آنچه شهروندان باید درباره بودجه دولت بدانند

# تهران ، ایرنا: 12 اسفند 1382 برابر با دوم مارس 2004 دفتر مطالعات برنامه و بودجه مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی بتازگی گزارشی با عنوان "آنچه شهروندان باید از بودجه دولت بدانند"، منتشر کرده است. در ابتدای این گزارش در تعریف بودجه آمده است: بودجه سندی مالی حاوی پیش بینی درآمدها و مخارج برای یک دوره مشخص است. دولت همانند خانواده ها که برای درآمدها و مخارج خود و نحوه تخصیص درآمدها برنامه ریزی می کنند، در سطح وسیع تری برنامه ریزی را انجام می دهد. براساس پیش بینی های دولت و تصویب مجلس شورای اسلامی، میزان درآمدهای دولت و محل تامین آنها تعیین ونیز چگونگی هزینه و تخصیص این منابع متناسب با اهداف تعیین شده، مشخص می شود. اگر درآمدهای دولت بیش از هزینه هایش باشد، یعنی با مازاد بودجه مواجه باشد، دولت می تواند بخشی از این مازاد را در طرحهای جدید سرمایه گذاری و بخشی از بدهی های گذشته را نیز پرداخت کند. در صورتی که دولت با کسری بودجه مواجه شود، یعنی هزینه هایش بیشتر از درآمدهایش شود، به مانند خانواده باید درباره افزایش درآمدهایش (از طریق افزایش مالیات ها) یا کاهش هزینه ها و یا استقراض تصمیم گیری کند. اقلام عمده منابع بودجه عمومی دولت عبارتند از: درآمدهای مالیاتی، فروش نفت، درآمدهای حاصل از مالکیت دولت و استقراض. در لایحه بودجه سال 1383 پیش بینی شده بود که دولت 509 تریلیون و 131 میلیارد ریال منابع کسب کند که درآمدهای مالیاتی 9/18 درصد، درآمدهای حاصل از مالکیت دولت 3/22 درصد، فروش نفت 8/28 درصد، فروش شرکت های دولتی 3/4 درصد و استقراض 7/10 درصد آن را تامین خواهد کرد. درآمدهای مالیاتی شامل مالیات بر شرکت ها، مالیات بردرآمد، مالیات بر ثروت، مالیات بر واردات و مالیات بر کالاها و خدمات می شود. درآمدهای حاصل از مالکیت دولت اقلامی مانند سود سهام شرکت های دولتی، بهره وام های دولت و سود حاصل از سرمایه گذاری در خارج از کشور را در بر می گیرد. استقراض نیز شامل فروش اوراق مشارکت (استقراض از مردم ) استفاده از تسهیلات خارجی (استقراض از خارج ) و استفاده از موجودی حساب ذخیره ارزی (استقراض از نسل های آینده ) است. 1348