان را ترویج داد و حتی می‌توان با برپایی مسابقاتی در این زمینه این بستر را بیش از پیش فراهم کرد.
تحولات اجتماعی و تنگناهای مالی می‌تواند ارزش‌ها را دستخوش تغییر کند
علیرضا نصری یکی دیگر از عکاسان خبری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: ارزش در هر یک از علوم معنای خاص خودش را دارد اما در علوم اجتماعی که به عکاسی خبری نزدیک‌تر است، ارتباط مستقیم با آرمان‌ها و آرزوهای یک جامعه داشته و هنگامی که یک جامعه به دلایلی دچار تغییر می‌شود، ارزش‌های آن نیز دگرگون خواهد شد؛ از طرف دیگر خود فقر می‌تواند الگوهای ارزشی یک جامعه را کم رنگ کند، به عنوان مثال بحران مالی گریبان گیر مطبوعات، خبرنگاران و عکاسان شده است؛ در چنین شرایطی که خبرنگار و عکاس حقوقی کمتر از قانون کار دریافت می کند، صحبت از ارزش کمی شعارگونه به نظر می‌رسد.
وی افزود: اگرچه پایبندی به ارزش‌ها در سرشت هر انسانی وجود دارد ولی تنگناهای موجود، گاهی سبب می‌شود که این ارزش‌ها دستخوش تغییر شوند؛ یک عکاس خبری (فتوژورنالیست) در مواجه با هر صحنه‌ای باید پایبند به اصل صداقت و امانت در انتقال پیام سوژه به مخاطب باشد و به عنوان یک راوی عمل کند و برای اینکه ثبت بهتری از ماجرا داشته باشد، لازم است خودش را جزئی از سوژه بداند و از قضاوت شخصی بپرهیزد.
نصری بیان داشت: ممکن است یک عکس از نگاه یک رسانه ارزش و از نگاه رسانه‌ای دیگر ضد ارزش محسوب شود؛ حتی در مواردی با گذشت زمان ارزش و ضد ارزش بودن عکس‌ها دستخوش تغییر شوند.
این عکاس خبری خاطرنشان کرد: عکاسان و خبرنگاران نیز باید توجه داشته باشند که طبق قانون بین المللی مطبوعات، رسانه ها موظف هستند از انتشار هر تصویری که بیننده را گمراه کند بپرهیزند یا به زبان ساده تر، اگر فیلم و عکس در زمان وقوع خبر ثبت شود اما ارتباطی با خبر نداشته باشد و سبب گمراه شدن مخاطب شود باید از انتشار آن اجتناب کرد.
درک طبقات اجتماعی و فهم درست از درد و رنج مردم در انتقال ارزش‌ها موثر است
یکی دیگر از عکاسان خبری استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: عکاس به عنوان عضوی از جامعه هنری می‌تواند نقش موثری در تغییر و تحول یا تثبت ارزش‌های یک جامعه ایفا کند، من هم به عنوان عضو کوچکی از این جامعه همیشه سعی کرده ام قبل از اینکه دکمه شاتر دوربینم را فشار دهم این موضوع را مد نظر داشته باشم؛ ارزش‌هایی که جدا اخلاق و انسانیت نباشد و به عواطف و احساسات مردم احترام بگذارد، همواره دغدغه من بوده و دراین را گاهی موفق و گاهی ناموفق بوده‌ام.
حنا خلج با بیان اینکه در کنار دلخوری‌های مردم، عکس‌هایم سرشار از دلجویی و عذرخواهی بوده است، گفت: عکاس باید تمام اصول اخلاقی را ملاک قرار دهد و با شناخت و درک تمام طبقههای اجتماعی، فهم درستی از درد و رنج مردم و صبر و تحمل آن‌ها را به تصویر بکشد، این موارد می‌تواند در کنار سواد بصری عکاس به انتقال و تاثیرگذاری ارزش‌ها کمک کند.
خلج در پاسخ به این سوال که در مقابل سوژه‌های ضد ارزشی چه واکنشی داشته، اظهار داشت: در تمام سال‌های عکاسی با سوژه‌های ضد ارزشی زیادی مواجه شده‌ام که اتفاقا خود را دارای حق می‌دانستند و در برخی موارد نیز خود را فراتر از ارزش‌های انقلابی و حتی دینی تصور می‌کردند، به طورحتم خطر چنین افرادی بسیار بیشتر از کسانی است که شناختی از ارزش‌های انقلابی ندارند و من در واکنش به این موارد یا سکوت پیشه کرده‌ام و یا با بیان جمله‌ای بسنده کرده و از ان سوژه گذشته‌ام.
این عکاس خبری خاطرنشان کرد: من و بقیه همکاران عکاس در سال‌های گذشته شاید کمتر به نمایش این موارد پرداخته باشیم اما دغدغه همیشه ما این بوده و امیدوارم در سال‌های آینده بتوانیم با یاری هم به برگزاری نمایشگاه هایی از این موارد و جلسات دوستانه و بحث و گفتگوی آزاد و شناخت عقاید و اندیشه های یگدیگر گامی موثر برداریم.
عکاسان خبری استان قزوین پیشقراولان دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند
رییس سازمان بسیج رسانه استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: بدون شک هنر و هنرمند متعهد، جامعه را به سمت ارزش‌های انقلابی و اسلامی هدایت می‌کند و معتقدم هر هنری که در مسیر مخالف ارزش های انسانی و دینی نباشد هنر انقلابی است.
کشاورز: عکاس با زوم کردن روی توانمندی‌های نظام و خدمات ارائه شده به مردم در اقصی نقاط کشور در تقویت ارزش‌های انقلابی نقش موثری ایفا می‌کند.
محمد کشاورز افزود: عکاسی نیز به عنوان یکی از شاخه‌های هنر نقش بسزایی در جریان سازی و تبیین ارزش‌های انقلاب اسلامی و مطالبه عملکرد متولیان امر در این مباحث دارد؛ به نظرم یکی از بهترین راه‌های شناخت ارزش‌های انقلاب اسلامی مراجعه به بیانات و نظریات رهبر معظم انقلاب است.
وی تصریح کرد: ساده‌زیستی مسئولان، استکبارستیزی، سلطهستیزی، بیگانهستیزی، استبدادستیزی، افتخار به انقلابیگری، عدالت‌طلبی، دوری از تجمل‌گرایی، اجتناب از اشرافیگری، نفی استثمار، نفی سلطه‌پذیر، نفی تحقیر ملت به وسیله قدرت‌های سیاسی دنیا، نفی وابستگی سیاسی، نفی نفوذ و دخالت قدرت‌های مسلط دنیا در کشور، نفی سکولاریسم اخلاقی ، دفاع از مظلومان جهان، فتح قله‌های دانش، کرامت انسان، سعی برای ایجاد برادری و برابری، اخلاق، ایستادگی در مقابل دشمن، ایمان، استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، آزادی فکر، رواج اخلاق فاضله، حکومت مردمی، حکومت صالح و انسان‌های برخوردار از دین و تقوا در راس کارها و غیره از جمله ارزش‌های انقلاب اسلامی هستند که همواره بر لزوم حفظ و تقویت آن تاکید شده است.
کشاورز تاکید کرد: عکاسان خبری استان قزوین نیز الحق و الانصاف با ثبت و انتشار عکس‌های خبری و نشان دادن نقاط قوت و ضعف عملکرد مسوولان و نیز مطالبات به حق مردم، جزء پیشقراولان دفاع از انقلاب اسلامی هستند.
این مسؤول بیان داشت: عکاس با زوم کردن روی توانمندی‌های نظام و خدمات ارائه شده به مردم در اقصی نقاط کشور و نیز با آگاه کردن مسوولان از کمبودها و مشکلات جامعه و کمک به حل این مسائل می‌تواند در تقویت انقلاب نقش موثری ایفا کند.
برای تشویق و ترویج ارزش‌های انقلابی باید یک گفتمان مشترک در بین عکاسان خبری شکل بگیرد
مدیرکل حوزه هنری استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: ارزش‌های انقلابی در عکاسی خبری به نوعی درهم آمیزی ارزش‌های انقلابی و ارزش‌های خبری است؛ وقتی میخواهیم مفاهیم عدالت، استقلال و رفع تبعیض را در قالب عکاسی خبری دنبال کنیم، قطعا لازم است تا فرد عکاس از یک چشم انداز مناسب و یا چهار چوب نظری برخوردار باشد.
محمدرضا امامقلی افزود: وقتی عکاس خبری روی این ارزش‌ها که فاکتورهای اصلی انقلاب هستند، کار می‌کند، اساسا جامعه را به سمت پیشرفت برده و در این جریان سهیم می‌شود؛ با این روند علاوه بر اینکه روی هویت بخشی به جامعه کار کرده، به برخی از رویدادهای خبر نیز هویت بخشیده است.
وی تصریح کرد: یک واقعه ای اتفاق می افتد و میخواهیم به عنوان عکاس خبری آن را انعکاس دهیم، به عنوان مثال در همین قضیه شیوع ویروس کرونا رویدادهای متعددی شکل گرفت که بخشی از آن کمک های جهادی بود، این که از چه زاویه ای به کرونا نگاه شد بستگی به چهارچوب‌های نظری عکاس دارد، با این حال اصل و اساس عدالت محوری و امید بخشی مهم ترین موضوعی بود که در این بیماری با ارزش‌های انقلابی پیوند داشت.
امامقلی: در همین قضیه شیوع ویروس کرونا رویدادهای متعددی شکل گرفت که بخشی از آن کمک های جهادی بود، این که از چه زاویه ای به کرونا نگاه شد بستگی به چهارچوب‌های نظری عکاس دارد.
امامقلی با بیان اینکه یک عکاس خبری باید به دنبال رفع تبعیض و عدالت محوری باشد تا مسیر ارزش های انقلابی را هموار سازد، گفت: باید این نکته را در نظر داشته باشیم که غایت فرآیندهای ارتباطی تحقق یک تمدن بشری با ارزش های والای انسانی است که باید مورد هدف خبرنگاران به ویژه عکاسان خبری باشد.
مدیرکل حوزه هنری استان قزوین بیان داشت: عکاس باید به این بلوغ برسد اگر می‌خواهد در نمایش ارزش‌های انقلابی موفق باشد باید جریان سازی کند و سمت و سوی اخبار و افکار عمومی را به سمت درستی هدایت کند؛ در چنین شرایطی اگر لازم شد مسئله جدیدی طرح کند یا از یک مسئله صورت بندی جدیدی ارایه دهد و یا برای آن مسئله راه حل عنوان کند.
امامقلی در خصوص تشویق عکاسان خبری برای این مهم نیز خاطرنشان کرد: برای تشویق و ترویج این مهم باید یک گفتمان بین عکاسان شکل بگیرد، اگرچه هر عکاسی به دنبال سوژه های خاص خودش است، اما این عکاسان می توانند یک گفتمان را بین خودشان شکل دهند؛ یکی از آفت‌های این روزها وجود روزمرگی و دغدغه های معیشتی است که سبب شده از برآیند جریان فکری جلوگیری کند.
وی یادآور شد: بخش دیگر هدایت سازمان‌ها و نهادهای خبری توسط عکاسان است که می تواند به ترویج یک گفتمان در بین آن ها کمک کنند، وقتی یک پایگاه و یا آژانس خبری چهارچوبی را تعریف می‌کند، عکاس نیز به دنبال آن رفته و از آن تبعیت می‌کند که این چهارچوب‌ها می‌تواند در راستای احیای ارزش‌های انقلابی باشد.
نیم نگاه: برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات عکاسی با موضوع ارزش‌های انقلابی می‌تواند در تبیین و معرفی این جریان نقش مهمی ایفا کند، اما آن چه بیش از همه باید مورد توجه مسؤولان استان قزوین قرار گیرد، پیشگیری از «بی‌طرفی ارزشی» در هنر به ویژه عکاسی است؛ برای تقویت این جریان لازم است ابتدا شورایی در این رابطه شکل گرفته و از فعالان و علاقمندان به این موضوع برای طرح مباحث مختلف کمک گرفته شود.
نظر شما