آرتروز: تخریب تدریجی مفاصل .................................................
تهران،خبرگزاری جمهوری اسلامی 22/07/86 داخلی.علمی.پزشکی.گزارش.آرتروز.
گزارش: مهری میردریکوند به گفته متخصصان ارتوپدی، "آرتروز" شایعترین بیماری مفصلی است که در آن غضروف مفصلی دچار آسیب و تخریب می شود و به تدریج بی تحرکی و ضعف قدرت عضلانی را به دنبال می آورد.
هر گونه اختلال در مفصل که باعث کم کاری، بی تحرکی و یا ایجاد درد در آن شود به عنوان اختلال مفصل یا آرتروز نامیده می شود.
در آرتروز که نام دیگر آن "استئوآرتریت" است استخوان نزدیک مفصل تغییراتی پیدا می کند و برجستگی های کوچک استخوانی در اطراف مفصل بوجود می آید.
به همین دلیل بعضی از مردم به این بیماری ساییدگی مفصل هم می گویند، این بیماری شایعترین اختلال مفصلی است که مردان و زنان را مبتلا می کند و بخصوص افرادیکه دچار اضافه وزن هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
دکتر "سعید یزدان بخش" فوق تخصص مفصل ران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این زمینه می گوید افراد چاق و کسانیکه اضافه وزن دارند دو برابر بیشتر از سایر افراد عادی به مشکل تخریب مفصل مبتلا می شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود این افراد با رعایت اصول مربوط به تغذیه و کنترل وزن می توانند تا حد زیادی از تخریب مفاصل پیشگیری کنند.
وی گفت زندگی در مناطق کوهستانی و بطور کلی بالا و پایین رفتن از ارتفاع و نیز عدم تحرک و ورزش، از دیگر عواملی هستند که در تخریب مفصل تاثیر دارند.
این فوق تخصص مفصل ران توصیه کرد با پرهیز از بالا و پایین رفتن از ارتفاع و انجام یک سری حرکات ورزشی که منجر به تقویت عضلات اطراف مفصل می شود می توان از تخریب مفصل ران و یا زانو جلوگیری به عمل آورد.
دکتر یزدان بخش اضافه کرد افردیکه دارای اضافه وزن هستند حتما باید با رعایت رژیم های غذایی و کنترل وزن خود از شدت یافتن بیماری های مرتبط با مفصل ران و یا زانو جلوگیری کنند.
وی افزود از جمله ورزشهایی که می توان موثر باشد دوچرخه زدنهای بصورت ثابت است که باعث تقویت مفاصل ران و زانو می شود.
در مواردی که مفصل تخریب می شود و کارایی خود را از دست می دهد عمل تعویض مفصل صورت می گیرد. این عمل بیشتر در افراد مسن و بالای 60 سال انجام می شود.
وی در خصوص توانایی ایران در انجام عمل تعویض مفصل ران و زانو گفت هم اکنون متخصصان داخل کشور در حد کشورهای پیشرفته توان انجام این کار را دارند.
* "آرتروز" شایعترین بیماری مفصلی بطورکلی در سن 40 سالگی تقریبا همه افراد تغییرات آرتروز را در مفاصل خود دارند ولی بیشتر آنها علامت خاصی احساس نمی کنند و تعداد نسبتا کمی دچار علائم آرتروز هستند.
آرتروز دو نوع است: آرتروز اولیه و آرتروز ثانویه نوع اولیه آن با افزایش سن در همه افراد بوجود می آید و همه مفاصل را مبتلا می سازد و عمدتا مفاصل زانوها، مفصل ران، مفصل لگن، مفاصل انگشتان دست و پا و بالاخره ستون فقرات را گرفتار می کند.
آرتروز ثانویه در مفصلی بوجود می آید که قبلا به وسیله بیماری دیگری آسیب دیده و ساختار آن تغییر کرده است. مثلا مفصلی که دچار شکستگی شده، پس از بهبودی دچار آرتروز می شود. بدیهی است این نوع آرتروز سراسر مفاصل بدن را گرفتار نمی کند، بلکه تنها مفصل آسیب دیده دچار آن می شود.
در این عارضه بیمار هنگام بیدار شدن از خواب، احساس می کند مفاصل او سفت شده اند این حالت پس از 5 تا 10 دقیقه از بین می رود.
دکتر "غلامعلی عکاشه" عضو هیات علمی انجمن ارتوپدی ایران در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در خصوص علت ابتلا به این بیماری گفت: بیشترین علت بروز آرتروز، اشکالات فیزیکی ناشی از عدم استفاده صحیح از مفصل و افزایش نیروی وارده بر آن است که باعث تغییر شکل مفصل می شود.
به گفته وی انجام حرکات منظم ورزشی بخصوص شنا و به دنبال آن کاهش وزن از روشهای موثر در درمان اختلال آرتروز است.
وی گفت آرتروز و بخصوص آرتروز زانو جزء اختلالات شایع سیستم استخوانی و اسکلتی هستند که عوامل مختلفی در بروز آن تاثیر دارد.
به گفته دکتر عکاشه اضافه وزن، بالا رفتن سن، عدم تحرک و تروماها یا ضربه ها و استفاده ناصحیح از عضو، از جمله عواملی هستند که در نتیجه آنها مفصل دچار اختلال می شود.
وی یادآور شد در اختلال آرتروز سطوح غضروفی مفاصل که در واقع عمل اصلی مفصل را انجام می دهند تخریب می شوند و در نتیجه این تخریب، کارکرد مفصل نیز دچار اختلال می شود.
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران گفت آرتروز با درد و محدودیت حرکت در عضو که می تواند در زانو، کمر و گردن باشد همراه است و در موارد پیشرفته هم باعث تغییر شکل و حالت آن عضو می شود.
وی با بیان اینکه دو روش جراحی و غیر جراحی برای درمان آتروز وجود دارد افزود بیشتر موارد آرتروزها با روش غیر جراحی از طریق جلسات مداوم فیزیوتراپی و انجام یک سری حرکات ورزشی قابل درمان است.
متخصص ارتوپد با اشاره به اینکه نحوه نشستن افراد در افزایش شدت آرتروز بخصوص آرتروز زانو موثر است افزود حالاتی همچون چهارزانو نشستن که در فرهنک ما رواج زیادی دارد، حالت دو زانو نشستن و استفاده از توالت ایرانی بیشترین فشار را به مفصل وارد می کنند.
به گفته دکتر عکاشه با پیشرفت بیماری آرتروز به مرور زمان دامنه حرکات مفصل کاهش می یابد و ممکن است مفصل خشک و بی حرکت شود، البته جلسات فیزیوتراپی می تواند از این حالت خشکی مفصل و محدودیت حرکات پیشگیری و آن را درمان کند.
تشخیص آرتروز معمولا آسان است البته گاهی این بیماری با بیماری روماتیسمی دیگر اشتباه می شود که گرفتن عکس از مفصل با اشعه ایکس (x) و رادیوگرافی به تشخیص درست این بیماری کمک می کند.
دکتر عکاشه می گوید آرتروز یک بیماری پیشرونده و مزمن است که بهبودی قطعی ندارد ولی کاهش وزن و به دنبال آن کاهش فشار بر مفاصل می توان از شدت یافتن این اختلال پیشگیری کند.
به گفته وی فیزیوتراپی سبب جلوگیری و یا معالجه محدودیت حرکتی و تقویت عضلات اطراف مفصل می شود با تقویت عضلات، مفصل ثبات بیشتری پیدا می کند و مشکلات بیمار هم کمتر می شود.
روز بیستم مهرماه برابر با دوازدهم اکتبر به عنوان "روز جهانی آرتروز" نام گذاری شده است.
علمی/1920/1786 شماره 067 ساعت 13:12 تمام
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۸۶ - ۰۰:۰۱