جرعه ای ازتلاش های بیرق داران عرصه دفاع مقدس- واکاوی جنک،عملیات بیت المقدس دو

جرعه ای ازتلاش های بیرق داران عرصه دفاع مقدس- واکاوی جنک،عملیات بیت المقدس دو .....................................................................
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 01/07/86 داخلی.اجتماعی.فرهنگی.نظامی.عمومی.دفاع مقدس.
تلاش های دلیرمردان دفاع مقدس در طول هشت سال جنک تحمیلی عراق علیه ایران و شرایطی که فرماندهان جنک با آن روبرو بودند، همیشه پرسشی برای نسل جوان کشور بوده است.
پاسخ به پرسش های جنک به طور یقین جزو وظیفه ذاتی رسانه های همگانی است و ایرنا به مناسبت هفته دفاع مقدس، بخش هایی از دوران جنک تحمیلی عراق علیه ایران را واکاوی می کند.
عملیات بیت المقدس دو به عنوان عملیات بزرک زمستانی موضوع این گزارش است.
عملیات "نصر هشت" و تصرف ارتفاع "گرده رش" در غرب رودخانه "قلعه چولان"، "سرپل" و زمینه مناسبی را برای انجام عملیات بیت المقدس دو فراهم ساخت.
ضمن اینکه باعملیات "نصر چهار" و تصرف "ماووت" نیز امکان اجرای عملیات در جناح چپ منطقه فراهم شد و موفقیت حاصل از سلسله عملیات های انجام شده در منطقه شمالغرب سبب شد تا شرایط لازم برای اجرای عملیاتی بزرک در شمال "سلیمانیه" فراهم شود.
عملیات بیت المقدس دو در شرایط جوی نامناسب انجام شد. به علاوه، وضعیت زمین، عقبه، انطباق روحیه فرماندهان ورزمندگان با محیط شمال غرب و مسایلی از این دست، از جمله مشکلات اجرای عملیات بود.
منطقه عملیاتی بیت المقدس دو در شمال " سلیمانیه " بود و شامل منطقه عمومی "دشت هرمدان" و ارتفاعات "ویولان"، "گوجار"، "قمیش"، "دولبشک"، "الاغلو" و ارتفاع "آمدین" بود.
این عملیات به منظور پیشروی به سمت جنوب و غرب منطقه عملیاتی و با هدف نزدیک شدن به شهر "سلیمانیه" و سد "دوکان" در منطقه "قلعه دیزه" در داخل خاک عراق طرح ریزی شد.
اهداف این عملیات درچند مرحله تحقق یافت. در مرحله نخست، باید ارتفاعات "ویولان"، "دشت هرمدان"، یال های ابتدای ارتفاع "گوجار" و یال های مقابل این ارتفاع که بر ارتفاع و تنگه "الاغلو" تسلط داشت و نیز ارتفاعات "الاغلو"، "قمیش" و "دولبشک" به همراه تنگه "دولبشک ـ الاغلو" تصرف می شد.
در مرحله دوم، بنا به وضعیت موجود، نیروها بایستی به طرف ارتفاعات "موکبه" و "قیوان" پیشروی می کردند و سپس در مرحله سوم، عملیات به سمت سد "دوکان" ادامه می یافت.
البته، مراحل دوم و سوم عملیات، در صورتی انجام می شد که وضعیت دشمن و زمان بندی دست یابی به اهداف مرحله نخست، طبق برنامه تعیین شده پیش می رفت و خللی در آن ایجاد نمی شد.
وضع خاص جغرافیایی منطقه عملیات ووجود رودخانه "قلعه چولان" میان ارتفاع "آمدین" و ارتفاعات "دولبشک"، "الاغلو" و "قمیش"، عملا منطقه عملیات را به دو محور جداگانه تقسیم کرد، به همین دلیل، جهت آماده سازی و انجام عملیات در منطقه، دو قرارگاه در نظر گرفته شد.
علاوه بر این، کثرت یگان های عمل کننده ایجاب کرد ، تا هدایت عملیات به طور جداگانه به عهده دو فرمانده و دو قرارگاه گذاشته شود. بنابراین، قرارگاه های "نجف" و "قدس" برای آماده سازی و انجام عملیات بیت المقدس دو انتخاب شدند.
قرارگاه"نجف" درمحور "قمیش" و قرارگاه "قدس" در محور "آمدین"، اقدامات خود را آغاز کردند.
در محور "آمدین"، قرارگاه قدس با استعداد 47 گردان و با یگان های لشگر 10 سیدالشهدا با 15 گردان، 27 حضرت رسول (ص ) با هشت گردان، 31 عاشورا با هشت گردان، 32 انصارالحسین با هفت گردان، 52 قدس با پنج گردان، 57 حضرت ابوالفضل (ع) با چهار گردان و تیپ زرهی 20 رمضان با دو گروهان تانک خشایار شناسایی و آماده سازی منطقه را آغاز کرد.
در محور "قمیش" نیز، قرارگاه "نجف" با استعداد 57 گردان و با ترکیبی از یگان های لشکرهای پنج نصر با 12 گردان، شش پاسداران با شش گردان، 21 امام رضا (ع) با 10 گردان، 55 شهدا با شش گردان و تیپهای 12 قایم (عج ) با پنج گردان، 18 الغدیر با پنج گردان، 35 امام حسن (ع) با هشت گردان و 48 فتح با پنج گردان اقدامات شناسایی و آماده سازی منطقه را آغاز کرد.
در مجموع، استعداد دو قرارگاه با حضور 15 یگان به 104 گردان رسید که با توجه به محورهای عملیات، ماموریت هر یک از قرارگاه ها و یگان ها تعیین شد.
هم زمان با تعیین ماموریت یگان ها و بررسی جزییات بیشتر طرح مانور، یگان ها، کار شناسایی وضعیت دشمن در منطقه و آماده سازی منطقه و نیروها آغاز شد.
اگر چه آماده سازی منطقه و حضور نیروها در محورهای عملیات به دلیل شرایط سخت منطقه به آهستگی صورت گرفت و شرایط مطلوب فراهم نشد، اما با وجود مشکلات فراوان، یگان ها در 25 دی 1366 آماده انجام عملیات شدند.
تحرک نیروهای خودی در منطقه فاو و اجرای عملیات بزرک سالانه در منطقه جنوب، سبب شد تا دشمن توجه ذهنی و تمرکز نیروهای خود را به منطقه جنوب معطوف کند.
وضعیت فصلی در منطقه شمال غرب نیز به گونه ای بود که دشمن با توجه به سوابق عملیات های پیشین رزمندگان اسلام در این منطقه، امکان عملیات جدی و گسترده را پیش بینی نکرد.
در مجموع، این عوامل منجر به غافلگیری دشمن شد. حتی پس از اجرای مرحله نخست عملیات، دشمن همچنان از انتقال نیروی متناسب با این عملیات به منطقه امتناع کرد. فقط پس از آغاز مرحله دوم عملیات و با پیشروی به سمت اصلی تلاش های ایران، دشمن در این منطقه حضور پیدا کرد و تدریجا به انتقال یگان های جدید و یگان های احتیاط سپاه یکم و سپاه دوم و همچنین دو تیپ 66 و 68 نیروی مخصوص از لشکر گارد، اقدام کرد.
نیروهای دشمن که از ابتدا تا انتهای عملیات به منطقه وارد شدند مجموعا 8 تیپ و 4 گردان بودند.
به رغم مشکلات بسیاری که برای اجرای عملیات در فصل سرما و یخبندان و در میان ارتفاعات صعب العبور وجود داشت، تلاشهای وسیعی به منظور فراهم سازی مقدمات عملیات انجام گرفت.
همچنین علاوه بر اقدامات شناسایی و طرحریزی عملیات، فعالیت های گسترده ای برای باز نگاه داشتن جاده ها در مقابل ریزش برف انجام شد.
علاوه به این برای تردد نیروهای لشکرهای 10 و 31 در محور "قمیش"، روی رودخانه "قلعه چولان" پلی نصب شد.
سرانجام پس از استقرار نیروها، عملیات بیت المقدس دو در ساعت یک و پانزده دقیقه بامداد 25 دی ماه سال 66 با رمز "یا زهراسلام الله علیها" آغاز شد.
ابتدا یگان های قرارگاه "نجف" و سپس نیروهای قرارگاه "قدس" در سه محور "ویولان"، "دشت هرمدان" و ارتفاع "قمیش" وارد عمل شدند. نتایج عملیات در شب نخست به شرح زیر بود: لشکر 32 انصار در محور "ماووت" تحت امر قرارگاه "قدس" برای تصرف یال های انتهایی "قشن" وارد عمل شد. اهمیت تصرف و پاکسازی و تامین این منطقه به دلیل فراهم سازی امکان عبور یگان های بعدی به سمت ارتفاع "آمدین" بود. پیچیدگی و استحکامات موجود در منطقه سبب شد تا ادامه عملیات در این محور به شب بعد موکول شود.
لشکر 31 عاشورا روی ارتفاع "قمیش" وارد عمل شد و با استفاده از راهکار لشکر 10 سیدالشهداء (ع) پیشروی کرد، طوری که قبل از روشن شدن هوا، مواضع دشمن در این محور سقوط کرد.
لشکر شش پاسداران نیمی از ارتفاع "ویولان" را تصرف کرد. علت اصلی عدم تصرف کامل این ارتفاع، وجود برف زیاد و مشکل تردد نیروها بود.
لشکر پنج نصر، تیپ 35 امام حسن (ع) و تیپ 18 الغدیر "دشت هرمدان" را تا ساعت 9 صبح پاکسازی کردند.
ارتفاع "قمیش" در محور لشکر 10 به طور کامل تصرف شد و در سمت لشکر 31 قله اصلی آن تصرف نشد و الحاق کامل ایجاد نشد.
مجموعا، در شب نخست، به رغم مشکلاتی که در تردد نیروها در میان برف و کوهستان و در مسیرهای طولانی وجود داشت، بخش عمده اهداف مورد نظر تامین شد.
با روشن شدن هوا عملیات همچنان ادامه یافت. نیروهای دشمن که در محاصره قرار گرفته بودند، بعضا برای فرار به میان برف ها می رفتند که جز مرک یا اسارت سرانجام دیگری نداشت.
در مجموع، عکس العمل جدی و قابل توجهی از دشمن مشاهده نشد و همین امر نشانه غافلگیری دشمن نیز بود.
در نتیجه تدبیر فرماندهی قرارگاه نجف برای ورود به تنگه "قمیش" و پشت سرگذاشتن مواضع دشمن، نیروهای تحت امر این قرارگاه با یک خیز نسبتا بلند وارد تنگه شدند و بدین ترتیب مواضع دشمن در پشت ارتفاع "قمیش" از سمت دهکده، متزلزل شد.
ضمن اینکه نیروهای لشکر "عاشورا" نیز قبل از ورود نیروهای قرارگاه "نجف" به داخل تنگه، قله اصلی ارتفاع "قمیش" را تصرف کردند و در نتیجه نیروهای خودی به طور کامل به این منطقه مسلط شدند.
موقعیت جدید نیروهای خودی در منطقه تنگه "قمیش" و تاثیرات ناشی از این وضعیت، منجر به افزایش حساسیت دشمن و در نتیجه افزایش فشار قوای عراقی برای بازپس گیری منطقه شد.
پس از این مرحله موفقیت آمیز، لازمه تداوم عملیات تصرف ارتفاعات "دولبشک" و "الاغلو" بود که بدین وسیله امکان پیشروی به سمت ارتفاعات "موکبه" و "قیوان" فراهم شود.
با گذشت زمان و تداوم عملیات نیروهای خودی در شب ها و روزهای بعد، در اوضاع جوی بسیار نامساعد و افزایش تدریجی حضور نیروهای دشمن و فشار آنها، ادامه عملیات ضرورتا نیاز به توان بیشتری داشت و این امر فقط با کسب زمان برای بازسازی یگان ها امکان پذیر بود.
بنابراین، نیروها در محورهای مختلف به تثبیت منطقه تصرف شده اقدام کردند.
در این عملیات، ضمن تصرف ارتفاعات "آمدین"، "ویولان"، "گوجار"، "قمیش"، "تپه سوزنی" و "گرده شیلان"، امکان تردد نیروهای قرارگاه رمضان به مناطقه آزاد شده در داخل خاک عراق فراهم شد. در این میان، مجموعا بیش از 70 درصد از اهداف عملیات تامین شد.
در این عملیات بیش از پنج هزار نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی و بین 50 تا 100 درصد یگان های درگیر دشمن در منطقه منهدم شد. غنایم به دست آمده در این عملیات نیز قابل توجه بود.
اجتمام/1545/1611 شماره 103 ساعت 13:37 تمام