راز این جانفشانی را شاید بتوان در نام «عملیات محرم» با رمز «یا زینب(س)» دانست. بر اساس اسناد جنگ تحمیلی، عملیات محرم در آبان سال ۱۳۶۱ با هدف فرو بردن عراق در حالت انفعال محض، ورود به خاک عراق و آزادسازی ارتفاعات مرزی حمرین انجام شد. منطقه عملیاتی محرم از اهمیت بالایی برخوردار بود به نحوی که صدام برای هدایت یگان‌های عراقی در منطقه حضور یافت و از حداکثر توان نظامی ارتش عراق برای جلوگیری از پیشروی نیروهای ایرانی استفاده کرد.
نیروهای جمهوری اسلامی ایران یک شب قبل از عملیات، به دشت عباس ورود کردند و ۱۰ آبان ماه قبل از طلوع خورشید در چهار کیلومتری حمرین در داخل کانال‌ها و بستر رودخانه دویرج، به دور از میدان دید دشمن مستقر شدند و فقط توپخانه‌ها و خمپاره اندازها به تنهایی اجرای آتش می‌کردند. حوالی ساعت ۱۳ بارندگی آغاز شد و تا ساعت ۱۵ ادامه داشت؛ این بارندگی به قدری زیاد بود که رودخانه طغیان کرد، و پل‌های عبوری آن تخریب شد؛ از میان پل‌های غیر قابل استفاده، پل چم‌سری تنها پلی بود که نیروها باید تا ساعت ۲۲ از آن عبور می‌کردند و خود را به خط آتش می‌رساندند.
چون زمان آغاز عملیات ساعت ۲۲ بود، نیروها باید به آن طرف رودخانه منتقل می‌شدند، به همین دلیل بعضی از افراد به آب زدند و از رودخانه خروشان عبور کردند که در این میان برخی از رزمندگان بدنبال طغیان آب در رودخانه آرام گرفتند و آسمانی شدند و مابقی نیروها از همان پل باقی مانده رد شدند.
تلاش نیروها برای اینکه دشمن نتواند به مواضع ایران نفوذ کند ادامه یافت اگرچه هواپیماهای عراقی با تمام توان حمله کرده و با ریختن بمب و راکت تلاش کردند مانع ادامه عملیات شوند اما نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران پاسخ مناسبی به نیروی هوایی رژیم بعث داد. ساعت ۶ صبح روز یازدهم آبان ماه، سه قرارگاه نیروهای ایرانی توانستند به اهداف خود دست پیدا کنند، اما قرارگاه چهارم به دلیل سیلاب شدید، مقاومت و پاتکی که توسط نیروهای عراقی انجام شد، نتوانستند پاسگاه ربوط و اهداف خود در منطقه چم هندی را بدست آورند.
پس از گذشت ۲۴ ساعت از آغاز عملیات محرم، نیروهای جمهوری اسلامی ایران، بطور تقریبی به اهداف از پیش تعیین شده خود رسیدند؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران در طی چند اطلاعیه مشترک اعلام کردند: «در این عملیات جاده عین‌خوش و دهلران از تیررس نیروهای عراقی خارج شد و بیش از ۵۰ کیلومتر مربع از ارتفاعات حمرین به تصرف نیروهای ایران درآمد و همچنین پاسگاه‌های مرزی حماد، شهاب و عین‌منصور عراق و پاسگاه‌های مرزی بیات، موسیان، نهرعنبر و چم‌سری کاملاً آزاد شد و پاسگاه ربوط تامین گردید، و پاسگاه‌های عراقی زبیدات، ابوغریب، شرهانی و مرکز ژاندارمری طیب عراق تخلیه شد و زیر آتش نیروهای ایرانی در آمد و جاده‌های مواصلاتی عراق در شرق عماره، علی‌الغربی به طرف خط مرز در تیررس رزمندگان اسلام واقع شد.»
در نتیجه پس از گذشت یک‌سال و نیم از آغاز جنگ، رزمندگان اسلام توانستند برای اولین بار وارد خاک عراق شوند و این اقدام وضعیت سیاسی ایران را در مجامع بین‌المللی برای گرفتن امتیاز از کشور عراق بهبود داد.
در میان این پیروزی غرورآمیز اما پرواز هزار و ۲۵۰ کبوتر خونین بال ایران به سوی ابدیت تا همیشه سوز عجیبی به دلها زد. در این عملیات بسیاری از رزمندگان اسلام هنگامی که از رودخانه می‌گذشتند، گرفتار طغیان وحشتناک رود شدند و یکی پس از دیگری جان به جان‌آفرین تسلیم کردند که از این تعداد ۷۵۰ شهید از خطه اصفهان بودند. ۳۷۰ نفر از این شهدا در ۲۵ آبان همان سال بر روی سیل خروشان مردم اصفهان تشییع شد. سه یا چهار روز بعد نیز ۲۵۰ شهید دیگر در این شهر تشییع شد.
مردم شهر اصفهان اما چه صبورانه دُردانه های خود را در آغوش کشیدند تا جایی که تعدادی از آنها که در «تکیه ملک» در همسایگی گلستان شهدا سکونت داشتند وقتی متوجه می شوند برای خاک سپاری شهدا فضای کافی نیست با کمک جهاد سازندگی و شهرداری ضمن تخریب قسمتی از منازل خود۳۳۰ قبر برای دفن شهدای عملیات محرم آماده کردند.
شهدا در سردخانه کُهندژ غسل و کفن شدند. آماده‌سازی مراسم تشییع شهدا را بازاریان و اصناف برعهده گرفته بودند. تابوت شهدا را از شب قبل مراسم به مساجد محل بردند و تا صبح در کنار اجساد مطهرشان، دعای کمیل و زیارت عاشورا قرائت شد.
۲۵ آبان، اصفهان با به حرکت درآمدن تابوت شهدا بر روی دوش مردمانش یکپارچه سرخ شد. پیکرهای مطهر شهدا یکی پس از دیگری تشییع و به خاک سپرده شد. عصر آن روز اما همان مردمی که صبح پیکر ۳۷۰ شهید را از میدان امام تا گلستان شهدا تشییع و به خاک سپرده بودند، صبورانه و شگفتانه جوانان دیگر را راهی جبهه‌های حق علیه باطل کردند و اینچنین نام اصفهان برای همیشه در میهن پرستی درخشید.
جمله تاریخی حضرت امام خمینی (ره) درباره حماسه مردم اصفهان که "شما در کجای دنیا می‌توانید جایی را مثل اصفهان پیدا کنید؟" انعکاس بخشی از اهمیت این رُخداد حماسی است. رهبر معظم انقلاب نیز دراین‌باره، ضمن تبیین روحیه ولایتمداری و ایثارگری مردم اصفهان فرمودند"مردم اصفهان در یک روز پیکر ۳۷۰ شهید را تشییع کردند و خَم بر ابرو نیاوردند، همان روز اعزام به جبهه داشتند، پشتیبانی داشتند و ننشستند و حرکت کردند."
«محمود عبادی سیچانی» از شاعران وقت در همان سال ۱۳۶۱ در وصف روز ۲۵ آبان اینگونه سروده بود:
آن روزِ شتاب بود و تابوت شهید
دل در تب و تاب بود و تابوت شهید
آن روز در امتداد خطی خون رنگ
گُل بود و گلاب بود و تابوت شهید
بیش از نیمی از کادر و فرماندهی لشکرهای امام حسین (ع)، نجف اشرف و کربلا و تیپ قمر بنی‌هاشم (ع)، که عملیات محرم را انجام دادند از اصفهان بودند.
از ۳۷۰ پیکر شهید ۲۵ آبان ماه ۱۳۶۱، ۱۲ شهید از ۶ خانواده با هم برادر بودند همچنین یک پدر و پسر به نام "محمدعلی و اسماعیل حیدری" تشییع شدند.
امسال به مناسبت روز حماسه و ایثار اصفهان بیش از ۳۷۰ عنوان برنامه ویژه در محلات این کلانشهر اجرا می شود.
۲۵آبان روز حماسه و ایثار مردم اصفهان و یادآور تشییع ۳۷۰ شهید گلگون کفن عملیات محرم در سال ۱۳۶۱ است که در تقویم به نام "روز اصفهان" به ثبت رسیده است.
از ۲۰۰ هزار شهید جنگ تحمیلی ۲۳ هزار تن از این شهدا متعلق به استان اصفهان است.
نظر شما