وضعیت متزلزل زنان مطلقه/ضرورت بیمه های حمایتی # مشهد ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 19/03/82 داخلی.اجتماعی.بیمه طلاق. آمار طلاق روز به روز در حال افزایش است و این پدیده نیز از جوانب مختلف آثاری مخرب درجامعه و قبل از آن در زنان مطلقه و فرزندانشان دارد. زنان مطلقه ازابعاد مختلف عاطفی، حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و روانی آسیب پذیرند و شرایط جامعه، فرهنک و نگرش مردم ما به این آسیبها دامن می زند. درشبکه روابط اجتماعی نیز نگاه به زن مطلقه یا همسر فوت کرده (بیوه ) یا ترحمی است یا جنسی که این هر دو نگرش به نوعی برای این قشر آسیب زاست. اما یکی از عوارض اصلی طلاق دررابطه بازنان مطلقه مربوط به مسائل اقتصادی آنان است که می تواند تشدیدکننده سایر عوارض نیز باشد. چرا که بسیاری از آنان شاغل نیستند و توانمند تامین هزینه اداره زندگی خود نبوده و این امر بیش از هر موضوع فشارها و آسیبها را بر آنان مضاعف می کند. کارشناسان معتقدند: برای حمایت از این زنان اجرای طرحهای حمایت اجتماعی می تواند موثر باشد و از حدود یکی، دو سال قبل طرحهایی با عناوین بیمه طلاق و بیمه مهریه به عنوان یکی از راهکارهای مناسب طرح شد واین روزها زمزمه ها در جهت اجرای آنها بالا گرفته است. طی سال گذشته نیز طرحی باعنوان بیمه زنان خانه دار باهمین هدف یعنی حمایت از زنان جامعه در جریان طلاق و یا فوت همسر در تعدادی از استانهای کشور به صورت آزمایشی به اجرا درآمده است. اما دراین میان نگرانیهایی نیز ازجهت افزایش طلاقها به پشتوانه این بیمه ها اعم از صوری و واقعی طرح می شود. به اعتقاد طراحان بیمه های حمایتی چون بیمه طلاق ومهریه درشرایطی که آمار طلاق هر روز در حال افزایش است به گونه ای که درسال 81 این رقم در قیاس با سال قبل آن درخراسان 13 درصد افزایش یافته چنین طرحهایی می توانداز افزایش آسیبهای اجتماعی برای آنان تا حدی ممانعت کند. تنها طی سال گذشته آمار ازدواج درکشور در حد 4/1 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت درحالی که درهمین مدت آمار طلاق رشدی 5/11 درصدی داشته است. در این سال درمقابل 650 هزار و 950 مورد ازدواج، 67هزار و 312 مورد طلاق در کشور ثبت شده است. حال با توجه به این آمار زنان مطلقه در معرض آسیبهای بیشتری نسبت به مردان قرار دارند. مدیر کل دفتر امور اجتماعی و انتخابات استانداری خراسان در این زمینه می گوید: طلاق یک بدبختی همه جانبه برای زنان است. "سیدجواد حسینی" معتقد است: آسیبهای اجتماعی طلاق بر زنان بیش از مردان است به گونه ای که انک و برچسب طلاق بر پیشانی زنان فرصتهای انتخاب بعدی را به شدت محدود می کند و در شبکه روابط اجتماعی نیز جامعه به دیده ترحم به آنان می نگرد و برخی مردان نیز به چشم هوسرانی جنسی به آنان نگریسته و این امر فشارها و استرسهای فراوانی بر آنان وارد می آورد. وی گفت: در بعد حقوقی نیز با وجود تلاشهایی که در دستگاه قضایی در جهت حمایت از زنان شده در جریان طلاق و اعاده حق در دادگاهها در نهایت مردان پیروز میدان هستند. وی افزود : در بعد اقتصادی زنان بعد از طلاق به علت تسلط کمتر به مشاغل پردرآمد و منابع درآمدی نسبت به مردان ازامتیازاقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کمتری برخوردارند. وی تصریح کرد: هرچه ابعاد روانی، اجتماعی این قضیه در قالب طرحهای مدون بهبود یابد، مشکلات جامعه نیز کاهش می یابد. وی با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی زنان مطلقه مشکل تامین معاش است، تصریح کرد : این زنان اگر بخواهند زندگی مستقل داشته باشند تامین مسکن و اجاره آن یک مشکل حاد است و زندگی با والدین یا اطرافیان نیز مسائل روانی ناخوشایندی برای آنان دارد. به اعتقاد وی، سازمان تامین اجتماعی و یا بهزیستی کشور می تواند با ایجاد بیمه طلاق ناامنی اجتماعی، اقتصادی را برای این زنان کاهش دهد. وی بابیان اینکه هنوز درصد اشتغال زنان ما بسیار کمتر ازمردان است خاطر نشان کرد: با فشارهای اقتصادی موجود چون اشتغال زنان در جامعه کم است مشکل معیشت در کنار سایر مسائل مهمترین معظل برای زنان سرپرست خانوار و مطلقه است. حسینی گفت: ما از طریق بیمه طلاق و بیمه مهریه و بیمه زنان خانه دار می توانیم با افزایش حمایتهای اجتماعی پیرامون زنان سرپرست خانوار و مطلقه عوارض ناشی از طلاق و از هم گسیختگی خانواده ها را برای آنان کاهش دهیم. وی خاطرنشان کرد: مسائلی چون پدیده روسپیگری و زنان ویژه ناشی از مشکلات اقتصادی زنان بی سرپرست و بی پناه می باشد. وی گفت: بر اساس طرح بیمه طلاق، هنگام ازدواج مبلغی به عنوان پایه و نیز درصدی از مهریه به حساب بیمه طلاق ریخته می شود و در صورت طلاق زنان تحت پوشش آن قرار گرفته و مستمری دریافت می کنند. حسینی بیان داشت: بر اساس این طرح سازمان بهزیستی سازمان تشخیص دهنده است که این مستمری به چه میزان و چگونه تعلق گیرد، کلیات این طرح در اواسط اردیبهشت ماه جاری تصویب و به بیمه ایران ابلاغ شده است. وی گفت: ظرف ده روزآینده یک گروه تخصصی شرایط و قواعد آن را تنظیم و به صورت آزمایشی در یک یا چند شهر خراسان به اجراء در خواهند آورد. وی طرح دوم در حمایت از این زنان را طرح بیمه مهریه عنوان کرد و گفت: این طرح با همان ضرورت طرح به منظور پوشش دهی شرایط معیشتی زنان پس از طلاق است که مبلغی را بیمه مطابق با میزان مهریه می گیرد و در صورت طلاق کل مبلغ مهریه به زن پرداخت شده و وصول آن توسط بیمه از مرد انجام می شود. وی افزود: این امر از سویی موجب می شود ازدواجهاسبکتر شده و از سوی دیگر سبب پایین آمدن مهریه و واقعی شدن آن نیز شود. معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان نیز گفت: بهترین نوع حمایت ازافراد، حمایتهای بیمه ای است که کاملتر، بهتر و دارای خدمات متنوعتر است. "رمضانعلی قادری" افزود: زنان سرپرست خانوار که بیشتر آنان را مطلقین تشکیل می دهند و در مرحله بعدی همسر فوت کرده ها قرار دارند در معرض آسیب جدی هستند. وی عنوان داشت: از نظر آماری در کشور ما بیش از یک میلیون و 230 هزار نفر زن سرپرست خانوار وجود دارد که 10 درصد ازاین تعداد در خراسان هستند.
به عبارتی 123 هزار نفر زن سرپرست خانوار در استان وجود دارد. وی خاطر نشان کرد: از این تعداد فقط 40 درصد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره ) و بهزیستی قرار دارند. قادری بیان داشت: به همان 40 درصد هم حداقلها تعلق می گیرد به عبارتی از طریق حمایتهای بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره ) تنها 30 درصد از نیازهای آنان تامین می شود. وی اظهار داشت: 70 درصد از نیازهای این زنان از طریق درآمدهای ناشی از اشتغال خود آنان به عناوین مختلف تامین می شود. وی گفت: اگر تصور کنیم هر یک از جمعیت بالغ بر یک صد هزار نفری سرپرست خانوار استان به طور متوسط اداره سه فرزند را داشته باشند ، می توان پیش بینی کرد جمعیتی حدود 400 هزار نفر در خراسان ازاین طریق با مشکل اقتصادی مواجه هستند. قادری گفت: این در حالی است که در کشورهای دیگر برای این قبیل خانواده ها تسهیلات ویژه ای پیش بینی شده به گونه ای که در کانادا یک زن سرپرست خانوار ماهانه 800 دلاردریافت می کند و درکنار آن هزینه های دیگر زندگی مانند مسکن، خوراک، رفت و آمد، مسافرت و مهد کودک فرزندان و مانند آن را نیز دریافت می کنند. وی افزود : در خراسان از نظر کاهش طلاق در استان اقداماتی صورت می پذیرد که با وجود عوارض اجتماعی متعدد و پیچیده این پدیده، کافی نیست. وی علت این امر را هم پیش بینی نشدن نهاد موثری برای اعمال حمایتهای لازم و کاهش آسیبها در این خانواده ها و به دنبال آن در جامعه دانست و گفت: زنان مطلقه در فقدان یک نهاد اجتماعی حمایت کننده چاره ای جز بازگشتن و پناه آوردن به خانواده خود ندارد که البته اغلب آنها پذیرفته شده و مورد حمایت های عاطفی قرار می گیرند اما به عنوان یک عضو غیر رسمی. وی اظهار داشت: هم اکنون سازمان بهزیستی کشور طرحی را در دست اجرا دارد تا به نوعی کلیه زنان خانه دار که منبع درآمدی ندارند را با پرداخت مبالغی به سیستم بانکی برای دوران کهنسالی، چه همسرداشته و چه همسر آنان فوت کرده و یا طلاق گرفته باشد بیمه شوند. وی افزود: این طرحها می تواند تا حدی مشکلات اقتصادی زنان را حل کند و در این میان بیمه طلاق به طور حتم بسیاری از مشکلات اقتصادی زنان مطلقه را حل خواهد کرد. وی با بیان اینکه هر امری تبعات منفی دارد بیان داشت : تبعات منفی این بحث آنقدر نیست که اصل طرح را زیر سووال ببرد. قادری اظهار داشت: اگر فردی ازدواج می کند با هدف تامین یک سری نیازهاست که تامین شود هرگز طلاق روی نمی دهد و چنین بیمه هایی نیز نمی تواند عاملی برای رشد طلاق باشد. وی گفت : از سویی مبلغ مستمری آنقدر نیست که زن به آن امید طلاق بگیرد بلکه تنها در حد تامین نیازهای ضروری زندگی اوست. به گفته وی ، باید تجارب دیگر کشورها نیز در این راستا مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و از دوباره کاری پرهیز شود. معاون امور زندانهای استان خراسان نیز دراین زمینه می گوید: این طرح حتی تحت همین عنوان درکشورهای دیگر نیز در حال اجراست و طرحی آزموده است. دکتر "بابایی" افزود: در کشورهای دیگر وجه غالب حمایتها نسبت به زنان مطلقه و سرپرست خانوار اقتصادی است و کمتر به سایر اشکال حمایتها نسبت به آنان توجه می شود. وی گفت : در بحث کنترل اجتماعی به منظور حفظ خانواده ما با کنترل اخلاقی و دینی، اجتماعی و اقتصادی سرو کار داریم. وی افزود : به هر حال در قدم اول همین حمایتهای اقتصادی زنان سرپرست خانوار در کشورهای مختلف به نوبه خود نوعی حمایت موثر و ضروری می باشد و تاکید بر آن در این کشورها سبب شده تا این حمایتها دامنه وسیعتری داشته و فرزندان زنان سرپرست خانوار را نیز شامل شود. وی افزود: در کنار آن می توان با در نظر گرفتن موانع لازم از بروز طلاقهای صوری و مانند آن جلوگیری کرد. مدیرکل بیمه ایران شعبه خراسان نیز گفت: طرح بیمه طلاق طرحی کاملا ضروری و اجتناب ناپذیر است. وی افزود: در تجربیات سایر کشورها بیمه های مختلفی چون بیمه های بازرگانی، به این قبیل عرصه ها نیز ورود پیدا کرده است. وی بیان داشت: این طرح هم ضروری وهم شدنی است و در مورد ضایعات احتمالی آن نیز چون طلاقهای احتمالی صوری و به عبارتی سازشهای ظاهری نیز می توان مکانیزمهای لازم در جلوگیری از وقوع چنین پدیده هایی طراحی و اجرا کرد. وی تصریح کرد: اگر بتوان باتدابیر مختلف نرخ افزایش 13 درصدی طلاق استان را به 5 درصد کاهش داد به هر جهت اقدام ارزشمندی است اما در پیشگیری نمی توان به سرعت به نتیجه رسید واجرای چنین طرحهایی در جهت حمایت از زنان یک امر کاملا ضروری است. وی با بیان اینکه هم اکنون بیمه ای در رابطه با مهریه در این اداره کل وجود دارد که مهریه زن به نحوی بیمه می شود و در صورت فوت همسر، از اموال همسر قابل تحویل به زن باشد گفت: طرح بیمه طلاق را نیز به همین نحو می توان اجرا کرد. وی گفت : بعد از اتمام بررسیهای لازم ظرف یکی دو هفته آینده به صورت آزمایشی این طرح در چند شهرستان خراسان اجرا می شود. وی با بیان اینکه چنین طرحهایی را نمی توان اجباری کرد گفت : باید رسانه های ارتباط جمعی در این زمینه با تبلیغات، اطلاعات و آگاهی لازم را به مردم بدهند. ف.ی/100/01
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۸۲ - ۰۰:۰۱