بازار تهران آتشفشان خاموش شهر

بازار تهران آتشفشان خاموش شهر # تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/07/21 اجتماعی.شهری.ترافیک طرح حفاظت، ایمن سازی و ارتقای بازار تهران سال گذشته در یکصد و شصت و سومین جلسه شورای شهر به تصویب رسید و شهرداری موظف شد در مدت شش ماه طرحهای ایمنی را ارائه کند. این در حالیست که هنوز هیچ طرحی در این زمینه از سوی مدیریت شهری ارائه نشده است و حتی بودجه ای نیز برای آن مشخص نشده است. بر همین اساس، شورای اسلامی شهر تهران مصوبه دیگری را مبنی بر خروج انبارهای مواد شیمیایی در منطقه بازار تصویب کرد اما این مصوبه نیز همانند بسیاری دیگر از مصوبات اجرایی نشد. رییس شورای شهر تهران در همین خصوص گفت: به دفعات از مدیرعامل سازمان آتش نشانی درخواست کردیم، موضوع ایمنی انبارداری و فعالیت محدوده قدیمی بافت بازار به شورا ارائه کند تا طرح قابل قبولی تهیه و از طریق شورا به بازاریان ابلاغ شود. وی تاکید کرد: مصوب شدن طرح جامع بازار راهکار مناسبی برای به حداقل رساندن خسارات حوادث بازار است . به گفته چمران، بازار تهران حتی لوله کشی گاز هم ندارد و این می تواند شروع یک بحران باشد. مدیرعامل سازمان آتش نشانی نیز در همین رابطه گفت: شورای شهر تهران طرح جامع ایمنی بازار را با توجه به نظرات کارشناسان آماده کرده و دو جلسه هم در کمیسیون های شورای شهر بحث شده است. محمد رضا حاجی بیگی افزود: این درحالی است که اعتبارات مربوط به ایمن سازی بازار هم از سوی شورای شهر مصوب خواهد شد. وی نصب شیرهای آب، ساماندهی و کانال کشی کابل و برق در بازار تهران را از جمله موضوعات مطرح شده در این طرح عنوان کرد. بازار تهران با پیشینه و قدمت 200 ساله قلب تجارت شهر بشمار می آید و به لحاظ اقتصادی اجتماعی و تاریخی از مهم ترین بخش شهر و کشور محسوب می شود. علاوه بر این، بازار تهران خاستگاه بسیاری از فعالیت های دینی و مذهبی بوده و با 110 هکتار مسافت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. مجموعه تاریخی بازار در ضلع جنوبی خیابان 15 خرداد و حد فاصل خیابان های مولوی، خیام و 17 شهریور، در بافت قدیمی و تاریخی شهر واقع شده و همانند گذشته مهم ترین مرکز تجاری و بازرگانی است. در این مجموعه بازار کفاشها، زرگران، پارچه فروش ها، فرش فروش ها و دیگر اصناف فعالیت می کنند که هر کدام به تنهایی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. به گفته برخی کسبه بازار ، سرای بوعلی در بازار فرش فروشها، سرای مفید، سرای بازرگان در بازار پارچه فروش ها، پله نوروزخان در بازار لوازم التحریر و بازار سلطان در بازار خرازها از عمده نقاط بحرانی بازار هستند.
البته در این میان کسب و کار سنتی حجره داران بازار و وجود کالاهای قایل اشتعال در بیرون حجره ها همچون انباشت صدها تخته فرش ، مواداولیه کفش از جمله تینر و چسب، وجود کاغذ و پارچه از عوامل اصلی بروز آتش سوزی در بازار است. بر پایه این گزارش، در کوچه دالان های پیچ درپیچ و تنک و باریک بازار هزاران باب مغازه جای گرفته است که اغلب آنها شرایط لازم ایمنی را ندارند و تنها با جرقه ای، این مرکز تجاری خاموش به آتش فشانی خروشان مبدل خواهد شد که علاوه بر از بین بردن خسارت هنگفت مالی و سرمایه های ملی، جان هزاران نفر را خواهد گرفت. *شهرداری بی توجه به معماری سنتی بازار اقدام به ساخت پاساژ می کند. برغم رشد و گسترش و پیشرفت تهران اما معماری سنتی بازار باهمان بافت سنتی همچنان دست نخورده باقی مانده و معماری بازار را آشفته کرده است بطوریکه فقط بخش های اندکی از آن نوسازی یا بازسازی شده و تناسب موجود میان بخش های مختلف از میان رفته است. کارشناسان شهری معتقدند: در صورت عدم رسیدگی به بافت و مشکلات آن این معماری در معرض خطر قرار گرفته و به مرور زمان از بین خواهد رفت. شواهد و قرائن گویای آنست که شهرداری تهران طی چند سال اخیر اقدام به خرید حیاطها و خانه های قدیمی اطراف بازار برای احداث پاساژ نموده است که این امر مجموعه بازار را بسته تر و خفقان کننده تر کرده است. یک کسبه بازار در این خصوص گفت: شهرداری بخاطر منافع خود اقدام به خرید خانه های قدیمی اطراف بازار و ساخت پاساژ کرده و این امر بازار را در شرایط بحرانی تر و بسته تری قرار داده است. کسبه بازار می گویند: بازار تهران نیاز به بازسازی دارد و باید این بناها تاریخی زنده بماند. طی 15 روز گذشته بازار تهران دو بار در سرای حاج حسن و محدود بازار زرگرها دستخوش حریق شد و هر بار هم خسارت های کلانی به شهر و شهروندان وارد شد. بنابر این گزارش، علت این حریق ها از سوی کارشناسان آتش نشانی سیم کشی نامناسب و عدم رعایت نکات ایمنی از سوی حجره داران اعلام شده است. البته وجود کالاهای سریع الاشتعال مانند کاغذ، چرم، پتو، پارچه،کارتن، تینر ، چوب و چسب هر آن امکان یک فاجعه بزرک را در بازار دو چندان می کند اما سهل انگاری مسوولان شهری در تصویب و وجود مصوبه ایمنی لازم اجرا نیز نباید نادیده گرفته شود. این در حالی است که برخی از کسبه بازار علت حریق های اخیر بازار را تعمدی داشته و ریشه آن را تصفیه حساب های شخصی علیه یکدیگر می دانند. عده دیگری از کسبه، وادار نمودن شهرداری تهران برای تغییر مکان جغرافیایی بازار را از دیگر دلایل آتش سوزی های اخیر حریق بازار بیان کرد. لازم به ذکر است کسبه بازار بارها از شهرداری تهران خواسته اند تا مکان مناسبی برای جایگزینی مکان فعلی بازار در نظر بگیرد که تاکنون نه تنها اقدامی صورت نگرفته است بلکه با ساخت پاساژهای متعدد به فکر سود بیشتر خود است. یک کسبه بازار در خصوص حریق بازار گفت: حریق اخیر بازار در سرای حاج حسن بازار پتو فروشها تعمدی بوده است. برخی از کسبه بازار علت حریق های مکرر این مکان را در ماه اخیر وادار نموده شهرداری تهران جهت مکان جایزیگن برای بازاریان بوده است. سید محمد دربندی به خبرنگار ایرنا گفت: ورودی به سرای حاج حسن به سه دلالان تبدیل می شود که این حریق فقط از دالان سوم بدون ورود به دالان های دیگر شروع شده و بصورت خطی تا انتهای دالان که به بانک صادرات منتهی می شد رخنه کرد. وی گفت: به نظر می رسد این آتش سوزی با برنامه ریزی قبلی و در پی غرض ورزی انجام شده است. وی ادامه داد: البته وجود چیلرهای گازی دو منظوره (گرماساز و سرما ساز ) خود یکی از علل گسترش حریق در بازار پتو فروش ها بوده است. دربندی بافت بازار را فرسوده خواند و گفت: برغم گذشت بیش از 200 سال از بافت بازار هنوز راه های ورودی بازار تغییر نکرده و به عرض بازار نیز اضافه نشده است. وی گفت: علاوه بر این، امکان ورود خودرو آتش نشانی به کوچه های باریک و تنک آن وجود ندارد. این کسبه از شهرداری خواست تا اقدام به نوسازی بافت فرسوده بازار و حجره ها نماید حتی اگر به ازای هر حجره پولی را از کسبه دریافت کند. کارشناسان آتش نشانانی معتقدند: کوچه ها و معابر تنک و باریک، ازدحام جمعیت در بازار باعث شده تا در صورت بروز حادثه آتش نشانان نتوانند به موقع خدمت رسانی کنند. به گفته مسئولان شهری نیز ایمنی در بازار تهران صفر است. بر اساس شواهد موجود هم اینک این بنای تاریخی از نظر لوله کشی گاز و تجهیزات ایمنی و برق و تلفن دارای مشکلات خاصی است. * بازار با قدمت زیاد یک ایستگاه آتش نشانی دارد. بازار تهران با قدمتی چند صد ساله فقط یک ایستگاه آتش نشانی دارد که در مواقع حریق و حادثه می توانند به کمک حادثه دیدگان بشتابد. در همین راستا، این سوال مطرح است که با توجه به شرایط موجود بازار و حضور این همه عابر در زمان بحران و آتش سوزی در چه زمانی آتش نشانان به محل حادثه خواهند رسید. محمدرضا حاجی بیگی، مدیرعامل آتش نشانی تهران در این رابطه گفت: آتش نشانی طرح اطلاعات ایمنی بازار را ارائه کرده که پس از تصویب نهایی اقدامی را برابر مصوبات انجام خواهد داد. وی اظهارداشت: بر اساس این مصوبه، اداره برق موظف می شود موضوع سیم کشی های غیراصولی را مورد پیگیری قرار دهد، البته در حال حاضر بروشورهایی در رابطه با آموزش نکات ایمنی به بازاریان ارائه شده است. وی اعلام آمادگی کرد تا آموزش های ایمنی لازم به کسبه بازار ارائه شود. رییس سازمان آتش نشانی تهران گفت: برای تامین ایمنی بازار، نیاز به سه ایستگاه آتش نشانی است که در حال حاضر برای توسعه یک ایستگاه هم دراین منطقه مشکلاتی وجود دارد. وی ادامه داد: اکنون 10 دستگاه خودرو آتش نشانی برای بازار خریداری شده، اما مکانی برای استقرار آن وجود ندارد. وی با بیان اینکه ادعا می کنند زمین ایستگاه بازار متعلق به حریم امامزاده زید است افزود: آن حریم هم نیاز به ایمنی سازی دارد و اگر بازار تهران فاقد آتش نشانی باشد، در صورت بروز حادثه چه کسی می خواهد رسیدگی کند؟ وی ادامه داد: ماموران آتش نشان در وضعیت نابسامانی در ایستگاه بازار به سر می برند، این در حالیست که پروژه توسعه ایستگاه بازار با توجه به اهمیت این منطقه هنوز متوقف است. حاجی بیگی اضافه کرد: آقایان همکاری لازم را در زمینه توسعه ایستگاه آتش نشانی بازار ندارند و با وجود این که بازار از حساس ترین مناطق برای سازمان است، اما منافع شخصی و اظهارنظرهای غیرکارشناسانه مانع از تکمیل این طرح شده، به طوری که برای ادامه این طرح هنوز منتظر رای دادگاه هستیم و من نمی دانم این موضوع چه زمانی برطرف خواهد شد. این مسوول گفت: بی احتیاطی در بازار می تواند به یک نابودی بی انجامد. یک کسبه دیگر در بازار پوشاک گفت: مشکل بازار تهران برغم ادعاهای مسوولین از سیم کشی برق آن نیست چرا که سیم کشی بخش های زیادی از بازار تعویض شده است. وی مهمترین مشکل بازار را مشکل نبود گاز آن ذکر کرد. علی اصغر باطبی به خبرنگار ایرنا گفت: بازار بافت سنتی و خطرناکی دارد، شهرداری و مسوولین ذیربط باید آن را مرمت کنند. وی اظهارداشت: روزانه 300 تا 400 هزار عابر در مجموعه بازار تردد می کند در حالی که امنیتی در آن نیست.