تولید مواد مخدر در افغانستان از مبارزه تا واقعیت # تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 06/04/85 خارجی.اقتصادی.موادمخدر.افغانستان. از : مسعود جعفری یان در حالی که سازمان ملل و کشورهای عضو آن تلاش فراوانی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر می کنند، سالانه هزاران نفر در جهان به دلیل مصرف این مواد جان خود را از دست می دهند. براساس اعلام دفتر مبارزه باجرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، در زمان حاضر 200 میلیون نفر (پنج درصد جمعیت جهان ) در سنین 15 تا 64 سال معتاد به مواد مخدر هستند. این دفتر معتقد است که عمده مواد مخدر جهان در افغانستان تولید می شود.
سازمان ملل همچنین اعلام کرده است که افغانستان باتولید چهار هزار و 200 تن تریاک از 120 هزار هکتار از اراضی کشاورزی خود بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر در جهان است. هم اکنون 90 درصد از تریاک مصرفی در اروپا و آمریکا در افغانستان تولید می شود. مواد مخدر تولید شده درافغانستان از طریق پاکستان، کشورهای آسیای میانه و ایران به کشورهای اروپایی و آمریکایی قاچاق می شود. کشت خشخاش در افغانستان در اوایل دهه 80 از ولایات جنوبی این کشور آغاز شد و به دلیل شرایط جنگی و کشاورزی عقب مانده آن به سرعت در دیگر ولایات در مرکز، شرق و شمال این کشور گسترش یافت. گیاه خشخاش که تریاک از آن استحصال می شود به دلیل مقاومت فراوان آن در مقابل شرایط آب و هوایی سخت، نیازی به مراقبت و آبیاری منظم ندارد به همین دلیل کشت این گیاه مورد استقبال کشاورزان افغانستانی قرار گرفت. شرایط جنگی افغانستان و درآمدزایی بالای آن موجب شد که دولتهای حاکم بر این کشور از کشت آن نیز استقبال کنند. تولید و قاچاق مواد در افغانستان سالانه سه میلیارد دلار درآمدزایی دارد که از این میزان سهم کشاورزان کمتر از 10 درصد آن است و عمده این درآمد عاید قاچاقچیان و رابطین آنها می شود. اکنون حدود 5/3 میلیون کشاورز افغانستانی به همراه خانواده آنها به کشت خشخاش اشتغال دارند. در دوره حکومت طالبان بر افغانستان، کشت خشخاش و تولید و قاچاق مواد مخدر عمده ترین منبع درآمد دولت بود. باحمله آمریکا به افغانستان در سال 80 و سقوط طالبان، دولت "حامد کرزی" و نظامیان آمریکایی به ظاهر مبارزه گسترده ای را باکشت خشخاش و تولید مواد مخدر آغاز کردند. در سال 80 حدود 130 هزار هکتار از اراضی افغانستان به کشت خشخاش اختصاص داشت که با وجود حضور پنجساله نیروهای آمریکایی در این کشور، این میزان در زمان حاضر به 104 هزار هکتار کاهش یافته است. دولت افغانستان در طول پنجسال حاکمیت خود، بارها کشاورزان را به کشت جایگزین تشویق کرده و بودجه ای نیز برای این امر اختصاص داده است. با این وجود "احمد جلالی" وزیر سابق وزارت کشور افغانستان بارها از وجود فهرستی از مقامات ارشد افغانستان که درکار قاچاق مواد مخدر فعال هستند، صحبت کرده بود. وی اعلام کرده بود که در صورت لزوم این فهرست را منتشر خواهد کرد، کاری که هرگز انجام نداد. گفته می شود اسامی تعدادی از وزرا و مسوولان نظامی و امنیتی افغانستان در این فهرست وجود دارد. هم اکنون ولایات جنوب، جنوب شرق، جنوب غرب و شرق افغانستان مهم ترین مناطق کشت خشخاش و تولید مواد مخدر هستند. هر چند که این گیاه در ولایات مرکزی و غربی افغانستان نیز کشت می شود ولی در سالهای اخیر کشاورزان این مناطق با دریافت کمکهایی از کشورهای همسایه به کشت سایر محصولات از جمله زعفران و گندم روی آورده اند. نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان نیز در ولایات جنوب، جنوب شرق و شرق افغانستان مستقر شده و به اصطلاح با شبه نظامیان طالبان مبارزه می کنند. واشنگتن بارها اعلام کرده که مبارزه گسترده ای با تولید مواد مخدر در جهان انجام می دهد و بودجه هنگفتی نیز به این امر اختصاص داده است. با وجودی که دولت افغانستان و فرماندهی نیروهای آمریکایی در این کشور بارها اعلام کرده اند که مزارع کشت خشخاش را می سوزانند، ولی تاکنون جز در موارد معدودی مبارزه چشمگیری را در این راستا انجام نداده اند. نیروهای آمریکایی مستقر در مناطق جنوبی و شرقی افغانستان که پیشرفته ترین تجهیزات نظامی را در اختیار دارند، تاکنون اقدام جدی برای نابودی مزارع خشخاش در این مناطق انجام نداده اند. رییس نمایندگی برنامه کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد نیز در این باره گفته است که در سال جاری به دلیل فقر، بی ثباتی و نظارت غیر کافی احتمالا تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان افزایش خواهد یافت. طی پنج سال اخیر دهها مرکز تولید هرویین و هزاران تن مواد شیمیایی برای تولید این ماده در مناطق شرقی و جنوبی افغانستان، کشف شده است. موادشیمیایی موردنیاز برای تولید هرویین ازمرزهای جنوبی وشرقی افغانستان وارد می شود و در کارگاههای تولید هرویین مورد استفاده قرار می گیرد. بر اساس آمار اعلام شده 75 درصد هرویین مصرفی در اروپا در افغانستان تولید می شود. "حبیب ا.. قادری" وزیر مبارزه با مواد مخدر افغانستان نیز اعلام کرده که هم اکنون یک میلیون نفر از شهروندان این کشور معتاد به مواد مخدر هستند که 19 هزار نفر از آنان تزریقی می باشند. پیش از حمله نظامیان آمریکایی به افغانستان تعداد معتادان این کشور بسیار اندک و درشهرهای بزرک افغانستان مانند کابل وقندهار فرد معتادی درخیابانها دیده نمی شد و مبارزه جدی از سوی دولتهای وقت با معتادان صورت می گرفت، هر چند که این دولتها حامی کشت خشخاش به دلیل درآمدزایی آن بودند. هم اکنون حدود 20 هزار نظامی آمریکایی و انگلیسی در ولایات جنوبی و شرقی افغانستان مستقر شده و با شبه نظامیان طالبان در حال جنک هستند. با وجود استقرار این نیروها و ادعای مبارزه تمام عیار نیروهای آمریکایی با شبه نظامیان طالبان و حمایت از سیاستهای دولت مرکزی افغانستان، عمده مواد مخدری که از قاچاقچیان کشف شده در کشورهای همسایه افغانستان و پس از عبور این مواد از مرز این کشور بوده است. شرایط کنونی و عدم کنترل نظامیان آمریکایی بر تولید مواد مخدر و عبور آن از مرزهای افغانستان در سطح گسترده، کشورهای همسایه این کشور از جمله ایران را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. سیر صعودی اعتیاد به مواد مخدر درافغانستان و افزایش میزان تولید تریاک و هرویین در این کشور نشان می دهد، اراده جدی از سوی نیروهای خارجی حاضر در افغانستان برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر وجود ندارد. اروپام 1651/1543
تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۱