کازرون - ریشه در دوران باستان - بالندگی در دوران اسلام # شیراز - خبرگزاری جمهوری اسلامی 25/9/1374 دیرینگی آن به گفته تاریخنگاران به زمان ساسانیان و پویایی آن به سده های آغازین پای گذاری اسلام به ایران می رسد.
ابن بلخی از تاریخنگاران سده ششم هجری قمری در کتاب فارسنامه چنین گفته..
که کازرون از شهرهای وابسته به بیشاپور بوده است.
بیشاپور را شاپور اول پسر اردشیر بابکان به سال 260 میلادی بنا نهاد .
علامه دهخدا در لغت نامه خود چنین آورده که کازرون شهری است از فارس در سمت غربی شیراز و گویند آن را نخستین بار تهمورث بنا نهاد و پس از آن ویران شد. شاپور پسر اردشیر که شهر شاپور را ساخت کازرون را باز ساخت و ازتوابع قرارداد و بعدها قباد پدر انوشیروان آن را تعمیر کرد.
آنچه از گفتار نویسندگان و پژوهشگران برمی آید این است که شهر کازرون گرچه در دوران ساسانیان بنا نهاده شد اما از همان آغاز که با نام کازرون بازشناخته شده ویژگی های یک شهر ساسانی را نداشته است.
ساسانیان شهرهایی که می ساخته اند یا گرد بوده و یا به گونه ای بوده که خیابان ها و کوچه ها همانند صفحه شطرنج بر یکدیگر عمود بوده اند.
همچنین درشهرهای ساسانی ارک - آتشکده وسازمان های اداری شهر و محله های بزرگان و پیشه وران بر اساس طبقه بندی گروهی پی ریزی می شده که در کازرون اینگونه نبوده است.
می توان چنین نتیجه گرفت که کازرون در دوران اسلامی بالنده وشکوفاشدزیرا بازار و مسجد جامع که دو پایه بنیادین شهرهای اسلامی است هم اکنون در هسته اصلی این شهر جای دارد.
درپاسخ به این سووال که چراااین شهر کازرون نامیده شده پژوهشگران چند دلیل اورده اندکه دو گفته آنان تا اندازه ای پذیر فته شده و یا به اندیشه نزدیک تر است هر چند هر کدام جای گفتگو دارد.
پرویز کاظمی دوانی که خود کازرونی و دانشجوی رشته تاریخ است گفت کازرون همانا " گازرگان " به معنای جایگاه شستن رخت و پوشاک بوده و کم کم در زبان فارسی دستخوش دگرگونی شده و کازرون شده است . هر چند بیشتر مردم کازرون این دلیل را نپذیرفته و آن را رد کرده اند.
اکبررشیدپورازپژوهشگران رشته باستان شناسی نیزگفت کازرون دراغازکوهزران یا کهزران ( به ضم کاف و فتح ز ) بوده که به کازرون دگرگون شده است.
وی گفت مردم کازرون در زمان های بسیار دور روزی خود را با تکیه بر درختان بومی کوهستان به دست می آورده اند و این کوهها همانند زر در نزد آنان ارزش داشته است .
این دیدگاه در نزد مردم کازرون پذیر فته تر است چراکه بسیاری از آنان هنوزاز طریق این درختان کوهی روزی به دست می اورندودرگویش کازرونی کوه رابه صورت مخفف " که " می گویند.کازرون کنونی با چهار هزار و دویست کیلومتر مربع وسعت و 224 هزار نفر جمعیت از جنوب و جنوب غربی با استان بوشهر - از جنوب شرقی با شهرستان فیروزآباد - از شمال و غرب با شهرستان ممسنی و از شرق با شهرستان شیرازهمسایه است.
افزون بر جمعیت ثابت کازرون - این شهرستان پذیر ای قشلاق و ییلاق نزدیک به چهار هزار و دویست خانوار عشایر ایل قشقایی است که به گفته رئیس اداره امور عشایر کازرون هفت ماه قشلاق و پنج ماه ییلاق خود را دراین شهرستان سپری می کنند.
دیدنی های کازرون دیدنی های شهرستان کازرون را می توان درچندبخش بررسی کرد..نخست دیدنی های باستانی دوران هخامنشیان و ساسانیان دوم دیدنی های تاریخی پس از دوران اسلامی و سوم دیدنی های طبیعی .
شاید فراوانی دیدنی های باستانی کازرون به پای هیچ شهری از شهرهای فارس نرسد هر چند هنوز هم بسیاری از یادمان های باستانی این شهر از دل خاک بیرون نیامده است.
برجسته ترین یادمان باستانی کازرون " بیشاپور " است که در 23 کیلومتری غرب آن قراردارد که پیشتر به آن اندک اشاره ای شد.
نقش های برجسته پیروزی شاپور اول بر والرین امپراتور روم - تاجگذاری بهرام دوم - پرستشگاه آناهیتا و تالارهای کاخ ها از مهم ترین یادگارهای دوره ساسانی است که در " بیشاپور " قراردارد.
در دهستان جره در جنوب خاوری کازرون چند یادمان باستانی از دوران هخامنشیان و ساسانیان از دل خاک بیرون آورده شده اما هنوز جای پژوهش بیشتر دارد که از آن ها با نام آتشکده جره - آرامگاه کورش اول یا گور دختر - سنک نبشته سرمشهد و نقش بهرام دوم یاد می شود.
دیدنی های تاریخی مربوط به دوران اسلامی را بیشتر آرامگاههای بزرگان دین و دانش در کازرون تشکیل می دهد که مهم ترین آن ها بقعه علامه دوانی از عارفان قرن نهم هجری قمری در روستای دوان در شمال کازرون است.
بقعه سید عبدا... بلیانی از عارفان قرن هفتم هجری قمری در روستای بلیان در جنوب کازرون واقع است و مردم کازرون بر اساس یک سنت قدیمی روزهای بهاری را در کنار مزار این عارف بزرک می گذرانند.
ادامه دارد.