تاریخ انتشار: ۴ آذر ۱۳۸۲ - ۰۰:۰۱
# تهران ایرنا: چهارم آذر 1382 برابر با 25 نوامبر 2003 موضوع رویت هلال ماه شوال در ایران ، همانند هرسال باردیگر از یک هفته پیش به این سو بحث محافل عمومی شد، اگرچه مراکز علمی بطور رسمی اعلام کرده بودند که روز سه شنبه، هلال ماه شوال قابل رویت است. با این وجود برخی از کشورهای اسلامی درحوزه خاورمیانه روز دوشنبه را عید سعید فطر اعلام کردند و شماری نیز عنوان کردند که روز سه شنبه اول ماه شوال است. کارشناسان تاکید دارند که رویت ماه امری علمی است که قبل از عامه مردم در مراکز نجوم محرز می شود. شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران روز پنجشنبه 29 آبان دراطلاعیه ای اعلام کرد که در شامگاه دوشنبه سوم آذرماه مطابق با 29 رمضان، در هیچ نقطه ای از خاورمیانه حتی با چشم مسلح هلال ماه قابل رویت نیست. اطلاعیه افزود، هلال ماه برای نخستین بار در مرکز قاره آفریقا با چشم مسلح و در جنوب این قاره با چشم غیرمسلح قابل رویت خواهد بود. این اطلاعیه عنوان کرد که جزیره ابوموسی از بهترین نقاط واجد مشخصات حدی است و لحظه غروب آفتاب دراین جزیره ساعت 59:16 و لحظه غروب ماه 22:17 و مدت مکث ماه 23 دقیقه است و در تهران نیز لحظه غروب آفتاب 53:16، زمان غروب ماه 12:17 و مدت مکث ماه 19 دقیقه است. دکتر "ایرج ملک پور" استاد نجوم دانشگاه تهران نیز روز دوشنبه گفته بود که رویت هلال ماه شوال، امشب غیرممکن است. وی توضیح داد: در ساعت دو و 29 دقیقه بامداد روز (دوشنبه ) سوم آذرماه در نیمکره جنوبی زمین و درمنطقه قطب جنوب، خورشید گرفتگی اتفاق افتاد و دراین لحظه ماه و زمین و خورشید در روی یک خط راست قرار داشتند و چون ماه بطور متوسط 5/12 درجه در هرشبانه روز از خورشید دور می شود، فاصله زمانی کم میان غروب خورشید ولحظه مقارنه باعث می شود که ماه به فاصله کافی برای رویت از خورشید قرار نمی گیرد و رویت هلال شوال درشبانگاه دوشنبه (سوم آذرماه ) غیرممکن می شود. دکتر ملک پور اظهارداشت: با مطالعه وضعیت رویت هلال شوال درنقاط مختلف کره زمین، تنها ساکنان نیمه جنوبی قاره افریقا و آمریکای جنوبی درشبانگاه دوشنبه، قادر به رویت هلال ماه شوال خواهند بود و برای کشورهای واقع در این مناطق از کره زمین، سه شنبه- چهارم آذر روز عید فطر خواهد بود. وی تاکید کرد: برای سایر کشورها از جمله تمامی کشورهای اسلامی، رویت هلال شوال تنها در شبانگاه سه شنبه چهارم آذرماه ممکن است ، بنابراین در کلیه کشورهای اسلامی ، روز عید فطر مطابق با روز چهارشنبه (پنجم آذرماه ) خواهد بود. به گفته وی، در دوران قبل ازاسلام همواره تقویم قمری برای مراسم مذهبی در مذاهب مختلف استفاده شده است و رویت هلال ماه در چند هزار سال گذشته نشان می دهد که سه ماه متوالی 29 شبانه روزی و چهار ماه متوالی 30 شبانه روزی اتفاق می افتد. همچنین کارشناسان رصدخانه"رازی" دانشکده علوم حدیث آستان حضرت عبدالعظیم (ع) اعلام کردند: بر اساس اطلاعات نظری که در اختیار است، رویت هلال ماه شوال دوشنبه شب ممکن نخواهد بود. براساس بررسی های مرکز نجوم شهرری ، دوشنبه شب ارتفاع ماه در لحظه غروب آفتاب 42/3 درجه افق و روشنایی آن 54 درصد و مدت زمان مکث آن 23 دقیقه است که با این مشخصه ها رویت ماه ممکن نیست. براین اساس، سه شنبه شب ارتفاع ماه 40/11 درجه و روشنایی آن 78/3 خواهد بود که با این مشخصات سه شنبه شب با چشم غیر مسلح می توان هلال ماه شوال را رویت کرد. انجمن نجوم آماتوری ایران نیز اعلام کرد، رصد هلال ماه شوال روز سه شنبه چهارم آذر ماه در تمام ایران امکان پذیر است. شماره ماه گرد اسلامی این هلال 17086 و شماره ماه گرد نجومی آن 1001 است. در تاریخ دوشنبه سوم آذر ماه در ساعت دو و 29 دقیقه بامداد ماه نو را داریم، یعنی زمین، ماه و خورشید در یک راستا قرار می گیرند. ساعت غروب خورشید در این روز 16 و 53 دقیقه است که دراین لحظه سن ماه که از کم کردن لحظه غروب خورشید از لحظه مقارنه به دست می آید برابر 14 ساعت و 24 دقیقه است. در این لحظه ماه در سمت 4/237 درجه و در ارتفاع 5/2 درجه ای از افق قرار گرفته است. درصد روشنایی 58/0 درصد و طول کمان کم (57 درجه ) و هلال در سراسر کشور غیر قابل رویت خواهد بود بنابراین رصد هلال ماه شوال روز بعد یعنی روز سه شنبه چهارم آذر ماه در تمام ایران امکان پذیراست. در روز سه شنبه چهار آذر، خورشید در ساعت 16 و 53 دقیقه در سمت 8/244 درجه غروب می کند. در این لحظه ماه در ارتفاع 4/10 درجه ای از افق و در سمت 4/225 قرار گرفته است. اختلاف سمت میان مکان غروب خورشید و پای عمود ماه منفی 5/19، درجه است که این اختلاف زیاد باعث رویت پذیری این هلال به آسانی می شود.سن این ماه 38 ساعت و 24 دقیقه، جدایی زاویه ای 4/22 درجه، درصد روشنایی 14/3 درصد، طول کمان 164 درجه و فاصله ماه از زمین 359 هزار و 276 کیلومتر است. مدت مکث این هلال در آسمان 74 دقیقه است. ماه در ساعت 18 و شش دقیقه و در سمت 6/236 درجه غروب می کند. اطلاعات عددی داده شده برای تهران است و علاقه مندان می توانند بدور از افقهای آلوده و مناطقی که افق غربی آن کاملا باز است نظاره گر این هلال زیبا باشند. 225