به گزارش ایرنا، بحث مدیریت مواد زاید و جامد برای اولین بار درکشور در سال ۱۳۷۶ با برگزاری یک همایش در اصفهان کلید خورد درحالیکه شهرداری قزوین ۶ ماه قبل از آن، طرح تفکیک زباله از مبدا را به عنوان پایلوت کشور شروع کرد و یکی از شهرهای پیشگام تفکیک زباله از مبدا یعنی در خانه ها بود.
این طرح در آن سال با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی بدون اینکه هزینه ای پرداخت شود انجام گرفت ولی به رغم این سابقه، قزوین هم اکنون با مشکل تفکیک زباله از مبدا و چالش جدی در سایت پردازش پسماند محمدآباد مواجه است.
به عبارت دیگر نهادینه نشدن فرهنگ تفکیک زباله از مبدا در قزوین موجب پر شدن ظرفیت سایت محمدآباد و انباشت زباله ها در آن و خارج شدن خطوط پردازش از چرخه استفاده شده است.
در شهر قزوین روزانه ۳۰۰ تن و در استان ۷۰۰ تن زباله تولید می شود و حجم زباله وارد شده به سایت محمدآباد حدود ۵۰۰ تن و خارج از ظرفیت این سایت است که مشکلات جدی برای آن ایجاد کرده است.
استفاده بیش از حد ظرفیت از سایت موجب بروز نقص در خط لندفیل شده و هزینه نوسازی و بازسازی آن بیشتر از جایگزینی یک واحد نو است.
به گفته مسوولان شهری قزوین، راه اندازی خط جدید پردازش پسماند در محمدآباد ۱۰ تا ۱۲ میلیارد تومان، اورهال کردن خط موجود فعلی حداقل ۲ میلیارد تومان و احداث یک لندفیل جدید حداقل ۶۰ میلیارد تومان هزینه نیاز دارد که شهرداری قزوین با توجه به مضایق مالی امکان تخصیص این اعتبار را ندارد.
این درحالی است که با نهادینه کردن فرهنگ تفکیک پسماند از مبدا می توان میزان ورودی خارج از ظرفیت زباله به سایت محمدآباد را کاهش داد و برای بازسازی و تعمیرات اساسی آن اقدام کرد.
هنوز زباله به همان شیوه قدیمی در شهرها جمع آوری می شود
یک فعال زیست محیطی و حقوقی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: زندگی انسانها در دوره های های گذشته، سازگار با طبیعت بود و زباله ای که تولید می شد به مصرف ماکیان و حیوانات می رسید و کمتر از پلاستیک و ظروف یکبار مصرف استفاده می شد.یک فعال زیست محیطی و حقوقی:آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها به صراحت زباله های پنجگانه را نام برده و در شهرها به شهرداری و در روستاها به دهیاری ماموریت جمع آوری،دفع یا بازیافت زباله ها را واگذار کرده است.
علی کمالی گفت: در حال حاضر این زندگی کاملا تغییر کرده و مردم روزانه با تولید مقدار قابل توجهی زباله آن هم از نوع پلاستیک و ظروف یکبار مصرف مواجه هستند و متاسفانه در سطح شهرها نیز زباله ها همچنان به روش سنتی جمع آوری می شود.
رییس کمیسیون محیط زیست و میراث فرهنگی کانون وکلای دادگستری استان قزوین با اشاره به آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها، افزود: این قانون که مجموعا ۶۰ ماده دارد و حدود ۲ دهه از تصویب آن می گذرد قانون جامعی است و به جنبه های مختلف زباله و مدیریت پسماند اشاره کرده است.
وی اضافه کرد: این قانون، زباله های پنجگانه را نام برده و در شهرها به شهرداری و در روستاها به دهیاری، ماموریت جمع آوری، دفع یا بازیافت زباله ها را واگذار کرده است.
این فعال زیست محیطی گفت: به رغم این تصریح، معضلات زیادی در حوزه زباله از تفکیک، جمع آوری و بازیافت و دفع آن مشاهده می کنیم و برخی مواقع مردم زباله را در خانه تفکیک می کنند اما در بیرون ادغام می شود چون زباله به همان شیوه قدیمی جمع آوری می شود و در نتیجه صدمات زیادی به خاک و آب های زیرزمینی وارد می گردد.
وی گفت: تفکیک زباله از مبدا از اهمیت بسیار زیادی در چرخه مدیریت پسماند برخوردار است و باید مدیریت شهری برنامه ریزی جامع و کاملی در این زمینه داشته باشد.
تفکیک زباله از مبدا از دغدغه مدیریت شهری قزوین است
سرپرست سابق سازمان مدیریت پسماند شهرداری قزوین در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مدیریت صحیح پسماند دغدغه ما است و برای عملکرد بهتر در این زمینه از سازمان های مردم نهاد و مدیران سابق شهری کمک خواسته ایم.
اصغر حبیبی گفت: خیلی بد است که میزان تفکیک پسماند در قزوین در بیخ گوش پایتخت همچنان زیر ۲ درصد است و اعدادی هم که در این باره از پنج درصد و ۱۰ درصد اعلام می شود ما قبول نداریم.
وی اضافه کرد: متاسفانه پنج درصد تفکیک پسماند هم که قبلا در سایت محمدآباد اتفاق می افتاد با واگذاری سایت و سوء مدیریت صورت گرفته از میان رفته است.سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری قزوین:میزان تفکیک پسماند در قزوین همچنان زیر ۲ درصد است.
حبیبی با بیان اینکه همه می گویند دغدغه تفکیک پسماند را دارند، افزود: ما بحث آموزش را در این زمینه از ادارات و مدارس شروع کرده ایم ولی متاسفانه آموزش و پرورش در این زمینه با ما همکاری نمی کند.
سرپرست سابق سازمان پسماند شهرداری قزوین گفت: شهرداری و سازمان فرهنگی و ورزشی به تنهایی از عهده این موضوع بر نمی آیند و باید دستگاه های دیگر از جمله محیط زیست ورود کنند.
وی افزود: از لحاظ فرهنگی برای شهر قزوین بسیار زشت است که کودکان در سطل زباله به دنبال پسماند باشند، موضوعی که برای شهرداری نیز از لحاظ تخریب مخازن زباله خسارت به دنبال دارد.
حبیبی با بیان اینکه سایت محمد آباد به دلیل سوء مدیریت مستهلک شده است، افزود: این سایت که در کشور سه تا چهار نمونه بیشتر ندارد با سرمایه گذاری شهرداری قزوین بهره برداری شد ولی به دلیل سوء مدیریت و واگذاری به دستگاه اجرایی دیگر، کل خطوط پردازش آن مستهلک شد و هم اینک به گفته کارشناسان باید از اول در آن سرمایه گذاری صورت گیرد.
وی گفت: سایت محمدآباد با ظرفیتی بیش از نیاز شهر قزوین طراحی شده بود ولی امکان سرویس دادن به کل استان را نداشت، افزود: متاسفانه به دلیل مشکلات مالی، پسماندهای کل استان در سایت محمدآباد تخلیه شد تا آنجا که زباله ها سال گذشته تا جلوی در رسیده بود و مسوولان قضایی به این مساله ورود کردند.
وی گفت:در حال حاضر، این ویرانه را به شهرداری تحویل داده اند که دوباره شهرداری کار را در آن شروع کند، درحالیکه این سایت هم اکنون حداقل ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیارد تومان هزینه دارد و آیا شهرداری در این وضعیت اقتصادی این توان را دارد؟
تفکیک زباله در دو منطقه قزوین شروع شده است
سرپرست سابق سازمان پسماند شهرداری قزوین با بیان اینکه بحث تفکیک زباله واقعا یک دغدغه ما است، گفت: الان این کار را در دو منطقه یک و دو شروع کرده ایم و مردم منطقه یک شهر قزوین به دلیل بافت قدیمی آن از این طرح استقبال نکرده اند و نتوانسته ایم طرح خود را در آنجا اجرا کنیم.
وی با اشاره به روند اجرایی تفکیک زباله از مبدا تا مقصد، گفت: برای تفکیک زباله از در منازل پیمانکار داریم که در منطقه دو و سه در حال فعالیت هستند و مخازن تفکیک زباله را به خانه ها تحویل داده اند و نیروهایی با کدهای مشخص هر هفته به در منازل مراجعه کرده و آنها را تحویل می گیرند.
حبیبی افزود: طرح های تشویقی نیز برای کسانی که با ما همکاری می کنند در نظرگرفته ایم تا کد نوسازی در فیش پسماند آنها درج شود و حق کسی تضییع نگردد.
وی گفت: متاسفانه برخی از شهروندان در این زمینه با شهرداری همکاری نمی کنند و باید بی اعتمادی مردم با فرهنگ سازی صحیح رفع شود.
اجرای طرح شهر هوشمند در دستور کار قرار گرفته است
رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر قزوین گفت: اولویت کار این کمیسیون بحث پسماند است و در مدت چهارماه مسوولیت، حدود ۹ بار از سایت محمدآباد بازدید داشته ایم تا حساسیت را ایجاد کنیم که اگر پسماند ما مدیریت نشود چالش بزرگی ایجاد خواهد شد.
علی فرمانی با اشاره به مشکلات سایت محمدآباد، گفت: این سایت، مدتی از حیطه وظیفه شهرداری خارج شد و در اختیار دستگاهی دیگر قرار گرفت و لندفیلی که قرار بود ۱۰ سال آینده حداکثر ظرفیت آن استفاده شود هم اکنون پر شده و الان به یک معضل زیست محیطی تبدیل شده است.
وی با اشاره به تدوین طرح جامع مدیریت پسماند، گفت: این طرح با استفاده از دیدگاه ها و نظرات افراد مختلف، شهرداران و روسای سازمان پسماند در ادوار مختلف در حال نهایی شدن در چند بخش است که یک بخش آن، آموزش و فرهنگ سازی می باشد.
فرمانی گفت: متاسفانه جامعه نسبت به هزینه کرد در بخش آموزش رغبتی ندارد اما می خواهیم این تابو را بشکنیم و در آموزش شهروندی و فرهنگ سازی مدیریت پسماند، برنامه ریزی مدون و آموزش کلیدی داشته باشیم.رییس کمیسیون خدمات شهری شهرداری قزوین:آنقدر باید برنامه ما منسجم باشد که خانم های خانه دار در آشپزخانه در همان مرحله تولید زباله برای تفکیک آن اقدام کنند.
این مسوول گفت: بخش دیگر این طرح، برنامه ریزی برای تفکیک زباله از مبدا است که گفته اند تفکیک زباله از در خانه ها باید صورت گیرد که ما یک مقدار جلوتر رفته ایم و گفته ایم تفکیک زباله از داخل منازل صورت بگیرد.
فرمانی گفت: آنقدر باید برنامه ما منسجم، آموزش محور و با فرهنگ سازی باشد که خانم های خانه دار در همان مرحله تولید زباله در آشپزخانه برای تفکیک آن نیز اقدام کنند.
وی افزود: بخش سوم طرح ما انتقال صحیح پسماند به مکانی است که بتوان برای بی خطر سازی یا تبدیل آن به کمپوست و کود اقدام کرد.
رییس کمیسیون خدمات شهری شهرداری قزوین با بیان اینکه در این طرح به سمت الکترونیکی و هوشمند کردن شهر پیش می رویم، افزود: یک بخش آن مدیریت پسماند بوده که تجاری سازی سازمان پسماند نیز در آن دیده شده است و در تفکیک زباله از مبدا و انتقال پسماند نیز بحث هوشمندسازی را پیگیری می کنیم.
وی با بیان اینکه سازمان های مردم نهاد در بحث فرهنگ سازی پای کار بیایند، افزود:خوشبختانه در طرح جامع مدیریت پسماند بحث فرهنگ سازی دیده شده است و امیدواریم تا آنجایی که می توانیم این کار را انجام دهیم و مردم را در بحث فرهنگ سازی پای کار بیاوریم.
فرهنگ سازی در حوزه تفکیک پسماند باید جدی گرفته شود
یک فعال زیست محیطی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: سایت محمدآباد که یکی از بهترین سایت های پردازش کشور بوده است امروزه به یک چالش جدی زیست محیطی تبدیل شده است.
علی حسن ظاهری که یک دوره شهردار قزوین بوده است، افزود:تا بر روی تک تک شهروندان برای فرهنگ سازی در این حوزه کار نکنیم در اجرای طرح های مدیریت پسماند موفق نخواهیم بود.
وی گفت: زباله ای که تولید می شود همه چیز در آن هست، اگر بتوانیم تفکیک از مبدا کنیم زباله های قابل بازیافت آن از پلاستیک و شیشه جدا می شود و باقی مانده به سایت تحویل داده می شود.
ظاهری افزود: ساخت لندفیل حرکت خوبی بود که شهرداری قزوین ۱۰ سال پیش در این سایت انجام داد ولی الان این مرکز اشباع شده و باید فکر جدیدی در این زمینه کرد.
وی گفت: متاسفانه اداره این سایت مشکل مدیریتی دارد و به موازات آن باید کار فرهنگی به ویژه از مدارس در زمینه تفکیک و جمع آوری زباله صورت گیرد.
موفقیت یک شرکت دانش بنیان قزوین در جمع آوری پسماندهای الکترونیکی از مبدا
صرف نظر از این بحث ها یک شرکت استارت آپ در قزوین در بازیافت و جمع آوری پسماند الکترونیک شروع به فعالیت کرده که جزو اولین ها در کشور بوده و در این زمینه نیز موفق عمل کرده است.
با توجه به اهمیت کار و نوپا بودن آن به سراغ مدیر تحقیق و توسعه این شرکت رفتیم که در مرکز رشد دانشگاه بین الملل امام خمینی(ره) مستقر است تا به ما در خصوص نحوه فعالیت و دلیل موفقیت خود به رغم سابقه کم فعالیت در حوزه پسماند توضیح دهد.
پریناز لامعی به خبرنگار ایرنا گفت: پسماند های الکترونیکی زباله های عادی نیستند و باید به صورت اصولی و سبز بازیافت بشوند.مدیر یک شرکت دانش بنیان:پسماندهای الکترونیکی بسیار خطرناک و سمی است و به هیچ عنوان نباید در سطل زباله ریخته شود.
لامعی گفت: این پسماندها مانند زباله های بیمارستانی بسیار خطرناک و سمی است و در آن فلزاتی مثل سرب، جیوه و نیکل وجود دارد و قطعا تجزیه ناپذیر هستند و اصلا نباید وارد لندفیل شوند.
وی گفت: پسماندهای الکترونیکی روی همه وسایل الکترونیکی وجود دارند و به هیچ عنوان نباید در سطل زباله ریخته شوند و باید در برنامه های مدیریت پسماند شهری مورد توجه قرار گیرند.
این مسوول گفت: با توجه به اهمیت این پسماندها شرکتمان را راه اندازی کردیم که راه طولانی پیش رو دارد و به روش کاملا سبز، بازیافت پسماندهای الکترونیکی را انجام می دهد.
این فعال زیست محیطی با اشاره به روش های معرفی خود به شهروندان و جذب پسماندهای الکترونیکی، افزود: با توجه به اهمیت این نوع پسماند و جمع آوری آنها چند کمپین تشکل دادیم که اولین آن یک مسابقه عکاسی با موضوع جمع آوری موبایل های سوخته و از کار افتاده در دانشگاه توسط دانشجویان بود.
وی افزود: کمپین بعدی در مدارس استان بود که برای تشویق دانش آموزان جایزه تعیین کردیم و موبایل های زیادی جمع آوری شد و کمپین آخر در اسفندماه سال گذشته بود که در سراسر کشور خوب دیده شدیم و از سراسر ایران برای ما پسماند فرستاده شد و تا حال حاضر هم ادامه دارد.
لامعی گفت: با توجه به هماهنگی صورت گرفته با پست و باربری ها، شهروندان می توانند پسماندهای الکترونیکی خود را به صورت رایگان برای شرکت ما بفرستند و هزینه حمل و نقل نیز توسط شرکت پرداخت می شود.
برآیند:
با توجه به اینکه پسماند موضوعی زیست محیطی و مخاطره آمیز است و با تمامی شهروندان نیز ارتباط مستقیمی دارد انجام طرح های مدیریت پسماند بدون مشارکت فعال مردم موفق نخواهد بود.
با توجه به این موضوع لازم است مدیریت شهری قزوین با انجام طرح های تشویقی و فرهنگ سازی صحیح برای جلب مشارکت مردمی در زمینه تفکیک زباله از مبدا اقدام کند تا چالش های بعدی در حوزه جمع آوری و دفع زباله ها به حداقل برسد.
نظر شما