تاریخ انتشار: ۲۴ تیر ۱۳۸۸ - ۰۰:۰۱
عشایر مرزداران حماسه ساز و تولیدکنندگان کم توقع آذربایجان غربی هستند # خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/04/24 اجتماعی.عشایر.آذربایجان غربی مهاباد- مسوولین امور عشایری معتقدند: عشایر آذربایجان غربی مرزداران حماسه ساز و تولیدکنندگان سخت کوش و کم توقعی هستند که تاکنون متناسب با مجاهدات و تلاشهای خود از امکانات زیربنایی برخوردار نشده اند. به اعتقاد آنان، عشایر استان در هشت سال دفاع مقدس با ایستادگی در مقابل تجاوزات دشمنان و تقدیم صدها شهید و جانباز، دشمنان داخلی و خارجی را از نفوذ به خاک جمهوری اسلامی ناکام کرده اند. یکی ازمسوولین امور عشایری آذربایجانغربی می گوید: عشایر استان در کنار دفاع از کیان جمهوری اسلامی و خاک مقدس ایران بزرک لحظه ای از تولید و فعالیتهای اقتصادی دست برنداشته و در زیر سنگین ترین حملات و بمبارانهای دشمن بعثی همچنان به مسوولیتهای اجتماعی و اقتصادی خود وفادار بوده اند. جمشید ظفری با اشاره به موقعیت جغرافیایی و استقرار زاد بومهای عشایری آذربایجان غربی می افزاید: از بورالان در شمالی ترین نقطه مرزی شهرستان ماکو تا جنوبی ترین نقطه مرزی در شهرستان سردشت جزو زادبومهای عشایری است که در طول هشت سال دفاع مقدس دشمن نتوانست حتی به یک وجب از خاک این سرزمین تجاوز کند. وی گفت: عشایر استان که عمده جمعیت آنان را برادران کرد تشکیل می دهند، در مواقع ضرورت چون سربازانی سلحشور در قالب سپاه، بسیج و ارتش وارد معرکه کارزار با دشمن شده و پس از سرکوبی دشمنان مجددا به فعالیتهای دامداری و کشاورزی خود بازگشته اند. بر اساس آمارهای سازمان امور عشایری کشور، استان آذربایجان غربی دارای 14 هزارو 500 خانوار عشایری با 120 هزار نفر جمعیت است که در قالب 12 ایل و 21 طایفه مستقل در نوار مرزی ایران با ترکیه، عراق و جمهوری خود مختار نخجوان ییلاق و قشلاق می کنند. بر اساس همین آمار، عشایر آذربایجان غربی دو میلیون واحد دامی در اختیار دارند که سالانه نزدیک به 11 هزار تن گوشت، 25 هزار تن شیر، دو هزار تن پشم تولید می کنند که این تولیدات در مجموع 25 درصد از کل تولیدات دامی آذربایجان غربی را تشکیل می دهد. از 5/2 میلیون هکتار مرتع آذربایجان غربی 2/2 میلیون هکتار در اختیار عشایر قرار دارد که یک میلیون و 200 هزار هکتار آن جزو مراتع ییلاقی و خوب استان بشمار می رود. فصل کوچ بهاری عشایر در سالهای گذشته از اواسط بهار آغاز و تا مهر ماه ادامه پیدا می کرد، ولی در سالهای اخیر بدلیل روند رو به تخریب مراتع از تیرماه آغاز و تا پایان شهریور ماه پایان می یابد. بر اساس بر آوردهای انجام شده عشایر برای رسیدن به ییلاق مسافتی بین پنج تا 170 کیلو متر را طی می کنند که در گذشته بصورت پیاده انجام می شد ولی در سالهای اخیر با استفاده از انواع خودروهای باری و تراکتور این مسافت طی شده و عشایر در ییلاقات مستقر می شوند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با هدف توسعه مناطق عشایری اقدامات وسیعی برای بهبود زندگی و معیشت عشایر در کشور آغاز شد، ولی به دلیل پراکندگی جغرافیایی و ساختارهای اجتماعی و نظام بهره برداری در زادبومهای عشایری، هنوز پاره ای مشکلات بر دوش عشایر سنگینی می کند. در زمان حاضر اکثر مناطق عشایری آذربایجان غربی همانند روستاها از آب آشامیدنی سالم، روشنایی برق، خدمات مخابراتی، راههای ارتباطی، مدرسه و امکانات بهداشتی برخوردارند ولی با تمام این امکانات هنوز متوسط درآمد سرانه عشایر نسبت به دیگر اقشار شهری و روستایی در پایین ترین سطح قرار دارد. بر اساس آمارهای استانی در زمان حاضر هر خانوار عشایری حدود هشت نفر جمعیت دارد که این رقم در روستاها پنج و در شهرها چهار نفر است. آمارهای عشایری همچنین نشان می دهد 80 درصد از خانوارهای عشایر استان بین 50 تا 60 راس دام کوچک در اختیار دارند، درحالیکه نگهداری کمتر از 200 راس دام کوچک برای هر خانوار عشایری فاقد توجیه اقتصادی است. پایین بودن تعداد دام نسبت به تعداد خانوار در حالی است که بدلیل روند رو به تخریب مراتع، امکان نگهداری دام بیشتر در مناطق عشایری وجود ندارد. بر اساس بر آوردهای اداره کل امور عشایری آذربایجان غربی در زمان حاضر حضور دامهایی که متکی به علوفه های مرتعی هستند بطور متوسط 5/2 برابر ظرفیت مراتع استان است. حضور دام مازاد در مراتع، بروز خشکسالی های پی در پی از سال 1374 تاکنون نه تنها پوشش گیاهی مراتع را از بین برده است بلکه موجب شده تا برخی از مناطق استان از جمله بورالان در شمال شهرستان ماکو، عشایر شاهد راه افتاده شن های روان در منطقه باشند. مجموعه مسایلی که هم اکنون در مناطق عشایری آذربایجان غربی دیده می شود، تسریع در اجرای طرحهای ساماندهی مناطق عشایری و تامین امکانات لازم برای یکجا نشینی عشایرضروری بنظر می رسد. طرحهای ساماندهی مناطق عشایری از حدود 15 سال پیش در دشت شیبلو و زنگنه شهرستان ماکو و شیخ معروف شهرستان نقده آغاز و نتایج بسیار مطلوبی را ببار آورده است. با اجرای طرحهای ساماندهی مناطق عشایری که مسوولین استان تجربیات گرانبهایی از آن بدست آورده اند، علاوه بر آنکه موجب بهبود وضع معیشتی، افزایش اشتغال و درآمد عشایر و افزایش تولیدات دامی و کشاورزی را نیز بدنبال خواهد داشت. اجرای این طرحها همچنین تنها راهی است که می تواند وضعیت بحرانی تخریب مراتع و فرسایش خاک در عرصه های طبیعی را متوقف کند. 584/583/587